دوره 15، شماره 1 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد 1402 )
جلد 15 شماره 1 صفحات 16-7 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: 98126
Ethics code: IR.SHMU.REC.1400.040
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
jamshidi-rastani M, Heydari A, Rohani-Rasaf M, Barkhordari A, Nikjoo M. Investigation the prevalence of COVID-19 in different occupations in Shahroud city. tkj 2023; 15 (1) :7-16
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1242-fa.html
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1242-fa.html
جمشیدی راستانی مهدی، حیدری امین، روحانی رصاف مرضیه، برخورداری عبداله، نیکجو محسن. بررسی شیوع COVID-19در مشاغل مختلف در شهرستان شاهرود. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1402; 15 (1) :7-16
علوم پزشکی شاهرود ، a.barkhordari2007@gmail.com
متن کامل [PDF 796 kb]
(152 دریافت)
| چکیده (HTML) (267 مشاهده)
بررسی شیوع COVID-19 در مشاغل مختلف در شهرستان شاهرود
مهدی جمشیدی راستانی۱، امین حیدری۲، مرضیه روحانی رصاف۳، عبداله برخورداری ۱،۴[*]، محسن نیکجو۵
چکیده
مقدمه: بیماری کووید 19 به‌عنوان یک بیماری ویروسی اولین بار در سال 2019 در کشور چین گزارش شد و در مدت‌زمان کوتاهی تبدیل به یک پاندمی جهانی گردید. طبعاً نوع شغل افراد و محیط کاری که فرد در آن فعالیت می‌کند تأثیر به سزایی در انتشار این ویروس‌ها دارد، لذا این مطالعه با هدف بررسی شیوع بیماری کووید 19 در مشاغل مختلف و ارتباط آن با برخی پارامترهای مؤثر در شهرستان شاهرود انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش مطالعه‌ای مقطعی و توصیفی تحلیلی است که در سال 1400 انجام شد. اطلاعات موردنیاز از بانک اطلاعاتی مطالعه جامعCOVID-19 شاهرود و سامانه الکترونیک ثبت و پیگیری موارد ابتلا به بیماری کووید 19 در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، با بررسی پرونده‌های الکترونیک استخراج شد. عنوان مشاغل، بر اساس سیستم بین‌المللی طبقه‌بندی مشاغل ILO، طبقه‌بندی گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری 22-SPSS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.
نتایج: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، به ترتیب بیشترین درصد موارد ابتلا در کارکنان حوزه سلامت مانند پزشکان، پرستاران، کارمندان اتاق عمل و مراقبین سلامت و کلیه کارمندان شاغل در سیستم بهداشت و درمان 45%، مشاغل مربوط به خانه‌داری و پرستاری در منزل با 5/44%، بازنشستگان با 2/43% و کارگران ساختمانی با 34% ابتلا در رتبه‌های سوم و چهارم قرار دارند. متغیرهایی از قبیل سن، استعمال سیگار، بیماری زمینه‌ای و BMI با ابتلا به بیماری کرونا رابطه معنی‌داری نشان دادند (آزمون رگرسیون). به ترتیب بر اساس نسبت شانس برای متغیر سن (با افزایش هر یک سال سن فرد)، تغییر در BMI (با افزایش هر واحد) و داشتن بیماری زمینه‌ای شانس ابتلا به بیماری 1%، ۸/۳% و ۱۴% افزایش می‌یابد و با استعمال سیگار شانس ابتلا به بیماری ۲/۵۷% کاهش می‌یابد.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مشخص شد که در برخی مشاغل مانند مشاغل بهداشت و درمان شیوع بیماری بالاتر بوده است، زیرا این افراد در تماس مستقیم با بیماران و افراد مبتلا به ویروس بوده‌اند. در کل می‌توان گفت در مشاغلی که امکان دورکاری و عدم حضور در اجتماع فراهم بوده است میزان ابتلا به ویروس کم بوده است و بالعکس. در ابتلا به بیماری کرونا برخی فاکتورها مانند سن، بیماری زمینه‌ای، استعمال سیگار و BMI مؤثر بوده‌اند.
واژه‌های کلیدی: بیماری کرونا، عنوان شغلی، جنسیت، استعمال دخانیات و بیماری زمینه‌ای
مقدمه
جدول ۳: فراوانی نسبی، درصد مبتلایان قطعی و رابطه ابتلا به کرونا به تفکیک سه متغیر جنس، استعمال دخانیات برای طبقات شغلی مختلف
جدول 4: بررسی ارتباط متغیرهای مختلف با ابتلا به بیماری از طریق رگرسیون
بحث
References ![]()
متن کامل: (210 مشاهده)
بررسی شیوع COVID-19 در مشاغل مختلف در شهرستان شاهرود
مهدی جمشیدی راستانی۱، امین حیدری۲، مرضیه روحانی رصاف۳، عبداله برخورداری ۱،۴[*]، محسن نیکجو۵
چکیده
مقدمه: بیماری کووید 19 به‌عنوان یک بیماری ویروسی اولین بار در سال 2019 در کشور چین گزارش شد و در مدت‌زمان کوتاهی تبدیل به یک پاندمی جهانی گردید. طبعاً نوع شغل افراد و محیط کاری که فرد در آن فعالیت می‌کند تأثیر به سزایی در انتشار این ویروس‌ها دارد، لذا این مطالعه با هدف بررسی شیوع بیماری کووید 19 در مشاغل مختلف و ارتباط آن با برخی پارامترهای مؤثر در شهرستان شاهرود انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش مطالعه‌ای مقطعی و توصیفی تحلیلی است که در سال 1400 انجام شد. اطلاعات موردنیاز از بانک اطلاعاتی مطالعه جامعCOVID-19 شاهرود و سامانه الکترونیک ثبت و پیگیری موارد ابتلا به بیماری کووید 19 در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، با بررسی پرونده‌های الکترونیک استخراج شد. عنوان مشاغل
نتایج: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، به ترتیب بیشترین درصد موارد ابتلا در کارکنان حوزه سلامت مانند پزشکان، پرستاران، کارمندان اتاق عمل و مراقبین سلامت و کلیه کارمندان شاغل در سیستم بهداشت و درمان 45%، مشاغل مربوط به خانه‌داری و پرستاری در منزل با 5/44%، بازنشستگان با 2/43% و کارگران ساختمانی با 34% ابتلا در رتبه‌های سوم و چهارم قرار دارند. متغیرهایی از قبیل سن، استعمال سیگار، بیماری زمینه‌ای و BMI با ابتلا به بیماری کرونا رابطه معنی‌داری نشان دادند (آزمون رگرسیون). به ترتیب بر اساس نسبت شانس برای متغیر سن (با افزایش هر یک سال سن فرد)، تغییر در BMI (با افزایش هر واحد) و داشتن بیماری زمینه‌ای شانس ابتلا به بیماری 1%، ۸/۳% و ۱۴% افزایش می‌یابد و با استعمال سیگار شانس ابتلا به بیماری ۲/۵۷% کاهش می‌یابد.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه مشخص شد که در برخی مشاغل مانند مشاغل بهداشت و درمان شیوع بیماری بالاتر بوده است، زیرا این افراد در تماس مستقیم با بیماران و افراد مبتلا به ویروس بوده‌اند. در کل می‌توان گفت در مشاغلی که امکان دورکاری و عدم حضور در اجتماع فراهم بوده است میزان ابتلا به ویروس کم بوده است و بالعکس. در ابتلا به بیماری کرونا برخی فاکتورها مانند سن، بیماری زمینه‌ای، استعمال سیگار و BMI مؤثر بوده‌اند.
