دوره 12، شماره 1 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار 1399 )
جلد 12 شماره 1 صفحات 12-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
hashemi M, Halvani G H, Askari Shahi M, Tajvar A, Vahdani S F, Mehrparvar A H. Prevalence of musculoskeletal disorders and its related factors in office workers of Minab Health centers by ROSA Technique. tkj 2020; 12 (1) :1-12
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-973-fa.html
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-973-fa.html
هاشمی مریم، حلوانی غلامحسین، عسکری شاهی محسن، تاجور عبدالحمید، وحدانی سیده فاطمه، مهرپرور امیر هوشنگ. شیوع اختلالات اسکلتی‌عضلانی و عوامل مرتبط با آن در کارکنان بخش اداری مراکز بهداشتی درمانی شهر میناب با تکنیک ROSA با تکنیک ROSA. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1399; 12 (1) :1-12
مریم هاشمی 
، غلامحسین حلوانی ، محسن عسکری شاهی ، عبدالحمید تاجور ، سیده فاطمه وحدانی ، امیر هوشنگ مهرپرور*
، غلامحسین حلوانی ، محسن عسکری شاهی ، عبدالحمید تاجور ، سیده فاطمه وحدانی ، امیر هوشنگ مهرپرور*
دانشگاه علوم پزشکی یزد ، maryam.h98@yahoo.com
متن کامل [PDF 748 kb]
(1021 دریافت)
| چکیده (HTML) (3408 مشاهده)
شیوع اختلالات اسکلتی‌عضلانی و عوامل مرتبط با آن در کارکنان بخش اداری مراکز بهداشتی درمانی شهر میناب با تکنیک ROSA
مریم هاشمی[1]، غلامحسین حلوانی[2]، محسن عسکری شاهی[3]، عبدالحمید تاجور[4]، سیده فاطمه وحدانی[5]،
امیر هوشنگ مهرپرور[6] *
چکیده
مقدمه: مشاغل اداری از جمله مشاغلی هستند که شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در آنها بالا میباشد. یکی از مهمترین ریسک فاکتورهای این اختلالات، پوسـچر نامناسـب کارکنان و شرایط محیطی نامطلوب میباشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و ریسک فاکتورهای مرتبط با آن در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397 انجام پذیرفت.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به روش مقطعی بر روی 104 نفر از کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397 انجـام شـد. جهت تعیین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی پرسشنامه نوردیک و برای ارزیابی سطوح مواجهه با ریسک فاکتورها از روش ROSA استفاده گردید. دادهها با استفاده از آماره‌های توصیفی و آزمون آماری کای دو (Chi-Squre) و نرم افزارSpss تجزیه و تحلیل شدند . از نرم افزار Excel جهت رسم نمودار دادهها استفاده گردیده است.
نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که نواحی کمر (5/63 درصد)، گردن (9/51 درصد) و قسمت فوقانی پشت (50 درصد) دارای بیشترین میزان فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان اداری مورد مطالعه بوده است. ارتباط معناداری بین وجود اختلال اسکلتی-عضلانی با سن، جنس و BMI مشاهده نشد (05/0 ˃P) اما با سابقه کاری ارتباط معناداری (05/0 ˂P) را نشان داد. 6/36 درصد از کارکنان در اولویت اول اقدامات اصلاحی (یعنی لزوم هر چه سریعتر اقدامات ارگونومیکی) قرار گرفتند. ارتباط معناداری بین پوسچر نامناسب و وجود درد در گردن مشاهده گردید (05/0 ˂P).
نتیجه‌گیری: فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی بالا بود و درد گردن با پوسچر نامناسب فرد ارتباط داشت.
واژه‌های کلیدی: شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی، ROSA، عوامل خطرارگونومی، کارکنان اداری
مقدمه
جدول 1. متغیرهای دموگرافیک کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
نمودار 1. درصد فراوانی مشکلات اسکلتی-عضلانی در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
جدول 2. توزیع فراوانی (درصد) وجود درد و ناراحتی اسکلتی-عضـلانی در اندامهای بدن بـر حسـب سـن در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
جدول 5. توزیع فراوانی وجود اختلالات اسکلتی-عضلانی برحسب سطح مواجهه با ریسک پوسچر نامناسب در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
بحث
References:
1. Choobineh A. Posture assessment methods in occupational ergonomics. Hamadan. Fanavaran Publishing Co; 2004.
2. Harris PM. Nonfatal occupational injuries involving the eyes, 2004. Compensation and working conditions online US Department of Labor, Bureau of Labor Statistics http://www bls gov/opub/cwc/print/sh20040624ar01p1 htm (accessed 24 Apr 2009). 2008.
3. Biering-Sørensen F, Bickenbach J, El Masry W, Officer A, Von Groote P. ISCoS–WHO collaboration. International perspectives of spinal cord injury (IPSCI) report. Spinal cord. 2011;49(6):679.
4. Maul I, Läubli T, Klipstein A, Krueger H. Course of low back pain among nurses: a longitudinal study across eight years. Occupational and environmental medicine. 2003;60(7):497-503.
5. Winkelstein BA. Mechanisms of central sensitization, neuroimmunology & injury biomechanics in persistent pain: implications for musculoskeletal disorders. Journal of Electromyography and Kinesiology. 2004;14(1):87-93.
6. Choobineh A, Tabatabaee SH, Behzadi M. Musculoskeletal problems among workers of an Iranian sugar-producing factory. International journal of occupational safety and ergonomics. 2009;15(4):419-24.
