دوره 16، شماره 1 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد 1403 )
جلد 16 شماره 1 صفحات 96-90 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.SSU.SPH.REC.1396.25
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Eskandari Nasab N, Mehrparvar A, Soltani R, Eskandari Nasab M, Montazeri M, Afsharipour G, et al . Investigating the effect of posture correction on the amount of musculoskeletal pain of patient carriers in Bahoner Hospital, Kerman. tkj 2024; 16 (1) :90-96
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1272-fa.html
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1272-fa.html
اسکندری نسب نادر، مهرپرور امیرهوشنگ، سلطانی رضیه، اسکندری نسب مریم، منتظری ملیحه، افشاری پور گیتی، و همکاران.. بررسی تاثیر اصلاح وضعیت بدن، بر میزان دردهای اسکلتی عضلانی بیماربران در بیمارستان باهنر کرمان. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1403; 16 (1) :90-96
نادر اسکندری نسب* 
، امیرهوشنگ مهرپرور ، رضیه سلطانی ، مریم اسکندری نسب ، ملیحه منتظری ، گیتی افشاری پور ، الهام حاجی پور ، نجمه شهسواری ، اسماء حاجعلیزاده
، امیرهوشنگ مهرپرور ، رضیه سلطانی ، مریم اسکندری نسب ، ملیحه منتظری ، گیتی افشاری پور ، الهام حاجی پور ، نجمه شهسواری ، اسماء حاجعلیزاده
مسئول بهداشت حرفه ای بیمارستان شهید باهنر، دانشگاه علوم پزشکی کرمان ، naeskandari@yahoo.com
متن کامل [PDF 381 kb]
(75 دریافت)
| چکیده (HTML) (116 مشاهده)
References
متن کامل: (118 مشاهده)
بررسی تاثیر اصلاح وضعیت بدن، بر میزان دردهای اسکلتی عضلانی بیماربران در بیمارستان باهنر کرمان
نادر اسکندری نسب[*]1، امیر هوشنگ مهرپرور2، رضیه سلطانی3، مریم اسکندری نسب4، ملیحه منتظری5، گیتی افشاری پور6، الهام حاجی پور7، نجمه شهسواری8، اسماء حاجعلی زاده9
چکیده
مقدمه: باتوجه به بارز بودن اختلالات اسکلتی عضلانی در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران، لازم دانستیم با اصلاح وضعیت بدن، میزان دردهای اسکلتی عضلانی را در این کارکنان بررسی نماییم.
روش بررسی: مطالعه نیمه تجربی است که ابتدا پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه خود ساخته میزان آگاهی و پرسشنامه نوردیک همراه با مقیاس نرخ گذاری عددی جهت سنجش میزان درد های مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی برای کلیه شرکت کنندگان کامل شد. و سپس مداخلات تئوری و عملی در جهت اصلاح وضعیت بدن با استفاده از متخصصین طب کار، ارگونومی و تربیت بدنی انجام شد و مجدد یک ماه و شش ماه بعد، پرسشنامه ها تکمیل و داده ها جمع آوری گردید. در پایان تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام شد.
نتایج: آمار توصیفی نشان می دهد که مداخلات در جهت اصلاح وضعیت بدن باعث کاهش میانگین نمرات میزان درد برای اعضای مختلف بدن بیماربران می شود و بارزترین اختلال اسکلتی عضلانی درد کمر می باشد. تحلیل آماری نشان داد که در مقایسه میانگین نمره درد کمر
(000/0 p=)، گردن(014/0p=)، شانه (006/0 p=)، زانو (006/0 p=)و پا (016/0 p=) در بیماربران قبل از اصلاح وضعیت بدن با شش ماه بعد تفاوت معنی داری وجود دارد. اما در مقایسه میانگین نمره درد آرنج (18/0 p=)، مچ دست (06/0 p=)، پشت (3/0 p=) و ران (08/0 p=) در پایان شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
نتیجه گیری: به نظر می رسد اصلاح وضعیت بدن، حین حمل و جابجایی بیمار با استفاده از متخصصین طب کار، ارگونومی و تربیت بدنی، می‌تواند باعث کاهش دردهای اسکلتی عضلانی در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران شود. همچنین دیده شد سریعترین و بیشترین تاثیر اصلاح وضعیت بدن بر کاهش میزان درد کمر، گردن، شانه، زانو و پا می‌باشد.
واژه‌های کلیدی: وضعیت بدن، اختلالات اسکلتی عضلانی، انتقال بیمار، درد
مقدمه
نادر اسکندری نسب[*]1، امیر هوشنگ مهرپرور2، رضیه سلطانی3، مریم اسکندری نسب4، ملیحه منتظری5، گیتی افشاری پور6، الهام حاجی پور7، نجمه شهسواری8، اسماء حاجعلی زاده9
چکیده
مقدمه: باتوجه به بارز بودن اختلالات اسکلتی عضلانی در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران، لازم دانستیم با اصلاح وضعیت بدن، میزان دردهای اسکلتی عضلانی را در این کارکنان بررسی نماییم.
