دوره 15، شماره 4 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد 1402 )                   جلد 15 شماره 4 صفحات 34-21 | برگشت به فهرست نسخه ها

Ethics code: IR.IAU.QOM.REC.1401.060

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hosseini Adl F S, Khoshlahjeh sedgh A. Predicting burnout based on metacognitive beliefs and ‎ alexithymia mediated by optimism in nurses. tkj 2023; 15 (4) :21-34
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1241-fa.html
حسینی عدل فاطمه سادات، خوش لهجه صدق انیس. پیش بینی فرسودگی شغلی براساس باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با میانجی‌گری خوش‌بینی در پرستاران. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1402; 15 (4) :21-34

URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1241-fa.html

پیش بینی فرسودگی شغلی براساس باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با میانجی‌گری خوش‌بینی در پرستاران
فاطمه سادات حسینی عدل ، انیس خوش لهجه صدق*
گروه روانشناسی بالینی،واحد علوم پزشکی قم ، دانشگاه آزاد اسلامی،قم،ایران ، anisssedq@yahoo.com
واژه‌های کلیدی: فرسودگی شغلی، باورهای فراشناختی، ناگویی هیجانی، خوش‌بینی، پرستاران
متن کامل [PDF 1022 kb]   (299 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (426 مشاهده)
متن کامل:   (842 مشاهده)

پیش بینی فرسودگی شغلی براساس باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با میانجی‌گری خوش‌بینی در پرستاران

فاطمه سادات حسینی عدل[1] ، انیس خوش لهجه صدق[2]*[3]

چکیده
مقدمه : تعهد پرستاران به شغل و بیماران، پرستاری را به یکی از مشاغل خدمات انسانی تبدیل کرده است که مستعد ابتلا به سندرم فرسودگی شغلی می‌باشد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر پیش­بینی فرسودگی شغلی براساس باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با ‏میانجی‌گری خوش‌بینی در پرستاران بود.
روش­ بررسی: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و طرح پژوهش توصیفی- همبستگی و به طور خاص، از مدل­یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری در این پژوهش، کلیه پرستاران بیمارستان‌های شهر قم در سال 1401‏ بودند که به صورت تصادفی ساده 200 پرستار برای شرکت در پژوهش حاضر انتخاب شدند. در این پژوهش میدانی شرکت­کنندگان اقدام به تکمیل پرسشنامه‌های فرسودگی شغلی مسلش و جکسون (۱۹۸۶)، پرسشنامه فراشناخت ولز و کارت رایت- هاتن (۲۰۰۴)، مقیاس ناگویی خلقی تورنتو و مقیاس خوش‌بینی شییر و کارور (1994) نمودند. داده­ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار SPSS-24 و AMOS-24 تحلیل شدند.
نتایج: نتایج نشان داد که ضرایب همبستگی بین متغیرها معنادار است (01/0>‏p‏) و بین باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با ‏فرسودگی شغلی در پرستاران ارتباط مثبت و معنادار و بین خوش‌بینی با فرسودگی شغلی ‏ارتباط منفی و معناداری وجود دارد (01/0>‏p‏). همچنین بین باورهای فراشناختی و ناگویی ‏هیجانی با خوش‌بینی پرستاران ارتباط منفی و معنادار وجود دارد (01/0>‏p‏). همچنین ‏نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خوش‌بینی درارتباط باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با فرسودگی ‏شغلی پرستاران نقش واسطه‌ای دارد.‏
نتیجه­گیری: به طور کلی نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت خوش­بینی در ارتباط باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با فرسودگی شغلی پرستاران تاکید دارد و خوش‌بینی عامل موثری در کاهش فرسودگی شغلی پرستاران است.‏
واژگان کلیدی: فرسودگی شغلی، باورهای فراشناختی، ناگویی هیجانی، خوش‌بینی، پرستاران