7. Lin T-H, Liu YC, Hsieh T-Y, Hsiao F-Y, Lai Y-C, Chang C-S. Prevalence of and risk factors for musculoskeletal complaints among Taiwanese dentists. Journal of Dental Sciences. 2012;7(1):65-71.
8. Smith CA, Sommerich CM, Mirka GA, George MC. An investigation of ergonomic interventions in dental hygiene work. Applied ergonomics. 2002;33(2):175-84.
9. Bernard BP, Putz-Anderson V. Musculoskeletal disorders and workplace factors; a critical review of epidemiologic evidence for work-related musculoskeletal disorders of the neck, upper extremity, and low back. 1997.
10. Denis D, St-Vincent M, Imbeau D, Jette C, Nastasia I. Intervention practices in musculoskeletal disorder prevention: a critical literature review. Applied ergonomics. 2008;39(1):1-14.
11. Lin Z, Popovic A. Working with computers in Canada: An empirical analysis of incidence, frequency and purpose: Citeseer; 2003..
12. Dixon D, Johnston M, McQueen M. The Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand Questionnaire (DASH) can measure the impairment, activity limitations and participation restriction constructs from the International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). BMC musculoskeletal disorders. 2008;9(1):114.
13. Choobineh A, Tabatabaei SH, Tozihian M, Ghadami F. Musculoskeletal problems among workers of an Iranian communication company. Indian journal of occupational and environmental medicine. 2007;11(1):32.
14. Donaldson MS, Corrigan JM, Kohn LT. To err is human: building a safer health system: National Academies Press; 2000.
15. Hart SG, Staveland LE. Development of NASA-TLX (Task Load Index): Results of empirical and theoretical research. Advances in psychology. 52: Elsevier; 1988. p. 139-83.
16. Gerr F, Marcus M, Ensor C, Kleinbaum D, Cohen S, Edwards A, et al. A prospective study of computer users: I. Study design and incidence of musculoskeletal symptoms and disorders. American journal of industrial medicine. 2002;41(4):221-35.
17. Juul-Kristensen B, Jensen C. Self-reported workplace related ergonomic conditions as prognostic factors for musculoskeletal symptoms: the “BIT” follow up study on office workers. Occupational and environmental medicine. 2005;62(3):188-94.
18. Korhonen T, Ketola R, Toivonen R, Luukkonen R, Häkkänen M, Viikari-Juntura E. Work related and individual predictors for incident neck pain among office employees working with video display units. Occupational and environmental medicine. 2003;60(7):475-82.
19. Ortiz-Hernández L, Tamez-González S, Martı́nez-Alcántara S, Méndez-Ramı́rez I. Computer use increases the risk of musculoskeletal disorders among newspaper office workers. Archives of medical research. 2003;34(4):331-42.
20. Nicholas RA, Feuerstein M, Suchday S. Workstyle and upper-extremity symptoms: a biobehavioral perspective. Journal of occupational and environmental medicine. 2005;47(4):352-61.
21. Bongers P, Ijmker S, Van den Heuvel S, Blatter B. Epidemiology of work related neck and upper limb problems: psychosocial and personal risk factors (part I) and effective interventions from a bio behavioural perspective (part II). Journal of occupational rehabilitation. 2006;16(3):272-95.
22. Mirmohammadi S, Mehrparvar A, Soleimani H, Lotfi MH, Akbari H, Heidari N. Musculoskeletal disorders among video display terminal (VDT) workers comparing with other office workers. Iran Occupational Health. 2010;7(2):11-4.
23. Mehrparvar AH, Heydari M, Mirmohammadi SJ, Mostaghaci M, Davari MH, Taheri M. Ergonomic intervention, workplace exercises and musculoskeletal complaints: a comparative study. Medical journal of the Islamic Republic of Iran. 2014;28:69.
24. Meyers J, Miles J, Faucett J, Fathallah F, Janowitz I, Smith R, et al. Smaller loads reduce risk of back injuries during wine grape harvest. California agriculture. 2006;60(1):25-31.
25. Marras WS, Karwowski W. Interventions, Controls, and Applications in Occupational Ergonomics: Crc Press; 2006.
26. Hossain SM, Amin M, Ahmed Z, Bhuyan M, Tarafdar M, Huq S. Musculoskeletal disorders among computer users in some selected hospitals of Dhaka city. 2014.
27. Bergqvist U, Wolgast E, Nilsson B, Voss M. Musculoskeletal disorders among visual display terminal workers: individual, ergonomic, and work organizational factors. Ergonomics. 1995;38(4):763-76.
28. Ghanbary-Sartang A, Habibi H. Evaluation of musculoskeletal disorders to method Rapid Office Strain Assessment (ROSA) in computers users. Journal of Preventive Medicine. 2015;2(1):47-54.
29. Nasiri I. The survey of musculoskeletal disorders risk factors among office workers and the implementation of an ergonomic training program. Journal Mil Med. 2015;16(4):211-6.
30. Ariëns G, Bongers P, Douwes M, Miedema M, Hoogendoorn W, van der Wal G, et al. Are neck flexion, neck rotation, and sitting at work risk factors for neck pain? Results of a prospective cohort study. Occupational and environmental medicine. 2001;58(3):200-7.
31. Wahlström J. Ergonomics, musculoskeletal disorders and computer work. Occupational Medicine. 2005;55(3):168-76.
32. Moghaddam SR, Khanjani N, Hasheminejad N. Evaluating risk factors of work-related musculoskeletal disorders in assembly workers of Nishabur, Iran using rapid upper limb assessment. Health and Development Journal. 2012;1(3):227-0.
