دوره 16، شماره 3 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد 1403 )                   جلد 16 شماره 3 صفحات 67-54 | برگشت به فهرست نسخه ها

Ethics code: IR.IAU.KHUISF.REC.1402.297
Clinical trials code: IRCT20230919059465N1

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sedaghat H, Taghian F, Jalali Dehkordi K, naghizadeh H. The effect of twelve weeks of high-intensity functional training and Ginkgo biloba consumption on the serum levels of some inflammatory cytokines in operational male firefighters of Yazd city. tkj 2024; 16 (3) :54-67
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1312-fa.html
صداقت حمید، تقیان فرزانه، جلا دهکردی خسرو، نقی زاده حسن. تاثیر دوازده هفته تمرین عملکردی با شدت بالا و مصرف جینکوبیلوبا بر سطوح سرمی برخی سیتوکین‌های التهابی در آتشنشانان مرد عملیاتی شهر یزد. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1403; 16 (3) :54-67

URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1312-fa.html

تاثیر دوازده هفته تمرین عملکردی با شدت بالا و مصرف جینکوبیلوبا بر سطوح سرمی برخی سیتوکین‌های التهابی در آتشنشانان مرد عملیاتی شهر یزد
حمید صداقت ، فرزانه تقیان* ، خسرو جلا دهکردی ، حسن نقی زاده
گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده ی علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران ، Ft.taghian@gmail.com
واژه‌های کلیدی: تمرین عملکردی، جینکوبیلوبا، سیتوکین، آتشنشانان عملیاتی
متن کامل [PDF 968 kb]   (18 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (37 مشاهده)
متن کامل:   (9 مشاهده)
تاثیر دوازده هفته تمرین عملکردی با شدت بالا و مصرف جینکوبیلوبا بر سطوح سرمی برخی سیتوکین‌های التهابی در آتشنشانان مرد عملیاتی شهر یزد
حمید صداقت1، فرزانه تقیان2[*]، خسرو جلالی دهکردی3، حسن نقی‌زاده4

چکیده
مقدمه: تمرینات عملکردی و مصرف گیاه دارویی جینکوبیلوبا، منبع طبیعی فلاونوئیدها و ترکیبات پلی فنلی، اثرات سودمندی در بهبود وضعیت التهابی و عملکرد جسمانی افراد در معرض استرس شغلی دارند. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر 12 هفته تمرین عملکردی با شدت بالا و مصرف عصاره جینکوبیلوبا بر سطوح سرمی اینترلوکین-8 و اینترلوکین-1β در آتشنشانان مرد عملیاتی شهر یزد بود.
روش بررسی: بدین منظور ۴۸ آتشنشانان مرد به طور تصادفی در چهار گروه شامل تمرین عملکردی با شدت بالا (HIFT)، تمرین عملکردی با شدت بالا همراه با مصرف جینکوبیلوبا، مصرف عصاره جینکوبیلوبا و کنترل-دارونما قرار گرفتند. تمرین به مدت 12 هفته و هفته‌ای 4 جلسه اجرا شد. عصاره جینکوبیلوبا (80 میلی گرم) به صورت دو کپسول و یک بار در روز بعد از صبحانه به مدت 12 هفته تجویز شد. نمونه‌های خونی قبل و 48 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین گرفته شدند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس دوراهه با نرم افزار 26SPSS- تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج: نتایج نشان داد که اثر متقابل تمرین و عصاره جینکوبیلوبا و همچنین اثر تمرین و عصاره جینکوبیلوبا هر کدام به تنهایی باعث کاهش معنی‌دار سطوح سرمی اینترلوکین-8 و اینترلوکین-1β شد(05/0>p). بیشترین درصد تغییرات ایجاد شده در اینترلوکین-8 و اینترلوکین-1β به دنبال مداخله تمرین همراه با مصرف عصاره جینکوبیلوبا حاصل شد.
نتیجه‌گیری: انجام تمرینات عملکردی با شدت بالا همراه با مصرف عصاره جینکوبیلوبا، بیشترین تأثیر را در کاهش سطوح سرمی شاخص­های التهابی و بهبود شرایط استرس اکسیداتیو در آتشنشانان داشت.
واژه‌های کلیدی: تمرین عملکردی، جینکوبیلوبا، سیتوکین، آتشنشانان عملیاتی