مقدمه
 
پرستاران مهم‌ترین بخش متخصصان مراقبت‌های بهداشتی هستند و نقش فوق‌العاده‌ای در مبارزه با بیماری ایفا می‌کنند. تعهد پرستاران به شغل و بیماران، پرستاری را به یکی از مشاغل خدمات انسانی تبدیل کرده است که مستعد ابتلا به سندرم فرسودگی شغلی می‌باشد(1). فرسودگی شغلی به یک سندرم شغلی مرتبط با تغییرات عاطفی و شناختی، از جمله خستگی عاطفی، مسخ شخصیت یا بدبینی، و کاهش احساس اثربخشی شخصی ناشی از استرس مزمن کاری اشاره دارد (2). نتایج مطالعات مختلف نشان می­دهد که فرسودگی شغلی در بیش از 35 درصد از پرستاران قابل تشخیص است(3). در مطالعه اصفهانی (4) معلوم شد بر اساس مدل اثرات تصادفی شیوع فرسودگی شغلی پرستاران در بیمارستان­های ایران 25 درصد (32-19%: حدود اطمینان 95%) به دست آمد . بیشترین شیوع فرسودگی شغلی در پرستاران در تهران در سال 1388، 75 درصد(82-65%:حدود اطمینان95 ٪) و کمترین شیوع فرسودگی شغلی در پرستاران در همدان در سال 1395 با 2/0 درصد (4/0-1/0%: حدود اطمینان95%) به دست آمد.
 مسلچ و همکاران (5) معتقدند که عوامل موقعیتی؛ مانند ویژگی­های شغلی و ویژگی­های سازمانی، و عوامل فردی؛ مانند مشخصات دموگرافیک، ویژگی­های شخصیتی و نگرش­های کاری، بر فرسودگی شغلی پرستاران موثر هستند. ناگویی هیجانی ناتوانی در بیان، توصیف یا تمایز بین احساسات ، می باشد و یکی از ویژگی­های شخصیتی است که تحقیقات در این مورد نشان می­دهد که ناگویی هیجانی در پرستاران به طور بالقوه می‌تواند بر عملکرد در کار، به ویژه در حرفه پزشکی تأثیر بگذارد و منجر به کاهش رضایت فردی و افزایش حساسیت به فرسودگی شغلی شود (6). ناگویی هیجانی با حالات عاطفی منفی به ویژه افسردگی و اضطراب همراه است (7). علاوه بر این افراد با ناگویی هیجانی تعاملات دشواری را با دیگران نشان می‌دهند، از جمله دوسوگرایی بین فردی، جامعه پذیری ضعیف و نیاز به تأیید اجتماعی (8). ناگویی هیجانی همراه با مشکلات مرتبط با آن، می‌تواند بهره­وری و کارایی پرستاران را کاهش دهد و در نتیجه بر کیفیت مراقبت تأثیر منفی بگذارد (9).
برای مقابله با فرسودگی پرستاران، علاوه بر ناگویی هیجانی، به نظر می­رسد استفاده از تکنیک­های جلوگیری از استرس، اضطراب و افسردگی مهم هستند (10). یافته­های اخیر نشان می­دهد که باورهای فراشناختی می‌تواند تأثیرات روان­شناختی قابل توجهی نه تنها بر کیفیت زندگی مردم، بلکه همچنین بر کیفیت زندگی افرادی که از مشکلات مزمن یا حاد بهداشتی رنج می­برند، داشته باشد(11). باورهای ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﯿﺎن ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯿﻞ ﺑﻪ داﻧﺴﺘﻦ و ﺗﻼش ﺑﺮای داﻧﺴﺘﻦ و ﻓﻬﻤﯿﺪن از ویﮋﮔﯽﻫﺎی ﺟﺪایﯽ‌ﻧﺎﭘﺬیﺮ وﺟﻮد آدﻣﯽ اﺳﺖ. از این رو، ذﻫﻦ اﻧﺴﺎن ﻫﻤﻮاره درﮔﯿﺮ اﻧﺒﻮﻫﯽ از ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ. در این میان، این ﭘﺮﺳﺶ اﺳﺎﺳﯽ ﮐﻪ ﻓﺮد درﺑﺎره داﻧﺴﺘﻦ ﭼﻪ ﻣﯽداﻧﺪ و ﭼﮕﻮﻧﻪ و ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ ﻣﯽداﻧﺪ، جایگاه ﺧﺎص ﺧﻮد را دارد. باورهایی که پاسخ این ﭘﺮﺳﺶ‌ﻫﺎ را در بر می‌گیرند، باورهای ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧامیده ﻣﯽﺷﻮد(12). مدل فراشناختی دو نوع باور فراشناختی را شناسایی کرده است: باورهای فراشناختی مثبت باورهایی هستند که به فواید درگیر شدن در فعالیت‌های شناختی خاص مانند نگرانی، نشخوار فکری و پایش تهدید مربوط می‌شوند؛ باورهای فراشناختی منفی باورهایی هستند که به کنترل‌ناپذیری، معنا، اهمیت و تهدیدآمیز بودن افکار و تجربه‌های شناختی مربوط می‌شوند(13). مطابق مدل فراشناختی، فعال شدن باورهای فراشناختی ناکارآمد، موجب ارزیابی منفی فکر به عنوان نشانه تهدید می‌شود. این ارزیابی در جای خود باعث تشدید هیجان‌های منفی می‌شود که عمدتاً به صورت اضطراب ابراز می‌شوند. در زمینه تاثیر باورهای فراشناختی بر فرسودگی شغلی، اولی و سیمسک (14) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که باورهای فراشناختی در فرسودگی شغلی پرستاران تاثیر دارد.
علاوه بر عواملی که در بالا ذکر شد، تحقیقات فرسودگی شغلی بر روی عوامل سازمانی منفی که می‌توانند فرسودگی شغلی را در افراد القاء کنند، متمرکز شده است (15). به عبارت دیگر، پژوهش فرسودگی شغلی سنتی فرض می‌کند که افراد منفعل و واکنش‌گرا هستند و بر تأثیر زمینه‌ها و موقعیت‌ها بر رفتار افراد تأکید می‌کنند. بنابراین، تحقیقات قبلی در مورد فرسودگی شغلی تا حدودی از طرح این سوال غفلت کرده است که ویژگی های شخصیتی چگونه می‌تواند بر نتایج شغلی تأثیر مثبت بگذارد؟ محققان به طور فعال چارچوب سازنده­ای را که ممکن است توسعه مداخلات برای جلوگیری از فرسودگی شغلی را تسهیل کند، آزمایش نکرده­اند. با این حال، در دهه گذشته، تحقیقات در زمینه نوظهور روانشناسی مثبت­گرا از تمرکز بر روی عملکرد بهینه افراد و تجربیات مثبت حمایت کرده است. محققان شروع به بررسی ساختارهای شغلی کرده‌اند که یا نتایج مثبت شغل را تسهیل می‌کنند یا اثرات نتایج منفی را کاهش می‌دهند (15)، که ممکن است درک بهتری از تجربیات مثبت مرتبط با کار به ما ارائه دهد. در این زمینه تحقیقات نشان داده است که افرادی که هنگام رویارویی با موقعیت‌های دشوار دیدگاهی خوش‌بینانه دارند، اغلب نتایج سازگاری مطلوب‌تری دارند و شجاعت بیشتری برای غلبه بر چالش‌ها نسبت به افرادی که این کار را نمی‌کنند، دارند. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که خوش‌بینی با کاهش فرسودگی شغلی مرتبط است(15). خوش‌بینی را توانایی بهتر نگریستن به دنیا و وقایعی که در آن اتفاق می‌افتد و توانایی برخورد درست با واقعیات زندگی تعریف کرده‌اند(16). از نظر پراساد، فوجو و برادا (17) خوش‌بینی یک نگرش موثر فردی نسبت به زندگی محسوب می‌شود و افراد خوش‌بین هنگام روبرو شدن با مشکل (حتی اگر پیشرفت آنها سخت یا کند باشد) انعطاف‌پذیری بیشتری از خود نشان می‌دهند. به عنوان مثال ریولی و ساوسکی (18) گزارش کرده­اند که خوش‌بین‌ها بیشتر احتمال دارد که عوامل استرس‌زا را پیش‌بینی کنند و نسبت به آن­ها فعالانه عمل کنند، که فرسودگی شغلی را کاهش داده و سطوح بالاتری از عملکرد و رضایت را ارتقا دهد. در مجموع، شواهد نشان می‌دهد که افراد خوش‌بین به احتمال زیاد از منابع یا گزینه‌های خود هنگام مدیریت استرس استفاده می‌کنند.
با توجه به اینکه فرسودگی شغلی در میان کارکنان شبکه بهداشت بسیار شایع می‌باشد و پرستاران نیز  همین افراد می‌باشند که از فرسودگی شغلی رنج می‌برند و همچنین با توجه یه اینکه افت کیفیت مراقبت از بیمار می‌تواند از پیامدهای ناگوار فرسودگی شغلی در پرستاران باشد، لذا توجه به این امر بسیار ضروری است. زمانی که پرستار دچار فرسودگی می‌شود بیمار از توجه و مراقبت کافی محروم مانده و فردیت حقوق انسانی او زیر سوال می‌رود(4). همچنین فرسودگی پرستاران موجب ایجاد خسارات اقتصادی مانند غیبت فراوان از کار می‌شود که در نهایت منجر به کاهش عملکرد بیمارستان می‌گردد(19). اکنون با توجه به مسئولیت خطیری که کادر درمان به خصوص پرستاران در حوزه بهداشت و سلامت اجتماع بر عهده دارند و لزوم توجه به شرایط به وجود آورنده فرسودگی در آن­ها، پژوهش حاضر درصدد است به این سوال پاسخ دهد که آیا باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی می‌توانند فرسودگی شغلی را پیش بینی کنند؟ و آیا خوش‌بینی در پیش بینی فرسودگی شغلی پرستاران براساس باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی نقش میانجی‌ دارد؟
 روش­ بررسی
 پژوهش حاضر، از نوع توصیفی- همبستگی و به طور خاص، از نوع مدل­یابی معادلات ساختاری می­باشد. جامعه آماری در این پژوهش، کلیه پرستاران بیمارستان‌های دولتی و خصوصی شهر قم در سال 1401‏ بودند. با توجه به اینکه در پژوهش­های مدل معادلات ساختاری حجم نمونه را 200 تا 600 نفر ذکر نموده­اند(20). در این پژوهش به علت در دسترس نبودن افراد بیشتر برای نمونه آماری ،  200 نفر برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. در این پژوهش، نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده بود که با مراجعه به بیمارستان­های شهر قم انتخاب شدند که در نهایت 200 نفر با پژوهشگر همکاری نمودند و پرسشنامه­ها را تکمیل نمودند که به عنوان نمونه پژوهش حاضر انتخاب شدند. نمونه‌ گیری تصادفی بخشی از تکنیک نمونه‌گیری است که در آن هر نمونه از احتمال مساوی برای انتخاب شدن برخوردار است. نمونه ای که به طور تصادفی انتخاب می شود به معنای نمایش بی طرفانه از کل جمعیت است. معیارهای ورود به پژوهش شامل رضایت برای شرکت در مطالعه، همکاری با پژوهشگر و نداشتن شغل دوم بود و همچنین عدم تمایل به ادامه پژوهش و تکمیل ناقص پرسشنامه­ها از ملاک­های خروج از پژوهش بود. در این پژوهش اخلاق پژوهش، کاملا رعایت و به شرکت­کنندگان در این پژوهش، در زمینه محرمانه ماندن اطلاعات، اطمینان خاطر داده شد و افراد با رضایت کامل و بدون ذکر نام، پرسشنامه­ها را تکمیل کردند. همچنین این پژوهش مطابق با استانداردهای کمیته تحقیقات ملی و بیانیه هلسینکی 1964 بود. علاوه بر این، کدهای رایج اخلاق در پژوهش­های پزشکی شامل 13،14 ،2 (منافع حاصل از یافته­ها در جهت پیشرفت دانش بشری)، کد 20 (هماهنگی پژوهش با موازین دینی و فرهنگی) و کدهای 1 ،3 ،24 (رضایت شرکت­کنندگان و نماینده قانونی او) در این پژوهش رعایت شد.
در این پژوهش برای اندازه­گیری فرسودگی شغلی، از پرسشنامه فرسودگی شغلی (21) که دارای ۲۲ گویه است، استفاده گردید که توسط مسلش و جکسون(1986) طراحی و تدوین شده است. کمترین نمره دریافتی توسط هر فرد ۲۲ و بیشترین نمره دریافتی 110  می‌باشد . این پرسشنامه از سه مولفه تحلیل رفتگی هیجانی (9 گویه)، مسخ شخصیت (5گویه) و انجام وظیفه شخصی (8گویه) تشکیل شده است. پایایی و روایی این پرسشنامه توسط مسلش و جکسون (21) با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد و همسانی درونی برای آن 83/0 و پایایی 84/0 محاسبه شد.  در داخل کشور عرسین و همکاران (22) ثبات درونی پرسشنامه را 84/0 گزارش کردند و روایی پرسشنامه را با استفاده از اعتبار همزمان تایید کردند. پایایی آزمون در پژوهش حاضر با استفاده از آلفای کرونباخ برای فراوانی 79/0 و برای شدت 70/0 به دست آمد.
همچنین در این پژوهش برای سنجش باورهای فراشناختی از پرسشنامه فراشناخت (23) استفاده گردید.  پرسشنامه فراشناختی (MCQ) یک مقیاس ۳۰ سوالی خود گزارشی براساس طیف نمره­گذاری چهار درجه‌ای لیکرت (1: مخالفم، 2: کمی موافقم، 3: نسبتا موافقم، 4: کاملا موافقم) است که توسط ولز و کارت رایت-هاتن(2004) تدوین گردیده است. کمترین نمره دریافتی توسط هر فرد 30 و بیشترین نمره دریافتی 120  می‌باشد. حیطه‌های فراشناختی را در پنج مقیاس جداگانه اندازه گیری می‌کند: (۱) باورهای مثبت درباره نگرانی، (۲) باورهای منفی درباره نگرانی، (۳) اطمینان شناختی، (۴) لزوم کنترل افکار، (۵) خود آگاهی شناختی. ولز و کارت رایت هاتن (23) ضریب آلفای کرونباخ خرده مقیاس‌های پرسشنامه را از 82/0 تا 93/0 گزارش کردند. در داخل کشور شیرین زاده دستگیری (24)، ضریب همسانی درونی آن را به کمک ضریب آلفای کرونباخ 0.87 و پایایی بازآزمایی این آزمون ، در فاصله 4 هفته 0.83گزارش شده است. پایایی آزمون در پژوهش حاضر با استفاده از آلفای کرونباخ برای نمره کل مقیاس 80/0 به دست آمد.
علاوه بر این، در پژوهش حاضر برای سنجش خوش­بینی از مقیاس 10 گویه­ای خوش‌بینی شییر و کارور (25) در طیف 5 درجه­ای لیکرت (کاملاً موافقم نمرۀ 4، موافقم 3، نظری ندارم 2، مخالفم 1 و کاملاً مخالفم نمرۀ صفر) استفاده شد که توسط شییر و کارور درسال ۱۹۹۴ ساخته شده است. کمترین نمره دریافتی توسط هر فرد 0 و بیشترین نمره دریافتی 40  می‌باشد. شییر و کارور (25) با استفاده از تحلیل عاملی نشان دادند که خوش‌بینی سرشتی یک عامل مستقل و مجزا است که این مطلب نشان دهنده اعتبار افتراقی این سازه است. ضریب پایایی این پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 74/0 بدست آمده است که نشان دهنده پایایی بالای آزمون است. این آزمون در سال 1383، توسط خدابخشی در ایران هنجاریابی شده است(26). نتایج بدست آمده براساس روش بازآزمایی و آلفای کرونباخ حاکی از پایایی بالای مقیاس خوش‌بینی می‌باشد. ضریب روایی همزمان بین مقیاس خوش‌بینی با افسردگی و خودتسلط یابی به ترتیب 64/0 و 72/0 بدست آمد (27). پایایی آزمون در پژوهش حاضر با استفاده از آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 71/0 به دست آمد.
 در این پژوهش برای اندازه­گیری ناگویی هیجانی از مقیاس ناگویی خلقی تورنتو ((TAS-20 (28) استفاده شد.این مقیاس در سال ۱۹۸۶ توسط تیلور ساخته شد و در سال ۱۹۹۴ توسط بگبی، پارکر و تیلور تجدید نظر گردید .در این مقیاس ناگویی هیجانی در سه زیر مقیاس دشواری تشخیص احساسات (7 سوال)، دشواری توصیف احساسات (5 سوال) و تفکر با جهت گیری خارجی (8 سوال) ارزیابی می‌شود. سوال‌ها در مقیاس 5 درجه ای لیکرت از نمره 1 (کاملا مخالفم) تا نمره 5 (کاملا موافق) نمره­گذاری می­شوند. کمترین نمره دریافتی توسط هر فرد 20 و بیشترین نمره دریافتی 100  می‌باشد. تیلور و همکاران (28) ثبات درونی (آلفای کرونباخ 81/0) و پایایی آزمون – بازآزمون با فاصله زمانی سه هفته مناسبی را (77/0 r=) گزارش کرده اند. شاهقلیان و همکاران (29) ضریب آلفای کرونباخ این مقیاس را در نمونه ایرانی برای دشواری در تشخیص احساس­ها 74/0 و برای دشواری در توصیف احساس­ها 61/0 و برای تفکر با جهت‌گیری بیرونی50/0 به دست آوردند. پایایی آزمون در پژوهش حاضر با استفاده از آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 75/0 به دست آمد.
روش جمع‌آوری داده‌ها در این پژوهش به صورت میدانی بود که به منظور رعایت ملاحظات اخلاقی پس از اخذ کد اخلاق IR.IAU.QOM.REC.1401.060  و مجوزهای لازم از دانشگاه علوم پزشکی آزاد واحد قم به بیمارستان‌های شهرقم مراجعه کرده که درنهایت 200 پرسشنامه سالم برای تجزیه و تحلیل انتخاب شد. میانگین زمان پاسخگویی به سوالات 15-25 دقیقه بود. جمع‌آوری داده‌ها به صورت مداد-کاغذی انجام شد و از آزمودنی‌ها خواسته شد پرسشنامه را در منزل و در زمان استراحت خود تکمیل نمایند. قبل از تکمیل پرسشنامه‌ها توسط پرستاران، هدف و نحوه‌ی پاسخ‌دهی به سؤالات برای آنها توضیح داده شد. بعد از ارائه توضیحات مقدماتی و اطمینان بخشی به آزمودنی‌ها مبنی بر محرمانه ماندن اطلاعات پرسشنامه‌ها توسط آزمودنی‌ها تکمیل گردید. از آزمودنی خواسته شد با صداقت به سوالات پاسخ دهد. در این پژوهش تحلیل داده­ها در سطح آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (همبستگی پیرسون و مدل­یابی معدلات ساختاری) با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و AMOS نسخه 24 انجام گرفت.
نتایج
در جدول 1 میانگین، انحراف معیار، کجی و کشیدگی حداقل و حداکثر نمره قابل اکتساب مربوط به متغیرهای پژوهش ارائه شده است.
 