روش بررسی: مطالعه نیمه تجربی است که ابتدا پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه خود ساخته میزان آگاهی و پرسشنامه نوردیک همراه با مقیاس نرخ گذاری عددی جهت سنجش میزان درد های مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی برای کلیه شرکت کنندگان کامل شد. و سپس مداخلات تئوری و عملی در جهت اصلاح وضعیت بدن با استفاده از متخصصین طب کار، ارگونومی و تربیت بدنی انجام شد و مجدد یک ماه و شش ماه بعد، پرسشنامه ها تکمیل و داده ها جمع آوری گردید. در پایان تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 24 انجام شد.
نتایج: آمار توصیفی نشان می دهد که مداخلات در جهت اصلاح وضعیت بدن باعث کاهش میانگین نمرات میزان درد برای اعضای مختلف بدن بیماربران می شود و بارزترین اختلال اسکلتی عضلانی درد کمر می باشد. تحلیل آماری نشان داد که در مقایسه میانگین نمره درد کمر
(000/0 p=)، گردن(014/0p=)، شانه (006/0 p=)، زانو (006/0 p=)و پا (016/0 p=) در بیماربران قبل از اصلاح وضعیت بدن با شش ماه بعد تفاوت معنی داری وجود دارد. اما در مقایسه میانگین نمره درد آرنج (18/0 p=)، مچ دست (06/0 p=)، پشت (3/0 p=) و ران (08/0 p=) در پایان شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد.
نتیجه گیری: به نظر می رسد اصلاح وضعیت بدن، حین حمل و جابجایی بیمار با استفاده از متخصصین طب کار، ارگونومی و تربیت بدنی، می‌تواند باعث کاهش دردهای اسکلتی عضلانی در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران شود. همچنین دیده شد سریعترین و بیشترین تاثیر اصلاح وضعیت بدن بر کاهش میزان درد کمر، گردن، شانه، زانو و پا می‌باشد.
واژه‌های کلیدی: وضعیت بدن، اختلالات اسکلتی عضلانی، انتقال بیمار، درد
مقدمه
پوسچر به وضعیت استقرار اعضاء و اندام های مختلف بدن در فضا تعریف می شود.(1) وضعیت بدن رابطه مستقیمی با راحتی، کارایی مکانیکی و عملکرد فیزیولوژیکی فرد دارد.(2) آموزش در مورد چگونگی و بهترین راه برای حفظ حالت طبیعی در حالت دستی کارهای مربوط به بلند کردن بسیار ضروری است و کارگران نیز باید در مورد پیامدهای سلامتی کوتاه و طولانی مدت کاردر وضعیت های مضر حساس شوند.(3) وضعیت بدن و حرکات نامناسب می تواند منجر به فشار مکانیکی موضعی بر روی عضلات، رباط ها و مفاصل شود که در نتیجه باعث شکایت از گردن، پشت، شانه، مچ دست و سایر قسمت های سیستم اسکلتی عضلانی می شود.(4) همچنین وضعیت های نامناسب می تواند یک عامل خطر بالا برای دستیاران پرستار در ایجاد کمردرد در حین کار باشد، که نیاز به تداخل ارگونومیک برای کاهش بار کاری فیزیکی دارد.(5)
با توجه به مطالب بیان شده و معنی واژه ارگونومی(قاعده و قانون کارکردن) که یک کلمه ی یونانی متشکل از ارگو (به معنی کار) و نومی( به معنی قانون) می باشد می تواند دریافت که برای انجام هر فعالیتی باید قوانینی را رعایت کرد که وضعیت بدن مناسب می تواند یکی از قوانینی باشد که حین انجام هر فعالیت باید رعایت گردد.
سبب شناسی آسیب های اختلالات اسکلتی –عضلانی در کارکنان حرفه پرستاری نشان می دهد که علت اصلی این آسیب ها جابجایی بیماران می باشد.(6) اختلالات اسکلتی – عضلانی جزء بارزترین بیماریهای شغلی پرسنل درمانی می باشد و بیشترین میزان حمل دستی بار در محیط‌های درمانی توسط بیماربران که به طور خاص حمل و جابجایی بیمار را به عهده دارند انجام می شود. لذا می تواند این اختلالات در افراد مذکور در دراز مدت ایجاد درد و یا ناتوانی نماید.(7)
مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که عوامل فیزیکی مانند حمل دسـتی بار، خم شـدن و چـرخش مـداوم و پوسـچرهای نـامطلوب کـاری عوامل مهم تعیین کننده اختلالات اسـکلتی - عضـلانی مـی باشـند.(8) و همچنین وضعیت های کاری و اختلالات اسکلتی عضلانی به شدت با یکدیگر مرتبط هستند.(9) و لذا خطرات بالقوه شغل پرستاری از نظر وضعیت‌های نامناسب مکرر و شدید تنه، ممکن است منجر به ایجاد درد پایین کمر شود و شیوع بالای درد پایین کمر در بین پرستاران با مدت زمان قرار گرفتن در معرض وضعیت های نامناسب تنه مرتبط می باشد.(10)
تجزیه و تحلیل وضعیت بدن در کل شیفت کاری نشان می دهد که علاوه بر لیفت و جابجایی، باید بر مراقبت از بیمار و فعالیت های متفرقه هنگام ارزیابی خطر آسیب برای پرستاران تأکید شود.(11) و صاف کردن ستون فقرات کمری هنگام نشستن و هنگام بلند کردن وزنه های سنگین از نظر مکانیکی و تغذیه مفید است.(12)
با توجه به بارز بودن اختلالات اسکلتی عضلانی در بیماربران و کارکنان درمانی لازم دانستیم تاثیر اصلاح وضعیت بدن را در میزان دردهای اسکلتی عضلانی بیماربران بیمارستان باهنر کرمان را بررسی نماییم که شاید نتایج حاصل بتواند در جهت بهبود سلامتی این قشر و افرادی که به نحوی در کار حمل و جابجایی بیمار فعالیت می کنند،کمک کننده باشد.
