دوره 17، شماره 1 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد 1404 )                   جلد 17 شماره 1 صفحات 48-38 | برگشت به فهرست نسخه ها

Ethics code: IR.BUMS.REC.1402.513

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Alboghobeish A, Komeili A, Ansari A M, Laal F. Analysis of accidents in a steel industry in 7 years in Iran: a case study. tkj 2025; 17 (1) :38-48
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1351-fa.html
آلبوغبیش علی، کمیلی ابوالفضل، انصاری امیر مسعود، لعل فریدون. تحلیل حوادث یک صنعت فولاد در دوره ۷ساله درایران: یک مطالعه موردی. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1404; 17 (1) :38-48

URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1351-fa.html

تحلیل حوادث یک صنعت فولاد در دوره ۷ساله درایران: یک مطالعه موردی
علی آلبوغبیش ، ابوالفضل کمیلی ، امیر مسعود انصاری ، فریدون لعل*
علوم پزشکی بیرجند ، fereydoonlaal@gmail.com
واژه‌های کلیدی: تحلیل اپیدمیولوژیک، حادثه، صنعت فولاد، اعمال ناایمن، شرایط غیرایمن، زمان وقوع حادثه
متن کامل [PDF 1091 kb]   (12 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (42 مشاهده)
متن کامل:   (12 مشاهده)
تحلیل حوادث یک صنعت فولاد در دوره ۷ساله درایران:
یک مطالعه موردی

علی آلبوغبیش 1، ابوالفضل کمیلی 1، امیرمسعود انصاری 1، فریدون لعل [*]2

چکیده
مقدمه: باتوجه‌ به رشد روزافزون صنایع و تکنولوژی و به‌تبع آن افزایش میزان حوادث و آسیب‌های شغلی، این مطالعه باهدف بررسی و تحلیل اپیدمیولوژیک حوادث یک صنعت فولاد در ایران انجام شد.
روش بررسی: مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی، تحلیلی است که به‌منظور بررسی حوادث ناشی از کار یک کارخانه فولادسازی در یک دوره ۷ساله در سال‌های 1401-1395 در ایران انجام شد. در این پژوهش اطلاعات از طریق مستندات و مصاحبه با حادثه‌دیدگان یا شاهدان حادثه جمع‌آوری گردید. سپس تحلیل داده‌ها بر حسب اطلاعات دموگرافیک حادثه‌دیدگان (سن، سابقه کاری و ...)، نوع و علت حادثه با نرم‌افزار  SPSSنسخه 22 انجام شد. همچنین سطح آموزش حادثه‌دیدگان، شیفت کاری و زمان وقوع حوادث نیز مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج: نتایج نشان داد از مجموع 7251 کارگر در طی دوره 7 ساله، 130حادثه ثبت گردیده است. نتایج نشان داد کمترین میزان حوادث در افراد با سابقه کاری بالا رخ داده است. بین روزهای کاری از دست رفته و اعمال و شرایط ناایمن رابطه معناداری به­دست آمد (001/0 P<) ، شرایط ناایمن تاثیر بیشتری بر روزهای کاری از دست رفته در حوادث داشته است. همچنین بیشترین آسیب وارده به افراد ناشی از برخورد اشیا بوده است. از نظر زمانی وقوع حادثه بیشترین حوادث ثبت شده در فصل پاییز و در شیفت صبح بوده است.
نتیجه‌گیری: در این مطالعه بیشترین تعداد حادثه در افراد با سابقه کاری کمتر از 5 سال و دارای سابقه دریافت آموزش‌های ایمنی رخ داده است. علل اصلی حادثه اعمال ناایمن و ترکیب آن با شرایط ناایمن بود. بنابراین اطلاع‌رسانی و آموزش اصولی و مستمر کارگران منطبق با شرایط پویای محیط و بازرسی‌های منظم می‌توانند باعث بهبود شرایط و کاهش اعمال ناایمن در این صنعت گردد.
واژه‌های کلیدی: تحلیل اپیدمیولوژیک، حادثه، صنعت فولاد، اعمال ناایمن، شرایط غیرایمن، زمان وقوع حادثه