واژه‌های کلیدی: بیماری کرونا، عنوان شغلی، جنسیت، استعمال دخانیات و بیماری زمینه‌ای
مقدمه
نیروی کار از منابع مهم در بحث تولید و رشد اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته یا درحال‌توسعه هست. توجه به ایمنی و سلامت نیروی کار منجر به کاهش هزینه‌ها و موفقیت سازمان یا صنعت می‌شود) 3-1 .(یکی از عوامل زیان‌آور که افراد را می‌توانند در محیط کار خود تهدید کنند، عوامل زیان‌آور بیولوژیکی و در زیرمجموعه آن‌ها بیماریهای عفونی می‌باشد)4(. بیماریهای عفونی که اغلب با نام بیماریهای مسری از آن‌ها یاد می‌شود، می‌توانند توسط پاتوژن‌هایی مانند ویروس‌ها ایجاد گردند)5(. برخی از آن‌ها مانند توبرکلوزیس، SARS و آنفولانزا می‌توانند از طریق هوا از فردی به فرد دیگری منتقل شوند)5(.
بیماری نوظهور Covid-19 نیز در اثر یک عامل زیان‌آور بیولوژیکی به وجود می‌آید)4(. بیماری کووید 19 به‌عنوان یک بیماری ویروسی و مسری اولین بار در سال 2019 در کشور چین گزارش شد و در مدت‌زمان کوتاهی تبدیل به تهدید جدی با ایجاد یک پاندمی جهانی گردید)6(. پس از گذشت نزدیک به 2 سال از شروع پاندمی بیش از 349 میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا و بیش از 5591000 نفر بر اثر ابتلا به این ویروس کشته شدند. در ایران نیز بیش از 6240000 مورد بیمار شناسایی و بیش از 132000 مورد مرگ گزارش‌شده است.
طبق برآورد سازمان بین‌المللی کار(ILO) در سال 2017، بیماریهای ناشی از کار مسبب مرگ 4/2 میلیون نفر (3/86%) در محیط‌های کاری شده‌اند و در این بین بیماریهای مسری مسبب 9% از مرگ‌ومیرها در محیط‌های کاری در کشورهای با درآمد پایین و 5% در کشورهای با درآمد بالا می‌باشد)7(. در مطالعه Baker و همکاران مشخص شد که به ترتیب در حدود ۱۰% و ۴/۱۸% از کل کارگران در آمریکا در مشاغلی اشتغال دارند که در تماس با بیماری‌ها یا عفونت‌هایی هستند که حداقل یک‌بار در هفته و حداقل یک‌بار در ماه در محیط کارشان بروز پیدا می‌کند)8(.
بیماریهای عفونی علاوه بر مرگ‌ومیر سبب تحمیل هزینه‌های اقتصادی (مثلاً در کشور آمریکا سالانه 10 بیلیون دلار هزینه) به جامعه و خانواده، موجب افزایش روزهای ازدست‌رفته کاری، غیبت ناشی از کار، هزینه‌های درمانی و مراقبت‌های پزشکی در اثر شیوع بیماری در محیط کار می‌شود)9(. اپیدمی و پاندمی بیماریهای عفونی علاوه بر اثرات مخربی بر عموم جامعه، تأثیرات نامطلوبی بر جمعیت کارگری داشته‌اند که در این بین مرگ‌ومیرهای شغلی عمدتاً نادیده گرفته می‌شوند)3(.
یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که بیماری‌هایی همچون آنفولانزا و کووید می‌توانند از طریق آن سرایت کند، راه تنفسی می‌باشد)9(. ویروس‌هایی که از طرق تنفسی و هوابرد منتقل می‌شوند، در تمامی مکان‌هایی که افراد با سطح بهداشت کمتر، تجمع بیشتری داشته باشند سرعت انتقال بالاتری دارند و طبعاً نوع شغل افراد و محیط کاری که فرد در آن فعالیت می‌کند تأثیر به سزایی در انتشار این ویروس‌ها دارد )9( و ازآنجایی‌که پایش و ارزیابی سلامت شغلی کارکنان در معرض مواجهه با عوامل زیان‌آور محیط کار و پارامترهای تأثیرگذار آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد )10(، لذا این مطالعه باهدف بررسی شیوع بیماری کووید 19 در مشاغل مختلف و ارتباط آن با برخی پارامترهای مرتبط در شهرستان شاهرود انجام شد.
روش بررسی
این پژوهش مطالعه‌ای مقطعی و توصیفی تحلیلی است که در سال 1400 انجام شد. با شیوع همه‌گیری کووید 19 سامانه‌ای تحت عنوان سامانه الکترونیک ثبت و پیگیری موارد ابتلا به بیماری کووید 19 در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود طراحی گردید (فرم خام اطلاعات سامانه در پیوست آورده شده است). اطلاعات افراد متقاضی تست‌های PCR و افراد مراجعه‌کننده به مراکز درمانی، دارای نتیجه تست مثبت قطعی یا موارد مشکوک که نتیجه تست قطعی و سی‌تی‌اسکن در آن‌ها منفی شده است در آن ثبت می‌گردید. موارد مثبت قطعی در این مطالعه بر اساس آزمون RT-PCR و یا آزمون RT-PCR/ CT- Scan انجام گردید. با بررسی پرونده‌های الکترونیک ثبت‌شده در سامانه (در 18 ماهه نخست پس از گذشت همه‌گیری کرونا) و طبقه‌بندی مشاغل بر اساس طبقه‌بندی استاندارد سازمان بین‌المللی کار)10( و به‌صورت زیر انجام شد، نهایتاً استخراج اطلاعات صورت گرفت.
۱- مشاغل ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی (مانند پزشکان، پرستاران و دیگر افراد)، ۲- راننده‌ها و مشاغل مربوط به حمل‌ونقل (مانند رانندگان تاکسی، اتوبوس و قطار)، ۳- مشاغل خدماتی و فروشنده‌ها (مانند فروشندگان فروشگاه‌های بزرگ و کوچک، راهنمای تورهای مسافرتی، آشپزها، افراد شاغل در هتل‌ها، پرستاران خانگی)، ۴- مشاغل خانگی و مربوط به تمیزکاری و نگهداری خانه، ۵- مشاغل مربوط به تأمین امنیت جامعه (مانند پلیس و نیروی نظامی، آتش‌نشان‌ها و افراد شاغل در حراست ادرات)، ۶- مشاغل مذهبی (مانند روحانیون و مبلغین)، ۷- مشاغل ساختمانی و ۸- دیگر مشاغل.
روش انجام مطالعه و انتخاب نمونه‌ها سرشماری در نظر گرفته شد، که از 30 هزار مورد ثبت‌شده 18 هزار مورد اطلاعات مربوط به شغل نیز در آن ثبت‌شده بود. تعداد قابل‌ملاحظه‌ای در هر دو گروه PCR مثبت و منفی جهت بررسی ارتباط‌ها وجود داشت. مقایسه عوامل خطر بین دو گروه مثبت قطعی کووید 19 و موارد مشکوک که تست قطعی و سی‌تی‌اسکن در آن‌ها منفی شده است در نظر گرفته شد. با فرض تصادفی بودن موارد گم‌شده و حذف آن‌ها اطلاعات موردنیاز از طریق آزمون‌های آماری توصیفی و تحلیلی و از طریق نرم‌افزار SPSS 23 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. اطلاعـات به‌دست‌آمده به‌صورت میانگین ± انحـراف معیـار (Mean ± SD) و نیز فراوانی و درصد بیان گردید. همچنین جهت مقایسه گروه‌ها از آزمون کای دو حسب شرایط استفاده شد. در تمامی موارد مطالعه، نتایج در صورت دارا بـودن p<0.05 ازنظر
آماری معنی‌دار شناخته گردید.
نتایج
مطابق جدول 1 بیشترین میانگین سنی مربوط به طبقه شغلی بازنشستگان (8/67 سال) بوده است و کمترین میانگین شغلی (8/29سال) مربوط به گروه شغلی مشاغل امنیتی بوده است. بیشترین مقدار میانگین BMI مربوط به مشاغل گروه خانه‌داری و کمترین مقدار مربوط به مشاغل بهداشت و درمان بوده است.
با استفاده از آزمون t-test ارتباط متغیرهای سن و BMI با ابتلا به بیماری در گروه‌های شغلی مختلف موردبررسی قرار گرفت. همان‌طور که در جدول 1 نیز نشان داده‌شده است در گروه‌های شغلی مشاغل خدماتی، خانه‌داری، امنیتی، آموزشی، کشاورزان و دامداران، کارمندان و افراد بیکار متغیر سن ارتباط معنادار داشته است و در سایر مشاغل ارتباط معنادار نبوده است. همچنین در کلیه گروه‌های شغلی به جز رانندگان و سایر مشاغل متغیرBMI ارتباط معنادار داشته است.