مقدمه
 
حرفه آتش‌نشانی یکی از پرمخاطره­ترین مشاغل به حساب می­آید. استرس شغلی به عنوان عامل تاثیرگذار در افزایش خطر مشکلات روانی و جسمانی در محیط کار شناخته شده است. وظیفه آتشنشانان به گونه­ای است که باید خود را در موقعیت­های سخت قرار دهند تا برای امداد و نجات دیگران اقدام کنند. ترکیبی از مطالبات جسمی شدید و خطرات شغلی فراوان، آتشنشانان را در معرض آسیب­ها و جراحت­های بی­شمار قرار می­دهد (1). احتمال بروز آسیب در آتشنشانان بیشتر از احتمال آسیب‌دیدگی در کارگران بخش خصوصی است. قرار گرفتن مزمن در معرض عوامل استرس­زا روانی و جسمی می­تواند منجر به خستگی، فرسودگی شغلی و انواع بیماری­های مزمن در یک نیروی کار شود. آتشنشانان از جمله افرادی هستند که در جامعه امروز علاوه بر تحمل فشارهای اقتصادی-اجتماعی مجبور به رویارویی با مسائلی هستند که هر روز روح و جسم آن­ها را تحلیل برده و بیماری­های متعددی را گریبانگیر آن­ها می­کند. در این زمینه پژوهشگران تمرکز ویژه­ای بر سطح سلامتی آتشنشانان در سطح بین المللی انجام داده­اند و عواملی که سلامت روانی و جسمانی آن­ها را تحت تأثیر قرار می­دهد مورد بررسی قرار داده­اند. استرس شغلی حاکم در محیط کاری آتشنشانان یکی از عوامل اصلی اثرگذار بر وضعیت سلامتی قلمداد می­گردد که زمینه بروز مشکلات اسکلتی-عضلانی و بیماری­های متعدد و مختلف به ویژه بیماری­های ناشی از التهاب سیستمیک مزمن را موجب می­شود. در این راستا بررسی­ها نشان داده­اند که در افراد در معرض شرایط استرس­زا شاخص­های التهابی افزایش و وضعیت آنتی اکسیدانی بدن تضعیف می‌گردد و این فرایند وضعیت ردوکس بدن را به سمت اکسیدانت­ها پیش برده و زمینه بروز بیمار­های مختلف را موجب می­گردد (1). سیتوکین التهابی به گروهی از مولکول‌های علامت‌دهنده (موسوم به سیتوکین) گفته می‌شود که توسط لنفوسیت تی کمک‌کننده (Th) و ماکروفاژها و برخی دیگر از سلول‌های تشدیدکننده التهاب ترشح می‌شود و واکنش‌های التهابی را افزایش می‌دهند (2). این مولکول‌ها عبارتند از: اینترلوکین-۱ (1IL-)، اینترلوکین-8 (8IL-)، اینترلوکین-1β) 1β-IL)، اینترلوکین-۱۲ (12IL)، اینترلوکین-۱۸ (18IL-)، فاکتور نکروز توموری آلفا (TNF-α)، اینترفرون گاما (IFNγ)، فاکتور محرک کلونی گرانولوسیت-ماکروفاژ (2) که همگی نقش مهمی در عملکرد دستگاه ایمنی ذاتی دارند. ترشح مزمن و بیش از حد سیتوکین‌های التهابی ناشی از شرایط استرس­زای منجر به التهاب می‌شود که با بروز برخی بیماری‌ها نظیر تصلب شرایین و سرطان مرتبط است. همچنین اختلال در تنظیم این فرایند موجب اختلال خلقی و برخی بیماری‌های مغزی-عصبی می‌شود. کاهش فعالیت بیولوژیک سیتوکین‌های التهابی سبب کاهش لطمه ناشی از بیماری‌های حاصله می‌گردد (3). برای حفظ سلامت بدن، لازم است میان سیتوکین‌های التهاب‌زا و سیتوکین‌های ضدالتهابی تعادل برقرار باشد. افزایش سن و ورزش نیز در میزان التهاب ناشی از سیتوکین‌های التهابی نقش دارند. ثابت شده است که مداخله فعالیت بدنی مناسب ضمن افزایش برخی سیتوکین­های ضدالتهابی به واسطه آن­ها موجب کاهش تولید برخی سیتوکین‌های التهابی نظیرTNF-α  و فاکتور مهارکننده مهاجرت ماکروفاژها که اثرات التیام‌بخش و درمانی دارند، می­گردد (4). نشان داده شده است که افزایش اینترلوکین-6 (6-IL) مشتق شده از عضلات اسکلتی به دنبال تمرین بدنی، بر خلاف 6-IL مشتق شده از بافت چربی، علاوه بر سرکوب عوامل پیش‌التهابی، همچنین باعث آزادسازی اینترلوکین-10 (10-IL) می‌شود (5)، یک مولکول ضد التهابی قوی، که خود مستقیماً از سنتز چند واسطه‌های پیش‌التهابی، به‌ویژه دودمان مونوسیتی مانند 1α-IL، 1β-IL، TNF-α، 8-IL و پروتئین التهابی ماکروفاژ-α1 (MIP-1α) حاصل می­شود. این واسطه­های التهابی نقش کلیدی در انتشار پاسخ­های التهابی و جذب سلول­های ایمنی به محل التهاب دارند (5). از این­رو با توجه به مطالب بیان شده می توان استنباط کرد که مداخله تمرین بدنی مناسب می­تواند با مهار آزادسازی سایتوکین­های پیش التهابی یک آبشار ضدالتهابی از طریق تحریک گیرنده­های آنتاگونیستی آن­ها (6) ایجاد می­کند. تحقیقات نشان می­دهند که تمرینات بدنی ترکیبی (هوازی و مقاومتی) در مقایسه با اثر هر کدام به تنهایی، تاثیر سودمندتری بر تعدیل شاخص­های التهابی، جسمانی و ترکیب بدنی دارند (7،8). بالدوچی(Balducci) و همکاران (2010) گزارش کردند که به دنبال 12 ماه مداخله تمرین هوازی و مقاومتی، تغییرات قدرت عضلانی و انعطاف‌پذیری در گروه ترکیبی (هوازی-مقاومتی) معنی­دار بود. کاهش پروتئین واکنشی-C (CRP) در گروه تمرین هوازی با شدت بالا و گروه ترکیبی معنی­دار شد اما تغییرات حاصله در گروه ترکیبی چشمگیرتر بود. در گروه ترکیبی (هوازی-مقاومتی) در مقایسه با گروه هوازی و مقاومتی TNF-α، 1β-IL و  IFNγکاهش معنی­دار و اینترلوکین-4 (4-IL) و 10-IL  به عنوان شاخص­های ضدالتهابی افزایش معنی­دار داشتند (7). این داده ها ممکن است نشان دهند که بیشترین فواید ورزش زمانی تحقق می­یابد که هر دو شکل تمرین انجام شود. چنین استنباط‌هایی با سایر داده‌هایی که سودمندی مداخلات یکپارچه سبک زندگی (رژیم غذایی و ورزش) را که شامل عناصر تمرین هوازی و مقاومتی هستند، نشان داده‌اند، مطابقت دارد (9).
باید اذعان داشت که مطالعات فارماکولوژی از تاثیر سودمند گیاهان دارویی (منبع طبیعی فلاونوئیدها و ترکیبات پلی فنلی) در بهبود وضعیت التهابی و استرس اکسیداتیو حمایت می­کنند. در میان این گیاهان، عصاره جینکوبیلوبا (GKB) به دلیل فعالیت‌های دارویی مختلف مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است و یکی از پرمصرف‌ترین داروهای گیاهی در سراسر جهان است (10). ترکیبات اصلی عصاره حاوی 24 درصد فلاون گلیکوزید و 6 درصد ترپنوئید است. این گیاه ارزان است و کمترین عوارض جانبی دارد. GKB اثرات فارماکولوژیک زیادی دارد. به عنوان یک آنتی اکسیدان، عامل ضدالتهابی عمل می‌کند و عملکرد پاسخ ایمنی را تعدیل می­کند (10). حسین(Hussain) و همکاران (2022) گزارش دادند که مصرف 120 میلی­گرم GKB در افراد مبتلا به دیابت نوع دو به مدت 3 ماه، منجر به کاهش نیمرخ لیپیدی (TG، LDL)، کاهش 6-IL و TNF-α و افزایش HDL می­گردد (11). لی(Li) و همکاران (2022) در مطالعه مروری بیان داشتند که یافته­های آن­ها حاکی از آن است که GKB یا مواد فعال آن چندین مکانیسم سیگنالینگ را در سلول‌ها فعال می‌کنند، از جمله مسیر Nrf2، که کنترل‌کننده اصلی دفاع آنتی‌اکسیدانی است که گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) را سم‌زدایی می‌کند (12). حسینی و همکاران (2023) گزارش دادند که مداخله 6 هفته تمرین هوازی و مصرف 80 میلی گرم GKB در مردان چاق با کاهش شاخص التهابی لیپوکالین-2 و مقاومت به انسولین همراه بود (13).