مقدمه
 
صدمات ناشی از کار به عنوان یکی از مشکلات عمده بهداشتی و اقتصادی در سراسر جهان در نظر گرفته می‌شود(1). این آسیب‌ها می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی اجتماعی، اقتصادی از جمله ناتوانی، از دست دادن زمان کار و افزایش مراقبت‌های بهداشتی شود(2). براساس آمارهای منتشر شده، سالانه 317 میلیون حادثه رخ می‌دهد که بیشتر آنها غیبت‌های طولانی مدت از کار را به همراه دارند. همچنین روزانه 6300 نفر در اثر حوادث شغلی یا بیماری‌های ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند(3).
کشورهای در حال توسعه حدود 60 درصد نیروی کار جهانی را تأمین می‌کنند و از این تعداد 80 درصد مشاغل، ذاتاً سخت و خطرناک هستند(4). از آنجایی که 5 تا 15 درصد این جمعیت به خدمات بهداشتی دسترسی دارند، لذا میزان حوادث ناشی از کار در کشور‌های درحال توسعه بالاتر از کشور‌های توسعه یافته است(5). در ایران نیز، حوادث ناشی از کار دومین عامل مرگ و میر است(6). بر اساس گزارش رسمی سازمان تامین اجتماعی در سال 1393، 19852 نفر بر اثر حوادث ناشی از کار در ایران مجروح شدند که منجر به فوت 812 نفر و از کار افتادگی 280 نفر شده است(7).
صنعت فولادسازی به دلیل ویژگی‌های خاص فرآیندها، شرایط محیطی، نوع انرژی‌های مصرفی و نیازهای فیزیکی مرتبط با فعالیت‌ها، همواره به‌عنوان یکی از صنایع پرخطر شناخته می‌شود(8). در این راستا، فعالیت در این صنایع، به دلیل ماهیت خاص کار، حجم بالای فعالیت‌ها، تنوع اقدامات و پیچیدگی فناوری دستگاه‌ها، خطرات زیادی به همراه دارد و از نظر ایمنی نیازمند توجه ویژه‌ای است(9). کارگران این صنایع در طی فرآیندهای فولادسازی در معرض خطرات بهداشتی و ایمنی متعددی قرار دارند. کارگران این صنعت ممکن است دچار سوختگی، شکستگی و رگ به رگ شدن در اثر لغزش، زمین خوردن، سقوط و همچنین تلفات جانی شوند(10).
علیرغم انتشار دستورالعمل راهبردی و راهنمایی‌های عملی سازمان جهانی کار (ILO) درسال 2005 برای مدیریت خطرات محیط کار در صنایع آهن و فولاد (11) میزان حوادث در این صنایع از آن سال تاکنون کاهش چندانی نداشته و حتی در برخی کشورها نیز افزایش یافته است(12, 13). مطالعات نشان می‌دهند عوامل متعددی نظیر فقدان آموزش آکادمیک، فقدان آموزش ایمنی (14) و تجربه کاری ناکافی(15) و همچنین شخصیت و رفتارهای پرخطر و عدم دستورالعمل‌های ایمنی (16، 17)، می‌تواند خطر حوادث را افزایش دهد. اساساً جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل منطقی، کلید اولیه برنامه‌ریزی و اجرای اصول پیشگیرانه در حوادث شغلی است(18). به نظر می‌رسد این داده‌ها به علت عدم وجود سیستم مناسب ثبت و مستندسازی حوادث و روش صحیح نگه‌داری آن و به دلایل قانونی، احتمال رد ادعای کارگران، جدی نبودن خسارت و انگ اجتماعی تاکنون آمار رسمی و درستی از حوادث شغلی و بیماری­های مرتبط با کار در بسیاری از جوامع به خصوص کشورهای در حال توسعه وجود نداشته یا به درستی گزارش نشده است(19, 20). بنابراین با توجه به نقش استراتژیک و مهم صنعت فولاد در اقتصاد کشورهای مختلف و ارائه راهکارهای کنترلی موثر برای مدیران و سیاستگذاران در بهبود شرایط محیط کار هدف از انجام این پژوهش، بررسی و تحلیل اپیدمیولوژیک حوادث یک صنعت فولاد در یک دوره هفت ساله در ایران می‌باشد.
روش بررسی
مطالعه حاضر یک پژوهش توصیفی، تحلیلی است که به‌منظور بررسی حوادث ناشی از کار یک صنعت فولاد در یک دوره 7 ساله در سال‌های 1395 تا 1401 در ایران انجام شد. مراحل کلی این مطالعه در شکل 1 مشاهده می‌گردد. بخش اول این مطالعه به جمع‌آوری و طبقه‌بندی داده‌های مربوط به حوادث شغلی و بخش دوم به بررسی توصیفی و تحلیلی پارامترهای استخراج ‌شده و در نهایت بخش سوم به شناسایی فاکتورهای مهم تاثیرگذار بر حوادث شغلی در 7 سال اخیر اختصاص داشت.
 

