دوره 11، شماره 3 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد 1398 )                   جلد 11 شماره 3 صفحات 43-34 | برگشت به فهرست نسخه ها

Ethics code: 225907/1/17/پ


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

bordbar G, ebrahimzade pezeshki R. Studying the Impact of Personality Traits and Psychologically Healthy Work Place on Strike Intention among nurses. tkj 2019; 11 (3) :34-43
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1027-fa.html
بردبار غلامرضا، ابراهیم زاده پزشکی رضا. بررسی تاثیر ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب در میان پرستاران. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1398; 11 (3) :34-43

URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1027-fa.html


دانشگاه یزد ، gbordbar@yazd.ac.ir
واژه‌های کلیدی: اعتصاب، پرستاران، بیمارستان
متن کامل [PDF 630 kb]   (637 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (2439 مشاهده)
متن کامل:   (1267 مشاهده)
 
بررسی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب در میان پرستاران
 
غلامرضا بردبار*[1]، رضا ابراهیم­زاده پزشکی[2]
 
چکیده
مقدمه: اعتصاب به عنوان پدیده­ای اجتماعی- اقتصادی در حوزه روابط صنعتی شناخته می­شود که عدم مدیریت آن هزینه­های قابل توجهی را به همراه دارد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر ویژگی­های شخصیتی و سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب در میان پرستاران استان یزد می­باشد.
روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آمار شامل کلیه پرستاران استان یزد می­باشد که از میان آن­ها 376 نفر به‌صورت نمونه­گیری طبقه­بندی تصادفی ساده انتخاب شد. برای سنجش قصد اعتصاب از پرسشنامه محقق ساخته و برای سنجش ویژگی­های شخصیتی و سلامت روانشناختی محیط کار از پرسشنامه استاندارد مککریو کوستا (1992) و مهداد (1389) استفاده شده است. روایی پرسشنامه­های استاندارد از طریق روایی محتوایی و پایایی آن­ها بر اساس میزان آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. روایی پرسشنامه قصد اعتصاب علاوه بر روایی محتوایی با استفاده از روایی سازه نیز بررسی شد. به‌منظور تحلیل داده­ها از 21 SPSS و لیزرل 8/8 استفاده شده است.
نتایج: بر اساس نتایج پژوهش سلامت روانشناختی محیط کار بیشترین تأثیر را در کاهش قصد اعتصاب داشته و از میان ابعاد ویژگی­های شخصیتی پنج عامل بزرگ، برونگرایی تأثیر مستقیم و معناداری را در تبیین قصد اعتصاب داشته است. پس از برونگرایی، گشودگی و روان رنجوری دارای تأثیر معنادار و قابل‌توجهی می­باشند. سازگاری تنها ویژگی شخصیتی بوده است که تأثیر معناداری بر قصد اعتصاب نداشته است. همچنین میزان سلامت روانشناختی محیط کار در وضعیت مطلوب و قصد اعتصاب در میان پرستاران پایین­تر از حد میانگین مورد نظر خبرگان بوده است.
نتیجه­گیری: مدیران بیمارستانی بایستی با شناسایی ویژگی‌های شخصیتی‌ کارکنان و تهیه پروفایل شخصی­، آمادگی مواجه با بحران­ها را داشته باشند و همچنین با ارزیابی سالانه ابعاد سلامت روانشناختی محیط کار وضعیت سازمان در آمادگی به ‌منظور اعتصابات را بررسی نماید.
واژه های کلیدی: اعتصاب، پرستاران، بیمارستان
 