خاصیت کمتر شناخته شده GKB اثر ضدالتهابی آن در مدل‌های انسانی و حیوانی و مطالعات آزمایشگاهی است. در حال حاضر، مشخص شده است که اجزای آن، به طور عمده جینگولاید A، می تواند سیکلواکسیژناز-2 (2COX-) و 5-لیپو-اکسیژناز (5-LOX) را سرکوب کند، که آنزیم­های محدودکننده برای تبدیل اسید آراشیدونیک به پروستاگلاندین و به ویژه لکوترین­ها، و همچنین می­تواند استرس شبکه آندوپلاسمی را کاهش دهد، که مسئول افزایش التهاب است (14). مشخص شده است که GKB می­تواند اثرات لیپوپلی‌ساکارید (LPS) را با بهبود عملکرد فاکتور رشد تبدیل‌کننده (TGF) مهار کند، بنابراین بیان ژن اینترلوکین­ها و TNF-α را کاهش می‌دهد. کاهش اینترلوکین­ها و TNF-α منجر به کاهش فرآیندهای التهابی می­شود. همچنین شناخته شده است که جینکولاید B می‌تواند فاکتور فعال‌کننده پلاکت (PAF) را که نقش زیادی در التهاب راه­های هوایی دارد، مهار کند (15). اگرچه کاهش سیتوکین­های پیش التهابی و التهابی در مطالعات مشخص شده است، اما اطلاعات کمی در مورد مکانیسم این کاهش وجود دارد. از این رو، انجام تحقیقات گسترده در این زمینه ضروری به نظر می­رسد.
در نهایت، با توجه به مطالب بیان شده، می توان بیان داشت که نقش موثر تمرینات بدنی به ویژه تمرینات ترکیبی و گیاه دارویی GKB در تعدیل شاخص­های التهابی انکارناپذیر است. همچنین بررسی پیشینه تحقیق حاکی از آن است که اثر اصلی و متقابل تمرین عملکردی با شدت بالا (HIFT)، که ترکیبی از تمرینات هوازی، مقاومتی و انعطاف­پذیری است و مصرف GKB بر روی شاخص­های التهابی نه تنها در آتشنشانان مورد مطالعه قرار نگرفته است بلکه در جوامع دیگر هم بررسی نشده است و پاسخ به سوالات در این زمینه در هاله­ای از ابهام قرار گرفته است. از این رو، تحقیق حاضر با هدف پاسخ به این سوال اصلی که آیا اثر اصلی و متقابل 12 هفته HIFT و مصرف جینکوبیلوبا بر سطوح سرمی سیتوکین­های التهابی(1β-IL، 8-IL) در آتشنشانان مرد عملیاتی شهر یزد معنی­دار است؟ به مرحله اجرا در آمد.
روش بررسی
روش تحقیق حاضر نیمه تجربی و از نوع هدف کاربردی است که با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه آتشنشانان مرد عملیاتی شهر یزد در 12 ایستگاه در سال 1402 می‌باشند. تعداد کل جامعه آماری برابر 185 نفر می­باشد. بر اساس معیارهای ورود به تحقیق 83 نفر حائز شرایط لازم ورود به مطالعه شدند. حجم نمونه بر اساس مطالعات قبلی و فرمول آماری (14) و با در نظر گرفتن ضریب اطمینان 95/0 و توان آزمون 80/0، 44 نفر تعیین گردید. با در نظر گرفتن احتمال افت آزمودنی­ها در طول مطالعه حجم نمونه آماری در مجموع 48 نفر (12 نفر در هر چهار گروه) در نظرگرفته شد. در طول فرایند مطالعه با توجه به یادآوری­های تماسی و پیامکی که توسط تیم تحقیق به شرکت­کنندگان داده می­شد خوشبختانه همه شرکت­کنندگان در مطالعه حضور کامل و فعال داشتند و در مطالعه حاضر  افت آزمودنی اتفاق نیفتاد. قبل از شروع مطالعه، مراحل اجرایی تحقیق برای آتشنشانان توضیح داده شد و همه آتشنشانان رضایتنامه آگاهانه شرکت در تحقیق را تکمیل و امضا کردند. در ادامه از طریق نمونه­گیری تصادفی ساده (به روش قرعه کشی- در این روش پژوهشگر به هر یک از افراد جامعه یک کُد یا شماره مخصوص می‌دهد). 48 نفر آزمودنی در چهار گروه شامل تمرین عملکردی با شدت بالا (HIFT) (12 نفر)، مصرف 80 میلی گرم عصاره جینکوبیلوبا (GKB) (12 نفر)، تمرین عملکردی با شدت بالا همراه با مصرف 80 میلی گرم عصاره جینکوبیلوبا (HIFT +GKB) (12 نفر) و کنترل-دارونما (P-C) (12 نفر) قرار گرفتند. معیارهای ورود به تحقیق عبارت بودند از: دامنه سنی 20 تا 40 سال، جنسیت مذکر، دارای سابقه بیش از 5 سال آتش‌نشانی در رسته عملیاتی، شاخص توده بدن بین 99/24 تا 99/29 کیلوگرم بر مترمربع، عدم ابتلا به بیماری‌های خاص منع‌کننده از فعالیت بدنی، عدم مصرف دخانیات و مشروبات الکلی، عدم مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی و مولتی ویتامین. معیارهای خروج از تحقیق نیز عبارت بودند از: شرکت در فعالیت‌های بدنی دیگر در طول 12 هفته تحقیق، تغییر رژیم غذایی، غیبت بیش از 2 جلسه در جلسات تمرینی، مصرف نامنظم عصاره جینکوبیلوبا، ابتلا به بیماری‌های خاص یا سایر بیماری‌های منع‌کننده فعالیت بدنی. قبل از شروع مداخله، از همه آتشنشانان خواسته شد تا از هرگونه تغییر در رژیم غذایی روزانه خود در طول مطالعه اجتناب کنند. آزمودنی‌ها همچنین پرسشنامه یاد آمد رژیم غذایی را (یک روز هفته و یک روز آخر هفته) قبل و بعد از مداخله تکمیل کردند. برای به حداقل رساندن اثر سایر محصولات غذایی با محتوای پلی‌فنلی بالا، از آتشنشانان خواسته شد مصرف میوه، آب میوه، چای، شکلات و کاکائو را به مدت 48 ساعت قبل و بعد از نمونه‌گیری خون (پیش آزمون، پس آزمون) محدود کنند. مصرف عصاره جینکوبیلوبا به صورت دو کپسول یک بار در روز بعد از وعده صبحانه توسط گروه‌های دریافت‌کننده جینکوبیلوبا یعنی، گروه HIFT همراه با مصرف GKB و گروه GKB انجام شد. کپسول‌ جینکوبیلوبا حاوی 80 میلی‌گرم جینکوبیلوبا استاندارد، شامل 2/19 میلی‌گرم گلیکوزید فلاونوئید (24 درصد)، 8/4 میلی‌گرم ترپن لاکتون (6 درصد) و سایر سوبستراها مانند مالتودکسترین، سلولز میکروکریستالی و استئارات منیزیم بود (13). کپسول دارونما همچنین حاوی سلولز میکروکریستالی، استئارات منیزیم و مالتودکسترین بود (15). کپسول­ جینکوبیلوبا و کپسول­ دارونما از همه نظر (شکل، اندازه و رنگ) مشابه هم بودند. با توجه به اهمیت کورسازی که به پژوهشگر این امکان را می‌دهد اثرات عوامل مزاحم بر نتایج تحقیق را کنترل کند، در تحقیق حاضر فرایند کورسازی بدین شکل اجرا شد که: 1- محل تمرین گروه‌های مداخله جدا بود، 2. گروه‌های مصرف‌کننده جینکوبیلوبا و دارونما از محتویات کپسول‌های مصرفی اطلاع نداشتند، 3. گروه‌بندی افراد و اجرای تمرین توسط مربی متخصص صورت گرفت، 4. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها توسط متخصص آمار زیستی که اطلاعی از ماهیت داده‌ها نداشت، انجام گرفت. با توجه به زمانبندی طرح پژوهش، 48 ساعت قبل از شروع اولین جلسه تمرین، قد، وزن و ترکیب بدنی آتشنشانان سنجش شد و نمونه‌گیری خون نیز به عمل آمد. برنامه HIFT مطابق جدول 1 بر اساس اصول و مبانی علم تمرین بومپا(Bompa) و تئوری تمرین کراس فیت (16) و برنامه تمرینی فیتو(Feito) و همکاران (2018) (17) می‌باشد که به مدت 12 هفته به مرحله اجرا درآمد. برنامه تمرینی در ساعت 19 عصر در روزهای شنبه، یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه اجرا شد. تعداد کل جلسه‌های تمرین 48 جلسه بود که در مدت 12 هفته انجام شد. شکل اجرای تمرین به صورت تمرین هوازی (متابولیکی)، حرکات ژیمناستیکی (مهارتی پایه) و تمرینات قدرتی پایه بود. تمامی شرایط از قبیل درجه حرارت محیط، زمان اجرای تمرین و طول دوره برای آتشنشانان یکسان بود. در ابتدای هر جلسه تمرینی 10 دقیقه گرم کردن عمومی و 10 دقیقه گرم کردن تخصصی و در پایان هر جلسه تمرینی 15 دقیقه سردکردن همراه با حرکات کششی انجام شد.
 