جمع‌آوری و طبقه‌بندی اطلاعات حوادث
انجام مصاحبه و جمع‌آوری اطلاعات با چک‌لیست  
غربال کردن اطلاعات و وارد کردن آن به SPSS  
انجام آنالیز آماری
انجام آزمون‌های توصیفی -تحلیلی
شناسایی عوامل موثر در ایجاد حوادث  
شناسایی عوامل تاثیرگذار
ارائه راهکارهای کنترلی وموثر  

شکل 1: فلوچارت مطالعه
 
روش نمونه‌گیری در مطالعه حاضر سرشماری بود؛ بنابراین بررسی بر روی 130 حادثه شغلی ثبت شده، مستند و مورد تایید سازمان تامین اجتماعی انجام گردید. بر اساس ماده 60 قانون تامین اجتماعی ایران حوادث شغلی حوادثی‌اند که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می‌افتد. منظور از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی هست که بیمه شده در کارگاه و موسسات وابسته، ساختمان و محوطه آن مشغول به کار باشد یا به دستور کارفرما خارج از محوطه کار مشغول انجام کاری باشد(7). به منظور جمع‌آوری و طبقه‌بندی داده‌های مربوط به حوادث پس از هماهنگی با مدیران ارشد و تشکیل تیم فنی متشکل از مدیران و کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و اعضای تیم تحقیق به منظور بحث و تبادل نظر در خصوص اجرای کار، کلیه اطلاعات اولیه دموگرافیک حادثه‌دیده نظیر سن، میزان سابقه کاری، سابقه دریافت آموزش، علت و میزان آسیب و زمان حادثه از طریق چک‌لیست، صورت جلسات کمیته حفاظت فنی، پرونده‌های پزشکی پرسنل حادثه‌دیده و مصاحبه حضوری با حادثه‌دیدگان یا شاهدان حادثه با استفاده از تکنیک یادآوری واقعه استخراج گردید. با بهره‌گیری از آمار توصیفی فراوانی، میانگین و انحراف معیار متغیرها تعیین گردید. بعد از سنجش نرمالیتی داده‌ها با آزمون کولموگوروف اسمیرنف به منظور تعیین تفاوت معناداری نوع حادثه و علت آسیب با متغییرهای سن، سابقه کاری و روزهای کاری از دست رفته از آزمون کروسکال، والیس استفاده شد. همچنین جهت تعیین معناداری میزان آسیب با سه متغییر سن، سابقه کاری و روزهای کاری ازدست رفته از آزمون من ویتنی استفاده شد. سطح معناداری پژوهش حاضر برابر 05/0 درنظر گرفته شد. کلیه داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
نتایج
نتایج این مطالعه نشان داد که در مجموع 7251 پرسنل شاغل در صنعت فولاد بودند که از این میان 130مورد حادثه ناشی از کار در یک دوره 7ساله (1401-1395) به ثبت رسیده بود. توصیف کلی متغیرهای موجود در یکی از صنایع فولادسازی ایران، در سال‌های 1395 تا 1401 در طی دوره 7ساله مطابق جدول 1 به­دست آمد. میانگین و انحراف معیار روز‌های ازدست رفته پرسنل حادثه‌دیده در حوادث ناشی از کار در طول 7 سال 67/5 ±47/3روز بود. کمترین تعداد حادثه در سال 1395 و بیشترین تعداد حادثه در سال 1401 بوده است. بیشترین میزان روز از دست رفته در اثر حادثه نیز در سال 1396 بود. همچنین میانگین و انحراف معیار سن وسابقه کاری افراد حادثه دیده به ترتیب 2/7±7/33 و 48/5±69/6 بود.
 





جدول 1: میانگین متغیرهای موجود در صنعت فولاد در یک دوره 7ساله
سال تعداد پرسنل تعداد حادثه ساعت کاری روز ازدست‌رفته کاری
(SD±µ)		 سن افراد حادثه‌دیده
(SD±µ)		 سابقه کاری افراد حادثه‌دیده
(SD±µ)
1395 550 12 1100000 08/4±54/4 16/35±5/7 9/5±75/3
1396 680 20 1360000 60/5±84/10 40/34±32/9 3/7±63/8
1397 745 22 1490000 95/2±74/6 27/31±18/6 90/4±18/4
1398 970 21 1940000 14/2±58/3 04/30±20/6 71/3±70/3
1399 1240 15 2480000 06/3±27/3 18/33±82/6 62/8±71/6
1400 1480 27 2960000 48/3±86/6 96/36±60/7 9/8±70/5
1401 1586 13 3172000 3±90/3 91/34±97/6 5/7±72/5
کل 7251 130 14502000 47/3±67/5 7/33±2/7 69/6±48/5