روش بررسی
این مطالعه نیمه تجربی و مداخله ای می باشد، که جامعه مورد مطالعه در این پژوهش بیماربران و پرسنلی هستند که عمدتا" حمل و جابجایی بیمار، در بیمارستان شهید باهنر کرمان را به عهده دارند. کلیه بیماربران90 نفر بودند که بر اساس سرشماری وارد مطالعه شدند و با توجه به آزاد بودن شرکت در مطالعه، تعدادی از آنها به دلیل عدم تمایل و تعدادی به علت سابقه کمتر از یک سال و داشتن بیماری زمینه ای و یا اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از تروما از مطالعه خارج شدند و در پایان 60 نفر از بیماربران وارد مطالعه شدند .
در ابتدا و قبل از مداخله و اصلاح وضعیت بدن، پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه خود ساخته میزان آگاهی( با استفاده از آلفای کورنباخ روایی 853/0 و پایایی 889/0 می باشد) و پرسشنامه نوردیک همراه بامقیاس نرخ گذاری عددی Numeric Rating Scales(NRS) جهت سنجش میزان درد های مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی برای کلیه شرکت کنندگان تکمیل گردید. در ضمن روایی و پایی پرسشنامه نوردیک در مطالعات فراوانی از جمله مطالعه ای که توسط Mokhtarinia H et al انجام شده بیان شده است.(13)
سپس با استفاده از متخصصین ارگونومی، طب کار و تربیت بدنی مداخلات کاری بیماربران به صورت آموزش تئوری و عملی از جمله آشنایی با سیستم اسکلتی عضلانی، اختلالات اسکلتی عضلانی، اصول و قواعد ارگونومی، بیومکانیک شغلی، نحوه صحیح حمل و جابجایی بیمار به صورت عملی در تمامی وضعیت ها(تخت به تخت، تخت به برانکارد و بلعکس، تخت به ویلچر و بلعکس، زمین به تخت، زمین به ویلچر و ...) انتقال بیمار، تغییر وضعیت بیمار، نحوه تعویض ملحفه و لباس های بیمار و اصلاح وضعیت قرار گیری اعضا بدن بیماربران از جمله کمر، گردن، دست ها، پشت، شانه ها، پا ها و .. درحین انجام کار به صورت عملی انجام شد. و آنها را تشویق نمودیم که حین کار از وضعیت های بدنی طبیعی و خنثی استفاده نمایند و از وضعیت های بدنی نامناسب اجتناب نمایند و سپس یک ماه و شش ماه بعد، پرسشنامه نوردیک همراه با مقیاس نرخ گذاری عددی جهت سنجش میزان درد های اسکلتی عضلانی و پرسشنامه میزان آگاهی تکمیل و داده ها جمع آوری گردید. بعد از جمع آوری داده ها متغیرهای توصیفی را با استفاده از آمار توصیفی و فرضیه های های تحقیق را با استفاده از آمار تحلیلی بررسی نمودیم. قبل از آزمون فرضیه ها، نرمال بودن متغییرها را بررسی نمودیم و به به دلیل برقرار نبودن فرض نرمال برای اکثر متغیر ها، جهت بررسی فرضیات تحقیق از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد و برای تمامی آزمون های آماری مورد استفاده سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شد.
نتایج
با توجه به آمار توصیفی مشخص شد 90 درصد بیماربران مرد و 10درصد آنها زن بودند که میانگین سنی آنها 38 سال، میانگین وزنی 68 کیلوگرم، میانگین قدی 170 سانتی متر و میانگین سابقه کار آنها 7 سال می باشد. همچنین میانگین نمرات میزان درد تمامی بیماربران برای اعضای مختلف بدن در پایان یک ماه و شش ماه پس از مداخلات اصلاح وضعیت بدن نسبت به میانگین نمرات قبل از مداخله کاهش داشته است. که در جدول شماره (1) نشان داده شده است.
همچنین شکل(1) نشان دهنده میانگین میزان کاهش دردهای اسکلتی عضلانی در اعضائ مختلف بیماربران می باشد.
با توجه به مطالب بیان شده و معنی واژه ارگونومی(قاعده و قانون کارکردن) که یک کلمه ی یونانی متشکل از ارگو (به معنی کار) و نومی( به معنی قانون) می باشد می تواند دریافت که برای انجام هر فعالیتی باید قوانینی را رعایت کرد که وضعیت بدن مناسب می تواند یکی از قوانینی باشد که حین انجام هر فعالیت باید رعایت گردد.