33. Rowshani Z, Mortazavi SB, Khavanin A, Mirzaei R, Mohseni M. Comparing RULA and Strain index methods for the assessment of the potential causes of musculoskeletal disorders in the upper extremity in an electronic company in Tehran. KAUMS Journal (FEYZ). 2013;17(1):61-70.
34. Karami Mb, Mehrabi Ma, Ziaei M, Nazari Z, Yarmohammadi H, Gharagozlou F. Risk assessment of musculoskeletal disorders in workers of kermanshah quarry and stone industries in 2013,2013.
35. Falaki S, Akbari H, Derakhshan M, Hannani M, Motalebi Kashani M. Prevalence and postural risk factors associated with musculoskeletal disorders among medical laboratory personnel in Kashan 2012. Iran Occupational Health. 2016;12(6):58-68.
36. Punnett L, Wegman DH. Work-related musculoskeletal disorders: the epidemiologic evidence and the debate. Journal of electromyography and kinesiology. 2004;14(1):13-23.
37. Lorusso A, Bruno S, Caputo F, L'Abbate N. Risk factors for musculoskeletal complaints among microscope workers. Giornale italiano di medicina del lavoro ed ergonomia. 2007;29(4):932-7.
38. Gerr F, Marcus M, Monteilh C. Epidemiology of musculoskeletal disorders among computer users: lesson learned from the role of posture and keyboard use. Journal of Electromyography and Kinesiology. 2004;14(1):25-31.
39. Bahrami A, Akbari H, Namayandeh M, Abdollahi N. Assessment of the musculoskeletal complaints of Kashan university hospitals staffs in 2006. KAUMS Journal (FEYZ). 2009;12(5):33-8.
40. Sonne M, Villalta DL, Andrews DM. Development and evaluation of an office ergonomic risk checklist: ROSA–Rapid office strain assessment. Applied ergonomics. 2012;43(1):98-108.
41. Saeidi C, Dastaran S, Musavi S. Evaluation of the Risk Factors of Musculoskeletal Disorders and its Relation to the Workload of Employees at 118 Call Center in Sanandaj, Iran. Journal of Health and Development. 2016;5(2):110-21.
42. Habibi E, Ebrahimi H, Barakat S, Maghsoudian L. Ergonomic assessment of musculoskeletal disorders risk factors in office staff using ROSA method and Its relation with efficiency. Journal Mil Med. 2017;19(1):31-9.
Prevalence of musculoskeletal disorders and its related factors in office workers of Minab Health centers by ROSA Technique
Hashemi M1, Halvani Gh1, Askarishahi M2, Tajvar A3, Vahdani F4, Mehrparvar AH 5*
1 Department of Occupatonal Health Engineering, School of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
2 Department of Biostatistics and Epidemiology, School of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
3 Student research committee, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
4 Healthcare Education Center, Minab Health Center, Bandar Abbas, Iran
5 Industrial Diseases Research center. Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
Abstract
Introduction: Prevalence of musculoskeletal disorders (MSDs) is high among office workers. One of the most important risk factors of these disorders is awkward posture and inappropriate environmental conditions. So, this study was carried out to determine frequency of MSDS and its related risk factors among the office workers of Minab city healthcare centers in 2018.
Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted on 104 staff in Minab city health care centers. Nordic musculoskeletal disorders questionnaire was applied to determine the prevalence of MSDs and Rapid Office Strain Assessment (ROSA) method was used for posture analysis. The data were analyzed by SPSS version 21 using descriptive statistics and chi-square test. Excel software was used to plot the graph.
Keywords: Office workers, Ergonomic risk factors, Musculoskeletal disorders, ROSA Technique
* Corresponding Author:
Email: ah.mehrparvar@gmail.com
Tel: +98 3531462136
Received: 20.09.2018 Accepted: 02.02.2020
متن کامل: (2853 مشاهده)
شیوع اختلالات اسکلتی‌عضلانی و عوامل مرتبط با آن در کارکنان بخش اداری مراکز بهداشتی درمانی شهر میناب با تکنیک ROSA
مریم هاشمی[1]، غلامحسین حلوانی[2]، محسن عسکری شاهی[3]، عبدالحمید تاجور[4]، سیده فاطمه وحدانی[5]،
امیر هوشنگ مهرپرور[6] *
چکیده
مقدمه: مشاغل اداری از جمله مشاغلی هستند که شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در آنها بالا میباشد. یکی از مهمترین ریسک فاکتورهای این اختلالات، پوسـچر نامناسـب کارکنان و شرایط محیطی نامطلوب میباشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی و ریسک فاکتورهای مرتبط با آن در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397 انجام پذیرفت.
روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و به روش مقطعی بر روی 104 نفر از کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397 انجـام شـد. جهت تعیین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی پرسشنامه نوردیک و برای ارزیابی سطوح مواجهه با ریسک فاکتورها از روش ROSA استفاده گردید. دادهها با استفاده از آماره‌های توصیفی و آزمون آماری کای دو (Chi-Squre) و نرم افزارSpss تجزیه و تحلیل شدند . از نرم افزار Excel جهت رسم نمودار دادهها استفاده گردیده است.
نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که نواحی کمر (5/63 درصد)، گردن (9/51 درصد) و قسمت فوقانی پشت (50 درصد) دارای بیشترین میزان فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی در بین کارکنان اداری مورد مطالعه بوده است. ارتباط معناداری بین وجود اختلال اسکلتی-عضلانی با سن، جنس و BMI مشاهده نشد (05/0 ˃P) اما با سابقه کاری ارتباط معناداری (05/0 ˂P) را نشان داد. 6/36 درصد از کارکنان در اولویت اول اقدامات اصلاحی (یعنی لزوم هر چه سریعتر اقدامات ارگونومیکی) قرار گرفتند. ارتباط معناداری بین پوسچر نامناسب و وجود درد در گردن مشاهده گردید (05/0 ˂P).
نتیجه‌گیری: فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی بالا بود و درد گردن با پوسچر نامناسب فرد ارتباط داشت.
واژه‌های کلیدی: شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی، ROSA، عوامل خطرارگونومی، کارکنان اداری
مقدمه
کار و انسان دو جز اصلی تفکیک ناپذیرند که باید به گونهای متناسب با یکدیگر برنامه‌ریزی شوند. همانگونه که کار برای سلامتی و احساس راحتی انسان مفید است در شرایطی میتواند اثر سو داشته باشد. اختلالات
اسکلتی- عضلانی مرتبط با کارWMSDs (Work-relatedMusculoskeletal Desorderl) یکی از مهمترین عوامل آسیبهای شغلی در بسیاری از صنایع کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه میباشد که باعث از دست رفتن زمان کار، افزایش هزینهها و آسیبهای نیروهای کار میگردد (1). بر طبق اطلاعات ثبت شده توسط سازمان آمار امریکا، در حـدود 32 درصد از کل بیماریهای شغلی در سال 2014 به اختلالات اسکلتی-عضـلانی اختصاص یافته است (2). سازمان بهداشت جهانی در بین بیماریهای شغلی، ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی ناشی از کار را پس از بیماریهای تنفسی شغلی در رتبه دوم قرار داده است (3).
در حال حاضر، کنترل و کاهش ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی در بین نیروی کاریکی از مهمترین مشکلات متخصصین ارگونومی در سراسر جهان میباشد. اهمیت کنترل و کاهش این ناراحتیها به قدری است که بسیاری از کشورها، پیشگیری از ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی ناشی از کار را در میان نیروی کار به عنوان یکی از اولویتهای ملی مورد توجه قرار داده‌اند (4, 5). برخلاف بسیاری از بیماریهای ناشی از کار که منشا آنها تماس با مواد خطرناک و مشخصی میباشد، در بروز اختلالات اسکلتی – عضلانی ممکن است چندین عامل نقش داشته باشد (6). نتایج مطالعات علمی مختلف عوامل ارگونومیک، روانی، اجتماعی، سازمانی و فردی را به عنوان عوامل خطر بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار شناسایی کرده است. از عوامل ارگونومیک که منجر به بروز این گونه اختلالات میشوند میتوان به وضعیت بدنی نامطلوب، محیط کار غیر استاندارد، حرکات تکراری روزانه و مدت زمان انجام کار را اشاره نمود (7, 8) همچنین عوامل محیطی (دمـا، رطوبـت، روشـنایی(، عوامل روانی و سازمانی )تقاضای بالا، کنترل کـم و فقـدان حمایتهای اجتماعی) و عوامل فردی مثل سـن، جـنس و شاخص توده بدنی در وقوع این آسیبها نقـش دارنـد (9, 10).
یکی از تجهیزاتی که در همه محیطهای کاری میتوان مشاهده نمود کامپیوتر میباشد که میزان استفاده از آن طی 20 سال اخیر افزایش چشمگیری داشته است. در سال 2000 ، 60 درصد از نیروی کار برای انجام بخشی از وظایف شغلی خود به کامپیوتر نیاز داشته و 80 درصد از نیروی کار گزارش کردهاند که از کامپیوتر به صورت روزانه استفاده میکنند (11, 12). از آنجایی که در دنیای امروز استفاده از کامپیوتر در بین مشاغل گوناگون رو به افزایش است بنابراین ناراحتیهای فیزیکی که اکثراً مربوط به اختلالات اسکلتی-عضلانی میباشد در میان کارمندان بخش اداری بسیار زیاد میباشد. به طوری که 60 درصد این افراد ازمشکلات اسکلتی-عضلانی شکایت دارند (13-15).
مطالعات مختلفی در مورد بررسی اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار با کامپیوتر و کارهای اداری در نقاط مختلف دنیا انجام شده است. نتایج مطالعهGerr و همکاران، فراوانی آسیبهای اسکلتی-عضلانی را در اندامهای فوقانی در کاربران کامپیوتر نشان میدهد(16). در مطالعه‌ای در آمریکا فراوانی اختلالات اسکلتی- عضلانی در کاربران کامپیوتر 54 درصد و بویژه در زنان و در نواحی گردن و شانه گزارش شده است (17). در پژوهشی که توسط Korhonen و همکاران انجام گرفت مشخص شد که کاربران کامپیوتر از اختلالات اسکلتی- عضلانی به ویژه در نواحی گردن و کمر رنج میبرند (18). نتایج دیگر مقالات منتشر شده نیز نشان میدهد که خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی در کاربران کامپیوتر نسبت به سایر مشاغل بالاتر است. از طرفی سبک کار افراد، میزان استفاده از کامپیوتر و پوسچر بدنی در هنگام کار با آن از جمله مواردی هستند که میتوان از آن در پیش‌بینی میزان ابتلا به دردهای اسکلتی- عضلانی و اختلالات عملکرد در محیطهای کاری استفاده کرد (19-23).