جدول 2: توزیع فراوانی (درصد) حوادث در دوره 7 ساله برحسب متغیرهای مختلف
سال 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401
علت حادثه اعمال ناایمن (75)9 (40)8 (8/31)7 (4/71)15 (25) 4 (4/70) 19 (7/91) 11
شرایط ناایمن - (30)6 (6/13)3 - (25)4 (1/11)3 (3/8) 1
هر دو عامل (25)3 (30)6 (5/54)12 (6/28)6 (50)8 (5/18)5 -
میزان آسیب جزئی (7/41)5 (60)12 (2/68)15 (9/61)13 (8/43)7 (3/59)16 (50) 6
شدید (3/58)7 (40)8 (8/31)7 (1/38)8 (3/56)9 (7/40)11 (50) 6
سابقه کاری 5> (7/66)8 (55)11 (3/77)17 (81)17 (5/37)6 (3/33)9 (50)60
10-5 (3/33)4 (30)6 (2/18)4 (19)4 (7/43)7 (6/55)15 (7/41)5
>15 - (15)3 (5/4)1 - (8/18)3 (1/11)3 (3/8)1
سابقه دریافت آموزش قبل حادثه آموزش‌دیده (100)12 (95)19 (4/86)19 (100)21 (100)16 (100)27 (100)12
آموزش ندیده - (5)1 (6/13)3 - - - -
نوع نوبت‌کاری روزکار (7/91)11 (65)13 (9/90)20 (7/85)18 (5/87)14 (9/89)24 (7/91)11
شب‌کار (3/8)1 (35)7 (1/9)2 (3/14)3 (5/12)2 (1/11)3 (3/8)1
زمان حادثه صبح (50)6 (40)8 (5/54)12 (1/57)12 (8/43)7 (4/70)19 (3/58)7
ظهر (7/41)5 (25)5 (4/36)8 (5/28)6 (8/43)7 (5/18)5 (3/33)4
شب (3/8)1 (35)7 (1/9)2 (3/14)3 (4/12)2 (1/11)3 (3/8)1
 
مطابق جدول 2 میزان حوادث با سابقه کاری کاهش پیدا کرده است به طوری که بیشترین تعداد حادثه یعنی با تعداد 74 مورد (9/56%) در افراد با سابقه کاری کمتر از 5 سال و کمترین میزان حوادث در افراد با سابقه بیش از 15سال رخداده است. اکثر افراد حادثه دیده (9/96%) سابقه دریافت آموزش‌های ایمنی قبل از حادثه را داشته‌اند و بیشترین تعداد حادثه (56%) ناشی از اعمال ناایمن خود افراد در زمان کار بوده است. همچنین از نقطه نظر علت حادثه میزان حوادث از نظر شرایط ناایمن و هم به لحاظ ترکیبی از دو عامل (اعمال ناایمن و شرایط ناایمن) در چهار سال پایانی (1401-1398) از سه سال اول (1397-1395) کمتر می‌باشد. همچنین بیشتر حوادث با تعداد 74 مورد (9/56%) از نوع جزیی بوده که با انجام کمک‌های اولیه مداوا شده و بعد از زمان وقوع حادثه به کار مقرر یا مناسب‌تر عودت داده شدند و 56 مورد (1/43%) از آنها شدید بوده که نیازمند استراحت پزشکی و وقفه بیش از 24 ساعت داشته‌اند. همچنین از نظر زمانی بیشترین تعداد حادثه (6/54%) در شیفت صبح در بازه زمانی 6 تا 12 اتفاق افتاده است.
براساس جدول 3 بیشترین نوع آسیب در بین حوادث رخ‌داده برخورد با اشیا (39 مورد) بود. مقایسه نوع آسیب براساس سن، سابقه و روزهای تلف شده تفاوت معناداری را نشان نداد (P>05/0). با این حال آسیب سوختگی با میانگین و انحراف معیار 43/10±40/7، بیشترین میزان روزهای از دست رفته کاری را داشت. در مقایسه میزان آسیب وارده به افراد با متغیرهای سن، سابقه کاری و روزهای از دست رفته تفاوت معنی‌داری بین سن و سابقه افراد دارای حوادث جزئی و شدید یافت نشد (P>05/0). با این حال افرادی که دچار حادثه



شدیدی شده بودند، روزهای از دست رفته بیشتری را نسبت به افراد با حادثه جزئی تجربه کردند (001/0P<). همچنین مقایسه علل حوادث براساس سن، سابقه و روزهای از دسته کاری نشان داد بین روزهای از دست رفته کاری و علل حادثه رابطه معنی‌داری وجود دارد (001/0 P<) و شرایط ناایمن تاثیر بیشتری بر روزهای از دست رفته کاری در حوادث رخ داده داشت.
 