مقدمه
 
اعتصاب عبارت است از متوقف ساختن کار به‌طور طرح‌ریزی‌شده، هماهنگ و دسته‌جمعی از سوی کارکنان یک سازمان یا صنعت که به‌منظور تحقق بخشیدن به تقاضاهای معینی شکل می­گیرد (1).  Whitehead اعتصاب را به‌عنوان نوعی تزلزل در احترام به قراردادها و هنجارهای حاکم تعریف کرده و آن را نشانه واضحی از وجود مشکل در سیستم روابط صنعتی دانسته است (2). وقوع اعتصاب اکثراً هنگامی رخ می‌دهد که کارگران از هنجارها، قالب‌ها و الگوهای حل مخاصمه ناامید شوند و تنها راه رسیدن به اهداف خود را در تعطیل کردن فعالیت و دست از کار کشیدن بجویند (3). آنچه مشخص است اعتصاب همراه با هزینه است و در برخی بخش­های اقتصادی کشور دارای هزینه­های به‌مراتب بیشتری است که یکی از آن­ها بخش بهداشتی و درمانی است که با جان انسان­ها سر و کار دارد (4).
پرستاران از مهم‌ترین اجزای هر نظام بهداشتی می­باشند؛ چراکه این گروه از یک‌طرف به لحاظ کمی، سهم بالایی را به خود اختصاص داده‌اند و از طرف دیگر وظایف گسترده­ و متنوعی را برعهده دارند (5). در ایران هر پرستار در هر ماه حداقل 10 نوبت‌کاری را در مراکز درمانی شلوغ و پرازدحام سپری می‌کند که در کنار مسائل مرتبط با شب­کاری، شرایط روحی بیماران و همراهان آن­ها، انتقال برخی از بیماری‌ها بر اثر تماس با بیمار و... نیز بر جسم و روان آن­ها تأثیرگذار است. فرسودگی شغلی، واماندگی، خستگی، خشم، گوشه‌گیری و عدم تصمیم‌گیری مؤثر و مناسب نیز به‌وفور در میان پرستاران مشاهده می­شود که منجر به عدم رضایت شغلی و شکل­گیری اعتصاب در آن‌ها می­شود (6). بر اساس مطالعات انجام شده در حوزه اعتصاب، ویژگی های شخصیتی کارکنان (7،8) و سلامت روانشناختی محیط کار از مهم­ترین متغیرهای تبیین‌کننده اعتصاب می­­باشند (9،10).
شخصیت یکی از مهم­ترین سازه­های مطالعاتی در رفتار سازمانی است که می­تواند نقش اساسی را در پیش­بینی رفتارهای انسان داشته باشد. بلانچارد شخصیت را به‌عنوان مجموعه­ای از عادت­ها می­داند و Alport آن‌ را به‌عنوان سازمان‌بندی پویایی در درون فرد می‌داند که شامل آن دسته از نظام‌های روانی فیزیکی تعیین‌کننده رفتار و تفکر آدمی می‌باشد (11). در نهایت محققین جهت توصیف تفاوت رفتار شخصیتی، عاطفی و اجتماعی به یک توافق نسبی رسیده و نظریه پنج عاملی شخصیت را مطرح کردند (12). الگوی پنج عاملی شخصیت، ریشه در نظریات cattell و costa and mccrae دارد و پنج بعد برون‌گرایی، سازگاری، وظیفه‌شناسی، روان رنجوری و گشودگی برای آن شناخته شده است. سلامت روانشناختی محیط کار نیز مفهوم دیگری است که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. این سازه یکی از مهم­ترین شاخص­های سازمان سالم است. هنگامی‌که از سلامت محیط کار صحبت می­شود تنها سلامت فیزیکی محیط مدنظر نبوده و سلامت روانشناختی نیز دارای اهمیت است. عوامل تبیین­کننده این مفهوم عبارت‌اند از: فرصت کنترل، فرصت استفاده از مهارت­ها، اهداف بیرونی ایجاد شده، گوناگونی محیطی، وضع محیطی، دسترسی به پول، امنیت جسمی، فرصت تماس و ارتباط با دیگران و مقام و جایگاه اجتماعی (13). سلامت روانشناختی محیط کار باعث کاهش مشکلات سازمانی شده، بهره­وری کارکنان را افزایش و سطح رضایت و خشنودی آنان نیز افزایش می­یابد (14). از پژوهش­های انجام شده در این حوزه می­توان به پژوهش Briskin اشاره کرد. او نشان می­دهد برخوردهای جنسیتی، پدرسالارانه، ضعف در مراقبت های بهداشتی و برخورد ناپسند، سختی کار، فشارهای روانی و جسمی تا حد زیادی شرایط رفتار جمعی و اعتصاب را فراهم می­آورد (15).Mudaly  و همکاران نیز در تحقیق خود مواردی چون: مسائل خانوادگی، فقدان انگیزه برای حضور در کار، بیماری، موضوعات مالی، مدیران نامناسب، ساعت کار طولانی، افزایش حجم کار، شرایط نامساعد کار، عدم تجهیزات مناسب، تبلیغات غیرمنصفانه و انتخاب غیرمنصفانه پرستاران برای آموزش، کمبود پرسنل، عدم وجود یک سیستم پاداش و تصمیم‌گیری یک‌طرفه و بدون مشارکت را عامل اعتصاب در پرستاران برمی­شمارد (9).