کار مداوم و طولانی مدت با کامپیوتر و انجام وظایف در حالت استاتیک و نشسته میتواند به عنوان یک عامل خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی دانسته شود. بنابراین با توجه به فراوانی بالای عوامل خطر شغلی در میان کاربران کامپیوتر و در نهایت فراوانی بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی در این گروه کاری، در جهت اهمیت پیشگیری از این بیماریها در محیطهای کاری، مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی با استفاده از پرسشنامه نوردیک و تعیین ریسک فاکتورهای مربوط به پوسچر با استفاده از روش ROSA در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب انجام پذیرفت.
توجه به اثرات زیان‌بار اختلالات اسکلتی- عضلانی بر روی سلامت کارکنان اداری ، این مطالعه با هدف شناسایی کاستیهای موجود در ایستگاههای کاری و تدوین برنامه مداخلهای آموزشی مناسب صورت گرفت.
روش بررسی
این مطالعه به روش توصیفی مقطعی بر روی 104 نفر از کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397 انجام شد. نمونهها با روش تصادفی ساده از بین کارکنان اداری انتخاب شدند، معیار ورود عبارت بود از افرادی که شغل آنها به صورت اداری بـوده و طـی روزحداقل 3 ساعت یا بیشتر بـا کـامپیوتر کـار می‌کردنـد، دارای سابقه کار حداقل 1 سال یا بیشـتر باشـند. معیارهای خروج نیز شامل ناهنجاری یا بیماری شناخته شده اسکلتی- عضلانی و عدم تمایل برای شرکت در مطالعه بود. داده ها در پایان شیفت کاری جمعآوری گردید.
نمونهها با روش تصادفی ساده از بین کارکنان اداری انتخاب شدند. به منظور رعایت نکات اخلاقی در پژوهش، قبل از شروع تحقیق توضیحات کامل در خصوص کار ارائه گردید و از کلیه افراد مورد مطالعه رضایتنامه کتبی شرکت در پژوهش اخذ گردید.
جمعآوری دادهها در 3 مرحله به شرح ذیل انجام پذیرفت:
مرحله اول) جمعآوری اطلاعات دموگرافیک افراد مورد مطالعه
در این راستا، از پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک که برای این منظور طراحی گردیده بود ودر آن متغیرهای سن، جنس، قد، وزن و سابقهکاری گنجانده شده بود استفاده گردید.
مرحله دوم) بررسی فراوانی ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی
به منظور تعیین فراوانی ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی از پرسشنامه نوردیک استفاده گردید(24). پرسشنامه استاندارد نوردیک، پرسشنامه‌ای است که در آن سیستم حرکتی بدن انسان به 9 ناحیه تقسیم شده و سابقه بروز درد در این نواحی مورد بررسی قرار می گیرد. این پرسشـنامه مشـتمل بـر سـؤالاتی در مـورد دردهای ستون فقرات به تفکیک دردهای گردنـی، دردهـای پشـتی، دردهای کمری و دردهای لگن هستند. در پرسشنامه نوردیک، سیسـتم حرکتی بدن انسان به 9 ناحیه شامل گردن، شانهها، آرنجها، مـچهـا /دستها، کمر، باسن/ران، زانوها، قسمت فوقانی پشت و قوزکها /پاها تقسیم شده و سابقه بـروز درد در نـواحی فـوق را مـورد بررسـی قرار میدهد. بدین ترتیب بـرای تعیـین شـیوع اخـتلالات اسـکلتی-عضلانی در یک یا چند ناحیه از بدن کارکنان پرسشنامه استاندارد نوردیک مورد استفاده قرار گرفت.
مرحله سوم) ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیک در بین کارکنان با استفاده از روش ROSA
تکنیک ارزیابی سریع فشار اسـترین یا ROSA (Rapid Office Strain Assessment) براساس پوسچرهای معرفـی شده در استاندارد) CSA Z412که ایـن اسـتاندارد بـراســاس EN ISO 9241 طراحــی شــده و حــاوی راهنماییهایی برای ارگونومی اداری می‌باشـد) و مرکـز بهداشـت حرفـهای و ایمنـی کانـادا، CCOHS 2005 طراحی شده است تا ریسک فاکتورهای محیطهای کـار اداری را بر اساس یک مقیاس کمی بیان کنـد. در واقـع ROSA براساس یک چک لیسـت تصـویری طراحـی شده اسـت کـه کمیـت قرارگیـری در معـرض ریسـک فاکتورهای محیطهای دفتری را تعیین میکند. سیسـتم نمرهدهی ROSA به عنوان یـک ابـزار غربـال‌گری بـرای اولویتبنـدی منـاطق بحرانـی از نظـر ریسک فاکتورهای ارگونومیک در دفـاتر کـاری بـزرگ استفاده میشود. نمـره نهـایی ایـن روش بـین 10-0 مشخص شده که امتیاز 5-3 را سطح هشـدار و امتیـاز بیش از 5 را ضرورت انجام اقدام مداخلهای تعیین شـده است(25). بدین ترتیب برای پوسـچر هـر یـک از انـدامهای بدن کارکنان در حین کار امتیازی در نظر گرفتـه شـد و در کاربرگ امتیازدهی ROSA ثبت گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آماره‌های توصیفی و آزمون آماری کای دو (Chi-Squre) با استفاده از نرم افزار Spss و جهت رسم نمودار از نرم افزار اکسل استفاده گردیده است. سطح معنی داری آزمون 5 درصد در نظر گرفته شده است.