جدول 1: میانگین، انحراف معیار، کجی و کشیدگی و حداقل و حداکثر نمره قابل اکتساب متغیرهای پژوهش
مولفه ها میانگین ± انحراف معیار کجی کشیدگی حداقل نمره حداکثر نمره
خستگی عاطفی 72/22 ± 52/9 40/0- 86/0- 1/22 5/48
مسخ شخصیت 21/13 ± 92/5 05/0- 84/0- 3/22 45.6
فقدان موفقیت فردی 57/19 ± 44/8 27/0- 95/0- 3/16 6/33
نمره کل فرسودگی شغلی 51/55 ± 03/21 72/0- 91/0- 5/43 2/60
باورهای مثبت 58/13 ± 59/3 12/0- 84/0- 1/11 2/21
باورهای منفی 45/13 ± 63/3 03/0- 86/0- 3/10 5/22
عدم اطمینان شناختی 67/13 ± 71/3 11/0- 98/0- 2/12 3/26
کنترل افکار 50/13 ± 67/3 12/0- 03/1- 1/11 5/19
خود آگاهی 71/13 ± 70/3 05/0- 85/0- 5/12 3/21
نمره کل باورهای فراشناختی 93/67 ± 70/14 77/0- 83/0- 5/63 3/78
دشواری تشخیص احساسات 04/18 ± 45/5 13/0- 83/0- 2/17 5/22
دشواری توصیف احساسات 96/12 ± 28/4 03/0- 06/1- 5/10 3/21
تفکر عینی 69/20 ± 56/6 23/0- 04/1- 5/17 6/28
نمره کل ناگویی هیجانی 69/51 ± 28/14 61/0- 99/0- 8/44 3/64
خوش‌بینی 40/23 ± 02/8 33/0 89/0- 5/21 5/33
 