بر اساس موارد بیان شده هدف از این پژوهش بررسی تأثیر ویژگی­های شخصیتی و سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب در میان پرستاران است. آنچه این تحقیق را از دیگر تحقیق­های مشابه متمایز می­کند در مرحله نخست طراحی و اندازه­گیری سازه قصد اعتصاب و سپس بررسی تأثیر میان ویژگی­های شخصیتی و سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب می­باشد. باید خاطر نشان کرد بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده رفتار فرد یا افراد (اعتصاب)،‌ از قصد یا تمایلات او تأثیر می‌پذیرد (16)؛ بنابراین در این پژوهش قصد اعتصاب مورد مطالعه قرار گرفته است.
روش بررسی
پژوهش حاضر کاربردی و از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را پرستاران بیمارستان‌های دولتی و خصوصی شهر یزد تشکیل می‌دهد که در حدود 3600 نفر می­باشد. با توجه به ماهیت تحقیق که موضوعی چالش‌برانگیز با ماهیتی امنیتی بوده است سعی شده است پرسشنامه­ها به‌صورت حضوری و با توافق افراد برای تکمیل آن انجام شود. تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان 376 نفر انتخاب شده است. به‌منظور انتخاب نمونه تحقیق ابتدا از میان 31 بیمارستان استان 10 بیمارستان به‌صورت تصادفی انتخاب‌شده و سپس با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه‌بندی‌شده سهم پرستاران، بیمارستان‌های انتخابی دولتی و خصوصی مشخص‌شده و سپس با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی ساده افراد انتخاب شدند. این تحقیق در بازه زمانی 9 ماه انجام شده است
 ابزار جمع­آوری داده­ها پرسشنامه بوده است. برای سنجش ویژگی­های شخصیتی پنج عامل بزرگ از پرسشنامه استاندارد آن‌که توسط costa and McCrae (1992) (17) طراحی‌شده، استفاده گردید. روایی آن به‌صورت محتوایی و میزان آلفای کرونباخ آن برای بعد روان رنجوری 819/0، بعد وجدان کاری 838/0، بعد استقبال از تجربه 712/0، بعد برون‌گرایی 741/0، بعد سازگاری 744/0 می­باشد. این پرسشنامه در 60 سؤال و به همراه طیفی از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف بوده است. برای سنجش سلامت روانشناختی محیط کار نیز از پرسشنامه مهداد (1389) (18) استفاده شده است که روایی آن به‌صورت محتوایی و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ کلی 899/0 به دست آمد. این پرسشنامه در 36 سؤال به همراه طیف لیکرت کاملاً موافق تا کاملاً مخالف بوده است. به‌منظور سنجش قصد اعتصاب، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که بر اساس مطالعات مرتبط با ادبیات تحقیق و تشکیل کمیته با خبرگان آشنا با موضوع شامل 2 نفر از استانداری، اعضای گروه بازرگانی-گرایش رفتار و منابع انسانی دانشگاه یزد 3 نفر، سازمان تعاون، کار و رفاه اجتماعی 1 نفر تشکیل و شاخص­ها مرتبط با قصد اعتصاب نهایی شد. همچنین به‌منظور سنجش روایی، علاوه بر روایی محتوایی و صوری، از روایی سازه بهره­گرفته شده است و برای سنجش پایایی نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است که مقدار آن 732/0 به‌دست‌آمده است. این پرسشنامه دارای 8 سنجه می‌باشد که نتایج تحلیل عاملی تأییدی برای آن در شکل 1 نشان داده‌شده است. مقادیر GFI (Goodness of Fit IndexNFI (Normed Fit IndexCFI (Comparative Fit IndexIFI (Incremental Fit Index) و RFI (Relative Fit Index) به ترتیب 92/0، 94/0، 90/0، 99/0 و 93/0 می­باشد.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