جدول 1: برنامه HIFT
شنبه یکشنبه دوشنبه سه شنبه چهارشنبه پنجشنبه جمعه
هفته نوع تمرین نوع تمرین استراحت نوع تمرین نوع تمرین استراحت استراحت
اول M GW - MGW G - -
دوم WM GWM - W MG - -
سوم WMG M - GW MGW - -
چهارم G WM - GWM W - -
پنجم MG WMG - M GW - -
ششم MGW G - WM GWM - -
هفتم W MG - WMG M - -
هشتم GW MGW - G WM - -
نهم GWM W - MG WMG - -
دهم M GW - MGW G - -
یازدهم WM GWM - W MG - -
دوازدهم WMG M - GW MGW - -
    شاخص                                                          شکل اجرای حرکات تمرین
M 1. دویدن تناوبی با شدت 70 الی 80 درصد ضربان قلب هدف تمرین (200 متر/20 تکرار/2 دقیقه استراحت فعال/1-3 ست)، 2. پرتاپ توپ (7 کیلوگرم) با فاصله 3 متر از دیوار/9 الی 12 تکرار/25 ثانیه/45 ثانیه استراحت فعال/ 2-5 ست، 3. طناب زدن (تکرار بیشینه در 2 دقیقه/ 60 ثانیه استراحت فعال/1-3 ست)
G 1. پوش-آپ روی دستها (5 تکرار در 15 ثانیه/30 ثانیه استراحت فعال/2-3 ست)، 2. لانگز (15 تا 20 تکرار با هر پا در 40 ثانیه/30 ثانیه استراحت فعال/2-4 ست)، 3. باکس جامپ (45 سانتی متر/10 تکرار در 30 ثانیه/45 ثانیه استراحت فعال/2-4 ست)، 4. پوش-آپ چرخشی (12 تکرار در 1 دقیقه/30 ثانیه استراحت فعال/2-3 ست)
W 1. اسکوات از جلو (50 الی 70 % RM1/ 5تکرار بیشینه/30 ثانیه استراحت/ 2-4 ست) 2. حرکت قایقی-300 متری (15 تکرار/30 ثانیه استراحت فعال/1-3 ست؛10 متر برابر با 1 تکرار است)، 3. برپی(15 تکرار در 1 دقیقه/45 ثانیه استراحت/2-4 ست) که ترکیبی از حرکات پرش، اسکوات، پلانک، شنا روی دست است. 4. کتل­بل چرخشی (15 تا 20 کیلوگرمی/ تکرار بیشینه در 3 دقیقه/ 1تا 3 ست)
M  :تمرین هوازی(متابولیکی)    G: حرکات ژیمناستیکی (کششی-قدرتی و مهارتی- پایه)   W: قدرتی-پایه (حرکات با وزن بدن و وزنه)
 