بیماری نوظهور Covid-19 نیز در اثر یک عامل زیان‌آور بیولوژیکی به وجود می‌آید)4(. بیماری کووید 19 به‌عنوان یک بیماری ویروسی و مسری اولین بار در سال 2019 در کشور چین گزارش شد و در مدت‌زمان کوتاهی تبدیل به تهدید جدی با ایجاد یک پاندمی جهانی گردید)6(. پس از گذشت نزدیک به 2 سال از شروع پاندمی بیش از 349 میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری مبتلا و بیش از 5591000 نفر بر اثر ابتلا به این ویروس کشته شدند. در ایران نیز بیش از 6240000 مورد بیمار شناسایی و بیش از 132000 مورد مرگ گزارش‌شده است.
طبق برآورد سازمان بین‌المللی کار(ILO) در سال 2017، بیماریهای ناشی از کار مسبب مرگ 4/2 میلیون نفر (3/86%) در محیط‌های کاری شده‌اند و در این بین بیماریهای مسری مسبب 9% از مرگ‌ومیرها در محیط‌های کاری در کشورهای با درآمد پایین و 5% در کشورهای با درآمد بالا می‌باشد)7(. در مطالعه Baker و همکاران مشخص شد که به ترتیب در حدود ۱۰% و ۴/۱۸% از کل کارگران در آمریکا در مشاغلی اشتغال دارند که در تماس با بیماری‌ها یا عفونت‌هایی هستند که حداقل یک‌بار در هفته و حداقل یک‌بار در ماه در محیط کارشان بروز پیدا می‌کند)8(.
بیماریهای عفونی علاوه بر مرگ‌ومیر سبب تحمیل هزینه‌های اقتصادی (مثلاً در کشور آمریکا سالانه 10 بیلیون دلار هزینه) به جامعه و خانواده، موجب افزایش روزهای ازدست‌رفته کاری، غیبت ناشی از کار، هزینه‌های درمانی و مراقبت‌های پزشکی در اثر شیوع بیماری در محیط کار می‌شود)9(. اپیدمی و پاندمی بیماریهای عفونی علاوه بر اثرات مخربی بر عموم جامعه، تأثیرات نامطلوبی بر جمعیت کارگری داشته‌اند که در این بین مرگ‌ومیرهای شغلی عمدتاً نادیده گرفته می‌شوند)3(.
یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که بیماری‌هایی همچون آنفولانزا و کووید می‌توانند از طریق آن سرایت کند، راه تنفسی می‌باشد)9(. ویروس‌هایی که از طرق تنفسی و هوابرد منتقل می‌شوند، در تمامی مکان‌هایی که افراد با سطح بهداشت کمتر، تجمع بیشتری داشته باشند سرعت انتقال بالاتری دارند و طبعاً نوع شغل افراد و محیط کاری که فرد در آن فعالیت می‌کند تأثیر به سزایی در انتشار این ویروس‌ها دارد )9( و ازآنجایی‌که پایش و ارزیابی سلامت شغلی کارکنان در معرض مواجهه با عوامل زیان‌آور محیط کار و پارامترهای تأثیرگذار آن‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد )10(، لذا این مطالعه باهدف بررسی شیوع بیماری کووید 19 در مشاغل مختلف و ارتباط آن با برخی پارامترهای مرتبط در شهرستان شاهرود انجام شد.
روش بررسی
این پژوهش مطالعه‌ای مقطعی و توصیفی تحلیلی است که در سال 1400 انجام شد. با شیوع همه‌گیری کووید 19 سامانه‌ای تحت عنوان سامانه الکترونیک ثبت و پیگیری موارد ابتلا به بیماری کووید 19 در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود طراحی گردید (فرم خام اطلاعات سامانه در پیوست آورده شده است). اطلاعات افراد متقاضی تست‌های PCR و افراد مراجعه‌کننده به مراکز درمانی، دارای نتیجه تست مثبت قطعی یا موارد مشکوک که نتیجه تست قطعی و سی‌تی‌اسکن در آن‌ها منفی شده است در آن ثبت می‌گردید. موارد مثبت قطعی در این مطالعه بر اساس آزمون RT-PCR و یا آزمون RT-PCR/ CT- Scan انجام گردید. با بررسی پرونده‌های الکترونیک ثبت‌شده در سامانه (در 18 ماهه نخست پس از گذشت همه‌گیری کرونا) و طبقه‌بندی مشاغل بر اساس طبقه‌بندی استاندارد سازمان بین‌المللی کار)10( و به‌صورت زیر انجام شد، نهایتاً استخراج اطلاعات صورت گرفت.
۱- مشاغل ارائه‌دهنده خدمات بهداشتی (مانند پزشکان، پرستاران و دیگر افراد)، ۲- راننده‌ها و مشاغل مربوط به حمل‌ونقل (مانند رانندگان تاکسی، اتوبوس و قطار)، ۳- مشاغل خدماتی و فروشنده‌ها (مانند فروشندگان فروشگاه‌های بزرگ و کوچک، راهنمای تورهای مسافرتی، آشپزها، افراد شاغل در هتل‌ها، پرستاران خانگی)، ۴- مشاغل خانگی و مربوط به تمیزکاری و نگهداری خانه، ۵- مشاغل مربوط به تأمین امنیت جامعه (مانند پلیس و نیروی نظامی، آتش‌نشان‌ها و افراد شاغل در حراست ادرات)، ۶- مشاغل مذهبی (مانند روحانیون و مبلغین)، ۷- مشاغل ساختمانی و ۸- دیگر مشاغل.
روش انجام مطالعه و انتخاب نمونه‌ها سرشماری در نظر گرفته شد، که از 30 هزار مورد ثبت‌شده 18 هزار مورد اطلاعات مربوط به شغل نیز در آن ثبت‌شده بود. تعداد قابل‌ملاحظه‌ای در هر دو گروه PCR مثبت و منفی جهت بررسی ارتباط‌ها وجود داشت. مقایسه عوامل خطر بین دو گروه مثبت قطعی کووید 19 و موارد مشکوک که تست قطعی و سی‌تی‌اسکن در آن‌ها منفی شده است در نظر گرفته شد. با فرض تصادفی بودن موارد گم‌شده و حذف آن‌ها اطلاعات موردنیاز از طریق آزمون‌های آماری توصیفی و تحلیلی و از طریق نرم‌افزار SPSS 23 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. اطلاعـات به‌دست‌آمده به‌صورت میانگین ± انحـراف معیـار (Mean ± SD) و نیز فراوانی و درصد بیان گردید. همچنین جهت مقایسه گروه‌ها از آزمون کای دو حسب شرایط استفاده شد. در تمامی موارد مطالعه، نتایج در صورت دارا بـودن p<0.05 ازنظر
آماری معنی‌دار شناخته گردید.
نتایج
مطابق جدول 1 بیشترین میانگین سنی مربوط به طبقه شغلی بازنشستگان (8/67 سال) بوده است و کمترین میانگین شغلی (8/29سال) مربوط به گروه شغلی مشاغل امنیتی بوده است. بیشترین مقدار میانگین BMI مربوط به مشاغل گروه خانه‌داری و کمترین مقدار مربوط به مشاغل بهداشت و درمان بوده است.
با استفاده از آزمون t-test ارتباط متغیرهای سن و BMI با ابتلا به بیماری در گروه‌های شغلی مختلف موردبررسی قرار گرفت. همان‌طور که در جدول 1 نیز نشان داده‌شده است در گروه‌های شغلی مشاغل خدماتی، خانه‌داری، امنیتی، آموزشی، کشاورزان و دامداران، کارمندان و افراد بیکار متغیر سن ارتباط معنادار داشته است و در سایر مشاغل ارتباط معنادار نبوده است. همچنین در کلیه گروه‌های شغلی به جز رانندگان و سایر مشاغل متغیرBMI ارتباط معنادار داشته است.