شکل 1: مقادیر t مربوط به سنجه‌های سازه اعتصاب
 
بر اساس شکل فوق همان‌طور که مشخص است مقدار شاخص RMSEA برای این سازه 046/0 به‌دست‌آمده و مقدار کای دو به درجه آزادی نیز برابر 83/0 می‌باشد. همچنین مقدار آماره t برای تمام سنجه‌ها به‌جز سؤالات 3، 7 و 8 بالاتر از 96/1 بوده است؛ بنابراین این سؤالات حذف شده و پرسشنامه قصد اعتصاب با 5 سؤال که در جدول 1 مشخص شده است اندازه­گیری شده است.
 
 
جدول 1. شاخص­های استاندارد شده به‌منظور سنجش قصد اعتصاب
ردیف سنجه­های اعتصاب
1 به‌طورجدی درباره­ی اعتصاب فکر کرده­ام
2 اعتصاب را راه‌حلی مناسب برای بسیاری از مشکلات می­دانم
3 برای اعتصاب بعدی تمام تلاشم را خواهم کرد
4 برای انجام هرکاری جهت اعتصاب آماده‌ام
5 دیگران را به شرکت در اعتصاب تشویق می­کنم
 
در نهایت با توجه به نرمال بودن داده‌ها و همچنین تعداد نمونه مناسب در راستای پاسخگویی به هدف تحقیق از روش تحلیل ساختارهای چند سطحی در محیط نرم­افزار لیزرل نسخه 8/8 و به‌منظور تحلیل داده­ها از 21 SPSS استفاده شده است.
ملاحظات اخلاقی
کد اخلاق مقاله حاضر به شماره 225907/1/17/پ می باشد.
نتایج
همان­طور که بیان شد با توجه به حساسیت کارکنان به موضوع تحقیق، محققان از پرسش در خصوص متغیرهای جمعیت­شناختی صرف‌نظر کرده زیرا پرستاران عقیده داشتند با وجود مشخص نبودن نام، امکان شناسایی افراد از طریق دیگر متغیرها وجود داشت بنابراین تنها به بررسی شاخص‌های مورد مطالعه پرداخته شد. بااین‌وجود تنها متغیرهای جنسیت یادداشت شده است که شامل 57 درصد زن و 43 درصد مرد می­باشد. بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده ابتدا به بررسی ارتباطات میان ابعاد شخصیت و سلامت روانشناختی محیط کار و سازه قصد اعتصاب پرداخته شد. به‌منظور بررسی ارتباط میان این مفاهیم، با توجه به نرمال بودن ابعاد و سازه‌­ها از آزمون پیرسون استفاده شده است. جدول 2 بیانگر مقادیر آزمون شده می‌باشد.
 
 
جدول 2. ضرایب همبستگی ابعاد شخصیت و سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب
ابعاد شخصیت قصد اعتصاب سطح معنی‌داری
ضریب همبستگی پیرسون وجدان کاری 209/0- 037/0
برون‌گرایی 498/0 000/0
سازگاری 185/0 046/0
گشودگی 252/0 014/0
روان رنجوری 372/0- 009/0
سلامت روانشناختی محیط کار 721/0- 000/0
 
 
با توجه به جدول فوق و معنادار بودن ارتباطات بیان شده، فرض محققان در خصوص وجود ارتباط معنادار میان ابعاد شخصیت و سلامت روانشناختی محیط کار با سازه قصد اعتصاب به‌عنوان یک متغیر وابسته تقویت گردید. در این راستا محققان به‌منظور بررسی ارتباط علی میان این عوامل و افزایش دقت از مدل‌یابی معادلات ساختاری بهره گرفته‌اند.
بر اساس فرضیه‌های مطرح شده، مدل تحقیق در محیط نرم‌افزار لیزرل ترسیم و فرضیه­های فوق مورد آزمون قرار گرفت. شکل 2 مدل مورد آزمون را نشان می‌دهد.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

شکل 2. مقادیر t-value و ضرایب مسیر مدل تحقیق
 
 
در شکل فوق، اعداد مشخص‌شده بر روی فلش­ها مقادیر T-value هستند. از آنجاکه نرم­افزار لیزرل به‌طور پیش­فرض در سطح 95 درصد به آزمون مدل فوق پرداخته است، مقادیر بزرگ‌تر و مساوی قدر مطلق 96/1، به معنای وجود تأثیر معنادار بین دو متغیر می­باشد. بر اساس شکل فوق از میان ابعاد پنج‌گانه شخصیت تنها سازگاری (13/1t=) تأثیر معناداری بر قصد اعتصاب نداشته است و از میان فرضیات تحقیق تنها فرضیه 3 رد شده است. همچنین اعداد داخل پرانتز در فلش­ها ضرایب مسیر که بیانگر شدت رابطه است مشخص کرده است. جدول 3 به‌ طور خلاصه به بررسی 5 فرضیه تحقیق و جهت آن­ها پرداخته است.
 
 
 
جدول 3. رابطه بین ابعاد شخصیت، سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب
فرضیه ارتباط جهت رابطه ضریب مسیر نتیجه آزمون
1 برون‌گرایی قصد اعتصاب مستقیم 412/0 تائید
2 وجدان کاری قصد اعتصاب معکوس 21/0- تائید
3 سازگاری قصد اعتصاب مستقیم 09/0 رد
4 روان رنجوری قصد اعتصاب معکوس 23/0- تائید
5 گشودگی قصد اعتصاب مستقیم 36/0 تائید
6 سلامت روانشناختی محیط کار قصد اعتصاب معکوس 63/0- تائید
 
 
در مجموع، با توجه به یافته‌های تحقیق می‌توان چنین استنباط کرد که حدود 79 درصد سازه قصد اعتصاب بر اساس ابعاد شخصیت (39 درصد) و سلامت روانشناختی محیط کار (40 درصد) تبیین شده و 21 درصد باقی‌مانده توسط سازه­های دیگر تعیین می‌شود که در این پژوهش بررسی نشده است. بر اساس شکل فوق و خروجی نرم­افزار برازش مدل در وضعیت مناسبی قرار دارند. جدول 4 شاخص­های مختلف برازش مدل پژوهش را نشان می­دهد.
 