از آزمون کجی و کشیدگی برای بررسی نرمال بودن توزیع نمرات استفاده شد. همانطور که در جدول 1 مشاهده می­شود، مقدار کجی و کشیدگی متغیرهای پژوهش در بازه نرمال یعنی (2و 2-) قرار دارد. بنابراین، توزیع تمامی متغیرهای پژوهش نرمال است. در پژوهش حاضر، با بررسی داده­های خام هیچ داده گمشده­ای وجود نداشت. همچنین جهت بررسی داده­های پرت تک متغیری با استفاده از نرم افزار SPSS نمره­های Z متغیرها محاسبه شد. نتایج نشان داد که نمره­های همه آزمودنی­ها بین 3 و 3- قرار داشت؛ بنابراین داده پرت تک متغیری وجود نداشت. همچنین، جهت بررسی داده­های پرت چند متغیری، فاصله ماهالانوبیس برای متغیرهای پیش‌بین محاسبه شد. کمترین و بیشترین مقدار فاصله ماهالانوبیس در پژوهش حاضر به ترتیب 81/22 و 85/41 به دست آمده­اند. با توجه به اینکه مجذور خی جدول با درجه آزادی 183 برابر با ‏76/235 است و از طرفی، چون بیشترین مقدار فاصله ماهالانوبیس (85/41)، کوچکتر از مجذور خی جدول (76/235) است، لذا وجود داده­های پرت چند متغیری در داده­های جمع­آوری شده مشهود نمی‌باشد.علاوه بر این، به منظور بررسی استقلال مشاهدات (استقلال مقادیر باقی مانده یا خطاها) از یکدیگر از آزمون دوربین- واتسون استفاده شد و از آنجایی که آماره­های دوربین واتسون بین 5/1 – 5/2 است که نشان دهنده استقلال خطاها است. برای بررسی هم­خطی چندگانه از آزمون ضریب تحمل و تورم واریانس استفاده شد که نتایج نشان داد که هیچ کدام از مقادیر آماره تحمل کوچکتر از حد مجاز 1/0 و هیچ کدام از مقادیر عامل تورم واریانس بزرگتر از حد مجاز 10 نمیباشند. از آنجایی که وجود هم­خطی چندگانه در متغیرهای پیشبین مشاهده نشد، می­توان از آزمونهای پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون و مدل­یابی معادلات ساختاری استفاده نمود و نتایج آن قابل اطمینان است. در ادامه ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش بررسی گردید.
همانطور که در جدول 2 مشاهده می­شود همبستگی بین متغیرها معنادار است از این رو، امکان بررسی مدل پژوهش فراهم گردید که نتایج ضرایب مستقیم، غیرمستقیم و برازش مدل در ادامه ارائه شده است.
در جدول 3 نتایج شاخص­های برازش مدل ساختاری پژوهش ارائه گردیده است.
 
جدول 2: ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش
مولفه 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
1. باورهای مثبت 1
2. باورهای منفی **57/0 1
3. اطمینان شناختی **49/0 **50/0 1
4. لزوم کنترل افکار **60/0 **52/0 **52/0 1
5. خودآگاهی شناختی **62/0 **61/0 **51/0 **57/0 1
6. کل فراشناختی **81/0 **80/0 **76/0 **80/0 **83/0 1
7. تشخیص احساسات **55/0 **56/0 **54/0 **57/0 **53/0 **69/0 1
8. توصیف احساسات **51/0 **58/0 **62/0 **60/0 **60/0 **72/0 **58/0 1
9. تفکر عینی **58/0 **51/0 **62/0 **67/0 **62/0 **75/0 **69/0 **63/0 1
10.ناگویی هیجانی **63/0 **62/0 **67/0 **70/0 **67/0 **82/0 **87/0 **81/0 **91/0 1
11. خستگی عاطفی **62/0 **62/0 **61/0 **64/0 **68/0 **79/0 **64/0 **70/0 **68/0 **77/0 1
12. مسخ شخصیت **58/0 **55/0 **52/0 **59/0 **55/0 **70/0 **57/0 **58/0 **64/0 **69/0 **64/0 1
13. فقدان موفقیت **56/0 **58/0 **64/0 **59/0 **61/0 **74/0 **64/0 **58/0 **68/0 **73/0 **71/0 **88/0 1
14. فرسودگی شغلی **67/0 **67/0 **68/0 **69/0 **71/0 **85/0 **71/0 **71/0 **76/0 **84/0 **92/0 **80/0 **88/0 1
15. خوش‌بینی **64/0- **65/0- **67/0- **65/0- **67/0- **82/0- **60/0- **62/0- **63/0- **71/0- **73/0- **66/0- **67/0- **78/0- 1

 

شکل 1: ضرایب استاندارد شده مدل پژوهش

جدول 3: نتایج آزمون برازش مدل­ معادلات ساختاری پژوهش
Model χ2 df p GFI AGFI CFI NFI RMSEA
Mediating 76/235 183 005/0 28/1 912/0 902/0 974/0 970/0 038/0
 
همانگونه که در جدول 3 مشاهده می­شود، در مدل مقدار χ2 با مقدار 76/235 و درجه آزادی 183 معنی­دار است، بقیه شاخص­ها نشان می­دهند داده­ها برازش مناسب و مطلوبی با مدل دارند. شاخص برازندگی χ2/df با مقدار 3286/1 کمتر از مقدار 3، 912/0GFI = ،  902/0AGFI = ، 974/0 CFI =، 970/0 = NFI  بالاتر از 9/0 و ریشه میانگین مجذور خطای تقریب (RMSEA) برابر با 038/0 که کمتر از 08/0 است، حاکی از آن است که مدل تحقیق دارای برازش مطلوب می­باشد. در جدول 4 ضرایب استاندارد و مستقیم باورهای فراشناختی، ناگویی هیجانی، خوش‌بینی و فرسودگی شغلی پرستاران ارائه شده است.‏
 