پس از 12 ساعت ناشتایی، نمونه خون (10 میلی لیتر) از هر آتشنشانان در زمان پیش آزمون (قبل از شروع مداخله) و پس از 48 ساعت بعد از آخرین جلسه تمرینی (پس آزمون) توسط متخصص علوم آزمایشگاهی گرفته شد. سپس، نمونه‌های گرفته شده در لوله‌های مخصوص سرم ریخته شدند و با دور 3000 دور در دقیقه به مدت 20 دقیقه سانتریفیوژ شد. در ادامه، سرم جدا و فریز گردید و در یخچال در دمای 70- درجه سانتیگراد تا زمان انجام آزمایش‌های لازم نگهداری شد. سرم به دست آمده برای تجزیه و تحلیل 8IL- و 1βIL- استفاده شد.
وزن و قد آزمودنی‌ها توسط ترازوی پزشکی سکا مدل 755 مجهز به قدسنج، بدون کفش و جوراب با حداقل لباس بعد از هشت ساعت ناشتائی اندازه‌گیری شد. ترکیب بدنی آتشنشانان با استفاده از دستگاه تجزیه و تحلیل ترکیبات بدن مدل jawon X scan plus 970 ساخت کره جنوبی اندازه‌گیری شد.
غلظت 8IL- با کیت الایزا انسانی (Biosource Technologies International) با محدوده منحنی استاندارد 39/0-45 پیکوگرم بر میلی‌لیتر ارزیابی شد. تغییرات برون‌آزمایی و درون‌آزمایی به ترتیب کمتر از 5/7% و 9% بود. برای سنجش میزان 1βIL- ازکیت 2F1 beta /IL-1beta/IL-1Human IL) (Quantikine Hs ELISA Kit R&D با دامنه اندازه‌گیری 1/0 تا 8 پیکوگرم بر میلی‌لیتر و حساسیت 036/0 پیکوگرم بر میلی‌لیتر استفاده شد. ضریب تغییرات %5/4 -%5/8 درصد بود.
در تحقیق حاضر موازین اخلاقی حاکم بر پژوهش از جمله، رضایت آگاهانه، رازداری، رعایت حریم خصوصی شرکت‌کنندگان، حراست آزمودنی‌ها در برابر فشارها، آسیب‌ها و خطرهای جسمی و روانی و آگاهی از نتیجه رعایت شد.
داده‌ها به صورت میانگین و انحراف استاندارد بیان شدند. طبیعی بودن داده‌ها با استفاده از آزمون آماری شاپیرو-ویلک تایید شد. تجانس واریانس‌ها از طریق آزمون لوین بررسی شد. برای بررسی تغییرات درون گروهی، بین گروهی و مقایسه دو به دوی گروه‌ها به ترتیب از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر، تحلیل واریانس دوراهه و آزمون توکی استفاده شد. سطح معنی‌داری برای تمام محاسبات 05/0 α= در نظر گرفته شد و تمام محاسبات با بسته‌ی نرم‌افزاری  SPSS26انجام گرفت.
نتایج
مشخصات فردی و ترکیب بدنی آتشنشانان در دو مرحله (پیش و پس آزمون) در جدول 2 گزارش شده است. نتایج تحلیل آماری نشان داد که تمام داده­ها از توزیع طبیعی برخوردار هستند (05/0<P). نتایج دلالت بر آن داشت که بین میانگین شاخص­های ترکیب بدنی چهار گروه در مرحله پیش آزمون تفاوت معنی‌داری وجود نداشت (05/0<P). در مرحله پس آزمون و بر اساس نتایج درون گروهی مشاهده شد که تغییرات شاخص­های وزن بدن، شاخص توده بدن، درصد چربی بدنی، توده چربی بدن و توده بدون چربی بدن از پیش آزمون تا پس آزمون به تفکیک در گروه HIFT، GKB وHIFT+GKB دارای تفاوت معنی‌دار می­باشد (05/0>P) (جدول 2). همچنین بر اساس نتایج بین گروهی بر مبنای درصد تغییرات حاصل شده بین چهار گروه در تمام شاخص‌های ترکیب بدنی تفاوت معنی‌دار وجود داشت (05/0>P) (جدول 2). در ادامه بر اساس نتایج آزمون توکی مشخص شد که تفاوت­ معنی­دار در وزن بدن و BMI بین گروه­های HIFT با GKB (0001/0P=)، HIFT با HIFT+GKB (0001/0P=)، HIFT با C-P (0001/0P=)، HIFT+GKB با GKB (0001/0P=)، HIFT+GKB با C-P (004/0P=)  و GKB با C-P (024/0P=) بود. در شاخص درصد چربی بدن تفاوت معنی­دار بین HIFT با GKB (0001/0P=)، HIFT با C-P (0001/0P=)، HIFT+GKB با GKB (0001/0P=) و HIFT+GKB با C-P (0001/0P=)  بود. در هر دو شاخص، توده چربی بدن و توده بدون چربی بدن، تفاوت­ معنی­دار بین گروه­های HIFT با GKB (0001/0P=)، HIFT با HIFT+GKB (0001/0P=)، HIFT با C-P (0001/0P=)، HIFT+GKB با GKB (0001/0P=) و HIFT+GKB با C-P (004/0P=) بود. بعلاوه نتایج جدول 2 نشان می‌دهد بیشترین تغییرات (کاهش) معنی­دار از پیش آزمون تا پس آزمون در وزن بدن (26/1 درصد) و BMI (26/1 درصد) به گروه HIFT اختصاص داشت. بیشترین تغییرات (کاهش) معنی­دار از پیش آزمون تا پس آزمون در درصد چربی بدن (26/14 درصد) و توده چربی بدن (09/15 درصد) و بیشترین تغییرات (افزایش) معنی­دار در توده بدون چربی بدن (36/3 درصد) به گروه HIFT+GKB اختصاص داشت.
 