 
جدول 4. شاخص‌های برازندگی مدل پژوهش
شاخص تناسب SRMR GFI AGFI NFI NNFI CFI Χ2/df RMSE IFI RFI
دامنه مقبول <05/0 >9/0 >9/0 >9/0 >9/0 >9/0 <2 <1/0 >9/0 >9/0
نتیجه 0/039 0/97 0/93 0/98 0/98 0/99 69/1 06/0 0/99 0/97
 
SRMR: (Standardized Root Mean Square Residual)
GFI: (Goodness of Fit Index)
AGFI: (Adjusted Goodness of Fit Index)
NFI: (Normed Fit Index)
TLI: (Tucker Lewis Index)
CFI: (Comparative Fit Index)
RMSE: (Root Mean Square Error of Approximation)
IFI: (Incremental Fit Index)
RFI: (Relative Fit Index)
 
 
در ادامه به‌منظور بررسی قصد اعتصاب میان پرستاران استان یزد از آزمون T-استیودنت استفاده شده است. طی این آزمون با توجه به مقیاس پنج گزینه­ای، مقدار آزمون برابر با 3 در نظر گرفته شده؛ که خبرگان 3 P>را به‌عنوان مقدار فرض برای آزمون تایید نموده‌اند. ازاین‌رو فرض­های آماری برای سازه قصد اعتصاب به‌صورت زیر تعریف می­شود:
H0: μ≤3
H1: μ>3
در خصوص سازه قصد اعتصاب، مقدار معناداری معادل 081/0 به‌دست‌آمده که بزرگ‌تر از 05/0 می­باشد و با توجه به این‌که مقدار آماره t برابر 6818/2- به‌دست‌آمده است، فرض H0 تائید می­شود. همچنین حد بالا و پایین فاصله اطمینان هر دو مقادیری منفی بوده که خود نشانگر تائید مقصود فوق است؛ بنابراین با اطمینان 95 درصد می­توان چنین استنباط کرد که قصد اعتصاب در میان پرستاران استان یزد کمتر از میانگین قرار دارد. جدول 5 بیانگر نتایج حاصل از آزمون T-استیودنت برای سازه قصد اعتصاب و سلامت روانشناختی محیط کار در سطح اطمینان 95 درصد می‌باشد.
 
 
 
جدول 5: آزمون T استیودنت
ردیف شاخص مقدارT حد معنادار حد میانگین
حد بالا حد پایین
1 قصد اعتصاب 6818/2- 081/0 3179/0- 3929/1- 54/2
2 سلامت روانشناختی محیط کار 2123/5 000/0 2551/1 5693/0 81/3
 