جدول 4: ضرایب استاندارد و مستقیم باورهای فراشناختی، ناگویی هیجانی، خوش‌بینی و فرسودگی شغلی
مسیر ضریب استاندارد خطا نسبت بحرانی سطح معنی­داری
باورهای فراشناختی به سوی فرسودگی شغلی 66/0 09/0 41/6 001/0
ناگویی هیجانی به سوی فرسودگی شغلی 33/0 09/0 75/3 001/0
خوش‌بینی به سوی فرسودگی شغلی 45/0- 08/0 99/4 001/0
باورهای فراشناختی به سوی خوش‌بینی 65/0- 08/0 39/6- 001/0
ناگویی هیجانی به سوی خوش‌بینی 38/0- 07/0 90/3 001/0
 
به ‌طورکلی نتایج جدول 4 نشانگر آن است که ضریب مستقیم باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی بر فرسودگی شغلی پرستاران به دلیل نسبت بحرانی بالاتر از 96/1 مثبت و معنادار است. ضریب مستقیم خوش‌بینی بر فرسودگی شغلی پرستاران نیز به دلیل نسبت بحرانی بالاتر از 96/1 منفی و معنادار است. علاوه بر این، ضریب مستقیم باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی بر خوش‌بینی پرستاران نیز به دلیل نسبت بحرانی بالاتر از 96/1 منفی و معنادار است. در ادامه برای بررسی روش غیرمستقیم مدل از روش بوت استراپ ‏در برنامه ماکرو ‏آزمون پریچر و هیز ‏بر روی نرم‌افزار ‏SPSS-24‎‏ استفاده گردید. نتایج بوت استراپ برای مسیر میانجی الگوی ‏پیشنهادی پژوهش حاضر در جدول 5 ارائه گردیده است.‏
یک فرض زیربنایی الگوی پیشنهادی پژوهش حاضر وجود مسیر غیرمستقیم است. زمانی که تعداد نمونه چندان زیاد نباشد، بوت استراپ قدرتمندترین و منطقی­ترین روش برای دستیابی به اثرات غیرمستقیم را فراهم می­آورد. سطح اطمینان 95 درصد و تعداد نمونه­گیری مجدد بوت استروپ، 1000 است. برای تعیین معنی­داری باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی بر فرسودگی شغلی از طریق نقش میانجی خوش‌بینی از روش بوت استراپ استفاده شد. در این روش چنانچه حد بالا و پایین این آزمون هر دو مثبت یا هر دو منفی باشند و صفر مابین این دو حد قرار نگیرد در آن صورت مسیر علّی غیرمستقیم معنی­دار خواهد بود. مطابق نتایج این قاعده در مورد باورهای فراشناختی بر فرسودگی شغلی از طریق نقش میانجی خوش‌بینی؛ و ناگویی هیجانی بر فرسودگی شغلی از طریق نقش میانجی خوش‌بینی صدق می­کند.  
 

جدول 5: نتایج بوت استراپ باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی بر فرسودگی شغلی با میانجی­گری خوش‌بینی
مسیر غیرمستقیم سطح معنی‌داری فاصله اطمینان
باورهای فراشناختی←خوش‌بینی← فرسودگی شغلی 001/0 367/0، 129/0
ناگویی هیجانی←خوش‌بینی ← فرسودگی شغلی 001/0 211/0، 049/0