جدول 3: مقایسه ویژگی‌های حادثه بر اساس سن، سابقه کار و روزهای کاری از دست رفته
متغیر سن سابقه کاری روز کاری از دست رفته
N M±SD P N M±SD P N M±SD P
نوع آسیب آتش سوزی و انفجار 3 66/6±67/37 50/0 3 54/8±00/11 60/0 3 55/11±66/6 16/0
برخورداشیا 39 04/8±24/34 39 35/4±84/5 39 44/3±05/2
برق گرفتگی 3 53/1±33/26 3 00/2±00/3 3 73/1±00/1
بریدگی 12 46/9±75/33 12 83/9±83/8 12 50/2±92/1
پیچ خوردگی 7 82/8±71/34 7 31/3±57/3 7 01/11±43/5
شکستگی و در رفتگی 3 80/6±66/35 3 66/6±67/9 3 13/5±33/4
گازگرفتگی 4 68/3±75/31 4 35/4±75/4 4 50/0±25/0
گیرکردن و له شدگی 30 44/7±93/34 30 50/6±20/8 30 13/6±96/3
سقوط 20 29/7±90/31 20 96/5±45/6 20 4
3/10±40/7
سوختگی 9 72/4±31/33 9 33/4±44/5 9 67/1±55/0
شدت آسیب جزیی 74 02/8±54/33 49/0 74 93/5±46/6 70/0 74 0 001/0
شدید 56 94/6±84/33 56 02/6±05/7 56 76/7±03/8
علت آسیب اعمال ناایمن 73 02/8±04/34 82/0 73 03/6±93/6 57/0 73 74/5±16/3 001/0
شرایط ناایمن 17 23/7±64/33 17 86/6±71/6 17 53/10±41/5
هر دو عامل 40 89/6±00/33 40 52/5±32/6 40 42/5±17/3
 
بر اساس میزان فراوانی حوادث اتفاق افتاده در 7 سال گذشته واحدهای مختلف کارخانه فولاد براساس شکل 2 بیش‌ترین میزان حوادث مربوط به واحد احیا وکمترین مقدار حوادث مربوط به واحد های برق، تولید و پیمانکاری بود.
بر اساس شکل 3 بیشترین میزان حوادث در پاییز با 40 مورد حادثه (76/30%) و کمترین میزان آن در بهار با 22 مورد حادثه (9/16%) اتفاق افتاده است. لازم به ذکر است که ماه‌های مهر و آبان در فصل پاییز بیشترین میزان حادثه ثبت شده را به خود اختصاص دادند.
 
 
 