با توجه به جدول فوق سلامت روانشناختی پرستاران در محیط کار مناسب ارزیابی شده است. با توجه به تأثیر معنادار این سازه بر قصد اعتصاب و پایین بودن میزان قصد اعتصاب، مناسب بودن سلامت روانشناختی محیط کار قابل توجیه است.
بحث
بر اساس مطالعات انجام شده در حوزه اعتصاب، کمتر تحقیقی به طراحی سازه قصد اعتصاب و بررسی ویژگی‌های شخصیتی بر آن پرداخته است. با این وجود محققان با استفاده از ادبیات مرتبط با حوزه­های نزدیک به اعتصابات از جمله تعارضات سازمانی به بیان دلایل نتایج به‌دست‌آمده پرداخته‌اند. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده برونگرایی پرستاران بر میزان قصد اعتصاب آن‌ها تأثیر مثبت و معناداری دارد. پژوهش‌‌‌های Watson و همکاران (19)، Donnellan و همکاران (20) Trahan and Babcock (21) نیز این موضوع را نشان می­دهد. دلیل این موضوع را می­توان در ویژگی­های انسان­های برونگرا جست. انسان­های برونگرا به دنبال تجربه­ی­ هیجان بوده و اجتماعی بودن و جرأت‌مندی در آن­ها بیشتر است (22). افرادی که میزان شاخص برون‌گرایی در آن‌ها زیاد است دارای ارتباطات فراوان بوده و معمولاً در چند گروه غیررسمی در سازمان عضو هستند. آن­های نیازمند توجه بوده و به این دلیل در کانون اعتصابات قرار دارند و به‌عنوان بلندگوهای صدای کارکنان عمل می‌کنند.
فرضیه دیگری که در این پژوهش بررسی و تائید شد، تأثیر وجدان کاری بر قصد اعتصاب بود. بر اساس مدل تحقیق وجدان کاری تأثیر منفی و معناداری بر سازه اصلی پژوهش داشته است. در واقع با افزایش وجدان کاری قصد اعتصاب کاهش می­یابد. پژوهش­های  Park and Antonioni(23)، Lin and Chang (24) و Böhm و همکاران (25) نیز این موضوع را نشان می­دهد. در واقع ازآنجاکه افراد وظیفه‌شناس مسئولیت‌پذیر بوده و توانایی مهار و کنترل تکانش‌ها و علائق فوری و آنی را دارند چندان تمایل به ایجاد اعتصاب نداشته و روش­های دیگری را بیان خواسته­های خود دارند. ویژگی دیگر شخصیتی که مورد آزمون قرار گرفته است، گشودگی است. گشودگی تا 10 درصد از سازه قصد اعتصاب را در این پژوهش تبیین می‌کند و بعد از برونگرایی در مرتبه دوم قرار دارد. افرادی که شاخص گشودگی در آن­ها بالاست خلاقیت بیشتری دارند و روحیه‌ای ماجراجو و تجربه‌گرا دارند. آن­ها تمایل به تغییر داشته و از هیجان، التهاب و ریسک استقبال می­کنند (26). از آنجا که اعتصاب معمولا با هیجان و هیاهو همراه بوده و امکان مذاکره و تغییر را فراهم می­آورد دور از ذهن نیست که این ویژگی دارای تاثیر مثبت بر قصد اعتصاب باشد. پژوهش­های Nicholson و همکاران (27) و Maltarich و همکاران (28) نیز این موضوع را نشان می‌دهد.
بعد دیگر ویژگی­های شخصیتی که تأثیر معنادار و منفی بر قصد اعتصاب داشته روان رنجوری است. در تبیین این موضوع می­توان بیان داشت که ویژگی­های متمایز افراد روان رنجور از جمله: تجربه هیجانات منفی مثل اضطراب و افسردگی، ترس و غم، برانگیختگی، احساس گناه، احساس کلافگی دائم و فراگیر مانع از درگیر شدن آنان در اعتصابات می­شود. در واقع افراد روان رنجوری تمایل کمتری به قصد اعتصاب دارند. پژوهش­های Halevy and Cohen (29) و Nicholson و همکاران (27) با نتایج پژوهش حاضر تطابق دارد. از میان ابعاد ویژگی­های شخصیتی مورد مطالعه تنها سازگاری تأثیر معناداری بر قصد اعتصاب نداشته است. دلیل این امر را می­توان اعتماد کردن آسان آن­ها به دیگران، نوع‌دوستی و خیرخواهی، مهربانی و محبت ورزیدن به دیگران جستجو کرد. افرادی که شاخص موافق بودن آن‌ها بالاست