بحث
 
مطالعه حاضر با هدف پیش­بینی فرسودگی شغلی براساس باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با ‏میانجی‌گری خوش‌بینی در پرستاران انجام گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین باورهای فراشناختی با فرسودگی شغلی پرستاران ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. نتایج حاضر با پژوهش غضنفری آهنگرکلایی (30)، اولی و سیمسک (14)، لنزو و همکاران (31) و لنزو و همکاران (32) همسو است. اولی و سیمسک (14) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که فراشناخت‌های بالا و سبک‌های تفکر نشخوارکننده دانشجویان بر فرسودگی شغلی تأثیرگذار است. نجاری و عباس‌زاده (33) نیز در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین مولفه های فراشناختی و فرسودگی شغلی در کارمندان مخابرات ارومیه رابطه معناداری وجود دارد. در تبین این یافته می­توان گفت که فرسودگی شغلی باعث کاهش توانایی افراد در انجام عملکردهای طبیعی از نظر عصبی-روانی و تضعیف توانایی آن­ها برای مقابله با عوامل استرس‌زا می‌شود. کارکردهای فراشناختی که به عنوان یک روش ارزیابی مجدد مستمر مورد استفاده قرار می‌گیرند، هماهنگی و اتصال را بین حوزه‌های مختلف عملکردهای حافظه ایجاد می‌کنند و همچنین بر تمرکز و جهت‌دادن توجه تأثیرگذار هستند (34). فراشناخت‌های ناکارآمد و مقابله ناکارآمد به طور قابل توجهی بر توانایی و ظرفیت کاری افراد تأثیر می‌گذارد و از این رو منجر به جمع آوری عوامل استرس‌زا می‌شود. این وضعیت باعث ایجاد یک دور باطل بین فراشناخت‌های ناکارآمد، مقابله ناکارآمد و فرسودگی شغلی می‌شود.
دیگر نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین ناگویی هیجانی با فرسودگی شغلی پرستاران ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد. نتایج حاضر با پژوهش سعیدی و همکاران (9)، غفاری و کریمی (35)، پی و همکاران (36) و آلداز و همکاران (37) همسو است. در این زمینه سعیدی و همکاران (9) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین ناگویی هیجانی و فرسودگی شغلی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین پی و همکاران (36) در پژوهش خود با عنوان ناگویی هیجانی، حمایت اجتماعی، افسردگی و فرسودگی شغلی در میان پرستاران اورژانس در چین به این نتیجه رسیدند که ناگویی هیجانی با فرسودگی شغلی و افسردگی همبستگی مستقیم مثبت داشت و تأثیر مستقیم منفی بر حمایت اجتماعی داشت. در تبیین این یافته می‌توان گفت افراد دارای ناگویی هیجانی در شناسایی و تمایز بین حالات درونی خود مشکل دارند، برای آن­ها استفاده از احساسات به عنوان نشانه‌هایی برای خودتنظیم‌گری و حفظ تعادل درونی دشوار است، بنابراین این افراد نمی‌توانند حالات روانی خود را تنظیم و در مقابل ناملایمات پایداری کنند پس دچار پریشانی خاطر شده، قدرت تفکر آن­ها خدشه دار می‌شود و از آنجایی که توانایی همدلی و برقراری روابط مفید با دیگران برای آن­ها وجود ندارد، بنابراین نسبت به دیگران رفتار منفی پیدا می‌کنند، دچار ناامیدی، ناتوانی و رنجش و شکست می‌شوند، در نتیجه احساس بی­کفایتی و کاهش توانایی در انجام دادن کارها در آن­ها بروز می‌کند.
همچنین دیگر نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین خوش‌بینی با فرسودگی شغلی پرستاران ارتباط منفی و معنادار وجود دارد. نتایج حاضر با نتایج پژوهش مهرآفرید و همکاران (38)، کیم و همکاران (39)، مالاگون و همکاران (40) و فولر و همکاران (41) همسو است. در این زمینه کیم و همکاران (39) نشان دادند افرادی که نمرات خوش‌بینی پایینی داشتند در مقایسه با افرادی که نمرات خوش‌بینی بالاتری داشتند، امتیاز بیشتری برای فرسودگی شغلی داشتند. مالاگون و همکاران (40) نیز در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که سلامتی خود گزارش‌دهی مستقیماً با خوش‌بینی و برعکس با فرسودگی و بدبینی ارتباط دارد. درک بهتر سلامت به طور مستقل با خوش‌بینی و حمایت اجتماعی بیشتر، عدم فرسودگی شغلی مرتبط بود. خوش‌بینی تمایلی در پرستاران با ادراک بیشتر از سلامت و سطوح پایین فرسودگی مرتبط است. در این مورد می‌توان ادعا کرد که چون افراد خوش­بین دیدگاه مثبت‌تری نسبت به آینده دارند، تمایل بیشتری به جستجوی منابع مورد نیاز برای مقابله با عوامل استرس­زا دارند. علاوه بر این، افراد خوش بین ممکن است با تمرکز بیشتر بر مقابله فعالانه با محیط‌ها تعامل داشته باشند، که می‌تواند از تأثیر منفی عوامل استرس زا قبل از وقوع حوادث واقعی فرسودگی شغلی جلوگیری کند یا به حداقل برساند. تحقیقات نشان می‌دهد پرستارانی که خوش‌بین‌تر هستند، تمایل دارند سطوح پایین‌تری از خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و کاهش دستاوردهای شخصی را از شغل خود گزارش کنند. یک توضیح احتمالی این است که پرستاران خوش‌بین به مثبت اندیشی ادامه می‌دهند، حتی زمانی که با موانعی روبرو می‌شوند، که مانع از تجربه فرسودگی شغلی آنها می‌شود. در اصل، افراد خوش بین دارای سازگاری روانی و فیزیکی بیشتری هستند. در مقایسه با بدبینی، خوش‌بینی به عنوان یک ویژگی شخصیتی سازگار شناخته شده است که به افراد در حل مشکلات و کاهش استرس کمک می‌کند (42).
علاوه بر این، دیگر نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین باورهای فراشناختی با خوش‌بینی پرستاران ارتباط منفی و معنادار وجود دارد. نتایج حاضر با پژوهش سربی و همکاران (43)، شهاوند (44)، نورداهل و ولز (45) و کوتر و همکاران (46) همسو است. سربی و همکاران (43) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که باورهای فراشناخت  از طریق ‏ادراک شایستگی بر خوش‌بینی دانش آموزان تاثیر دارد.‏ در مدل نظری مبتنی بر نظریه فراشناخت، فرض بر این است که با فعال شدن مؤلفه‌های ناکارآمد و آسیب‌دیده فراشناختی، نگرانی‌ها و تجربیات سرشار از عواطف منفی و احساسات غیرقابل کنترل جنبه آسیب‌شناختی به خود می‌گیرد و افراد دچار مشکلات روانی می‌شوند (47). افراد در این حالت درگیر افکار، حالات فیزیکی، خلق و خوی و تهدیدهای بیرونی هستند که آنها را از توجه به اطلاعات جدیدی که ممکن است باورهای منفی را تأیید نکنند، باز می‌دارد. در نتیجه رفتارهای بعدی دچار اختلال می‌شود و باعث سردرگمی فرد می‌شود. بنابراین، استراتژی‌های خاص افراد همیشه مغرضانه است و توجه فرد را بر روی اطلاعات منفی متمرکز می‌کند. از آنجایی که سلامت روانی و خوش‌بینی این است که مردم چگونه به خود، دیگران و زندگی نگاه می‌کنند و از چه راهبردهایی برای ارزیابی، تصمیم گیری و انتخاب در مواجهه با چالش‌ها و بحران‌های مهم زندگی استفاده می‌کنند، این وضعیت می‌تواند منجر به سبک منفی گرایی و ادراک تحریف شده از خود و محیط شود.
دیگر نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بین ناگویی هیجانی با خوش‌بینی پرستاران ارتباط منفی و معنادار وجود دارد. نتایج حاضر با پژوهش فلاح موسی کلایی و همکاران (48)، اوسیمو و همکاران (49) و تانگ و همکاران (50) همسو است. فلاح موسی کلایی و همکاران (48) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که بین ناگویی هیجانی و سلامت روانی رابطه معنادار وجود دارد. اوسیمو و همکاران (49) در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که افراد در گروه پاسخ عاطفی بدتر ثبات عاطفی، تاب آوری و ناگویی هیجانی بالاتری را نشان دادند. در به دست آمدن نتیجه فوق می‌توان گفت که افراد مبتلا به ناگویی هیجانی عواطف مختلف را تجربه و احساس می‌کنند، اما نمی‌توانند احساسات و عواطف خود را بشناسند و از این رو نمی‌توانند آن­ها را ابراز کنند. از این رو این افراد مستعد تفسیرهای غلط هستند. نقص در پردازش شناختی هیجانات می‌تواند زمینه ابتلای فرد به علائم روانشناختی را فراهم کند و از این طریق به کاهش بهزیستی روانشناختی و خوش‌بینی افراد منجر شود.
محدودیت ها
اگرچه نتایج پژوهش حاضر بر اهمیت خوش­بینی در ارتباط باورهای فراشناختی و ناگویی هیجانی با فرسودگی شغلی پرستاران بیمارستان­های شهر قم تاکید دارد، اما انجام پژوهش حاضر با محدودیت­هایی مواجه بود. انجام پژوهش حاضر تنها در گستره پرستاران بیمارستان­های شهر قم می­باشد که تعمیم پذیری آن را با دشواری مواجه می­سازد و نیز لحاظ نشدن متغیرهای اقتصادی، اجتماعی نمونه مورد مطالعه، از محدودیت­های این پژوهش تلقی می­شود که لحاظ نمودن محدودیت­های مذکور در مطالعات بعدی پیشنهاد می­شود. همچنین، تنها منبع گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه‌ بوده که جنبه‌ی خودگزارشی دارد. به همین دلیل، ممکن است در ‏اطلاعات به دست آمده، سوگیری تک روشی ایجاد شده باشد.‏ علاوه بر این، طرح مقطعی این مطالعه از هرگونه استنتاج علی جلوگیری می­کند. بنابراین، به سختی می­توان نتیجه گرفت که فرسودگی درک شده محل کار باعث نتایج شده است. بنابراین، یک مطالعه طولی آینده­نگر که تغییرات در سطح فرسودگی محل کار را با دقت بیشتری ارزیابی می­کند، مفید خواهد بود. اما از طرفی برای پیش‌بینی فرسودگی شغلی پرستاران پژوهش‌های متفاوتی انجام شده است ولی نقطه قوت این پژوهش این است که باورهای فراشناختی و ناگونی هیجانی را برای پیش‌بینی فرسودگی شغلی به کار برده است. همچنین نقش میانجی خوش بینی در پرستاران نیز در پژوهش‌های گذشته بررسی نشده بود که در این پژوهش به بررسی آن پرداخته شد.

نتیجه‌گیری
در مدل معادلات ساختاری پژوهش حاضر، نتایج حاکی از این بود که مدل پژوهش دارای برازش بوده و رابطه باورهای فراشناختی بر ‏فرسودگی شغلی از طریق نقش میانجی خوش‌بینی و ناگویی هیجانی بر فرسودگی شغلی از طریق نقش ‏میانجی خوش‌بینی دارای برازش مطلوب و برقرار می باشند. در مورد نقش میانجی خوش‌بینی در ارتباط باورهای فراشناختی با فرسودگی شغلی، مطابق با نظریه فراشناختی ولز و متیوس (1994) تفسیرها و تبیین‌های فرد تحت تاثیر فراشناخت قرار دارند؛ بنابراین می‌توان گفت فراشناخت‌های مثبت، تبیین‌ها و تفسیرهای خوشبینانه را در پی دارد و تفسیرهای خوشبینانه انتظارات مثبت نسبت به آینده ایجاد می‌کند (43). بنابراین می‌توان ادعا کرد که چون افراد خوش بین دیدگاه مثبت‌تری نسبت به آینده دارند، تمایل بیشتری به جستجوی منابع مورد نیاز برای مقابله با عوامل استرس زا دارند. علاوه بر این، افراد خوش بین ممکن است با تمرکز بیشتر بر مقابله فعالانه با محیط‌ها تعامل داشته باشند، که می‌تواند از تأثیر منفی عوامل استرس زا قبل از وقوع حوادث واقعی فرسودگی شغلی جلوگیری کند یا به حداقل برساند. همچنین در مورد نقش میانجی خوش‌بینی، ناگویی هیجانی و فرسودگی می‌توان گفت کاهش خوش‌بینی در افراد و بالا بودن ناگویی هیجانی موجب کاهش برقراری روابط موثر با اطرافیان و همکاران شده و دایره حمایت اجتماعی آنان را محدود می‌نماید. همین امر موجب میشود افراد در محیط کار و اجتماع منزوی شده و درنتیجه دچار کسالت و خستگی ناشی از کار گردیده و به نوعی دچار فرسودگی شغلی شوند.  
سپاس گزاری
نویسندگان بر خود لازم می‌دانند بدین وسیله از حمایت و‌ همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد قم و پرستاران عزیز شرکت کننده درمطالعه تشکر و قدردانی نمایند.