سبب شناسی آسیب های اختلالات اسکلتی –عضلانی در کارکنان حرفه پرستاری نشان می دهد که علت اصلی این آسیب ها جابجایی بیماران می باشد.(6) اختلالات اسکلتی – عضلانی جزء بارزترین بیماریهای شغلی پرسنل درمانی می باشد و بیشترین میزان حمل دستی بار در محیط‌های درمانی توسط بیماربران که به طور خاص حمل و جابجایی بیمار را به عهده دارند انجام می شود. لذا می تواند این اختلالات در افراد مذکور در دراز مدت ایجاد درد و یا ناتوانی نماید.(7)
مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده اند که عوامل فیزیکی مانند حمل دسـتی بار، خم شـدن و چـرخش مـداوم و پوسـچرهای نـامطلوب کـاری عوامل مهم تعیین کننده اختلالات اسـکلتی - عضـلانی مـی باشـند.(8) و همچنین وضعیت های کاری و اختلالات اسکلتی عضلانی به شدت با یکدیگر مرتبط هستند.(9) و لذا خطرات بالقوه شغل پرستاری از نظر وضعیت‌های نامناسب مکرر و شدید تنه، ممکن است منجر به ایجاد درد پایین کمر شود و شیوع بالای درد پایین کمر در بین پرستاران با مدت زمان قرار گرفتن در معرض وضعیت های نامناسب تنه مرتبط می باشد.(10)
تجزیه و تحلیل وضعیت بدن در کل شیفت کاری نشان می دهد که علاوه بر لیفت و جابجایی، باید بر مراقبت از بیمار و فعالیت های متفرقه هنگام ارزیابی خطر آسیب برای پرستاران تأکید شود.(11) و صاف کردن ستون فقرات کمری هنگام نشستن و هنگام بلند کردن وزنه های سنگین از نظر مکانیکی و تغذیه مفید است.(12)
با توجه به بارز بودن اختلالات اسکلتی عضلانی در بیماربران و کارکنان درمانی لازم دانستیم تاثیر اصلاح وضعیت بدن را در میزان دردهای اسکلتی عضلانی بیماربران بیمارستان باهنر کرمان را بررسی نماییم که شاید نتایج حاصل بتواند در جهت بهبود سلامتی این قشر و افرادی که به نحوی در کار حمل و جابجایی بیمار فعالیت می کنند،کمک کننده باشد.
روش بررسی
این مطالعه نیمه تجربی و مداخله ای می باشد، که جامعه مورد مطالعه در این پژوهش بیماربران و پرسنلی هستند که عمدتا" حمل و جابجایی بیمار، در بیمارستان شهید باهنر کرمان را به عهده دارند. کلیه بیماربران90 نفر بودند که بر اساس سرشماری وارد مطالعه شدند و با توجه به آزاد بودن شرکت در مطالعه، تعدادی از آنها به دلیل عدم تمایل و تعدادی به علت سابقه کمتر از یک سال و داشتن بیماری زمینه ای و یا اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از تروما از مطالعه خارج شدند و در پایان 60 نفر از بیماربران وارد مطالعه شدند .
در ابتدا و قبل از مداخله و اصلاح وضعیت بدن، پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه خود ساخته میزان آگاهی( با استفاده از آلفای کورنباخ روایی 853/0 و پایایی 889/0 می باشد) و پرسشنامه نوردیک همراه بامقیاس نرخ گذاری عددی Numeric Rating Scales(NRS) جهت سنجش میزان درد های مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی برای کلیه شرکت کنندگان تکمیل گردید. در ضمن روایی و پایی پرسشنامه نوردیک در مطالعات فراوانی از جمله مطالعه ای که توسط Mokhtarinia H et al انجام شده بیان شده است.(13)
سپس با استفاده از متخصصین ارگونومی، طب کار و تربیت بدنی مداخلات کاری بیماربران به صورت آموزش تئوری و عملی از جمله آشنایی با سیستم اسکلتی عضلانی، اختلالات اسکلتی عضلانی، اصول و قواعد ارگونومی، بیومکانیک شغلی، نحوه صحیح حمل و جابجایی بیمار به صورت عملی در تمامی وضعیت ها(تخت به تخت، تخت به برانکارد و بلعکس، تخت به ویلچر و بلعکس، زمین به تخت، زمین به ویلچر و ...) انتقال بیمار، تغییر وضعیت بیمار، نحوه تعویض ملحفه و لباس های بیمار و اصلاح وضعیت قرار گیری اعضا بدن بیماربران از جمله کمر، گردن، دست ها، پشت، شانه ها، پا ها و .. درحین انجام کار به صورت عملی انجام شد. و آنها را تشویق نمودیم که حین کار از وضعیت های بدنی طبیعی و خنثی استفاده نمایند و از وضعیت های بدنی نامناسب اجتناب نمایند و سپس یک ماه و شش ماه بعد، پرسشنامه نوردیک همراه با مقیاس نرخ گذاری عددی جهت سنجش میزان درد های اسکلتی عضلانی و پرسشنامه میزان آگاهی تکمیل و داده ها جمع آوری گردید. بعد از جمع آوری داده ها متغیرهای توصیفی را با استفاده از آمار توصیفی و فرضیه های های تحقیق را با استفاده از آمار تحلیلی بررسی نمودیم. قبل از آزمون فرضیه ها، نرمال بودن متغییرها را بررسی نمودیم و به به دلیل برقرار نبودن فرض نرمال برای اکثر متغیر ها، جهت بررسی فرضیات تحقیق از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه 24 استفاده شد و برای تمامی آزمون های آماری مورد استفاده سطح معنی داری 0.05 در نظر گرفته شد.
