saedpanah K, Aliabadi M, Mohtamedzadeh M, Golmohammadi R. Study the level of cold strain and its relationship with physiological responses in auto mechanics employs. tkj 2018; 10 (2) :62-71
URL:
http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-897-fa.html
ساعدپناه کیوان، علی آبادی محسن، معتمد زاده مجید، گلمحمدی رستم. بررسی سطح استرین سرمایی و ارتباط آن با پاسخ های فیزیولوژیک در شاغلین مکانیک خودرو. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1397; 10 (2) :62-71
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-897-fa.html
علوم پزشکی همدان ، Mohsen.aliabadi@umsha.ac.ir
متن کامل [PDF 856 kb]
(950 دریافت)
|
چکیده (HTML) (3208 مشاهده)
متن کامل: (1337 مشاهده)
ارزیابی سطح استرین سرمایی و ارتباط آن با پاسخهای فیزیولوژیک در شاغلین مکانیک خودرو
کیوان ساعدپناه1، محسن علیآبادی[*]2، مجید معتمدزاده3، رستم گلمحمدی4
چکیده
مقدمه: مواجهه با سرما میتواند اثرات مختلفی را ایجاد کند به نحویکه سرد شدن بافتها موجب ناراحتی، کاهش عملکرد و در نتیجه موجب افزایش خطاها میشود. این مطالعه با هدف ارزیابی سطح استرین سرمایی و ارتباط آن با پاسخهای فیزیولوژیکی بدن شاغلین مکانیک خودرو در فصول سرد صورت گرفت.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی -تحلیلی مقطعی در دی ماه سال 1395 بر روی 50 نفر از شاغلین مکانیک خودرو شهر همدان صورت گرفت. نمونهگیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. پاسخهای فیزیولوژیک بدن در حین انجام فعالیت روزانه مطابق با استاندارد 9886 ISO اندازهگیری شد. بر مبنای نتایج اندازهگیری دمای عمقی و سطحی بدن شاخص نمره استرین حرارتی تعیین شد. آزمون حسی عصبی جهت تعیین سطح بیحسی در انگشتان دست کارگران نیز توسط کیت مونوفیلامنت صورت گرفت. پارامترهای محیطی هوا نیز به طور همزمان اندازهگیری گردید. تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار 21SPSS صورت گرفت.
نتایج: میانگین شاخص نمره استرین سرمایی 788/1 ±
38/4 بدست آمد نتایج نشان داد ارتباط معناداری بین شاخص نمره استرین سرمایی با پاسخهای فیزیولوژیکی از جمله ضربان قلب (05/0 >p، 39/0 r =)، فشار خون سیستولیک (05/0 >p، 57/0 r =) و فشار خون دیاستولیک (05/0 >p، 38/0 r=) وجود دارد. نتایج نشان داد 62% از کارگران دارای علائم بیحسی در انگشتان دست میباشند و میان سطح بیحسی انگشتان با دمای هوا (01/0 >p، 74/0- r=) و استرین سرمایی (01/0 >p، 84/0- r=) رابطه معناداری وجود دارد.
نتیجهگیری: شاخص استرین سرمایی با اعتبار قابل قبولی بیانکننده سطح پاسخهای فیزیولوژیک بدن کارگران در مواجهه با سرما است. بیش از نیمی از کارگران نیز دارای علائم بیحسی در انگشتان دست بودند که بر عملکرد فیزیکی آنها در حین کار تأثیرگذار بود.
واژههای کلیدی: استرین سرمایی، پاسخهای فیزیولوژیک، کارگران مکانیک، سرما
مقدمه
طبق مطالعات انجام شده وقتیکه دمای انگشتان به زیر 16 درجه سانتیگراد برسد و همچنین هنگامی که دست در مواجهه با جریان هوایی با دمای 1/19 درجه سانتیگراد قرار گیرد کاهش مهارت رخ میدهد (1). مواجهه دست با سرما به دلیل استفاده نکردن از دستکش یا هر عایق حرارتی دیگر شانس سرد شدن دستها را بیشتر کرده اما در مقابل استفاده از دستکش میزان مهارت دستها در کارهای مونتاژ را کم میکند. در معرض قرار گرفتن صورت با هوای سرد موجب تحریک عصب trigeminal شده که موجب فعال شدن مسیرهای سمپاتیک که سبب منقبض شدن عروق و همچنین فعال شدن مسیرهای پاراسمپاتیک که موجب کاهش ضربان قلب میشود (2).