حامی مالی
این پژوهش با هزینه ی شخصی اجرا شده است.

تعارض در منافع
هیچ گونه تعارض منافع توسط نویسندگان گزارش نشده است.
ملاحظات اخلاقی
پژوهش حاضر در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد مورد تصویب معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی واحد قم با کد اخلاقIR.IAU.QOM.REC.1401.060 و رعایت اصول اخلاقی انجام شده است.
مشارکت نویسندگان
تمامی نویسندگان امور مربوط به مقاله و پیگیری های آن را برعهده داشته اند.




References
  1. Wan Z, Lian M, Hui Ma, Cai Z, Xianyu, Y. Factors associated with burnout among Chinese nurses during COVID-19 epidemic: a cross-sectional study. BMC nursing. 2022; 21(1): 1-8.
  2. Arnsten AF, Shanafelt T. Physician distress and burnout: the neurobiological perspective. In Mayo Clinic Proceedings. 2021; 96(3): 763-769.
  3. Janeway D. The role of psychiatry in treating burnout among nurses during the Covid-19 pandemic. Journal of Radiology Nursing. 2020; 39(3): 176-178.
  4. Isfahani P. The Prevalence of Burnout among Nurses in Hospitals of Iran: A Systematic Review and Meta-Analysis . j.health 2019; 10 (2) :240-250.[Persian]
  5. Maslach C, Schaufeli W B , Leiter M P. Job burnout. Annual Review of Psychology. 2001; 52: 397 – 422.
  6. Franco P, Tesio V, Bertholet J, Gasnier A, Del Portillo E G, Spalek M, Castelli L. Professional quality of life and burnout amongst radiation oncologists: the impact of alexithymia and empathy. Radiotherapy and Oncology. 2020; 147: 162-168.
  7. Hiirola A, Pirkola S, Karukivi M, Markkula N, Bagby R M, Joukamaa M, Mattila A K. An evaluation of the absolute and relative stability of alexithymia over 11 years in a Finnish general population. Journal of psychosomatic research. 2017; 95: 81-87.
  8. Nicolò G, Semerari A, Lysaker P H, Dimaggio G, Conti L, D'Angerio S, Carcione A. Alexithymia in personality disorders: Correlations with symptoms and interpersonal functioning. Psychiatry research. 2011; 190(1); 37-42.
  9. Saidi M, Elahi F, Afkham Ebrahimi A. Emotional dyslexia and its relationship with job burnout, personality traits and shift work in hospital nurses. Journal of Psychiatry. 2021; 9: 19-24.[Persian]
  10. Pagel JI, Chouker A. Effects of isolation and confinement on humans implications for manned space explorations. Journal of Applied Physiology. 2016; 120(12): 1449 – 1457.
  11. Paniora R, Matsouka O, Theodorakis Y. The Effect of Physical Activity on the" Burnout" Syndrome and the Quality of Life of Nurses Working in Psychiatric Centers. Nosileftiki. 2017; 56(3) :225-232.
  12. Krishnan H A. What causes turnover among women on top management teams?. Journal of Business Research. 2009; 62(11): 1181-1186.
  13. Wells A, Colbear JS. Treating posttraumatic stress disorder with metacognitive therapy: a preliminary controlled trial. Journal of clinical psychology. 2012; 68(4): 373-381.
  14. Evli M, Şimsek N. Metacognition and Ruminative thinking as Predictors of burnout: A structural equation modelling. Black Sea journal of Health Sciences. 2021; 4(2):69-76.
  15. Chang Y, Chan H J. Optimism and proactive coping in relation to burnout among nurses. Journal of nursing management. 2015; 23(3): 401-408.
  16. Ahmad A A, Gaber O H. The relationship between death anxiety, level of optimism and religiosity among adult cancer patients: A predictive study. International Journal of Psychological Studies. 2019; 11(1): 26-35.
  17. Prasad V, Fojo T, Brada M. Precision oncology: origins, optimism, and potential. The Lancet Oncology. 2016; 17(2): e81-e86.
  18. Riolli L, Savicki V. Optimism and Coping as Moderators of the Relation between Work Resources and Burnout in Information Service Workers. International Journal of Stress Management. 2003; 10(3): 235-252.
  19. Lachman VD. Stress Management, a Manual for Nurses. London: Grune and Stratton, 1983: 350-5. Mitton C, Adair CE, Mckenzie E, Patten SB, Perry BW. Knowledge Transfer  and Exchange: Review and Synthesis of the Literature. The Milbank Quarterly. 2007; 85(4):729–768.
  20. Anderson, J. C.,& Gerbing, D.W. The effect of sampling error on convergence, improper solutions, and goodness-of-fit indices for maximum likelihood confirmatory factor analysis. Psychometrika . 1984 ; 49, 155–173.
  21. Maslach C, Jackson S E. The measurement of experienced burnout. Journal of organizational behavior. 1981; 2(2): 99-113.
  22. Arsin N, Darvish H, Esmail Zali M, Namani F. The Study of Occupational Exhaustion in Working Women (Study Cases: Women Occupied in Jahad-e-Daneshgahy of Tehran University of Medical Sciences). Paramedical Sciences and Military Health. 2017;11 (4): 9-16.[Persian]
  23. Wells A, Cartwright-Hatton S. A short form of the metacognitions questionnaire: properties of the MCQ-30. Behaviour research and therapy. 2004; 42(4): 385-396.
  24. Shirinzade Dastagiri p.Examining the factorial structure, validity and reliability of the metacognition questionnaire. Journal of psychology. 2006; 2(3): 249-245.[Persian]
  25. Scheier M F, Carver C S, Bridges M W. Distinguishing optimism from neuroticism (and trait anxiety, self-mastery, and self-esteem): a reevaluation of the Life Orientation Test. Journal of personality and social psychology. 1994 ; 67(6): 10-63.
  26. Eslami MA, Azadi Y, Gharayagh zandi H, Emaddedin Z. The relationship between self-efficacy and optimism with dimensions of sport achievement motivation among physical education students of Karaj Azad University. Counseling culture and psychotherapy. 2018;8(32 ):111-132.[Persian]
  27. Sharifi K, Saeidi H. Prediction of psychological well-being based on the orientation of life and optimism. Rooyes.2015;4(1):42-59.[Persisn]
  28. Taylor G J, Bagby R M, Parker J D A. Disorders of affect regulation: Alexithymia in medical and psychiatric illness. Cambridge University Press. 1997.
  29. Shahgholian M, Moradi A, Kafee M. Relationship of Alexithymia with Emotional Expression Styles and General Health among University Students. IJPCP.2007; 13 (3):238-248.[Persian]
  30. Ghazanfari Ahangharkalai V.Comparison of job burnout, psychological well-being and metacognitive beliefs in normal and exceptional school teachers. Master's thesis in psychology Mohaghegh Ardabili University. 2021.[Persian]
  31. Lenzo V, Maisano G, Garipoli C, Aragona M, Filastro A, Verrastro V, Quattropani M C. Risk of burnout in a sample of oncology healthcare professionals working in a hospital oncology unit with hospice and relationship with dysfunctional metacognitive beliefs. Minerva Psichiatrica. 2020; 61(1): 10-16.
  32. Lenzo V, Indelicato F, Grisolia E, Toffle M E, Quattropani M C. The burnout syndrome in palliative home care workers: the role of coping strategies and metacognitive beliefs. Mediterranean Journal of Clinical Psychology. 2016 ; 4(1).
  33. Najjari N, Abbas Zadeh M. Investigating the relationship between metacognitive components and coping strategies with job burnout among telecommunications employees. The second national conference of knowledge and technology of educational sciences, social studies and psychology of Iran 2016.
  34. Iskander M. Burnout, cognitive overload, and metacognition in medicine. Medical Science Educator. 2019; 29(1): 325-328.
  35. Ghaffari S, Karimi M. The Role of Cognitive Regulation of Emotion and Mood Dysphoria in Burnout of Librarians of Public Libraries in Semnan Province in 1399. Sciences and Techniques of Information Management.2021; 7(1): 153-174.[Persian]
  36. Pei J, Wang X, Chen H, Zhang H, Nan R, Zhang J, Dou X. Alexithymia, social support, depression, and burnout among emergency nurses in China: a structural equation model analysis. BMC nursing.2021; 20(1): 1-10.
  37. Aldaz E, Aritzeta A, Galdona N. The association between alexithymia, emotional intelligence and burnout among nursing assistants working in nursing home settings: A cross‐sectional study. Journal of Advanced Nursing. 2019; 75(11): 2786-2796.
  38. Mehafarid M, Khakpour M, Jajarmi M, Alizadeh mousavi A. Effectiveness of positive thinking training on hardiness & resilience and Job burnout in women nurses. 3 JNE .2015; 4 (1) :72-83[Persian]
  39. Kim D I, Loo L K, Garrison R C, Motabar A .Yu M, Nathaniel B, Firek A. Does teaching Optimism lower Burnout in residency training–a pilot study. Journal of Community Hospital Internal Medicine Perspectives. 2021; 11(4): 429-432.
  40. Malagón-Aguilera M C, Suñer-Soler R, Bonmatí-Tomas A, Bosch-Farré C, Gelabert-Viella S, Fontova-Almató A, Juvinyà-Canal D. Dispositional optimism, burnout and their relationship with self-reported health status among nurses working in long-term healthcare centers. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2020; 17(14):18-49.
  41. Fowler J B, Fiani B, Kiessling J W, Khan Y R, Li C, Quadri  S A, , Siddiqi J.The correlation of burnout and optimism among medical residents. Cureus. 2020; 12(2):60-68.
  42. Seligman M E. Learned optimism: How to change your mind and your life. Vintage. 2006.
  43. Sorbi M H, Baghaei Pour L, Nasiri Zade M J, Kahdoie S. Designing a model of optimism of students based on Metacognitive beliefs and perceived competence. Journal of Educational Psychology Studies 2017;14(27): 137-160.[Persian]
  44. Shahavand F. Metacognitive beliefs and mental health in female teachers, Journal of New Developments in Psychology, Educational Sciences and Education. 2019; 3(27): 85-94.[Persian]
  45. Nordahl H, Wells A. In or out of work: A preliminary investigation of mental health, trait anxiety and metacognitive beliefs as predictors of work status. Clinical Psychologist. 2019;23(1): 79-84.
  46. Cotter J, Yung A R, Carney R, Drake R J. Metacognitive beliefs in the at-risk mental state: a systematic review and meta-analysis. Behaviour Research and Therapy. 2017; 90: 25-31.
  47. Ellis D. M, Hudson J L. The metacognitive model of generalized anxiety disorder in children and adolescents. Clinical child and family psychology review. 2010; 13(2): 151-163.
  48. Fallah Musa kalaee A, Khan Mohammadi Otaghsara A, Homayouni A, Sadeghi J. Structural Relationships between Alexithymia and Academic Engagement Mediated by Dependence on Social Networks and Mental Health. The Journal of New Thoughts on Education. 2022; 18(2): 137-153.[Persian]
  49. Osimo S A, Aiello M, Gentili C, Ionta S, Cecchetto C. The influence of personality, resilience, and alexithymia on mental health during COVID-19 pandemic. Frontiers in Psychology. 2021; 12: 630-751.
  50. Tang W, Hu T, Yang L, Xu J. The role of alexithymia in the mental health problems of home-quarantined university students during the COVID-19 pandemic in China. Personality and individual differences. 2020; 165: 110-131.