جدول 1: میانگین سن وBMI افراد موردمطالعه برحسب نوع شغل
| نوع شغل | سن (سال) | انحراف معیار (سال) | مقدار P | میانگین BMI | انحراف معیار | مقدار P | |
| بیکار | PCR مثبت | ۶۰ | ۳/23 | 031/0 | ۶/۲۵ | ۳/۴ | 003/0 |
| PCR منفی | ۹/۵۳ | ۱/۲۴ | ۲۴ | ۴/۴ | |||
| بهداشت و درمان | PCR مثبت | ۷/۳۶ | ۷/9 | 141/0 | ۳۰/۲۵ | ۴ | 029/0 |
| PCR منفی | ۸/۳۵ | ۹ | ۷/۲۴ | ۸/۳ | |||
| رانندگان | PCR مثبت | ۴۷ | ۰۱/۱۲ | 133/0 | ۴/۲۷ | ۶/۴ | 058/0 |
| PCR منفی | ۱/۴۵ | ۹/۱۱ | ۵/۲۶ | ۳/۴ | |||
| مشاغل خدماتی و فروشندگان | PCR مثبت | 42 | 9/12 | 000/0 | 70/۲۶ | ۴/۴ | 000/0 |
| PCR منفی | 1/39 | 5/12 | 6/25 | ||||
| خانه‌داری و پرستاری در منزل | PCR مثبت | 3/54 | 6/16 | 000/0 | 4/۲7 | 7/۴ | 000/0 |
| PCR منفی | 4/51 | 1/17 | 7/26 | 7/4 | |||
| مشاغل امنیتی | PCR مثبت | 2/33 | 2/9 | 000/0 | 2/۲6 | 1/۴ | 000/0 |
| PCR منفی | 8/29 | 1/9 | 3/25 | 4/3 | |||
| مشاغل آموزشی | PCR مثبت | 9/34 | 6/12 | 000/0 | 2/۲5 | 3/۴ | 001/0 |
| PCR منفی | 8/30 | 1/12 | 24 | 1/4 | |||
| کشاورزان و دامداران | PCR مثبت | 4/60 | 2/18 | 000/0 | 2/۲6 | 5/۴ | 021/0 |
| PCR منفی | 9/53 | 2/17 | 3/25 | 4 | |||
| کارگران ساختمانی | PCR مثبت | 1/44 | 7/13 | 192/0 | 9/۲۵ | 4/۳ | 038/0 |
| PCR منفی | 2/41 | 7/11 | 6/24 | 6/3 | |||
| کارمندان | PCR مثبت | 5/40 | 6/9 | 002/0 | 4/۲۶ | 2/۴ | 001/0 |
| PCR منفی | 3/39 | 5/9 | 8/25 | 4/3 | |||
| بازنشستگان | PCR مثبت | 8/67 | 8/10 | 179/0 | 8/۲۶ | ۱/۴ | 000/0 |
| PCR منفی | 67 | 9/10 | 8/25 | 1/4 | |||
| مشاغل دیگر | PCR مثبت | 5/39 | 9/2 | 910/0 | 23 | 4/۳ | 259/0 |
| PCR منفی | 2/40 | 8/10 | 6/25 | 8/3 | |||
بر اساس جدول 2 بیشترین درصد موارد ابتلا، ( 45% در هر گروه شغلی با توجه به فراوانی آن‌ها) در کارکنان حوزه سلامت مانند پزشکان، پرستاران، کارمندان اتاق عمل و مراقبین سلامت و کلیه کارمندان شاغل در سیستم بهداشت و درمان بوده است. مشاغل مربوط به خانه‌داری و پرستاری در منزل با 5/44% ابتلا در رتبه دوم قرار دارند. بازنشتگان با 2/43% و کارگران ساختمانی با 43% ابتلا در رتبه‌های سوم و چهارم قرار دارند. درصد ابتلا سایر مشاغل نیز در جدول 2 آورده شده است.
جدول 2: فراوانی ابتلا به Covid-19 در مشاغل مختلف
| نوع شغل | PCR مثبت تعداد (درصد) |
PCR منفی تعداد (درصد) |
تعداد کل |
| بهداشت و درمان | 521 (4/45) | 627 (6/54) | 1148 |
| خانه‌داری و پرستاری در منزل | 2427 (5/44) | 3026 (5/55) | 5453 |
| بازنشستگان | 721 (2/43) | 948 (8/56) | 1669 |
| کارگران ساختمانی | 58 (0/43) | 77 (0/57) | 135 |
| رانندگان | 149 (8/40) | 216 (2/59) | 365 |
| کشاورزان و دامداران | 220 (5/38) | 351 (55/61) | 571 |
| کارمندان | 927 (5/37) | 1542 (5/62) | 2469 |
| تأمین امنیت (پلیس، آتش‌نشان‌ها و نگهبان‌ها) | 292 (2/36) | 515 (85/63) | 807 |
| بیکار | 239 (8/33) | 122 (2/66) | 361 |
| مشاغل خدماتی و فروشندگان | 828 (1/33) | 1673 (9/66) | 2501 |
| آموزشی | 316 (6/26) | 873 (4/73) | 1189 |
| مشاغل دیگر | 3 (5/7) | 37 (5/92) | 40 |
| تعداد کل | 6584 (4/39) | 10124 (6/60) | 16708 |
مطابق با جدول 3، ابتلا به بیماری کرونا با بیماری زمینه‌ای در بیکاران (1/54%)، رانندگان (5/27%)، خدماتی و فروشندگان (2/18%)، مشاغل خانه‌داری و پرستاری در خانه (8/42%)، آموزشی (6/13%)، بازنشسته‌ها (8/57%)، کشاورزان و دامداران (5/35%)، کارمندان (3/16%) رابطه معنی‌دار داشت. همچنین مطابق با جدول 3، ابتلا به بیماری کرونا با استعمال دخانیات در مشاغل بهداشتی درمانی (1/10%)، رانندگان (16%)، خدماتی و فروشندگان، مشاغل خانه‌داری و پرستاری در خانه ( 8/0%)، امنیتی (8/7%)، کارگران ساختمانی (5/15%)، بازنشسته‌ها (5/15%)، کشاورزان و دامداران (8/9%)، کارمندان (8/9%) رابطه معنی‌دار داشت. فقط ابتلا به بیماری کرونا با جنسیت در کشاورزان و دامداران معنی‌دار بود و هیچ‌یک از متغیرهای فوق در طبقه سایر مشاغل با کرونا ارتباط معنی‌دار نداشت که می‌توانند به علت تعداد کم افراد در این گروه باشد.