جدول 2: مشخصات فردی و ترکیب بدنی گروه­های مورد مطالعه
متغیر  		   مراحل گروه نتایج آماری
HIFT GKB HIFT+GKB P-C p-value
سن (سال) - 58/5 ± 75/37 23/6 ± 50/35 27/4 ± 08/38 20/4 ± 00/36 -
  قد (سانتی متر) - 84/5 ± 42/172 98/6 ± 08/176 58/5 ± 21/175 25/6 ± 67/176 -
وزن بدن
(کیلوگرم)		 پیش آزمون 38/7 ± 63/82 11/8 ± 13/83 67/7 ± 10/84 39/8 ± 66/83 972/0
پس آزمون 40/7 ± 62/81 94/7 ± 61/82 63/7 ± 3/83 33/8 ± 45/83 *0001/0
درصد تغییرات ꭜ26/1- 61/0- ꭜ69/0- 25/0-
اندازه اثر 97/0 77/0 74/0 -
BMI
(کیلوگرم بر مترمربع)		 پیش آزمون 61/1 ± 76/27 59/2 ± 84/26 58/1 ± 36/27 46/2 ± 82/26 651/0
پس آزمون 60/1 ± 42/27 56/2 ± 68/26 60/1 ± 17/27 45/2 ± 75/26 *0001/0
درصد تغییرات ꭜ26/1- ꭜ61/0- ꭜ69/0- 25/0-
اندازه اثر 96/0 77/0 76/0 -
درصد
چربی بدن
 (%)		 پیش آزمون 31/4 ± 12/27 32/3 ± 57/24 10/3 ± 52/25 88/2 ± 09/26 339/0
پس آزمون 43/4 ± 23/24 34/3 ± 82/23 13/3 ± 41/22 92/2 ± 81/25 *0001/0
درصد تغییرات ꭜ39/12- ꭜ58/0- ꭜ26/14- 13/1-
اندازه اثر 98/0 95/0 98/0 -
توده چربی بدن
(کیلوگرم)		 پیش آزمون 52/4 ± 45/22 85/3 ± 50/20 90/2 ± 41/21 00/4 ± 95/21 644/0
پس آزمون 48/4 ± 87/19 76/3 ± 74/19 02/3 ± 69/18 97/3 ± 65/21 *0001/0
درصد تغییرات ꭜ61/13- ꭜ90/3- ꭜ09/15- 43/1-
اندازه اثر 99/0 89/0 99/0 -
توده بدون چربی بدن
(کیلوگرم)		 پیش آزمون 72/5 ± 18/60 93/5 ± 63/62 75/6 ± 69/62 34/5 ± 71/61 709/0
پس آزمون 77/5 ± 75/61 94/5 ± 88/62 63/6 ± 84/64 33/5 ± 80/61 *0001/0
درصد تغییرات ꭜ55/2 ꭜ39/0 ꭜ36/3 15/0
اندازه اثر 99/0 88/0 99/0 -
ꭜ تفاوت معنی­دار درون گروهی (05/0>P).  * تفاوت معنی­دار بین گروهی بر اساس درصد تغییرات (05/0>P).  داده­ها بر حسب میانگین±  انحراف معیار بیان شده­اند.
 
نتایج آزمون تحلیل واریانس دوراهه بر اساس تغییرات ایجاد شده از پیش آزمون تا پس آزمون در جدول 3 حاکی از آن است که اثر توام 12 هفته HIFT و GKB باعث کاهش معنی­دار سطوح سرمی 8IL- (009/0P=) و 1βIL- (002/0P=) شد. همچنین نتایج جدول 3 نشان می­دهد که 12 هفته مداخله HIFT به تنهایی نیز باعث کاهش معنی­دار سطوح سرمی 8IL- (0001/0P=) و 1βIL-  (0001/0P=) شد. در ارتباط با اثر اصلی GKB مشاهده شد که مصرف آن در مقایسه با عدم مصرف موجب کاهش معنی­دار سطوح سرمی 8IL- (0001/0P=) و 1βIL-  (0001/0P=) شد. به علاوه، بر اساس نتایج درون گروهی، مشاهده شد که بیشترین درصد تغییرات (کاهش) معنی­دار در سطوح سرمی 8IL- (76/34 درصد) و 1βIL- (28/34 درصد) از پیش آزمون تا پس آزمون مربوط به گروه HIFT+GKB است (شکل 1). نتایج بین گروهی بر اساس تفاضل میانگین­ها نشان داد که بین سطوح سرمی 8IL- (0001/0P=) و 1βIL-  (0001/0P=) چهار گروه تفاوت معنی­دار وجود داشت، به طوری که نتایج آزمون توکی نشان داد تفاوت معنی­دار در شاخص 8IL-  بین گروه HIFT با GKB (0001/0P=)، HIFT با HIFT+GKB (0001/0P=)، HIFT با C-P (0001/0P=)، HIFT+GKB با GKB (0001/0P=)، HIFT+GKB با C-P (0001/0P=) و GKB با C-P (0001/0P=) بود. در شاخص 1βIL- بین گروه HIFT با GKB (0001/0P=)، HIFT با HIFT+GKB (0001/0P=)، HIFT با C-P (0001/0P=)، HIFT+GKB با GKB (0001/0P=)، HIFT+GKB با C-P (0001/0P=) و GKB با C-P (0001/0P=) بود (شکل 1).
 
*
*
*

شکل1: درصد تغییرات مقادیر 8IL- و 1βIL- از پیش آزمون تا پس آزمون در چهار گروه­
* تفاوت معنی­دار بین گروهی (05/0< p)
بحث
 