شکل 2: فراوانی حادثه برحسب واحدهای موجود در کارخانه فولادسازی



شکل 3: فراوانی حوادث برحسب فصل و ماه‌های مختلف سال در صنعت فولاد

بحث
 
با توجه به نقش استراتژیک و مهم صنعت فولاد در اقتصاد کشورهای مختلف ورود و توسعه تکنولوژی‌های مختلف در این صنعت و به دنبال آن ظهور حوادث و خطرات جدید، این مطالعه با هدف بررسی اپیدمیولوژیک حوادث در یک صنعت فولاد در طی 7سال انجام گردید. نتایج مطالعه نشان داد کارگران با سابقه کاری بالای 15سال کمتر با آسیب‌ها و حوادث شغلی کمتری مواجه شده‌اند، اما ارتباط معناداری بین سابقه کاری و میزان حوادث یافت نشد. نتایج این مطالعه تقریبا با مطالعات  Benaو همکاران (21)، لعل و همکاران (22)و بیابانی و همکاران (23) تشابه داشت. کارگران باتجربه و ماهر نسبت به کارگران بی‌تجربه و بعضا با تحصیلات کمتر، وظایف خود را با جدیت بیشتری انجام می‌دهند و توجه بیشتری به علائم و نشانه‌های هشداردهنده دارند(24). در واقع این افراد درک بالاتری از خطر دارند و ریسک‌پذیر نیستند که این باعث کاهش میزان حوادث در افراد با سابقه بالاتر داشته است. همچنین ریشه این موضوع را می‌توان به درک ایمنی بالاتر، مهارت کافی در استفاده از تجهیزات و دستگاه‌ها و رضایت شغلی بیشتر این افراد نسبت به سایر همتایان خود دانست. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد بیشتر حوادث شغلی ناشی از اعمال ناایمن افراد است. که این یافته با نتایج آزاده (2009)(25)، لعل(2016) (22) وDamayant (2018)(26) مشابهت داشت. مطالعات نشان می‌دهند شیوع رفتارهای ناایمن در صنایع ایران به دلیل ناکارآمدی آموزش ایمنی مناسب و اصولی یا فرهنگ ایمنی پایین و نظارت و بازرسی ناکافی بر رویه‌های ایمنی است(27). از دیگر دلایل رفتارهای ناایمن کارگران ایرانی می‌توان به شرایط اقتصادی و اجتماعی، عدم آگاهی از ریسک، محیط کار و نبود قوانین بازرسی مناسب برای ثبت و گزارش رفتارهای ناایمن اشاره کرد(28).
از دیگر نتایج این مطالعه وجود رابطه معنی‌دار بین روزهای از دست رفته کاری و علل حادثه با اعمال نایمن وشرایط ناایمن بود. مطابق نتایج، شرایط ناایمن تاثیر بیشتری بر روزهای از دست رفته کاری در حوادث رخ داده داشته است که این نتیجه با نتیجه Putr (2023) (29) همخوانی داشت. چیدمان نامناسب تجهیزات و ماشین‌آلات، عدم وجود وسایل حفاظتی مناسب، فشار زمان و سرعت نامناسب کار را می‌توان از علل ایجاد شرایط نا ایمن در محیط کار دانست(30, 31).
از میان آسیب‌های وارده به افراد در حوادث اتفاق افتاده در صنعت فولاد، برخورد اشیا بیشترین آسیب گزارش شد. این یافته با مطالعه Bristot(2020) (32)که در یکی از شرکت‌های فولادسازی صورت گرفته همپوشانی داشت. همچنین آسیب ناشی از سوختگی بیشترین میزان روزهای کاری از دست رفته کاری را داشت. این یافته با مطالعه  Sheuو همکاران (2000) (33)مطابقت داشت. عواقب این صدمات اغلب می‌تواند  قطع عضو و گاهی مرگ را نیز به دنبال داشته باشد. این آسیب ها می‌تواند به دلیل قرار گرفتن بیشتر در معرض ماشین‌ها، ابزارها، فلزات داغ و خطرات مکانیکی بدون محافظ باشد.
همچنین نتایج این مطالعه نشان داد بیشترین تعداد حادثه در شیفت صبح در بازه زمانی 6 تا 12 اتفاق افتاده است. این یافته با نتایج رشیدی و قدس (34, 35) همخوانی داشت. این مسئله بـا توجه به اینکه بیشتر صنایع در شیفت صبح فعال هـستند قابل توجیه است. همچنین مطالعات نشان می‌دهند شروع بسیار زود هنگام شیفت صبح در ساعت 06:00 در اکثر صنایع، به دلیل زودتر از خواب برخاستن باعث مشکل خواب‌آلودگی حتی پس از چند روز تعطیلی می شود ومی‌تواند منجر به تشدید حادثه شود (36).