جدول ۳: فراوانی نسبی، درصد مبتلایان قطعی و رابطه ابتلا به کرونا به تفکیک سه متغیر جنس، استعمال دخانیات برای طبقات شغلی مختلف
| طبقه شغلی | متغییرها | زیرگروه‌ها | PCR مثبت (درصد) | PCR منفی (درصد) | کل | مقدار p |
| بیکاران | جنس | مرد | 91 (6/74) | 195(6/81) | 286 | 121/0 |
| زن | 31 (4/25) | 44(4/18) | 75 | |||
| استعمال سیگار | بله | 22 (5/18) | 151(8/21) | 73 | 468/0 | |
| خیر | 97 (5/81) | 183(2/78) | 280 | |||
| ابتلا به بیماری زمینه‌ای | بله | 66 (1/54) | 96 (2/40) | 162 | 012/0 | |
| خیر | 56 (9/45) | 143 (8/59) | 199 | |||
| بهداشتی و درمانی | جنس | مرد | 186 (7/35) | 233(2/37) | 419 | 609/0 |
| زن | 335 (3/64) | 394(8/62) | 729 | |||
| استعمال سیگار | بله | 5 (1) | 20(7/3) | 73 | 005/0 | |
| خیر | 489 (99) | 525(3/96) | 1014 | |||
| ابتلا به بیماری زمینه‌ای | بله | 61 (3/88) | 92 (3/85) | 153 | 141/0 | |
| خیر | 460 (7/11) | 535 (7/14) | 995 | |||
| رانندگان | جنس | مرد | 147 (7/98) | 214(1/99) | 361 | 707/0 |
| زن | 2 (3/1) | 2 (9/0) | 4 | |||
| سیگاری | بله | 23 (16) | 56(7/27) | 79 | 01/0 | |
| خیر | 121 (84) | 146(3/72) | 267 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | 41 (5/27) | 39 (1/18) | 80 | 032/0 | |
| خیر | 108 (5/72) | 177(9/81) | 285 | |||
| خدماتی و فروشندگان | جنس | مرد | 730 (2/88) | 1468(7/87) | 2198 | 763/0 |
| زن | 98 (8/11) | 205(3/12) | 303 | |||
| استعمال سیگار | بله | 74 (۱/۱۰) | 318(۱/۲۲) | 392 | 000/0 | |
| خیر | 659 (۹/۸۹) | 1124 (۹/۷۷) | 1783 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | 151 (2/18) | 197 (8/11) | 348 | 000/0 | |
| خیر | 677 (8/81) | 1476(2/88) | 2153 | |||
| مشاغل خانه‌داری و پرستاری در خانه | جنس | مرد | 68 (8/2) | 99 (3/3) | 167 | 317/0 |
| زن | 2359 (2/97) | 2927(7/96) | 5286 | |||
| استعمال سیگار | بله | 19 (8/0) | 43(5/1) | 62 | 021/0 | |
| خیر | 2274 (2/99) | 2743 (5/98) | 5017 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | 1039 (8/42) | 1072 (4/35) | 2111 | 000/0 | |
| خیر | 1388 (2/57) | 1954 (6/64) | 3342 | |||
| امنیتی | جنس | مرد | 289 (99) | 509 (8/98) | 798 | 858/0 |
| زن | 3 (1) | 6 (2/1) | 9 | |||
| استعمال سیگار | بله | 21 (8/7) | 89 (9/19) | 110 | 000/0 | |
| خیر | 248(2/92) | 359 (1/80) | 607 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | ۲۲ (۵/7) | ۳9 (۶/۷) | ۶۱ | ۹۸۴/0 | |
| خیر | ۲۷۰ (۵/92) | ۴۷۶ (۴/۹۲) | ۷۴۶ | |||
| آموزشی | جنس | مرد | 163 (6/51) | 448 (3/51) | 611 | 936/0 |
| زن | 153 (4/48) | 425 (7/48) | 578 | |||
| استعمال سیگار | بله | 5 (8/1) | 22 (8/2) | 27 | 357/0 | |
| خیر | 275(2/98) | 766 (2/97) | 1041 | |||
| بیماری زمینه‌ی | بله | ۴۳ (۶/۱۳) | ۷2 (۲/۸) | ۱۱۵ | ۰۰۶/0 | |
| خیر | 27۳ (۴/۸۶) | ۸۰۱ (۸/9۱) | ۱۰۷۴ | |||
| کارگران ساختمانی | جنس | مرد | 56 (6/96 | 74 (1/96) | 130 | 892/0 |
| زن | 2 (4/3) | 3 (9/3) | 5 | |||
| استعمال سیگار | بله | 9 (5/15) | 26 (2/34) | 35 | 0/0 | |
| خیر | 49 (5/84) | 50 (8/65) | 99 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | ۱۲(۷/۲۰) | ۱۳ (۹/۱۶) | ۲۵ | ۵۷۳/0 | |
| خیر | ۴۶ (۳/۷۹) | ۶۴ (۱/۸۳) | ۱۱۰ | |||
| بازنشسته‌ها | جنس | مرد | 680 (3/94) | 887 (6/93) | 1567 | 527/0 |
| زن | 41 (7/5) | 61 (4/6) | 102 | |||
| استعمال سیگار | بله | 65 (5/15) | 188 (2/34) | 253 | 000/0 | |
| خیر | 631 (7/90) | 715 (2/79) | 1346 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | ۴۱۷ (۸/۵۷) | ۵۰۰ (۷/۵۲) | ۹۱۷ | 0۳۸/0 | |
| خیر | ۳۰۴ (۲/۴۲) | ۴۴۸ (۳/۴۷) | ۷۵۲ | |||
| کشاورزان و دامداران | جنس | مرد | 211 (9/95) | 346 (6/98) | 557 | 045/0 |
| زن | 9 (1/4) | 5 (4/1) | 14 | |||
| استعمال سیگار | بله | 21 (8/9) | 95 (1/28) | 116 | 000/0 | |
| خیر | 193 (2/90) | 243 (9/71) | 436 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | ۷۸ (۵/۳۵) | 9۳ (۵/۲۶) | ۱۷۱ | 0۲۳/0 | |
| خیر | 1۴۲ (۵/۶۴) | 2۵۸ (۵/۷۳) | ۴۰۰ | |||
| کارمندان | جنس | مرد | 787 (9/84) | 1280 (83) | 2067 | 218/0 |
| زن | 140 (1/15) | 262 (17) | 402 | |||
| استعمال سیگار | بله | 86 (8/9) | 263 (7/18) | 349 | 000/0 | |
| خیر | 790 (2/90) | 1141 (3/81) | 1931 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | ۱۵۱(۳/۱۶) | ۱۸۴ (۹/۱۱) | ۳۳۵ | 00۲/0 | |
| خیر | ۷۷۶ (۷/۸۳) | 1۳۸۵ (۱/8۸) | ۲۱۳۴ | |||
| سایر مشاغل | جنس | مرد | 2 (7/66) | 32 (5/86) | 34 | 355/0 |
| زن | 1 (3/33) | 5 (5/13) | 6 | |||
| استعمال سیگار | بله | 1 (50) | 19 (8/52) | 20 | 939/0 | |
| خیر | 1 (50) | 17 (2/47) | 18 | |||
| بیماری زمینه‌ای | بله | 1 (۳/۳۳) | 1۲ (۴/۳۲) | ۱۳ | 9۷۴/0 | |
| خیر | ۲ (۷/۶۶) | ۲۵ (2۶/۶7) | ۲۷ |
مطابق با جدول شماره 4، ارتباط متغیرهای سن، استعمال سیگار، بیماری زمینه‌ای و BMI با ابتلا به بیماری کرونا از طریق آزمون رگرسیون موردبررسی قرار گرفت و مشخص شد که ارتباط معنی‌دار می‌باشد، یعنی این متغیرها بر میزان ابتلا به بیماری مؤثر بوده‌اند. بر اساس نسبت شانس در متغیر سن، با افزایش هر یک سال سن فرد، یک درصد شانس ابتلا افزایش می‌یابد. استعمال سیگار ۲/۵۷% شانس ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد. داشتن بیماری زمینه‌ای ۱۴% شانس ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد و با افزایش هر واحد BMI، ۸/۳% شانس ابتلا به بیماری افزایش می‌یابد.