نتایج
با توجه به آمار توصیفی مشخص شد 90 درصد بیماربران مرد و 10درصد آنها زن بودند که میانگین سنی آنها 38 سال، میانگین وزنی 68 کیلوگرم، میانگین قدی 170 سانتی متر و میانگین سابقه کار آنها 7 سال می باشد. همچنین میانگین نمرات میزان درد تمامی بیماربران برای اعضای مختلف بدن در پایان یک ماه و شش ماه پس از مداخلات اصلاح وضعیت بدن نسبت به میانگین نمرات قبل از مداخله کاهش داشته است. که در جدول شماره (1) نشان داده شده است.
همچنین شکل(1) نشان دهنده میانگین میزان کاهش دردهای اسکلتی عضلانی در اعضائ مختلف بیماربران می باشد.
جدول1: میانگین نمرات میزان درد بیماربران برای اعضای مختلف بدن قبل و بعد از اصلاح وضعیت بدن
شکل1: میزان کاهش درد های اسکلتی عضلانی در اعضای مختلف
| عضو | قبل از اصلاح وضعیت بدن | یک ماه بعد از اصلاح وضعیت بدن | شش ماه بعد از اصلاح وضعیت بدن |
| گردن | 12/1 | 05/1 | 92/0 |
| شانه | 32/1 | 22/1 | 17/1 |
| آرنج | 27/0 | 27/0 | 22/0 |
| مچ | 1/1 | 93/0 | 98/0 |
| پشت | 25/0 | 25/0 | 22/0 |
| کمر | 55/3 | 03/3 | 77/2 |
| ران | 55/0 | 5/0 | 5/0 |
| زانو | 95/1 | 68/1 | 60/1 |
| پا | 2 | 85/1 | 75/1 |
شکل1: میزان کاهش درد های اسکلتی عضلانی در اعضای مختلف
میانگین نمره میزان آگاهی بیماربران در خصوص میزان آشنایی آنها با وضعیت های بدنی، حمل و جابجایی ارگونومیک بیمار، سیستم اسکلتی عضلانی و.... قبل از مداخله 63/8 بود که یک ماه بعد از مداخلات اصلاح وضعیت بدن در آنها 57/12 و شش ماه بعد 97/10 رسید.
نتایج آزمون آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف مشخص کرد که هیچکدام از متغییر های مورد مطالعه توزیع نرمال (طبیعی) ندارند لذا جهت تحلیل میانگین نمره درد اختلالات اسکلتی عضلانی قبل از اصلاح وضعیت بدن با میانگین نمره درد در یک ماه و شش ماه بعد از اصلاح وضعیت بدن از آزمون ناپارامتری رتبه علامت دار ویلکاکسون (Wilcoxon signed-rank test) استفاده شد.
-نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که، مقایسه میانگین نمره درد گردن در بیماربران قبل و یک ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد(p-value = 0.102 > 0.05). در صورتی که در مقایسه میانگین نمره درد گردن در بیماربران قبل و شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری وجود داشت.(p-value = 0.014 < 0.05)
- در مقایسه میانگین نمره درد شانه در بیماربران قبل و یک ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده شد (p-value = 0.025 < 0.05). همچنین مقایسه میانگین نمره درد شانه در بیماربران قبل و شش ماه پس از اصلاح تفاوت معنی دار قوی تری مشاهده شد.(p-value = 0.006 < 0.05)
- در مقایسه میانگین نمره درد آرنج، مچ دست، پشت و ران در بیماربران قبل با یک و شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد. (05/0 p-value >)
- مقایسه میانگین نمره درد کمر در بیماربران قبل با یک و شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن نشان داد که تفاوت معنی داری در مقایسه یک ماهه و شش ماهه وجود دارد. (p-value=)
- همانند درد کمر در مقایسه میانگین نمره درد زانو در بیماربران قبل با یک (p-value=0.034 < 0.05)و شش ماه(p-value=0.006 < 0.05) پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی‌داری وجود داشت.
- مقایسه میانگین نمره درد پا مانند درد گردن در بیماربران قبل و یک ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد(p-value = 0.180 > 0.05). در صورتی که در مقایسه میانگین نمره درد پا در بیماربران قبل و شش ماه پس از اصلاح تفاوت معنی داری وجود دارد.(p-value = 0.016 < 0.05)
همچنین نتایج حاصل از آزمون ویلکاکسون نشان داد که میانگین نمره آگاهی بیماربران در پایان شش ماه در مقایسه با میانگین نمره قبل از مداخلات اصلاح وضعیت بدن تفاوت معناداری وجود دارد. (p-value = 0.000 < 0.05)
بحث
همان طور که از نتایج پیداست اصلاح وضعیت بدن حین حمل و جابجایی بیمار باعث کاهش عمده درد های اسکلتی عضلانی به خصوص درد کمر می شود و از طرفی بارزترین درد اسکلتی عضلانی در بین بیماربران درد کمر بود. می توان نتیجه گرفت شاید اصلی ترین علت درد کمر بین بیماربران وضعیت بدن حین حمل و جابجایی بیمار باشد.