Predicting burnout based on metacognitive beliefs and ‎ alexithymia mediated by optimism in nurses

Hosseini Adl FS 1, khoshlahjeh sedgh A 2*

1MSc in Clinical Psychology, Qom Medical Sciences Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
2Assistant Professor, Department of Clinical Psychology, Qom Medical Sciences Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

Abstract

Introduction: The commitment of nurses to their jobs and patients has made nursing one of the human service professions susceptible to burnout syndrome. Therefore, the present study aimed to predict burnout based on metacognitive beliefs and alexithymia with the mediation of optimism in nurses.
Materials and Methods: The current research was based on applied purpose and descriptive-correlational research design, specifically, structural equation modeling. The statistical population in this research was all the nurses in the hospitals of Qom City in 1401, and 200 nurses were randomly selected to participate in the present research. In this field study, the participants completed 
Burnout questionnaires by Meslech and Jackson (1986), a metacognition questionnaire by Wells and Cartwright-Houghton (2004), the Toronto dyslexia scale, and the Scheer and Carver optimism scale (1994). Data were analyzed using the Pearson correlation test and structural equation model using SPSS-24 and AMOS-24 software.
Results: The results showed that the correlation coefficients between the variables are significant (p<0.01) and there is a positive and significant relationship between metacognitive beliefs and alexithymia with burnout in nurses, and there is a negative and significant relationship between optimism and burnout (p<0.01). Also, there was a negative and significant relationship between metacognitive beliefs and alexithymia and nurses' optimism (p<0.01). Also, the results of the path analysis showed that optimism plays a mediating role in the relationship between metacognitive beliefs and alexithymia with nurses' burnout.
Conclusion: In general, current research emphasizes the importance of optimism in the relationship between metacognitive beliefs and alexithymia with nurses' burnout and optimism is an effective factor in reducing nurses' burnout.
Keywords: burnout, metacognitive beliefs, alexithymia, optimism, nurses



This paper should be cited as:
Hosseini Adl FS, khoshlahjeh sedgh A. Predicting burnout based on metacognitive beliefs and ‎ alexithymia mediated by optimism in nurses. Occupational Medicine Quarterly Journal. 2023; 15(4): 21-34.
 
[1] کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی،واحد علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد اسلامی،قم، ایران
[2] استادیار، گروه روانشناسی بالینی،واحد علوم پزشکی قم، دانشگاه آزاد اسلامی،قم، ایران
* ( نویسنده مسئول): تلفن تماس:09127384381  ،  پست الکترونیک: anisssedq@yahoo.com
تاریخ دریافت:26/1/1402                                              تاریخ پذیرش:4/6//1402
* Corresponding Author:
E-mail: anisssedq@yahoo.com
Tel: +989127384381
Received:15.4.2023                                        Accepted:17.9.2023
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: طب کار
دریافت: 1402/1/26 | پذیرش: 1402/6/4 | انتشار: 1402/10/10
* نشانی نویسنده مسئول: قم ،خیابان ۱۵خرداد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه طب کار می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Occupational Medicine Quarterly Journal

Designed & Developed by : Yektaweb