جدول 4: بررسی ارتباط متغیرهای مختلف با ابتلا به بیماری از طریق رگرسیون
| نام متغیر | مقدار P | نسبت شانس | 95% Confidence Interval |
| سن | ۰۰۰/۰ | ۰۱۱/۱ | ۰۰۸/۱-۰۱۳/۱ |
| جنس | ۵۷۶/۰ | ۹۶۷/۰ | ۸۵۸/۰-۰۸۹/۱ |
| استعمال سیگار | ۰۰۰/۰ | ۴۲۸/۰ | ۳۷۶/۰-۴۸۸/۰ |
| بیماری زمینه‌ای | ۰۰۲/۰ | ۱۴۱/۱ | ۰۴۹/۱-۲۴۱/۱ |
| BMI | ۰۰۰/۰ | ۰۳۸/۱ | ۰۳۰/۱-۰۴۶/۱ |
بحث
در این مطالعه توصیفی-تحلیلی اطلاعات ثبت‌شده مجموعاً 16708 نفر که در بانک جامع اطلاعاتی ثبت‌شده موردبررسی قرار گرفت. از این تعداد 6584 نفر (4/39%) به‌صورت قطعی به کرونا مبتلا شده بودند و تست 10124 نفر ( 6/60%) نیز منفی شده بود. از میان مشاغل موردبررسی، مشاغل طبقه بهداشت و درمان بیشترین میزان ابتلا (5/45%) به ویروس کرونا را داشته‌اند و علت آن نیز به تماس مستقیم این گروه از مشاغل با افراد مبتلا به ویروس برمی‌گردد. افراد شاغل در این حوزه مانند پزشکان، پرستاران و در کل افراد شاغل در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی از ابتدای پاندمی کرونا در خط اول مبارزه با این بیماری بوده‌اند و تعداد زیادی از این افراد در موج‌های مختلف این همه‌گیری به این بیماری مبتلا شده‌اند. دلیل دیگر شیوع بالای ابتلا در این مشاغل را می‌توان به کمبود وسایل حفاظتی مانند ماسک و دستکش و دیگر وسایل، در ابتدای شیوع این بیماری ربط داد. در ابتدای پاندمی به‌یک‌باره کادر بهداشت و درمان با انبوهی از بیماران مواجهه شدند و به‌نوعی کل کشور غافل‌گیر شد و آمادگی لازم برای مقابله با این بیماری وجود نداشت. نتایج مطالعه انجام‌شده توسط Hawkins و همکاران)11) سال 2020 با نتایج این مطالعه هم‌خوانی دارد. در این مطالعه کارکنان بخش‌های بهداشت و درمان و همچنین کارگران در صنایع حمل‌ونقل مرگ‌ومیر بالاتری نسبت به بقیه کارگران داشته‌اند. دلیل این ابتلای بیشتر، نوع کار افراد بوده است زیرا ماهیت این مشاغل به صورتی است که دورکاری یا کار از منزل امکان‌پذیر نبوده و فرد باید در محل کار حاضر شود و همچنین در محل کار نیز به دلیل تجمع افراد در معرض عامل عفونی بیماری بوده است. در مطالعه Mutambudzi و همکاران نیز مشخص شد که در بین گروه‌های مختلف شغلی، کارکنان بخش‌های مراقبت بهداشتی،کارگران شاغل در بخش‌های آموزشی و اجتماعی و کارگران بخش حمل‌ونقل بیشترین ریسک ابتلا به این بیماری را داشته‌اند )2).
مشاغل مربوط به خانه‌داری و پرستاری در منزل با ۵/۴۴% ابتلا در رتبه دوم قرار دارند. دلیل این ابتلا بالا به بیماری را می‌توان به نوع وظایف افراد خانه‌دار ربط داد زیرا در جامعه ایران بخش زیادی از وظایف مربوط به امور خانه‌داری مانند خریدهای بیرون از منزل توسط این افراد انجام می‌شود ازاین‌رو در مکان‌های شلوغی مانند بازار و مراکز خرید امکان تماس با افراد مبتلا زیاد می‌باشد. مشاغل دیگر از قبیل بازنشستگان با ۲/۴۳%، کارگران ساختمانی ۴۳%، رانندگان ۸/۴۰% قرار دارند. دلیل درصد بالای ابتلا در بازنشستگان را می‌توان ناشی از حضور این افراد در اجتماع و تجمع‌های خانوادگی دانست زیرا این افراد عمدتاً اوقات فراغت زیادی دارند. ازآنجاکه برای مشاغلی مانند کارگران و رانندگان امکان دورکاری فراهم نبوده و این مشاغل از طرف دولت نیز حمایت نشده‌اند، بنابراین این افراد نیز در معرض ابتلا به ویروس بوده‌اند. دلایل ذکرشده در فوق برای سایر مشاغل نیز صدق می‌کند و در کل می‌توان گفت که در مشاغلی که امکان دورکاری و عدم حضور در اجتماع فراهم بوده است میزان ابتلا به ویروس کم بوده است. برای مثال در مشاغل آموزشی مانند معلمین و اساتید دانشگاه‌ها درصد ابتلا ۶/۲۶% می‌باشد که نسبت به سایر مشاغل کمتر می‌باشد و علت آن تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی در ابتدای همه‌گیری و دورکاری افراد بوده است. داوری و همکاران تعدادی از مطالعات انجام‌شده در این زمینه را بررسی کردند و نتایج نشان داد که بسیاری از مشاغل ازجمله کارکنان مراکز بهداشتی درمانی، کارکنان حمل‌ونقل عمومی، گمرک و فرودگاه، کارگران جمع‌آوری و دفع پسماند و کارکنان غسال‌خانه‌ها در معرض خطر ابتلا بیشتر به این بیماری قرار دارند)12).
در این مطالعه ارتباط متغیرهای تأثیرگذار بر میزان ابتلا به بیماری کرونا از طریق آزمون رگرسیون موردبررسی قرار گرفت و میزان تأثیر هر متغیر در میزان ابتلا نیز موردبررسی قرار گرفت (جدول شماره 4). مشخص گردید که ارتباط متغیرهای سن، استعمال سیگار، بیماری زمینه‌ای و BMI با ابتلا به بیماری کرونا معنی‌دار می‌باشد یعنی این متغیرها بر میزان ابتلا به بیماری مؤثر بوده‌اند. بر اساس نسبت شانس در متغیر سن، با افزایش هر یک سال سن فرد، یک درصد شانس ابتلا افزایش می‌یابد. استعمال سیگار ۲/۵۷% شانس ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد. داشتن بیماری زمینه‌ای ۱۴% شانس ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد و با افزایش هر واحد BMI، ۸/۳% شانس ابتلا به بیماری افزایش می‌یابد. یک نتیجه جالب و دور از انتظار در این مطالعه ارتباط استعمال سیگار با میزان ابتلا به بیماری کرونا بوده است و این تأثیر به‌صورت معکوس بوده است یعنی استعمال سیگار ۲/۵۷% شانس ابتلا به بیماری را کاهش داده است و افراد کمتر مبتلا شده‌اند. با دقت در جدول شماره 3 که ارتباط متغیرها به تفکیک مشاغل موردبررسی آورده شده است، مشخص می‌شود که درصد افرادی که سیگار استعمال کرده‌اند و تست کرونای آن‌ها منفی می‌باشد بیشتر از افراد مبتلا بوده است و درواقع استعمال سیگار نقش محافظتی داشته است. علت این ارتباط مشخص نیست و نیاز به بررسی و مطالعه دارد. ممکن است دود سیگار و ترکیبات شیمیایی موجود در آن اثر سمی بر روی ویروس کرونا داشته باشد. لازم به ذکر است زمانی که افراد سیگاری به بیماری کرونا مبتلا می‌شوند، مصرف سیگار یک ریسک فاکتور مهم در پیشرفت بیماری و بروز عوارض حاد بیماری می‌گردد. مطالعاتی که در این زمینه انجام‌شده‌اند بیان می‌کنند که استعمال سیگار ریسک فاکتور پیشرفت بیماری کرونا می‌باشد. Patanavanich و همکاران یک مطالعه متاآنالیز انجام دادند و 19 مطالعه را موردبررسی قراردادند و مشخص شد که افرادی که سیگار مصرف می‌کنند شانس پیشرفت بیماری در آن‌ها بیشتر می‌باشد )13). در یک مطالعه متاآنالیز دیگر تعداد 16 مقاله و 11322 بیمار کرونا موردبررسی قرار گرفت و مشخص شد که افرادی که سیگار مصرف می‌کنند یا سابقه استعمال سیگار داشته‌اند نوع شدیدتری از بیماری را داشته‌اند)14).
Sanyaolu و همکاران یک مطالعه مروری انجام دادند و در آن ارتباط ابتلا به بیماریهای زمینه‌ای مانند دیابت، فشارخون و دیگر بیماری‌ها با بیماری کرونا را موردبررسی قراردادند و نتیجه مطالعه آن‌ها مشخص کرد که افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند نوع شدیدتری از بیماری کرونا را تجربه می‌کنند و درصد مرگ‌ومیر در آن‌ها نیز بالاتر است )15). نتایج این مطالعه با نتایج مطالعه ما کاملاً" هم‌خوانی دارد. مطالعات دیگری در این زمینه نیز انجام‌شده است که نتایج همگی آن‌ها تأییدکننده این موضوع می‌باشد )18-16).