نتایج این این مطالعه با نتایج مطالعه ی Dehnavi S et al که با هدف تاثیر مداخلات ارگونومی در فعالیت های دستی برای کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی، و مطالعه ی Driessen MT et al با عنوان بررسی اثربخشی مداخلات ارگونومیک فیزیکی و سازمانی بر کمردرد و گردن درد انجام شده است، همخوانی داشت.(14،15)
همچنین با استناد به نتایج حاصل شده، می توان نتیجه مطالعه ی Smedley J et al را که در سال 1997بیان نموند که راه اصلی برای پیشگیری از اختلالات کمر در میان پرستاران احتمالاً در بهبود ارگونومی نهفته است را تایید نمود.(16)
می توان گفت با مداخلات اصلاح شرایط کاری به طوری که باعث اصلاح وضعیت بدن در بیماربران بشود، بتوان باعث کاهش درد های اسکلتی عضلانی از جمله درد کمر،درد گردن، درد شانه، درد پا و ... در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران شد و این موضوع همخوانی دارد با نتایج مطالعه ای که توسطCargnin ZA et al در سال 2019 با هدف ارتباط درد کمر با فرآیند و شرایط کاری انجام شده است.(17)
یکی از مداخلات جهت اصلاح وضعیت بدن در این مطالعه آموزش تئوری در خصوص نحوه قرارگیری اعضای بدن، سیستم اسکلتی عضلانی، نحوه حمل و جابجایی بیمار و ... بود که در نتایج علاوه بر وجود ارتباط معنادار در پایان شش ماه در آمار توصیفی دیدیم که میانگین نمره میزان آگاهی بیماربران در پایان شش ماه کمتر از میانگین نمره در پایان یک ماه بود. شاید بتوان گفت که گذشت زمان باعث کاهش میزان آگاهی کارکنان شده و پیشنهاد می شود برای نهادینه شدن آموزش های تئوری، بهتر است هر شش ماه آموزش ها تکرار گردد. این نتایج حاصل از مداخلات آموزشی در جهت اصلاح وضعیت بدن نشان دهنده اهمیت و نقش آموزش در کاهش درد های اسکلتی عضلانی می باشد. (18)
برخلاف تحلیل آماری که نشان داد در مقایسه میانگین نمره درد آرنج، مچ، پشت و ران قبل و بعد از مداخلات ارتباط معناداری وجود ندارد ولی نتایج توصیفی حاکی از کاهش نمره در پایان شش ماه نسبت به قبل از مداخله می باشد. شاید لازم بود جهت خروجی بهتر بررسی در پایان یک سالگی نیز انجام می شد.
محدودیت های مطالعه
محدودیت اصلی در این مطالعه سطح سواد متفاوت شرکت کنندگان بود که مداخلات در جهت اصلاح وضعیت بدن را مشکل نمود. و در مواردی جهت رفع مشکل مجبور شدیم به صورت چهره به چهره آموزش های تئوری و عملی انجام دهیم.
نتیجه گیری
به نظر می رسد اصلاح وضعیت بدن، حین حمل و جابجایی بیمار با استفاده از متخصصین طب کار، ارگونومی و تربیت بدنی، می تواند باعث کاهش درد های اسکلتی عضلانی در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران شود. همچنین دیده شد سریعترین و بیشترین تاثیر اصلاح وضعیت بدن بر کاهش میزان درد کمر، گردن، شانه، زانو و پا می باشد.
سپاس گزاری
از کلیه اساتید، همکاران و افرادی که ما را در انجام پژوهش یاری نمودند قدردانی می کنیم.
تعارض در منافع
هیچ گونه تعارض منافع توسط نویسندگان گزارش نشده است.
حامی مالی
این مطالعه حامی مالی نداشت و با هزینه شخصی انجام گردید.
ملاحظات اخلاقی
کد اخلاق مطالعه IR.SSU.SPH.REC.1396.25 می‌باشد که در وب سایت پژوهشی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد قابل مشاهده می باشد.
مشارکت نویسندگان
کلیه نویسندگان در امور مربوط به جمع‌آوری داده ها و نگارش مقاله مشارکت داشته‌اند.
نتایج آزمون آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف مشخص کرد که هیچکدام از متغییر های مورد مطالعه توزیع نرمال (طبیعی) ندارند لذا جهت تحلیل میانگین نمره درد اختلالات اسکلتی عضلانی قبل از اصلاح وضعیت بدن با میانگین نمره درد در یک ماه و شش ماه بعد از اصلاح وضعیت بدن از آزمون ناپارامتری رتبه علامت دار ویلکاکسون (Wilcoxon signed-rank test) استفاده شد.
-نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که، مقایسه میانگین نمره درد گردن در بیماربران قبل و یک ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد(p-value = 0.102 > 0.05). در صورتی که در مقایسه میانگین نمره درد گردن در بیماربران قبل و شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری وجود داشت.(p-value = 0.014 < 0.05)
- در مقایسه میانگین نمره درد شانه در بیماربران قبل و یک ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده شد (p-value = 0.025 < 0.05). همچنین مقایسه میانگین نمره درد شانه در بیماربران قبل و شش ماه پس از اصلاح تفاوت معنی دار قوی تری مشاهده شد.(p-value = 0.006 < 0.05)
- در مقایسه میانگین نمره درد آرنج، مچ دست، پشت و ران در بیماربران قبل با یک و شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد. (05/0 p-value >)
- مقایسه میانگین نمره درد کمر در بیماربران قبل با یک و شش ماه پس از اصلاح وضعیت بدن نشان داد که تفاوت معنی داری در مقایسه یک ماهه و شش ماهه وجود دارد. (p-value=)
- همانند درد کمر در مقایسه میانگین نمره درد زانو در بیماربران قبل با یک (p-value=0.034 < 0.05)و شش ماه(p-value=0.006 < 0.05) پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی‌داری وجود داشت.
- مقایسه میانگین نمره درد پا مانند درد گردن در بیماربران قبل و یک ماه پس از اصلاح وضعیت بدن تفاوت معنی داری مشاهده نشد(p-value = 0.180 > 0.05). در صورتی که در مقایسه میانگین نمره درد پا در بیماربران قبل و شش ماه پس از اصلاح تفاوت معنی داری وجود دارد.(p-value = 0.016 < 0.05)
همچنین نتایج حاصل از آزمون ویلکاکسون نشان داد که میانگین نمره آگاهی بیماربران در پایان شش ماه در مقایسه با میانگین نمره قبل از مداخلات اصلاح وضعیت بدن تفاوت معناداری وجود دارد. (p-value = 0.000 < 0.05)
بحث
همان طور که از نتایج پیداست اصلاح وضعیت بدن حین حمل و جابجایی بیمار باعث کاهش عمده درد های اسکلتی عضلانی به خصوص درد کمر می شود و از طرفی بارزترین درد اسکلتی عضلانی در بین بیماربران درد کمر بود. می توان نتیجه گرفت شاید اصلی ترین علت درد کمر بین بیماربران وضعیت بدن حین حمل و جابجایی بیمار باشد.
نتایج این این مطالعه با نتایج مطالعه ی Dehnavi S et al که با هدف تاثیر مداخلات ارگونومی در فعالیت های دستی برای کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی، و مطالعه ی Driessen MT et al با عنوان بررسی اثربخشی مداخلات ارگونومیک فیزیکی و سازمانی بر کمردرد و گردن درد انجام شده است، همخوانی داشت.(14،15)
همچنین با استناد به نتایج حاصل شده، می توان نتیجه مطالعه ی Smedley J et al را که در سال 1997بیان نموند که راه اصلی برای پیشگیری از اختلالات کمر در میان پرستاران احتمالاً در بهبود ارگونومی نهفته است را تایید نمود.(16)
می توان گفت با مداخلات اصلاح شرایط کاری به طوری که باعث اصلاح وضعیت بدن در بیماربران بشود، بتوان باعث کاهش درد های اسکلتی عضلانی از جمله درد کمر،درد گردن، درد شانه، درد پا و ... در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران شد و این موضوع همخوانی دارد با نتایج مطالعه ای که توسطCargnin ZA et al در سال 2019 با هدف ارتباط درد کمر با فرآیند و شرایط کاری انجام شده است.(17)
یکی از مداخلات جهت اصلاح وضعیت بدن در این مطالعه آموزش تئوری در خصوص نحوه قرارگیری اعضای بدن، سیستم اسکلتی عضلانی، نحوه حمل و جابجایی بیمار و ... بود که در نتایج علاوه بر وجود ارتباط معنادار در پایان شش ماه در آمار توصیفی دیدیم که میانگین نمره میزان آگاهی بیماربران در پایان شش ماه کمتر از میانگین نمره در پایان یک ماه بود. شاید بتوان گفت که گذشت زمان باعث کاهش میزان آگاهی کارکنان شده و پیشنهاد می شود برای نهادینه شدن آموزش های تئوری، بهتر است هر شش ماه آموزش ها تکرار گردد. این نتایج حاصل از مداخلات آموزشی در جهت اصلاح وضعیت بدن نشان دهنده اهمیت و نقش آموزش در کاهش درد های اسکلتی عضلانی می باشد. (18)
برخلاف تحلیل آماری که نشان داد در مقایسه میانگین نمره درد آرنج، مچ، پشت و ران قبل و بعد از مداخلات ارتباط معناداری وجود ندارد ولی نتایج توصیفی حاکی از کاهش نمره در پایان شش ماه نسبت به قبل از مداخله می باشد. شاید لازم بود جهت خروجی بهتر بررسی در پایان یک سالگی نیز انجام می شد.
محدودیت های مطالعه
محدودیت اصلی در این مطالعه سطح سواد متفاوت شرکت کنندگان بود که مداخلات در جهت اصلاح وضعیت بدن را مشکل نمود. و در مواردی جهت رفع مشکل مجبور شدیم به صورت چهره به چهره آموزش های تئوری و عملی انجام دهیم.
نتیجه گیری
به نظر می رسد اصلاح وضعیت بدن، حین حمل و جابجایی بیمار با استفاده از متخصصین طب کار، ارگونومی و تربیت بدنی، می تواند باعث کاهش درد های اسکلتی عضلانی در کارکنان درمانی به خصوص بیماربران شود. همچنین دیده شد سریعترین و بیشترین تاثیر اصلاح وضعیت بدن بر کاهش میزان درد کمر، گردن، شانه، زانو و پا می باشد.