به لحاظ زمان‌بندی حوادث اتفاق افتاده بیشترین میزان حوادث در پاییز و کمترین میزان آن در بهار اتفاق افتاده است که ماه مهر بیشترین میزان حادثه ثبت شده را داشت. از دلایل آن می‌توان به انجام کلیه فعالیت‌های تعمیراتی، پرس‌کاری، برش‌کاری و.بعد از شش‌ماهه نخست سال اشاره کرد. نتایج مطالعه )SA Isra'a2014)(37) به افزایش میزان حوادث در تابستان اشاره دارد و با توجه به اینکه وقوع حوادث در ماه‌های مختلف به نوع فعالیت در صنعت، آب و هوای منطقه، نوع سوخت وابسته است. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت حداکثر حوادث در همه مناطق و همه صنایع در فصل خاصی باشد.
پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده تأثیر اجرای اقدامات پیشگیرانه نتایج حاصل از این مطالعه بر ارتقای وضعیت ایمنی کارگران و تأثیر وضعیت اقتصادی، درآمدی افراد و متغیر جنسیت در بروز حوادث ناشی از اعمال و شرایط ناایمن مورد بررسی قرار گیرد.
نتیجه‌گیری
این پژوهش سعی کرده به تحلیل اپیدمیولوژیک حوادث در
 
صنعت فولاد در یک دوره 7ساله بپردازد. اعمال و شرایط ناایمن دو عامل اساسی مهم بیشتر حوادث وآسیب‌های رخ داده در صنعت بودند. مدیران و کارفرمایان با اجرای راهکارها و اقدامات عملی از جمله اطلاع‌رسانی و آموزش اصولی و مستمر کارگران با نکات ایمنی، گردش کار بین کارگران در فعالیتهای طاقت‌فرسا، استفاده از مجوزهای ایمنی کار، فراهم نمودن تجهیزات و ابزار کار استاندارد، بازرسی منظم از تجهیزات ،اجرای سیاست تشویقی کارکنان و تدارک وسایل حفاظت فردی می‌توانند سطح شرایط ناایمن واعمال ناایمن را پایین آورند. لذا اجرای و پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت یکپارچه ایمنی و ممیزی سالیانه آن جهت کاهش حوادث وآسیب‌های احتمالی پیشنهاد می‌گردد. شیوع بالای آسیب‌های برخورد اشیا با کارگران عمدتا به دلیل فشار بیش از حد یا استفاده نادرست کارگران از ابزار و وسایل است و یا ماشین‌آلات بدون محافظ باشد که ضرورت آموزش ایمنی اصولی و تامین شرایط ایمن محیط کار را پر رنگ می‌کند.کمترین میزان حوادث در افراد با سابقه کاری بالا بوده است که داشتن اطلاعات و دانش کافی و رعایت مسایل ایمنی در کنار داشتن تجربیات بالا می‌تواند زمینه کاهش حوادث را فراهم کند. همچنین این مطالعه نیاز به تامین وضعیت ایمنی مناسب در فصول سرد سال و شیفت کاری صبح را برجسته می‌کند.
محدودیتهای مطالعه
از محدودیت‌های این مطالعه می‌توان به نبود کارگران زن در صنعت و عدم بررسی متغیر جنسیت، فقدان اطلاعات کافی از وضعیت اقتصادی افراد حادثه‌دیده و تأثیر آن بر پارامتر‌های تأثیرگذار و عدم همکاری بعضی از شاهدان حادثه اشاره کرد.
سپاس گزاری
این مطالعه مصوب دانشگاه علوم پزشکی بیرجند بوده است، لذا از معاونت محترم تحقیقات و فناوری دانشگاه و صنعت فولاد تقدیر و تشکر می‌گردد.  
حامی مالی
مطالعه حاضر با حمایت مالی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام شده است.
تعارض در منافع
نویسندگان اعلام می کنند که هیچ تعارضی از منافع در این پژوهش وجود ندارد.
ملاحظات اخلاقی
مقاله حاضر مستخرج از طرح تحقیقاتی با کد اخلاق IR.BUMS.REC.1402.513 و مصوب دانشگاه علوم پزشکی بیرجند می باشد.
مشارکت نویسندگان
کلیه نویسندگان در تمامی مراحل مطالعه و نگارش مقاله نقش فعالی داشته اند و محتوای نهایی را تایید کرده اند.