در این مطالعه مشخص شد که با افزایش هر واحدBMI، ۸/۳% شانس ابتلا به بیماری افزایش می‌یابد و نتایج مطالعات دیگر نیز تائید کننده این موضوع می‌باشد. Kim و همکاران ریسک فاکتور BMI را در 10861 بیمار کرونا موردبررسی قراردادند. در این مطالعه افراد ازلحاظ چاقی در شش گروه لاغر، وزن نرمال، اضافه وزن و چاقی نوع یک، دو و سه طبقه‌بندی شدند و پیامد مرگ و عوارض حاد بیماری در آن‌ها موردبررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه مشخص کرد که پیامد مرگ بیشتر در افراد لاغر و مبتلا به چاقی نوع یک و سه رخ می‌دهد)19).Lv و همکاران به‌منظور بررسی نقش BMI بر بیماری کرونا یک مطالعه مروری و متاآنالیز انجام دادند. در این مطالعه ۱۶ مقاله که 109881 بیمار را بررسی کرده بودند مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و نتایج مطالعه مشخص کرد که BMI بیشتر از 30 سبب افزایش ریسک ابتلا به بیماری و همین‌طور مرگ‌ومیر ناشی از بیماری می‌گردد)20).
نتیجه‌گیری
نتایج مطالعه نشان داد نوع شغل فرد بر ابتلا به بیماری کرونا تأثیرگذار بوده است. مشاغلی مانند مشاغل بهداشتی و درمانی که امکان دورکاری برای آن‌ها فراهم نبوده است، در محیط کار آن‌ها ازدحام افراد وجود داشته است و در تماس با افراد مبتلا بوده‌اند، میزان شیوع کرونا در آن‌ها بالاتر بوده است.
سپاس‌گزاری
این مقاله قسمتی از پایان‌نامه مقطع دکترای حرفه‌ای در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود با کد اخلاق IR.SHMU.REC.1400.040 می‌باشد. بدین‌وسیله از حمایت مالی این دانشگاه در طرح پژوهشی شماره ۹۸۱۲۶ قدردانی می‌گردد.
مشارکت نویسندگان
مهدی جمشیدی راستانی: نگارش و اصلاح مقاله، امین حیدری: جمع‌آوری داده‌ها، عبداله برخورداری: طراحی پژوهش، مرضیه روحانی رصاف: تحلیل داده‌ها، محسن نیکجو: جمع‌آوری داده‌ها
مشاغل مربوط به خانه‌داری و پرستاری در منزل با ۵/۴۴% ابتلا در رتبه دوم قرار دارند. دلیل این ابتلا بالا به بیماری را می‌توان به نوع وظایف افراد خانه‌دار ربط داد زیرا در جامعه ایران بخش زیادی از وظایف مربوط به امور خانه‌داری مانند خریدهای بیرون از منزل توسط این افراد انجام می‌شود ازاین‌رو در مکان‌های شلوغی مانند بازار و مراکز خرید امکان تماس با افراد مبتلا زیاد می‌باشد. مشاغل دیگر از قبیل بازنشستگان با ۲/۴۳%، کارگران ساختمانی ۴۳%، رانندگان ۸/۴۰% قرار دارند. دلیل درصد بالای ابتلا در بازنشستگان را می‌توان ناشی از حضور این افراد در اجتماع و تجمع‌های خانوادگی دانست زیرا این افراد عمدتاً اوقات فراغت زیادی دارند. ازآنجاکه برای مشاغلی مانند کارگران و رانندگان امکان دورکاری فراهم نبوده و این مشاغل از طرف دولت نیز حمایت نشده‌اند، بنابراین این افراد نیز در معرض ابتلا به ویروس بوده‌اند. دلایل ذکرشده در فوق برای سایر مشاغل نیز صدق می‌کند و در کل می‌توان گفت که در مشاغلی که امکان دورکاری و عدم حضور در اجتماع فراهم بوده است میزان ابتلا به ویروس کم بوده است. برای مثال در مشاغل آموزشی مانند معلمین و اساتید دانشگاه‌ها درصد ابتلا ۶/۲۶% می‌باشد که نسبت به سایر مشاغل کمتر می‌باشد و علت آن تعطیلی مدارس و مراکز آموزشی در ابتدای همه‌گیری و دورکاری افراد بوده است. داوری و همکاران تعدادی از مطالعات انجام‌شده در این زمینه را بررسی کردند و نتایج نشان داد که بسیاری از مشاغل ازجمله کارکنان مراکز بهداشتی درمانی، کارکنان حمل‌ونقل عمومی، گمرک و فرودگاه، کارگران جمع‌آوری و دفع پسماند و کارکنان غسال‌خانه‌ها در معرض خطر ابتلا بیشتر به این بیماری قرار دارند)12).
در این مطالعه ارتباط متغیرهای تأثیرگذار بر میزان ابتلا به بیماری کرونا از طریق آزمون رگرسیون موردبررسی قرار گرفت و میزان تأثیر هر متغیر در میزان ابتلا نیز موردبررسی قرار گرفت (جدول شماره 4). مشخص گردید که ارتباط متغیرهای سن، استعمال سیگار، بیماری زمینه‌ای و BMI با ابتلا به بیماری کرونا معنی‌دار می‌باشد یعنی این متغیرها بر میزان ابتلا به بیماری مؤثر بوده‌اند. بر اساس نسبت شانس در متغیر سن، با افزایش هر یک سال سن فرد، یک درصد شانس ابتلا افزایش می‌یابد. استعمال سیگار ۲/۵۷% شانس ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد. داشتن بیماری زمینه‌ای ۱۴% شانس ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد و با افزایش هر واحد BMI، ۸/۳% شانس ابتلا به بیماری افزایش می‌یابد. یک نتیجه جالب و دور از انتظار در این مطالعه ارتباط استعمال سیگار با میزان ابتلا به بیماری کرونا بوده است و این تأثیر به‌صورت معکوس بوده است یعنی استعمال سیگار ۲/۵۷% شانس ابتلا به بیماری را کاهش داده است و افراد کمتر مبتلا شده‌اند. با دقت در جدول شماره 3 که ارتباط متغیرها به تفکیک مشاغل موردبررسی آورده شده است، مشخص می‌شود که درصد افرادی که سیگار استعمال کرده‌اند و تست کرونای آن‌ها منفی می‌باشد بیشتر از افراد مبتلا بوده است و درواقع استعمال سیگار نقش محافظتی داشته است. علت این ارتباط مشخص نیست و نیاز به بررسی و مطالعه دارد. ممکن است دود سیگار و ترکیبات شیمیایی موجود در آن اثر سمی بر روی ویروس کرونا داشته باشد. لازم به ذکر است زمانی که افراد سیگاری به بیماری کرونا مبتلا می‌شوند، مصرف سیگار یک ریسک فاکتور مهم در پیشرفت بیماری و بروز عوارض حاد بیماری می‌گردد. مطالعاتی که در این زمینه انجام‌شده‌اند بیان می‌کنند که استعمال سیگار ریسک فاکتور پیشرفت بیماری کرونا می‌باشد. Patanavanich و همکاران یک مطالعه متاآنالیز انجام دادند و 19 مطالعه را موردبررسی قراردادند و مشخص شد که افرادی که سیگار مصرف می‌کنند شانس پیشرفت بیماری در آن‌ها بیشتر می‌باشد )13). در یک مطالعه متاآنالیز دیگر تعداد 16 مقاله و 11322 بیمار کرونا موردبررسی قرار گرفت و مشخص شد که افرادی که سیگار مصرف می‌کنند یا سابقه استعمال سیگار داشته‌اند نوع شدیدتری از بیماری را داشته‌اند)14).
Sanyaolu و همکاران یک مطالعه مروری انجام دادند و در آن ارتباط ابتلا به بیماریهای زمینه‌ای مانند دیابت، فشارخون و دیگر بیماری‌ها با بیماری کرونا را موردبررسی قراردادند و نتیجه مطالعه آن‌ها مشخص کرد که افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند نوع شدیدتری از بیماری کرونا را تجربه می‌کنند و درصد مرگ‌ومیر در آن‌ها نیز بالاتر است )15). نتایج این مطالعه با نتایج مطالعه ما کاملاً" هم‌خوانی دارد. مطالعات دیگری در این زمینه نیز انجام‌شده است که نتایج همگی آن‌ها تأییدکننده این موضوع می‌باشد )18-16).