کارکنان شرکت کننده در این مطالعه حاضر با رضایت شخصی وارد مطالعه شده بودند و اطمینان یافتند که اطلاعات آنها نزد پژوهشگر محرمانه خواهد ماند.
ملاحظات اخلاقی
تمامی مراحل پژوهش حاضر، با دریافت کد اخلاق IR.SSU.SPH.REC.1396.143 تحت نظارت کمیته اخلاق دانشکده بهداشت، دانشگاه شهید صدوقی یزد صورت گرفته است.
نتایج
از مجموع 104 نفر از کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب تعداد 2/70 درصد زن (73 نفر) و 8/29 درصد مردان (31 نفر ) بودند. میانگین سنی افراد برابر با 86/6±99/33 و میانگین سابقه کاری افراد برابر71/0±51/1 سال بود. اطلاعات مربوط به متغیرهای
دموگرافیک کارکنان درجدول 1 بیان شده است.
اسکلتی- عضلانی مرتبط با کارWMSDs (Work-relatedMusculoskeletal Desorderl) یکی از مهمترین عوامل آسیبهای شغلی در بسیاری از صنایع کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه میباشد که باعث از دست رفتن زمان کار، افزایش هزینهها و آسیبهای نیروهای کار میگردد (1). بر طبق اطلاعات ثبت شده توسط سازمان آمار امریکا، در حـدود 32 درصد از کل بیماریهای شغلی در سال 2014 به اختلالات اسکلتی-عضـلانی اختصاص یافته است (2). سازمان بهداشت جهانی در بین بیماریهای شغلی، ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی ناشی از کار را پس از بیماریهای تنفسی شغلی در رتبه دوم قرار داده است (3).
در حال حاضر، کنترل و کاهش ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی در بین نیروی کاریکی از مهمترین مشکلات متخصصین ارگونومی در سراسر جهان میباشد. اهمیت کنترل و کاهش این ناراحتیها به قدری است که بسیاری از کشورها، پیشگیری از ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی ناشی از کار را در میان نیروی کار به عنوان یکی از اولویتهای ملی مورد توجه قرار داده‌اند (4, 5). برخلاف بسیاری از بیماریهای ناشی از کار که منشا آنها تماس با مواد خطرناک و مشخصی میباشد، در بروز اختلالات اسکلتی – عضلانی ممکن است چندین عامل نقش داشته باشد (6). نتایج مطالعات علمی مختلف عوامل ارگونومیک، روانی، اجتماعی، سازمانی و فردی را به عنوان عوامل خطر بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار شناسایی کرده است. از عوامل ارگونومیک که منجر به بروز این گونه اختلالات میشوند میتوان به وضعیت بدنی نامطلوب، محیط کار غیر استاندارد، حرکات تکراری روزانه و مدت زمان انجام کار را اشاره نمود (7, 8) همچنین عوامل محیطی (دمـا، رطوبـت، روشـنایی(، عوامل روانی و سازمانی )تقاضای بالا، کنترل کـم و فقـدان حمایتهای اجتماعی) و عوامل فردی مثل سـن، جـنس و شاخص توده بدنی در وقوع این آسیبها نقـش دارنـد (9, 10).
یکی از تجهیزاتی که در همه محیطهای کاری میتوان مشاهده نمود کامپیوتر میباشد که میزان استفاده از آن طی 20 سال اخیر افزایش چشمگیری داشته است. در سال 2000 ، 60 درصد از نیروی کار برای انجام بخشی از وظایف شغلی خود به کامپیوتر نیاز داشته و 80 درصد از نیروی کار گزارش کردهاند که از کامپیوتر به صورت روزانه استفاده میکنند (11, 12). از آنجایی که در دنیای امروز استفاده از کامپیوتر در بین مشاغل گوناگون رو به افزایش است بنابراین ناراحتیهای فیزیکی که اکثراً مربوط به اختلالات اسکلتی-عضلانی میباشد در میان کارمندان بخش اداری بسیار زیاد میباشد. به طوری که 60 درصد این افراد ازمشکلات اسکلتی-عضلانی شکایت دارند (13-15).
مطالعات مختلفی در مورد بررسی اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار با کامپیوتر و کارهای اداری در نقاط مختلف دنیا انجام شده است. نتایج مطالعهGerr و همکاران، فراوانی آسیبهای اسکلتی-عضلانی را در اندامهای فوقانی در کاربران کامپیوتر نشان میدهد(16). در مطالعه‌ای در آمریکا فراوانی اختلالات اسکلتی- عضلانی در کاربران کامپیوتر 54 درصد و بویژه در زنان و در نواحی گردن و شانه گزارش شده است (17). در پژوهشی که توسط Korhonen و همکاران انجام گرفت مشخص شد که کاربران کامپیوتر از اختلالات اسکلتی- عضلانی به ویژه در نواحی گردن و کمر رنج میبرند (18). نتایج دیگر مقالات منتشر شده نیز نشان میدهد که خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی- عضلانی در کاربران کامپیوتر نسبت به سایر مشاغل بالاتر است. از طرفی سبک کار افراد، میزان استفاده از کامپیوتر و پوسچر بدنی در هنگام کار با آن از جمله مواردی هستند که میتوان از آن در پیش‌بینی میزان ابتلا به دردهای اسکلتی- عضلانی و اختلالات عملکرد در محیطهای کاری استفاده کرد (19-23).