به‌خوبی با بقیه همکاری و مشارکت می‌کنند و حاضرند در مواقع مشخص از نیازهای خودشان کوتاه بیایند و اغلب مصلحت جمع را قربانی خواسته‌های خودشان نمی‌کنند (30). در واقع افراد سازگار هم به دنبال راضی نگه‌داشتن مدیران و نهادهای مرتبط با کارفرما بوده و از سوی دیگر نیز به دنبال کسب رضایت همکاران هستند (31). این تعارض در هنگام حرکت­های جمعی موجب می‌شود این افراد دچار تعارض شده و برخی به سمت حرکت­های جمعی و حمایت از همکاران و برخی حمایت از مدیران و کارفرما برخیزند؛ بنابراین این موضوع سبب شده تا رابطه معناداری در مدل پژوهش میان قصد اعتصاب و سازگاری فراهم نشود. از سوی دیگر نیز سازه سلامت روانشناختی محیط کار تاثیر بسزایی در تببین سازه قصد اعتصاب داشته است. چرایی این امر را می­توان در ابعاد سازنده این سازه دانست. همانطور که بیان شد 9 بعد (فرصت کنترل، فرصت استفاده از مهارت­ها، اهداف بیرونی ایجاد شده، گوناگونی محیطی، وضوع محیطی، دسترسی به پول، امنیت جسمی، فرصت تماس و ارتباط با دیگران و مقام و جایگاه اجتماعی) سلامت روانشناختی محیط کار را تشکیل می­دهند و تمامی این عوامل نقش اساسی را در افزایش سطح رضایت و شادکامی کارکنان و به تبع آن کاهش اعتصابات خواهد داشت. تحقیقات صالحی (32)، عابدی و همکاران (33)،  Mudaly andNkosi(9) و Adam و همکاران (10) هر یک بخشی از مولفه­های سلامت روانشناختی محیط کار و تاثیر آن بر اعتصابات را بیان کرده است.
نتیجه­گیری
با توجه به نقش اعتصاب در توقف خدمات بیمارستانی به بیمار، شناسایی عواملی که به کاهش قصد آن از سوی کارکنان می­­پردازد دارای اهمیت است. بنابراین هدف از این مقاله شناسایی تاثیر ویژگی­های شخصیتی و سلامت روانشناختی محیط کار بر قصد اعتصاب بوده است که تا حد زیادی می­تواند به‌عنوان عامل تبیین‌کننده اعتصاب شناخته شوند. مدیران بیمارستانی با شناخت این ویژگی­ها و تأثیر آن بر قصد اعتصابات می­تواند در مدیریت و چیدمان گروه‌های رسمی و نظارت بر گروه­های غیررسمی توجه نمایند و همچنین در هنگام جذب کارکنان توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند. همچنین مدیران می­توانند با اندازه­گیری دوره­ای وضعیت سلامت روانشناختی محیط کار و بهبود در 9 بعد تشکیل دهنده­ی این سازه آمادگی سازمان در ورود به اعتصاب را پیش­بینی نمایند. همان‌طور که نشان داده‌شده این سازه به‌تنهایی در حدود 40 درصد از قصد اعتصاب را تبیین می­کنند. توجه به حوزه روانشناختی و رفتار سازمانی در بیمارستان­ها با تقویت واحد منابع انسانی و اقدام در خصوص پیاده­سازی فرآیندهای آن می‌تواند کمک شایانی را در راستای افزایش شاخص­های سلامت محیط کار انجام دهد.
باید خاطر نشان کرد این پژوهش دارای محدودیت­هایی نیز بوده است که از جمله آن می­توان به تعداد بیشتر پاسخ‌دهندگان مرد نسبت به زن­ها با وجود تعداد بیشتر پرستاران زن نسبت به مرد اشاره کرد که علت اصلی آن مرتبط با موضوع تحقیق و امنیتی بودن آن می­باشد. همچنین سازه قصد اعتصاب در کمتر تحقیقی با سازه­های دیگر مورد بررسی قرار گرفته است که این خود امکان مقایسه با پژوهش­های مشابه را دشوار کرده است.
سپاسگزاری
این پژوهش مستخرج از پایان­نامه دکتری گروه مدیریت بازرگانی، گرایش رفتار و منابع انسانی دانشگاه یزد بوده است و به یاری و حمایت جناب دکتر طالبی معاون سیاسی، امنیتی استان یزد (استاندار کنونی استان یزد) و همچنین پرستاران بیمارستان­های مورد مطالعه انجام شده است و محققان از حمایت و پاسخگویی بی­دریغ آن­ها تشکر می­نمایند.