در این مطالعه مشخص شد که با افزایش هر واحدBMI، ۸/۳% شانس ابتلا به بیماری افزایش می‌یابد و نتایج مطالعات دیگر نیز تائید کننده این موضوع می‌باشد. Kim و همکاران ریسک فاکتور BMI را در 10861 بیمار کرونا موردبررسی قراردادند. در این مطالعه افراد ازلحاظ چاقی در شش گروه لاغر، وزن نرمال، اضافه وزن و چاقی نوع یک، دو و سه طبقه‌بندی شدند و پیامد مرگ و عوارض حاد بیماری در آن‌ها موردبررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه مشخص کرد که پیامد مرگ بیشتر در افراد لاغر و مبتلا به چاقی نوع یک و سه رخ می‌دهد)19).Lv و همکاران به‌منظور بررسی نقش BMI بر بیماری کرونا یک مطالعه مروری و متاآنالیز انجام دادند. در این مطالعه ۱۶ مقاله که 109881 بیمار را بررسی کرده بودند مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و نتایج مطالعه مشخص کرد که BMI بیشتر از 30 سبب افزایش ریسک ابتلا به بیماری و همین‌طور مرگ‌ومیر ناشی از بیماری می‌گردد)20).
نتیجه‌گیری
نتایج مطالعه نشان داد نوع شغل فرد بر ابتلا به بیماری کرونا تأثیرگذار بوده است. مشاغلی مانند مشاغل بهداشتی و درمانی که امکان دورکاری برای آن‌ها فراهم نبوده است، در محیط کار آن‌ها ازدحام افراد وجود داشته است و در تماس با افراد مبتلا بوده‌اند، میزان شیوع کرونا در آن‌ها بالاتر بوده است.
سپاس‌گزاری
این مقاله قسمتی از پایان‌نامه مقطع دکترای حرفه‌ای در دانشگاه علوم پزشکی شاهرود با کد اخلاق IR.SHMU.REC.1400.040 می‌باشد. بدین‌وسیله از حمایت مالی این دانشگاه در طرح پژوهشی شماره ۹۸۱۲۶ قدردانی می‌گردد.
مشارکت نویسندگان
مهدی جمشیدی راستانی: نگارش و اصلاح مقاله، امین حیدری: جمع‌آوری داده‌ها، عبداله برخورداری: طراحی پژوهش، مرضیه روحانی رصاف: تحلیل داده‌ها، محسن نیکجو: جمع‌آوری داده‌ها
References
- Merian E. Introduction on environmental chemistry and global cycles of chromium, nickel, cobalt beryllium, arsenic, cadmium and selenium, and their derivatives. Toxicological & Environmental Chemistry. 1984 ; 8(1):9-38.
- Mutambudzi M, Niedwiedz C, Macdonald EB, Leyland A, Mair F, Anderson J, et al. Occupation and risk of severe COVID-19: prospective cohort study of 120 075 UK Biobank participants. Occupational and Environmental Medicine. 2020;78(5):307-314.
- Carlsten C, Gulati M, Hines S, Rose C, Scott K, Tarlo SM, et al. COVID-19 as an occupational disease. American Journal of Industrial Medicine. 2021;64(4):227-37.
- Rim K-T, Lim C-H. Biologically hazardous agents at work and efforts to protect workers' health: a review of recent reports. Safety and health at work. 2014;5(2):43-52.
- Turner S, 5- Lines S, Chen Y, Hussey L, Agius R. Work-related infectious disease reported to the Occupational Disease Intelligence Network and The Health and Occupation Reporting network in the UK (2000–2003). Occupational Medicine. 2005;55(4):275-81.
- Dariya B, Nagaraju GP. Understanding novel COVID-19: Its impact on organ failure and risk assessment for diabetic and cancer patients. Cytokine & Growth Factor Reviews. 2020;53:43-52.
- Lan F-Y, Wei C-F, Hsu Y-T, Christiani DC, Kales SN. Work-related COVID-19 transmission in six Asian countries/areas: A follow-up study. PLOS ONE. 2020;15(5):e0233588.
- Baker MG, Peckham TK, Seixas NS. Estimating the burden of United States workers exposed to infection or disease: A key factor in containing risk of COVID-19 infection. PLOS ONE. 2020;15(4):e0232452.
- Anderson NJ, Bonauto DK, Fan ZJ, Spector JT. Distribution of influenza-like illness (ILI) by occupation in Washington State, September 2009–August 2010. PLoS One. 2012;7(11):e48806.
- Therapists WFoO, von Zweck C, Klaiman D, Pattison M. International Standard Classification of Occupations survey report: Implications for the World Federation of Occupational Therapists. World Federation of Occupational Therapists Bulletin. 2017;73(2):80-2.
- Hawkins D, Davis L, Kriebel D. COVID-19 deaths by occupation, Massachusetts, March 1–July 31, 2020. American Journal of Industrial Medicine. 2021;64(4):238-44.
- davari M H, mehrparvar A, loukzadeh Z, piri ardakani M. A review of covid-19 disesse and Occupational Considerations. tkj 2021; 12 (4) :76-84
- Patanavanich R, Glantz SA. Smoking Is Associated With COVID-19 Progression: A Meta-analysis. Nicotine & Tobacco Research. 2020;22(9):1653-6.
- Gülsen A, Yigitbas BA, Uslu B, Drömann D, Kilinc O. The Effect of Smoking on COVID-19 Symptom Severity: Systematic Review and Meta-Analysis. Pulmonary Medicine. 2020;2020:7590207.
- Sanyaolu A, Okorie C, Marinkovic A, Patidar R, Younis K, Desai P, et al. Comorbidity and its Impact on Patients with COVID-19. SN Comprehensive Clinical Medicine. 2020;2(8):1069-76.
- Wang B, Li R, Lu Z, Huang Y. Does comorbidity increase the risk of patients with COVID-19: evidence from meta-analysis. Aging (Albany NY). 2020;12(7):6049-57.
- Romagnolo A, Balestrino R, Imbalzano G, Ciccone G, Riccardini F, Artusi CA, et al. Neurological comorbidity and severity of COVID-19. Journal of neurology. 2021;268(3):762-9.
- Fang X, Li S, Yu H, Wang P, Zhang Y, Chen Z, et al. Epidemiological, comorbidity factors with severity and prognosis of COVID-19: a systematic review and meta-analysis. Aging (Albany NY). 2020;12(13):12493-503.
- Kim TS, Roslin M, Wang JJ, Kane J, Hirsch JS, Kim EJ, et al. BMI as a Risk Factor for Clinical Outcomes in Patients Hospitalized with COVID-19 in New York. Obesity. 2021;29(2):279-84.
- Du Y, Lv Y, Zha W, Zhou N, Hong X. Association of body mass index (BMI) with critical COVID-19 and in-hospital mortality: A dose-response meta-analysis. Metabolism. 2021;117:154373.
۱ گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
۲ کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
۳ گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
۴ مرکز تحقیقات سلامت محیط و کار، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
۵ بهداشت محیط-، شهرداری شاهرود، ایران
* (نویسنده مسئول( : تلفن تماس: 09104968497، پست الکترونیک: a.barkhordari2007@gmail.com
تاریخ دریافت: 12/06/1401 تاریخ پذیرش: 15/01/1401
۲ کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
۳ گروه اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
۴ مرکز تحقیقات سلامت محیط و کار، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود، شاهرود، ایران
۵ بهداشت محیط-، شهرداری شاهرود، ایران
* (نویسنده مسئول( : تلفن تماس: 09104968497، پست الکترونیک: a.barkhordari2007@gmail.com
تاریخ دریافت: 12/06/1401 تاریخ پذیرش: 15/01/1401
[†] Corresponding Author:
Email: a.barkhordari2007@gmail.com
Tel: 09104968497
Received: 03.09.2023 Accepted: 05.01.2023
Email: a.barkhordari2007@gmail.com
Tel: 09104968497
Received: 03.09.2023 Accepted: 05.01.2023
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