امروزه انجام تمرینات عملکردی با شدت بالا همانند کراس فیت با توجه به تنوع، جذابیت و ایجاد سازگاری­های متابولیکی سودمند و مفید همراه با مصرف گیاهان دارویی با خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی در ترکیب بدنی و متعاقباً تعدیل وضعیت اکسایشی بدن، جایگاه ویژه­ای در عرصه تندرستی وسلامت جسمانی پیدا کرده است. لذا هدف مطالعه حاضر بررسی اثر اصلی و توام 12 هفته HIFT و مصرف GKB بر سطوح سرمی سیتوکین­های التهابی(1β-IL، 8-IL) در آتشنشانان مرد عملیاتی شهر یزد بود. بر این اساس نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن بود که 12 هفته تمرین HIFT و مصرف GKB (اثر توام و اصلی) موجب تغییرات معنی‌دار در نشان‌گرهای التهابی آتشنشانان مرد عملیاتی شد، اما تغییرات ایجاد شده در گروه ترکیبی یعنی HIFT+GKB بیشتر بود.
یکی از مهمترین یافته تحقیق حاضر، کاهش معنی­دار نشان‌گر التهابی 8-IL به دنبال 12 هفته HIFT توام با مصرف GKB بود. با این حال در گروه HIFT و GKB نیز کاهش معنی­دار مشاهده شد، ولی تغییرات (کاهش) ایجاد شده در گروه ترکیبی بیشتر بود. مطالعات نشان داده­اند مصرف GKB و HIFT نشان‌گرهای التهابی را کاهش می‌دهد. اما پژوهشی که در آن اثر توام این دو عامل بر نشان­گرهای التهابی در آتشنشانان مطالعه شده باشد با بررسی پیشینه تحقیق یافت نشد و مطالعات قبلی بیشتر تمرکز بر تمرین هوازی یا تناوبی شدید داشتند (13،15). به طور کلی پیشنهاد شده است که تغییرات ناشی از ورزش در نشانگرهای التهابی ممکن است به علت بهبود در چاقی کل بدن باشد. مطالعات نشان داده‌اند که ورزش منظم می‌تواند تولید سیتوکین‌های پیش‌التهابی را کاهش داده و فعال شدن واسطه‌های ضد التهابی را افزایش دهد (18). همچنین مطالعات فارماکولوژی نقش گیاه دارویی جینکوبیلوبا را در کاهش التهاب تایید کردند (11) بر این اساس مشخص شده است که تمرین همراه با مصرف جینکوبیلوبا می‌تواند التهاب را کاهش دهد (15). نتایج تحقیق حاضر مبنی بر کاهش معنی­دار 8-IL به دنبال 12 هفته تمرین و مصرف جینکوبیلوبا بر این موضوع صحه می­گذارد. در این راستا گزارش شده است که فعالسازی ستوکین­های ضد التهابی، بهبود وضعیت ترکیب بدنی (کاهش توده چربی بدن و درصد چربی بدن و افزایش توده بدون چربی بدن) متعاقب تمرین با شدت مناسب و با ویژگی متابولیکی و قدرتی از عوامل اصلی کاهش 8-IL قلمداد می­گردند (5،6). یکی از نقاط قوت تحقیق حاضر استفاده از تمرین عملکردی با شدت بالا بود چرا که این تمرینات دارای ویژگی متابولیکی، قدرتی و مهارتی پایه است که در بهبود سوخت و سازی بدن، ترکیب بدنی، آمادگی هوازی و قدرت عضلانی نقش موثری دارد. استفاده از گیاه دارویی جینکوبیلوبا (80 میلی گرم) (اثر هم افزایی) در کنار تمرین نقطه قوت دیگر این تحقیق بود. چرا که اثرهم افزایی تمرین و جینکوبیلوبا منجر به کاهش معنی­دار و بیشتر شاخص­های توده بدن، درصد چربی بدن و توده چربی بدن و افزایش معنی­دار توده بدون چربی بدن شد. یکی از دلایل پاسخ‌های التهابی متفاوت افراد تمرین کرده و تمرین نکرده و بهبود وضعیت التهابی بعد از یک دوره مداخله تمرینی، تعداد مویرگ‌های بیشتری است که افراد تمرین کرده دارند. تارهای عضلانی و افزایش پروتئین GLUT4 باعث جذب گلوکز به عضلات اسکلتی می­شود (19،20)، که باعث افزایش میزان گلیکوژن مصرفی توسط افراد تمرین کرده به ویژه در طول تمرین با شدت بالا می­شود (21). نتایج مطالعات تایید می­کنند که تمرینات بدنی منظم می­تواند پاسخ­های سیستم ایمنی بدن را تعدیل کند که این رخداد با بیان کمتر 8-IL در عضلات اسکلتی همراه است (22،23). همسو با نتایج تحقیق حاضر، نتایج مطالعه دوقرا(Dogra) و همکاران (2019) نشان داد که حتی فعالیت­های کوتاه مدت که در طول نشستن طولانی مدت انجام می­شود، نشانگرهای زیستی التهابی را کاهش می­دهد (24). اگرچه مشارکت بیشتر در فعالیت‌های بدنی می­تواند با سطح پایین‌تر 8-IL همراه باشد (25). مکیل(Makiel) و همکاران (2023) نشان دادند که به دنبال 12 هفته تمرین هوازی در مقایسه با تمرین ترکیبی(هوازی-مقاومتی) غلظت 8-IL در عضله اسکلتی کاهش مطلوب داشت (26)، که با نتایج تحقیق حاضر همخوان می­باشد. در حال حاضر، عملکرد فیزیولوژیکی 8-IL در عضله اسکلتی هنوز ناشناخته است. بنابراین، تحقیقات بیشتری برای شناسایی پتانسیل 8-IL به عنوان یک نشانگر زیستی تشخیصی مورد نیاز است. بر اساس مطالعه برون(Bruun) و همکاران (2004)، سطوح بالایی از 8-IL از بافت چربی انسان ترشح می شود و تجمع 8-IL در این بافت ممکن است تا حدی مسئول افزایش غلظت 8-IL در گردش باشد (27). در افراد چاق سطوح بالای 8-IL ترشح شده از میوتوب­ها یک ریزمحیط عضلانی ایجاد می­کند که باعث کاهش مویرگی می­شود، در نهایت در دسترس بودن سوبستراها از جمله گلوکز را محدود می­کند، اختلال در پاکسازی گلوکز عضلانی را تشدید می­کند و به فنوتیپ بیماری دیابت کمک می­کند (28). عدم درمان چاقی و اختلالات متابولیک منجر به افزایش بیشتر التهاب در بدن و عوارض متعدد سلامتی می­شود. در تحقیق حاضر وزن بدن، شاخص توده بدن، توده چربی بدن و درصد چربی بدن به دنبال مداخله 12 هفته تمرین عملکردی و مصرف جینکوبیلوبا کاهش معنی­دار داشتند و متعاقب این رخداد، کاهش معنی­دار غلظت سرمی 8-IL در گروه های تجربی مشاهده شد. با این حال، نتایج مطالعات هنوز متناقض هستند، زیرا تغییراتی را در غلظت سرمی 8-IL مشاهده نکردند. در یک مطالعه جمعیتی بزرگ بر روی 489 فرد متابولیک، مردان و زنان بالای 55 سال که حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش متوسط ​​یا شدید داشتند، هیچ تغییر قابل توجهی در سطح 8-IL مشاهده نشد (29). گوو(Guo) و همکاران (2020) در مطاله خود نشان دادند که افزایش سطح سیتوکین پلاسما (TNF-α، 6-IL و 8-IL) با کاهش افزایش قدرت در طول تمرینات مقاومتی مرتبط است (30)، موضوعی که نه تنها در تحقیق حاضر رخ نداد، بلکه افزایش توده بدون چربی و متعاقب آن افزایش قدرت عضلانی را شاهد بودیم.
یافته مهم دیگر تحقیق حاضر، کاهش معنی­دار نشان‌گر التهابی 1β-IL متعاقب 12 هفته HIFT همراه با مصرف GKB بود. همچنین در گروه HIFT و GKB سطوح سرمی 1β-IL کاهش معنی­دار داشت، اما تغییرات (کاهش) ایجاد شده در گروه ترکیبی یعنی HIFT+GKB بیشتر بود. 1β-IL یک سیتوکین التهابی با عملکردهای فیزیولوژیکی و پاتولوژیک مختلف است و نقش مهمی در سلامت و بیماری دارد. سطح این اینترلوکین در افراد چاق، کم تحرک و افراد در معرض استرس اکسیداتیو بیشتر است و در ایجاد التهاب مزمن ناشی از چاقی نقش دارد (31). نتایج تحقیق حاضر نشان داد کاهش سطوح سرمی 1β-IL در گروه ترکیبی (HIFT+GKB) نسبت به دیگر گروه­های تجربی چشمگیرتر بود که با نتایج تحقیقات (31،32) همخوان می­باشد. به نظر می‌رسد مصرف GKB نقش کمکی به فعالیت بدنی در کاهش التهاب ایفا می‌کند و احتمالاً التهاب ایجاد شده در حین ورزش را از بین می‌برد. به طور کلی پیشنهاد شده است که تغییرات ناشی از ورزش در نشانگرهای التهابی ممکن است به علت بهبود در چاقی کل بدن باشد. زیرا بیشترین ترشح 1β-IL از بافت چربی است و افزایش اکسیداسیون بافت چربی به کاهش التهاب کمک خواهد کرد. علت کاهش عوامل پیش التهابی را تاثیر ورزش بر کاهش درصد چربی بدن، کاهش دور کمر، BMI و افزایش آدیپونکتین و حساسیت انسولینی می­دانند (32). از مکانیسم­های مؤثر دیگر در کاهش التهاب به وسیله ورزش بهبود عملکرد سلول­های آندوتلیال می­باشد. با توجه به اینکه فعالسازی سلول­های اندوتلیال احتمالاً منجر به تولید اینترلوکین­ها می­گردد و مولکول چسبان التهاب را در  پی دارد، فعالیت منظم طولانی مدت موجب افزایش آنتی اکسیدانت از طریق افزایش آنزیم­های آنتی اکسیدانی می­گردد که متعاقباً منحبر به بهبود وضعیت التهابی بدن می­شود. تمرین ورزشی به طور مستقیم از طریق کاهش تولید سیتوکین بافت آدیپوز، عضله و سلول­های تک هسته­ای و به طور غیرمستقیم به وسیله افزایش حساسیت انسولینی، افزایش عملکرد اندوتلیال و کاهش وزن بدن (توده چربی) موجبات کاهش عوامل پیش التهابی را می­گردد. حال با توجه به کاهش معنی­دار وزن بدن، درصد چربی بدن و BMI و افزایش معنی­دار توده بدون چربی بدن، می­توان کاهش شاخص­ التهابی 1β-IL در تحقیق حاضر را به تغییرات ایجاد شده نسبت داد. تحقیقات نشان داده­اند که 1β-IL به عنوان یکی از اجزای کلیدی پاسخ سیستم ایمنی بدن در برابر عفونت­ها عمل می­کند. تغییرات در تولید آن­ها پس از تمرین می­تواند ورزشکاران را در معرض پاتوژن­های مهاجم قرار دهد (33). گزارش شده است که 1β-IL حین ورزش استقامتی و پس از ورزش­های استقامتی طولانی مدت به طور چشمگیری افزایش می­یابد (33)، که با نتایج تحقیق حاضر ناهمخوان می­باشد. چرا که در تحقیق حاضر کاهش معنی­دار 1β-IL در آتشنشنانان مرد عملیاتی مشاهده شد. مرادیان و همکاران (1400) گزارش دادند که هشت هفته تمرین مقاومتی دایره­ای منجر به کاهش معنی­دار 1β-IL در زنان چاق مبتلا به پیش-پرفشارخونی نشد که با نتایج تحقیق حاضر ناهمخوان می باشد. این محققان بیان داشتند که تمرینات بسته به شدت، تواتر و طول دوره می­توانند به میزان متفاوتی بر سطوح سیتوکین­های التهابی تأثیر بگذارند (34). گزارش شده است که مصرف 100 میلی گرم GKB به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در موش­ها به مدت هشت هفته، با کاهش معنی­دار سیتوکین­های التهابی (1β-IL، TNF-α) و افزایش معنی­دار سیتوکین­های ضدالتهابی (10-IL، R10-IL) همراه بود، که از جهت کاهش معنی­دار 1β-IL با نتایج تحقیق حاضر همسو می­باشد.
گیاه جینکوبیلوبا دارای خواص آنتی اکسیدانی است زیرا بیان آنزیم­های آنتی اکسیدانی را به طور مثبت تنظیم می­کند و گونه­های فعال اکسیژن و نیتروژن را کاهش می­دهد و به کاهش پراکسیداسیون لیپیدی کمک می­کند. همچنین خواص ضد التهابی را نشان می­دهد و از بیان سیتوکین­های پیش التهابی مانند 1β-IL ، 6-IL و TNF-α جلوگیری می­کند. در مدل‌های حیوانی، استفاده از جینکوبیلوبا می‌تواند اثرات مثبتی بر آسیب‌های مغزی، بیماری‌های عصبی، آسیب میوکارد و آسیب کلیوی و کبدی نشان دهد. در انسان، اثرات مثبت در دیابت، سندرم متابولیک و کولیت ایسکمیک نشان داده شد. این اثرات به دلیل وجود ترکیباتی مانند بیلوبالید(Bilobalide)، ایزورامنتینا(Isoramnetina)، کوئرستین(Quercetin)، کامپفرول(Kaempferol) و جینکوگلیدهای A، B و C(Ginkgolides A,B,C)است. به این دلایل، جینکوبیلوبا می­تواند جایگزین کم هزینه­ای برای رویکرد درمانی چندین آسیب شناسی باشد زیرا در پیشگیری، درمان و مهار عوارض متعدد بیماری‌های مشترک اثر می­کند (35). پژوهش حاضر به مانند دیگر تحقیقات مستثنی از محدودیت نبود. در پژوهش حاضر مقایسه پروتکل تمرینی HIFT  با HIIT بر پاسخ­های التهابی میسر نبود که در تحقیقات آتی می­توان این محدودیت را برطرف ساخت. همچنین سنجش وضعیت پایه شاخص­های التهابی بدن می­توانست در تعمیم نتایج کمک شایانی کند که بنا به محدودیت این امر محقق نشد. بعلاوه سنجش هورمون­های استرسی در آتشنشانان می­تواند اطلاعات مناسبی در خصوص پاسخ­های التهابی آن­ها ارایه دهد. لذا، پژوهش­­های آتی با رفع چنین محدودیت­هایی احتمالاً با درصد اطمینان بیشتری می­توانند پاسخ­گوی ابهامات و نتایج متناقض در این زمینه باشند. به هر حال، نوآوری تحقیق حاضر در این بود که بر اهمیت تجویز مصرف جینکوبیلوبا همراه با انجام HIFT در آتشنشانان عملیاتی جهت گذر موفق از چالش­های سخت دوران شغلی استرس­زا، تاکید می­کند. از این رو، بر مبنای یافته­های کاربردی تحقیق حاضر و غنی بخشیدن به پیشینه موضوع مورد مطالعه پیشنهاد می­گردد در تحقیقات آتی محدودیت­های فوق الذکر حدالامکان رفع گردد و مقایسه انواع تمرینات عملکردی و تناوبی با شدت بالا و دوزهای مصرفی متفاوت GKB در جامعه آتشنشانان همراه با عوامل روانشناختی مورد بررسی قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
به طور کلی از نتایج تحقیق حاضر می‌توان نتیجه‌گیری کرد که تاثیر 12 هفته HIFT توام با مصرف GKB در کاهش سطوح شاخص‌های التهابی، کاهش توده چربی بدن، کاهش درصد چربی بدن و افزایش توده بدون چربی بدن، بیشتر از تاثیر متناظر در گروه HIFT و گروه مصرف GKB است. کاهش سطوح سرمی 1β-IL و 8-IL بدان معنی است که انجام HIFT توام با مصرف GKB یک مداخله ترکیبی مناسب و کارآمد برای بهبود سلامت جسمانی و فیزیولوژیکی آتشنشانان مرد عملیاتی در شرایط استرس­زای شغلی است. لذا مداخله ترکیبی HIFT توام با مصرف GKB می­تواند عوارض ناشی از استرس شغلی در آتشنشانان را به حداقل برساند.
سپاس‌گزاری
نویسندگان از همه کسانی که در این پژوهش شرکت کردند و همچنین سایر دست­اندرکاران قدردانی و سپاسگزاری می­نمایند.
تعارض در منافع
هیچکدام از نویسندگان مقاله تضاد منافعی نداشته­اند.
حامی مالی
این مطالعه برگرفته از رساله دکتری آقای حمید صداقت می­باشد که توسط معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) حمایت شده است.
ملاحظات اخلاقی
مطالعه­ی حاضر در کمیته­ی اخلاق در پژوهش­های زیست پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) با کدIR.IAU.KHUISF.REC.1402.297  تصویب و در سامانه ثبت کارآزمایی بالینی  با کد IRCT20230919059465N1 ثبت گردید. همه شرکت­کنندگان آگاه بودند که شرکت در این مطالعه به صورت داوطلبانه است. هر زمان که بخواهند می­توانند بدون از دست دادن منفعتی مطالعه را ترک کنند. علاوه بر آن، به شرکت کنندگان اطمینان داده شد اطلاعات آن­ها محرمانه خواهد ماند.
مشارکت نویسندگان
حمید صداقت: چهارچوب مقاله و جمع‌آوری داده­ها، فرزانه تقیان: طراحی و مدیریت پروژه، خسرو جلالی دهکردی: ویرایش علمی و گردآوری منابع، حسن نقی‌زاده: روش‌شناسی، بررسی تجزیه و تحلیل داده­ها و بحث.