 
References:
  1. Luo S. Agendas, alternatives, and collective labour law: A case study of local collective bargaining legislation in South China. Employee Relations. 2017 Jun 5; 39(4):541-60.
  2. Whitehead S. A rational response to Taser strikes. Jems. 2005 May; 30(5):56-66.
  3. Wang K. Labour resistance and worker attitudes towards trade :union: reform in China. Employee Relations. 2016 Aug 1; 38(5):724-40.
  4. Clarke J, O’Neill CS. An analysis of how the Irish Times portrayed Irish nursing during the 1999 strike. Nursing Ethics. 2001 Jul; 8(4):350-9.
  5. Wolf LD, Potter P, Sledge JA, Boxerman SB, Grayson D, Evanoff B. Describing nurses' work: combining quantitative and qualitative analysis. Human factors. 2006 Mar; 48(1):5-14.
  6. Borimnejad L, Valizadeh S, Rahmani A, Whitehead B, Shahbazi S. Attributes of Iranian new nurse preceptors: A phenomenological study. Nurse education in practice. 2018 Jan 1; 28:121-6.
  7. Chin T, Liu RH. Understanding labor conflicts in Chinese manufacturing: a Yin-Yang harmony perspective. International Journal of Conflict Management. 2015 Jul 13; 26(3):288-315.
  8. Ng I. Predictors of strike voting behavior: The case of university faculty. Journal of Labor Research. 1991 Jun 1;12(2):123-34.
  9. Mudaly P, Nkosi ZZ. Factors influencing nurse absenteeism in a general hospital in D urban, S outh A frica. Journal of nursing management. 2015 Jul;23(5):623-31.
  10. Adam MB, Muma S, Modi JA, Steere M, Cook N, Ellis W, Chen CT, Shirk A, Nyagetuba JK, Hansen EN. Paediatric and obstetric outcomes at a faith-based hospital during the 100-day public sector physician strike in Kenya. BMJ global health. 2018 Apr 1;3(2):e000665.
  11. Sosnowska J, Kuppens P, De Fruyt F, Hofmans J. A dynamic systems approach to personality: The Personality Dynamics (PersDyn) model. Personality and Individual Differences. 2019 Jul 1;144:11-8.
  12. Stanciu MM, Papasteri C. Intelligence, personality and schizotypy as predictors of insight. Personality and Individual Differences. 2018 Nov 1;134:43-8.
  13. Spreitzer G, Hwang EB. How thriving at work matters for creating psychologically healthy workplaces: Current perspectives and implications for the new world of work. InCreating psychologically healthy workplaces 2019 Jan 25. Edward Elgar Publishing.
  14. Grawitch MJ, Ballard DW, Erb KR. To be or not to be (stressed): The critical role of a psychologically healthy workplace in effective stress management. Stress and Health. 2015 Oct;31(4):264-73.
  15. Briskin L. Resistance, mobilization and militancy: nurses on strike. Nursing Inquiry. 2012 Dec;19(4):285-96.
  16. Garay L, Font X, Corrons A. Sustainability-oriented innovation in tourism: An analysis based on the decomposed theory of planned behavior. Journal of Travel Research. 2019 Apr;58(4):622-36.
  17. Costa Jr PT, McCrae RR. Four ways five factors are basic. Personality and individual differences. 1992 Jun 1;13(6):653-65.
  18. Mehdad A. Organization and industrial psychology. Tehran, JangalPublication. 2002:1364-5. [Persian].
  19. Watson D, Hubbard B, Wiese D. General traits of personality and affectivity as predictors of satisfaction in intimate relationships: Evidence from selfand partnerratings. Journal of personality. 2000 Jun;68(3):413-49.
  20. Donnellan MB, Conger RD, Bryant CM. The Big Five and enduring marriages. Journal of Research in Personality. 2004 Oct 1;38(5):481-504.
  21. Trahan LH, Babcock JC. Emotional reactivity of partner violent men with personality disorder during conflict. Journal of Family Violence. 2019:1-0.
  22. Uliaszek AA, Al-Dajani N, Sellbom M, Bagby RM. Cross-validation of the demoralization construct in the Revised NEO Personality Inventory. Psychological assessment. 2019 Feb;31(2):159.
  23. Park H, Antonioni D. Personality, reciprocity, and strength of conflict resolution strategy. Journal of research in personality. 2007 Feb 1;41(1):110-25.
  24. Lin SC, Chang JN. Goal orientation and organizational commitment as explanatory factors of employees' mobility. Personnel Review. 2005 Jun 1;34(3):331-53.
  25. Böhm R, Rusch H, Baron J. The psychology of intergroup conflict: A review of theories and measures. Journal of Economic Behavior & Organization. 2018 Jan 31.
  26. Steel P, Schmidt J, Bosco F, Uggerslev K. The effects of personality on job satisfaction and life satisfaction: A meta-analytic investigation accounting for bandwidth–fidelity and commensurability. human relations. 2019 Feb;72(2):217-47.
  27. Nicholson N, Soane E, FentonO'Creevy M, Willman P. Personality and domainspecific risk taking. Journal of Risk Research. 2005 Mar 1;8(2):157-76.
  28. Maltarich MA, Kukenberger M, Reilly G, Mathieu J. Conflict in teams: Modeling early and late conflict states and the interactive effects of conflict processes. Group & Organization Management. 2018 Feb;43(1):6-37.
  29. Halevy N, Cohen TR. Intergroup conflict 2020. Negotiation and Conflict Management Research. 2019 May;12(2):161-73.
  30. Dalpé J, Demers M, Verner-Filion J, Vallerand RJ. From personality to passion: The role of the Big Five factors. Personality and Individual Differences. 2019 Feb 1;138:280-5.
  31. Ramirez-Baena L, Ortega-Campos E, Gomez-Urquiza JL, la Fuente-Solana D, Emilia I. A multicentre study of burnout prevalence and related psychological variables in medical area hospital nurses. Journal of clinical medicine. 2019 Jan;8(1):92.
  32. SalehiS. Investigating the Factors Affecting Labor Stresses.social science letter. 2004 Mar; 2;6(2):107-98 [Persian].
  33. Abdi T, Abasi M, Talebpor M. Factors Affecting Workers' Protests in Yazd Province, 1385-1381. Police Management Researches (Police Management Studies). 2008 Feb 2;4(1):42-33 [Persian].
 
 
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
دریافت: 1398/4/17 | پذیرش: 1399/1/25 | انتشار: 1398/10/10
* نشانی نویسنده مسئول: دانشگاه یزد دانشکده مدیریت بازرگانی

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه طب کار می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Occupational Medicine Quarterly Journal

Designed & Developed by : Yektaweb