سپاس گزاری
از کلیه اساتید، همکاران و افرادی که ما را در انجام پژوهش یاری نمودند قدردانی می کنیم.
تعارض در منافع
هیچ گونه تعارض منافع توسط نویسندگان گزارش نشده است.
حامی مالی
این مطالعه حامی مالی نداشت و با هزینه شخصی انجام گردید.
ملاحظات اخلاقی
کد اخلاق مطالعه IR.SSU.SPH.REC.1396.25 می‌باشد که در وب سایت پژوهشی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد قابل مشاهده می باشد.
مشارکت نویسندگان
کلیه نویسندگان در امور مربوط به جمع‌آوری داده ها و نگارش مقاله مشارکت داشته‌اند.
References
- Pheasant S. Body Space: Anthropometry, Ergonomics and Design. Taylor & Francis, London. 1986.
- Howorth B. Dynamic posture. Journal of the American Medical Association 1946. 131.17.1398-1404
- Adeyemi HO, Adejuyigbe SB, Akanbi OG, Ismaila SO, Adekoya AF. Enhanced ergonomics training; a requisite to safe body postures in manual lifting tasks. Global Journal of Researches in Industrial Engineering. 2013;13(6):37-42.
- Dul J, Weerdmeester B. Ergonomics for beginners: a quick reference guide. CRC press. 2003. Chapter 2, p36.DOIhttps://doi.org/10.4324/9780203212097
- Afshari D, Mohammadi A, Saki A, Movafaghpour M. Continuous monitoring of back postures using portable inclinometer among nursing assistants. ioh 2014; 11 (3) :30-39 URL: http://ioh.iums.ac.ir/article-1-1048-en.html
- gholami M, kavousi A, Saremi M. Identification and Prioritization of the Factors Associated With Musculoskeletal Disorders in Nurses at a Specialized Hospital. J Ergon. 2016; 4(2) :44-51.[Persian]
- Eskandari nasab N, mehrparvar A H, mirmohammadi S J, fallah H. Study of effectiveness and reliability of education on ergonomic risk factors and musculoskeletal complaints in patient-carrier personnel of Shahid Bahonar hospital of kerman. Tkj. 2019;10(4):23-30.URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-943-fa.html
- Lorusso A, Bruno S, Labbate N. A review of low back pain and musculoskeletal disorders among italian nursing personnel. Industrial Health. 2007; 45(5): 637–44.
- Kushariyadi Hakam M, Nabilah N. Impact of work posture on musculoskeletal disorder in nurses. In: The 3rd Joint International Conference. 2021;3:278–282.
- Nourollahi M, Davood A, Dianat I. Awkward trunk postures and their relationship with low back pain in hospital nurses. Work 59.3 (2018): 317-323
- Hodder JN, Holmes MW, Keir PJ. Continuous assessment of work activities and posture in long-term care nurses. Ergonomics. 2010;53(9):1097-107. doi: 10.1080/00140139.2010.502252.
- Adams MA, Hutton WC. The effect of posture on the lumbar spine. J Bone Joint Surg Br. 1985;67(4):625-9. doi: 10.1302/0301-620X.67B4.4030863.
- Mokhtarinia H, Shafiee A, Pashmdarfard M. Translation and localization of the Extended Nordic Musculoskeletal Questionnaire and the evaluation of the face validity and test-retest reliability of its Persian version. Iran J Ergon 2015; 3(3):21-29 URL: http://journal.iehfs.ir/article-1-215-fa.html
- Dehnavi S, Vahedi A, Motamedzade torghabe M, Moghimbeigi A. The effects of ergonomic interventions in manual activities to reduce musculoskeletal disorders in manual activities by ManTRA. Iran J Ergon. 2017;4(4):57-67. URL: http://journal.iehfs.ir/article-1-309-fa.html
- Driessen MT, Proper KI, van Tulder MW, Anema JR, Bongers PM, van der Beek AJ. The effectiveness of physical and organisational ergonomic interventions on low back pain and neck pain: a systematic review. Occup Environ Med. 2010;67(4):277-85. doi: 10.1136/oem.2009.047548.
- Smedley J, Egger P, Cooper C, Coggon D. Prospective cohort study of predictors of incident low back pain in nurses. BMJ. 1997;314(7089):1225-8. doi: 10.1136/bmj.314.7089.1225.
- Cargnin ZA, Schneider DG, Vargas MAO, Machado RR. Non-specific low back pain and its relation to the nursing work process. Rev Lat Am Enfermagem. 2019;27:e3172. doi: 10.1590/1518-8345.2915.3172. PMID: 31596408; PMCID: PMC6781409.
- Garbarino C. The Importance of Ergonomic Education in Preventing Perioperative Musculoskeletal Disorders. AORN J. 2022;115(4):364-370. doi: 10.1002/aorn.13653. PMID: 35333385.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
ارگونومی
دریافت: 1402/8/27 | پذیرش: 1402/12/2 | انتشار: 1402/12/27
دریافت: 1402/8/27 | پذیرش: 1402/12/2 | انتشار: 1402/12/27
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