کار مداوم و طولانی مدت با کامپیوتر و انجام وظایف در حالت استاتیک و نشسته میتواند به عنوان یک عامل خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی دانسته شود. بنابراین با توجه به فراوانی بالای عوامل خطر شغلی در میان کاربران کامپیوتر و در نهایت فراوانی بالای اختلالات اسکلتی-عضلانی در این گروه کاری، در جهت اهمیت پیشگیری از این بیماریها در محیطهای کاری، مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی با استفاده از پرسشنامه نوردیک و تعیین ریسک فاکتورهای مربوط به پوسچر با استفاده از روش ROSA در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب انجام پذیرفت.
توجه به اثرات زیان‌بار اختلالات اسکلتی- عضلانی بر روی سلامت کارکنان اداری ، این مطالعه با هدف شناسایی کاستیهای موجود در ایستگاههای کاری و تدوین برنامه مداخلهای آموزشی مناسب صورت گرفت.
روش بررسی
این مطالعه به روش توصیفی مقطعی بر روی 104 نفر از کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397 انجام شد. نمونهها با روش تصادفی ساده از بین کارکنان اداری انتخاب شدند، معیار ورود عبارت بود از افرادی که شغل آنها به صورت اداری بـوده و طـی روزحداقل 3 ساعت یا بیشتر بـا کـامپیوتر کـار می‌کردنـد، دارای سابقه کار حداقل 1 سال یا بیشـتر باشـند. معیارهای خروج نیز شامل ناهنجاری یا بیماری شناخته شده اسکلتی- عضلانی و عدم تمایل برای شرکت در مطالعه بود. داده ها در پایان شیفت کاری جمعآوری گردید.
نمونهها با روش تصادفی ساده از بین کارکنان اداری انتخاب شدند. به منظور رعایت نکات اخلاقی در پژوهش، قبل از شروع تحقیق توضیحات کامل در خصوص کار ارائه گردید و از کلیه افراد مورد مطالعه رضایتنامه کتبی شرکت در پژوهش اخذ گردید.
جمعآوری دادهها در 3 مرحله به شرح ذیل انجام پذیرفت:
مرحله اول) جمعآوری اطلاعات دموگرافیک افراد مورد مطالعه
در این راستا، از پرسشنامه خصوصیات دموگرافیک که برای این منظور طراحی گردیده بود ودر آن متغیرهای سن، جنس، قد، وزن و سابقهکاری گنجانده شده بود استفاده گردید.
مرحله دوم) بررسی فراوانی ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی
به منظور تعیین فراوانی ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی از پرسشنامه نوردیک استفاده گردید(24). پرسشنامه استاندارد نوردیک، پرسشنامه‌ای است که در آن سیستم حرکتی بدن انسان به 9 ناحیه تقسیم شده و سابقه بروز درد در این نواحی مورد بررسی قرار می گیرد. این پرسشـنامه مشـتمل بـر سـؤالاتی در مـورد دردهای ستون فقرات به تفکیک دردهای گردنـی، دردهـای پشـتی، دردهای کمری و دردهای لگن هستند. در پرسشنامه نوردیک، سیسـتم حرکتی بدن انسان به 9 ناحیه شامل گردن، شانهها، آرنجها، مـچهـا /دستها، کمر، باسن/ران، زانوها، قسمت فوقانی پشت و قوزکها /پاها تقسیم شده و سابقه بـروز درد در نـواحی فـوق را مـورد بررسـی قرار میدهد. بدین ترتیب بـرای تعیـین شـیوع اخـتلالات اسـکلتی-عضلانی در یک یا چند ناحیه از بدن کارکنان پرسشنامه استاندارد نوردیک مورد استفاده قرار گرفت.
مرحله سوم) ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیک در بین کارکنان با استفاده از روش ROSA
تکنیک ارزیابی سریع فشار اسـترین یا ROSA (Rapid Office Strain Assessment) براساس پوسچرهای معرفـی شده در استاندارد) CSA Z412که ایـن اسـتاندارد بـراســاس EN ISO 9241 طراحــی شــده و حــاوی راهنماییهایی برای ارگونومی اداری می‌باشـد) و مرکـز بهداشـت حرفـهای و ایمنـی کانـادا، CCOHS 2005 طراحی شده است تا ریسک فاکتورهای محیطهای کـار اداری را بر اساس یک مقیاس کمی بیان کنـد. در واقـع ROSA براساس یک چک لیسـت تصـویری طراحـی شده اسـت کـه کمیـت قرارگیـری در معـرض ریسـک فاکتورهای محیطهای دفتری را تعیین میکند. سیسـتم نمرهدهی ROSA به عنوان یـک ابـزار غربـال‌گری بـرای اولویتبنـدی منـاطق بحرانـی از نظـر ریسک فاکتورهای ارگونومیک در دفـاتر کـاری بـزرگ استفاده میشود. نمـره نهـایی ایـن روش بـین 10-0 مشخص شده که امتیاز 5-3 را سطح هشـدار و امتیـاز بیش از 5 را ضرورت انجام اقدام مداخلهای تعیین شـده است(25). بدین ترتیب برای پوسـچر هـر یـک از انـدامهای بدن کارکنان در حین کار امتیازی در نظر گرفتـه شـد و در کاربرگ امتیازدهی ROSA ثبت گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آماره‌های توصیفی و آزمون آماری کای دو (Chi-Squre) با استفاده از نرم افزار Spss و جهت رسم نمودار از نرم افزار اکسل استفاده گردیده است. سطح معنی داری آزمون 5 درصد در نظر گرفته شده است.