چندین مطالعه نشان داده است که مواجهه سر با سرما به مدت کوتاه (60 ثانیه) در دمای صفر درجه سانتیگراد در حالت استراحت موجب کاهش جریان خون در انگشتان دست و پا تا حد 70-50 درصد میشود (3). طبق مطالعه Rapaport و همکاران نتایج نشان داد زمانی که بدن در معرض هوای سرد قرار گیرد و بهاندازه 15 درصد حرارت از دست بدهد، انگشتان دست و پا سرد میشوند، چنین اتفاقاتیمیتواندبهراحتی در مواجهه صورت با سرما رخ دهد بهطوریکهاگرچه سطح پوست صورت کم است (در حدود 04/0 مترمربع)، اگر یک انقباض جزئی در این ناحیه رخ دهد نتیجه آن از دست دادن نرخ بالای دمای بدن است (4). نتایج مطالعات نشان داده است که پوشش سر و صورت در مواجهه با سرما موجب تأخیر در انقباض عروق و در نتیجه موجب تأخیر در سرد شدن بدن و انگشتان دست و پا میشود (5).
نتیجهی اولیه مواجهه با سرما موجب کاهش فوری جریان خون پوست دست میشود که خود این امر سبب کاهش حساسیت لمسی، کاهش چابکی و ساختار انقباضی عضلانی میشود که در نتیجه سبب افزایش درد و کاهش عملکرد حرکتی میشود (6).
شاخص استرین سرمایی(CSI) روشی جهت اندازهگیری استرین سرمایی فیزیولوژیکی است. محاسبه این شاخص بر اساس اختلاف میانگین دمای عمقی(Tcore) و میانگین دمای پوست (Tsk) بر اساس مقیاس جهانی 1 تا 10 صورت میگیرد. این مدل بر اساس نتایج چندین مطالعه توسعه یافت که بر اساس مطالعات انجام شده در شرایط آزمایشگاهی دمای پوست و دمای عمقی کاهش مییافتند. با اینحال در طول انجام کار در هوای سرد دمای عمقی و دمای پوست ممکن است پاسخهای مختلفی داشته باشند. به عنوان مثال بر اساس شدت کار و میزان پوشش بدن دمای عمقی میتواند افزایش، ثابت ویا کاهش یابد و در مقابل دمای پوست نیز مانند دمای عمقی تحت تأثیر موارد ذکر شده است؛ بنابراین شاخص استرین سرمایی میتواند برآورد مفید و معنیداری از استرین فیزیولوژیکی در افراد مواجهه یافته با شرایط آب و هوای سرد ارائه دهد (8-7). از جمله مشاغلی که در مواجهه با استرس سرمایی هستند شاغلین مکانیک خودرو هستند که با توجه به نوع کار آنها زمان زیادی از روز را در معرض سرما قرار دارند. همچنین با توجه به انجام مطالعات محدود در این رابطه، این مطالعه با هدف ارزیابی سطح استرین سرمایی و ارتباط آن با پاسخهای فیزیولوژیکی بدن شاغلین مکانیک خودرو در فصول سرد صورت گرفت.
روش بررسی
مطالعه توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی حاضر در سال 1395 در فصل زمستان بر روی 50 نفر از صنف مکانیک کارا در شهر همدان انجام شد. روش انتخاب و نمونهگیری به شکل تصادفی ساده انجام شد. جهت انجام محاسبه تعداد نمونه از رابطه زیر استفاده شد.
(1)
در این رابطه و واریانس، و میانگینهای حاصل شده از مطالعه مشابه داخلی میباشد. سطح اطمینان این آزمون95% و توان آزمون برابر 80% در نظر گرفته شد. با جایگزینی مقادیر مختلف تعداد نمونه مورد نیاز در این تحقیق 50 نمونه تعیین گردید.
با استفاده از فرم رضایتنامه طراحی شده، رضایت افراد جهت شرکت در مطالعه کسب شد. پس از انتخاب نهایی افراد واجد شرایط، کلیه آزمونها برای افراد به طور کامل آموزش داده شد. فرم مشخصات دموگرافیک کارگران نیز تکمیل گردید. پاسخهای فیزیولوژیکی کارگران و متغیرهای محیطی در محیط کار شاغلین حداقل پس از گذشت دو ساعت از کار روزانه در نوبت صبح اندازهگیری شد.