References
  1. Silva FM, Duarte-Mendes P, Teixeira AM, Soares CM, Ferreira JP. The effects of combined exercise training on glucose metabolism and inflammatory markers in sedentary adults: a systematic review and meta-analysis. Scientific Reports. 2024;14(1):1936.
  2. da Silva LA, de Almeida Pereira DA, Ribeiro SA, de Oliveira Sediyama CM, Priore SE. Effect of combined physical exercise on inflammatory markers and the relationship with body composition in young women. Journal of Bodywork and Movement Therapies. 2024:39:73-78.
  3. Luo B, Xiang D, Ji X, Chen X, Li R, Zhang S, Meng Y, Nieman DC, Chen P. The anti-inflammatory effects of exercise on autoimmune diseases: A twenty-year systematic review. Journal of Sport and Health Science. 2024;13(3):353-367.
  4. Khalafi M, Akbari A, Symonds ME, Pourvaghar MJ, Rosenkranz SK, Tabari E. Influence of different modes of exercise training on inflammatory markers in older adults with and without chronic diseases: a systematic review and meta-analysis. Cytokine. 2023; 169:156303.
  5. Petersen AM, Pedersen BK. The anti-inflammatory effect of exercise. J Appl Physiol. 2005; 98: 1154–1162.
  6. Fischer CP. Interleukin-6 in acute exercise and training: what is the biological relevance? Exerc Immunol Rev 2006; 12: 6–33.
  7. Timmerman KL, Flynn MG, Coen PM, Markofski MM, Pence BD. Exercise training-induced lowering of inflammatory (CD14+CD16+) monocytes: a role in the anti-inflammatory influence of exercise? J Leukoc Biol. 2008; 84:1271–1278.
  8. Balducci S, Zanuso S, Nicolucci A, Fernando F, Cavallo S, Cardelli P, Fallucca S, Alessi E, Letizia C, Jimenez A, Fallucca F. Anti-inflammatory effect of exercise training in subjects with type 2 diabetes and the metabolic syndrome is dependent on exercise modalities and independent of weight loss. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases. 2010;20(8):608-17.
  9. Herder C, Peltonen M, Koenig W, Sütfels K, Lindström J, Martin S, Ilanne-Parikka P, Eriksson JG, Aunola S, Keinänen-Kiukaanniemi S, Valle TT. Anti-inflammatory effect of lifestyle changes in the Finnish Diabetes Prevention Study. Diabetologia. 2009; 52:433-42.
  10. Diamond BJ, Bailey MR. Ginkgo biloba: indications, mechanisms, and safety. Psychiatric Clinics. 2013 Mar 1;36(1):73-83.
  11. Hussain SA, Aziz TA, Mahwi TO, Ahmed ZA. Gingko biloba extract improves the lipid profile, inflammatory markers, leptin level and the antioxidant status of T2DM patients poorly responding to metformin: A double-blind, randomized, placebo-controlled trial. Brazilian Journal of Pharmaceutical Sciences. 2022;58:e19516.
  12. Li Y, Zhu X, Wang K, Zhu L, Murray M, Zhou F. The potential of Ginkgo biloba in the treatment of human diseases and the relationship to Nrf2–mediated antioxidant protection. Journal of Pharmacy and Pharmacology. 2022;74(12):1689-99.
  13. Hosaini SA, Vafaee M, Abedi B. The Effect of Aerobic Exercise and Ginkgo biloba Herbal Supplementation on Lipocalin 2 Levels and Insulin Resistance in Obese Men. Disease and Diagnosis. 2022;12(1):21-8.
  14. Kaur S, Sharma N, Nehru B. Anti-inflammatory effects of Ginkgo biloba extract against trimethyltin-induced hippocampal neuronal injury. Inflammopharmacol. 2018; 26: 87–104
  15. Zhang L, Liu J, Geng T. Ginkgetin aglycone attenuates the apoptosis and inflammation response through nuclear factor-kB signaling pathway in ischemic-reperfusion injury. J Cell Biochem 2018. doi:10.1002/jcb. 28086
  16. Jafari M, Zolaktaf V, Ghasemi G. Functional movement screen composite scores in firefighters: Effects of corrective exercise training. Journal of Sport Rehabilitation. 2020;29(1):102-6.
  17. Hasanvand B, Farhadi A. Effect of combined exercise and Ginkgo biloba supplementation for 8 weeks on brain-derived neurotrophic factor level in depressed older men. Iranian Journal of Ageing. 2021;16(2):234-47. [Persian] 
  18. Glassman G. A theoretical template for crossfit’s programming. CrossFit J. 2003;6:1-5.
  19. Feito Y, Hoffstetter W, Serafini P, Mangine G. Changes in body composition, bone metabolism, strength, and skill-specific performance resulting from 16-weeks of HIFT. PloS one. 2018 ;13(6):e0198324.
  20. Metsios GS, Moe RH, Kitas GD. Exercise and inflammation. Best practice & research Clinical rheumatology. 2020;34(2):101504.
  21. Ghalavand A, Ghobadi MR. Effect of Exercise and Insulin Signaling on Glucose Transporter Type 4 in Skeletal Muscles: A narrative review. Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences. 2023;31(1): 6244-6257.[Persian] 
  22. Flockhart M, Tischer D, Nilsson LC, Blackwood SJ, Ekblom B, Katz A, Apró W, Larsen FJ. Reduced glucose tolerance and insulin sensitivity after prolonged exercise in endurance athletes. Acta Physiologica. 2023;238(4):e13972.
  23. Richter EA. Is GLUT4 translocation the answer to exercise-stimulated muscle glucose uptake? American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism. 2021;320(2):  E240–E243.
  24. Minuzzi LG, Chupel MU, Rama L, Rosado F, Muñoz VR, Gaspar RC, Kuga GK, Furtado GE, Pauli JR, Teixeira AM. Lifelong exercise practice and immunosenescence: Master athletes cytokine response to acute exercise. Cytokine. 2019;115:1-7.
  25. Lavin KM, Perkins RK, Jemiolo B, Raue U, Trappe SW, Trappe TA. Effects of aging and lifelong aerobic exercise on basal and exercise-induced inflammation. Journal of Applied Physiology. 2020;128(1):87-99.
  26. Dogra S, Wolf M, Jeffrey MP, Foley RC, Logan-Sprenger H, Jones-Taggart H, Green-Johnson JM. Disrupting prolonged sitting reduces IL-8 and lower leg swell in active young adults. BMC Sports Science, Medicine and Rehabilitation. 2019;11:1-7.
  27. Cohen M, Levkovich I, Katz R, Fried G, Pollack S. Low physical activity, fatigue and depression in breast cancer survivors: moderation by levels of IL-6 and IL-8. International Journal of Psychophysiology. 2020;158:96-102.
  28. Makiel K, Suder A, Targosz A, Maciejczyk M, Haim A. Exercise-induced alternations of adiponectin, interleukin-8 and indicators of carbohydrate metabolism in males with metabolic syndrome. Biomolecules. 2023;13(5):852.
  29. Bruun JM, Lihn AS, Madan AK, Pedersen SB, Schiøtt KM, Fain JN, Richelsen B. Higher production of IL-8 in visceral vs. subcutaneous adipose tissue. Implication of nonadipose cells in adipose tissue. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism. 2004;286(1):E8-13.
  30. Amir Levy Y, Ciaraldi TP, Mudaliar SR, Phillips SA, Henry RR. Excessive secretion of IL-8 by skeletal muscle in type 2 diabetes impairs tube growth: potential role of PI3K and the Tie2 receptor. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism. 2015;309(1):E22-34.
  31. Fuentes GC, Castañer O, Warnberg J, Subirana I, Buil-Cosiales P, Salas-Salvadó J, Corella D, Serra-Majem L, Romaguera D, Estruch R, Martínez JA. Prospective association of physical activity and inflammatory biomarkers in older adults from the PREDIMED-Plus study with overweight or obesity and metabolic syndrome. Clinical nutrition. 2020;39(10):3092-8.
  32. Guo A, Li K, Xiao Q. Sarcopenic obesity: Myokines as potential diagnostic biomarkers and therapeutic targets?. Experimental gerontology. 2020; 139:111022.
  33. Ghaderi Goodarzi S, Abbassi Daloii A, Abdi A, Saeidi A. The Effect of 12 Weeks Combined Training and Caffeine on Plasma Levels of Interleukin-1β and Interleukin 10 in Obese Men. Internal Medicine Today. 2021;27(4):450-65. [Persian] 
  34. Santiago DD, Lopes JS, Neto AM, Andrade CM. Analysis of Biomarkers in Response to High Intensity Functional Training (HIFT) and High Intensity Interval Training (HIIT): A Systematic Review Study. Archives of Current Research International. 2021;21(3):59-72.
  35. Pedersen BK, Toft AD. Effects of exercise on lymphocytes and cytokines. British journal of sports medicine. 2000;34(4):246-51.
  36. Moradian, H., Hossein Pour Delavar, S., Zabet, A. The Effects of Eight Weeks Circuit Resistance Training on Interleukin-1β, TNF-α and Blood Pressure in pre-Hypertensive Obese Women. Journal of Sport Biosciences. 2022; 14(1): 67-84. [Persian] 
  37. de Souza GA, de Marqui SV, Matias JN, Guiguer EL, Barbalho SM. Effects of Ginkgo biloba on diseases related to oxidative stress. Planta medica. 2020;86(06):376-86.
 
[*]  1دانشجوی دکتری گروه فیزیولوژی ورزش، دانشکده­ی علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
2 دانشیار، گروه فیزیولوژی ورزش، دانشکده­ی علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
3 دانشیار گروه فیزیولوژی ورزش، دانشکده­ی علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
 4 استادیار گروه فیزیولوژی ورزش، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران
* (نویسنده مسئول)؛ تلفن تماس: 09133080241، پست الکترونیک: ft.taghian@gmail.com
تاریخ دریافت: 24/03/1403                                                                      تاریخ پذیرش: 10/05/1403
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: بهداشت حرفه ای
دریافت: 1403/3/24 | پذیرش: 1403/4/13 | انتشار: 1403/8/10
* نشانی نویسنده مسئول: گروه فیزیولوژی ورزشی، دانشکده ی علوم ورزشی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه طب کار می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Occupational Medicine Quarterly Journal

Designed & Developed by : Yektaweb