References
  1. Concha‐Barrientos M, Nelson DI, Fingerhut M, Driscoll T, Leigh J. The global burden due to occupational injury. American journal of industrial medicine. 2005;48(6):470-81.
  2. Santana VS, de souza lepf L, de Matos Pinto IC. Health care costs and the socioeconomic consequences of work injuries in Brazil: a longitudinal study. Industrial health. 2013;51(5):463-71.
  3. Altunkaynak B. A statistical study of occupational accidents in the manufacturing industry in Turkey. International journal of industrial ergonomics. 2018;66:101-9.
  4. Takala J, editor Introductory report: decent work–safe work. XVIth World Congress on Safety and Health at Work; 2002: International Labour Office, Vienna.
  5. ERGöR OA, Demiral Y, Piyal YB. A significant outcome of work life: occupational accidents in a developing country, Turkey. Journal of occupational health. 2003;45(1):74-80.
  6. Naghavi M, Abolhassani F, Pourmalek F, Moradi Lakeh M, Jafari N, Vaseghi S, et al. The burden of disease and injury in Iran 2003. Population health metrics. 2009;7:1-21.
  7. Mehrdad R, Seifmanesh S, Chavoshi F, Aminian O, Izadi N. Epidemiology of occupational accidents in Iran based on social security organization database. Iranian Red Crescent Medical Journal. 2014;16(1).
  8. Sarkar S, Patel A, Madaan S, Maiti J, editors. Prediction of occupational accidents using decision tree approach. 2016 IEEE Annual India Conference (INDICON); 2016: IEEE.
  9. Nordlöf H, Wiitavaara B, Winblad U, Wijk K, Westerling R. Safety culture and reasons for risk-taking at a large steel-manufacturing company: Investigating the worker perspective. Safety science. 2015;73:126-35.
  10. Shabani S, Bachwenkizi J, Mamuya SH, Moen BE. The prevalence of occupational injuries and associated risk factors among workers in iron and steel industries: a systematic review and meta-analysis. BMC Public Health. 2024;24(1):2602.
  11. Programme ILOSA. Code of Practice on Safety and Health in the Iron and Steel Industry: Meeting of Experts to Develop a Revised Code of Practice on Safety and Health in the Iron and Steel Industry, Geneva, 2005: International Labour Office; 2005.
  12. Berhan E. Prevalence of occupational accident; and injuries and their associated factors in iron, steel and metal manufacturing industries in Addis Ababa. Cogent Engineering. 2020;7(1):1723211.
  13. Nwigbo S, Nzemeke K, Mbachu V. Factory accidents survey and performance evaluation in a Nigerian steel rolling mills. Int J Eng Tech Res. 2016;6(4):41-5.
  14. Sime A, Worku W. Occupational Injuries among Workers in Iron and Steel Industries in Bishoftu Town, Oromia Regional State, Ethiopia: a Cross-Sectional Study. Ethiopian Journal of Health and Biomedical Sciences. 2020;10(1):21-33.
  15. Habtu Y, Kumie A, Tefera W. Magnitude and factors of occupational injury among workers in large scale metal manufacturing industries in Ethiopia. Open Access Library Journal. 2014;1(08):1.
  16. Chau N, d'Houtaud A, Gruber M, Monhoven N, Gavillot C, Pétry D, et al. Personality self-representations of patients with hand injury, and its relationship with work injury. European journal of epidemiology. 1995;11:373-82.
  17. Naghavi Z, Yazdani A, editors. The survey of occupational accidents distribution of electrical power in Alborz Province 84 to 88. Seventh Congress Occupational Safety and Health.
  18. Bakhtiyari M, Delpisheh A, Riahi SM, Latifi A, Zayeri F, Salehi M, et al. Epidemiology of occupational accidents among Iranian insured workers. Safety Science. 2012;50(7):1480-4.
  19. Hämäläinen P, Takala J, Saarela KL. Global estimates of occupational accidents. Safety science. 2006;44(2):137-56.
  20. Shannon HS, Lowe GS. How many injured workers do not file claims for workers' compensation benefits? American journal of industrial medicine. 2002;42(6):467-73.
  21. Bena A, Giraudo M, Leombruni R, Costa G. Job tenure and work injuries: a multivariate analysis of the relation with previous experience and differences by age. BMC public health. 2013;13:1-9.
  22. KH A. Epidemiological study of occupational accidents in Yazd combined cycle power plant in years 1383 to 1390. Occupational Medicine Quarterly Journal. 2016;7(4):88-97.
  23. Biabani A, Zokaie M, Falahati M, Ziamanesh S. Investigating some individual factors effect on the consequence severity of occupational accidents. International Journal of Occupational Hygiene. 2020;12(1):50-9.
  24. Haas EJ, Eiter B, Hoebbel C, Ryan ME. The impact of job, site, and industry experience on worker health and safety. Safety. 2019;5(1):16.
  25. Fam I M. The evaluation of importance of safety behaviors in a steel manufacturer by entropy. 2009.
  26. Damayanti R, Ramandhani E. Description of Accident At Steel Industry in Gresik Indonesia. Journal of Industrial Hygiene and Occupational Health. 2018;2(2):152-61.
  27. Tang Y, Jing J, Zhang Z, Yang Y. A quantitative risk analysis method for the high hazard mechanical system in petroleum and petrochemical industry. Energies. 2017;11(1):14.
  28. Malakoutikhah M, Rabiei H, Hassanipour S, Jahangiri M. The prevalence of unsafe behaviors in Iranian workers: a systematic review and meta-analysis. Iranian journal of public health. 2021;50(2):257.
  29. Putri DL, Irfan A, Djaja IM, editors. Relationship between Unsafe Action and Condition with Work Accident among Production Unit Workers at the Jaya Sentrikon Indonesia Commpany, Padang, West Sumatra. The International Conference on Public Health Proceeding; 2023.
  30. Nyanga T. Managerial strategies to curtail workplace induced accidents in small to medium enterprses (SMEs) in the construction industry in Masvingo Urban, Zimbabwe. Business Excellence and Management. 2022;12(1):5-16.
  31. Sinaga AS, Risna R, Limbong JWS, Pane SD, Najmi L, Siregar PA. Unsafe condition and unsafe action risk control efforts for medical equipment repair workers at the haji general hospital Medan. Contagion: Scientific Periodical Journal of Public Health and Coastal Health. 2022;4(2):205-12.
  32. Catarina S, Bristot VM, Madeira K, Guimarães Filho LP, de Borba ML, Yamaguchi CK, Favretto J. Analysis of the Causes of Labor Accidents in a Steel Industry in Southern. International Journal for Innovation Education and Research. 2020;8(12):99-111.
  33. Sheu J-J, Hwang J-S, Wang J-D. Diagnosis and monetary quantification of occupational injuries by indices related to human capital loss: analysis of a steel company as an illustration. Accident Analysis & Prevention. 2000;32(3):435-43.
  34. Ghods AA, Alhani F, Anosheh M, Kahoei M. Epidemiology of occupational accidents in Semnan (2002-2006). Koomesh. 2009;10(2):95-100.
  35. Rashidi R. Survey of occupational accident in Lorestan. Yafteh. 2003;4(2):17-21.
  36. Kecklund G, Axelsson J. Health consequences of shift work and insufficient sleep. Bmj. 2016;355.
  37. Isra’a SA, Aljuboori S. Epidemiological Characteristics of Occupational Accidents Reported to the National Center for Occupational Safety and Health for the years 2011-2013. Journal of the Faculty of Medicine Baghdad. 2014;56(4):380-4.

1 گروه مهندسی بهداشت حرفه ای وایمنی کار، دانشکده بهداشت و ایمنی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2 مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، گروه مهندسی بهداشت حرفه ای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
* (نویسنده مسئول)؛ تلفن تماس: 05632381679، پست الکترونیک: fereydoonlaal@gmail.com
تاریخ دریافت: 20/09/1403                                                                      تاریخ پذیرش: 1/11/1403
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ایمنی و حوادث ناشی از کار
دریافت: 1403/9/20 | پذیرش: 1403/10/24 | انتشار: 1404/1/10
* نشانی نویسنده مسئول: بیرجند
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به فصلنامه طب کار می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Occupational Medicine Quarterly Journal

Designed & Developed by : Yektaweb