کارکنان شرکت کننده در این مطالعه حاضر با رضایت شخصی وارد مطالعه شده بودند و اطمینان یافتند که اطلاعات آنها نزد پژوهشگر محرمانه خواهد ماند.
ملاحظات اخلاقی
تمامی مراحل پژوهش حاضر، با دریافت کد اخلاق IR.SSU.SPH.REC.1396.143 تحت نظارت کمیته اخلاق دانشکده بهداشت، دانشگاه شهید صدوقی یزد صورت گرفته است.
نتایج
از مجموع 104 نفر از کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب تعداد 2/70 درصد زن (73 نفر) و 8/29 درصد مردان (31 نفر ) بودند. میانگین سنی افراد برابر با 86/6±99/33 و میانگین سابقه کاری افراد برابر71/0±51/1 سال بود. اطلاعات مربوط به متغیرهای
دموگرافیک کارکنان درجدول 1 بیان شده است.
جدول 1. متغیرهای دموگرافیک کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
| متغیرها | گروهها | تعداد (درصد) |
| جنس | زن | (2/70) 73 |
| مرد | (8/29) 31 | |
| گروه سنی | 30≥ | (5/37) 39 |
| 40-31 | (2/44) 46 | |
| 41≤ | (3/18) 19 | |
| سابقهکار | 10-3 | (6/60) 63 |
| 20-11 | (9/26) 28 | |
| 30-21 | (5/12) 13 | |
| BMI | لاغر 5/18≥ | (7/6) 7 |
| طبیعی 9/24-5/18 | (7/56) 59 | |
| وزن طبیعی 9/29-25 | (9/26) 28 | |
| چاق 30 ≤ | (6/9) 10 | |
| جمع | (100) 104 |
نمودار 1 درصد فراوانی مشکلات اسکلتی-عضلانی در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397 را نشان میدهد. بیشترین مشکلات اسکلتی-عضلانی کارکنان به ترتیب در نواحی کمر (5/63 درصد)، گردن (9/51درصد)، قسمت فوقانی پشت (50 درصد) و کمترین مشکل در ناحیه آرنج (9/1 درصد) مشاهده شد (نمودار 1).
در جدول 2 توزیع فراوانی وجود درد و ناراحتی اسکلتی- عضلانی در اندامهای بدن را برحسب سن کارکنان نشان داده شده است. که بیشترین مشکلات در گروه سنی 30≥ سال، مربوط به درد کمر (59 درصد) و درد گردن (6/43 درصد) و در گروه سنی 31-40 سال مربوط به درد کمر (6/69 درصد) و قسمت فوقانی پشت (5/56 درصد) و در گروه سنی 41 ≤ سال درد کمر(5/63 درصد) و درد گردن (9/51 درصد) گزارش شده است.
توزیع فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی برحسب جنسیت در جدول 3 گزارش شده است. نشان داد که بیشترین اختلالات اسکلتی- عضلانی مربوط در زنان مربوط به درد کمر (9/69 درصد) و در مردان (4/48 درصد) گزارش شده است. ارتباط معنا داری بین جنسیت با درد کمر (037/0P=)، با درد مچ /دست (032/0P=)، با زانو (024/0P=)، و به صورت لب- مرزی با قسمت فوقانی پشت (054/0P=) یافت شد.
نتایج آزمونآماری همچنین نشان داد تفاوت معناداری در فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی از نظر BMI وجود ندارد و از نظر سابقهکار تنها در اندامهای آرنج (008/0 =P) و شانه (023/0 =P) فراوانی درد و ناراحتی در افراد با سابقهکار بیشتر از ده سال به طور معناداری از افراد با سابقهکار کمتر از ده سال بیشتر بود. با این وجود فراوانی درد در اندامها در افراد با سابقهکار بالای ده سال بیشترین مقدار را داشته است.
در جدول 2 توزیع فراوانی وجود درد و ناراحتی اسکلتی- عضلانی در اندامهای بدن را برحسب سن کارکنان نشان داده شده است. که بیشترین مشکلات در گروه سنی 30≥ سال، مربوط به درد کمر (59 درصد) و درد گردن (6/43 درصد) و در گروه سنی 31-40 سال مربوط به درد کمر (6/69 درصد) و قسمت فوقانی پشت (5/56 درصد) و در گروه سنی 41 ≤ سال درد کمر(5/63 درصد) و درد گردن (9/51 درصد) گزارش شده است.
توزیع فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی برحسب جنسیت در جدول 3 گزارش شده است. نشان داد که بیشترین اختلالات اسکلتی- عضلانی مربوط در زنان مربوط به درد کمر (9/69 درصد) و در مردان (4/48 درصد) گزارش شده است. ارتباط معنا داری بین جنسیت با درد کمر (037/0P=)، با درد مچ /دست (032/0P=)، با زانو (024/0P=)، و به صورت لب- مرزی با قسمت فوقانی پشت (054/0P=) یافت شد.
نتایج آزمونآماری همچنین نشان داد تفاوت معناداری در فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی از نظر BMI وجود ندارد و از نظر سابقهکار تنها در اندامهای آرنج (008/0 =P) و شانه (023/0 =P) فراوانی درد و ناراحتی در افراد با سابقهکار بیشتر از ده سال به طور معناداری از افراد با سابقهکار کمتر از ده سال بیشتر بود. با این وجود فراوانی درد در اندامها در افراد با سابقهکار بالای ده سال بیشترین مقدار را داشته است.
نمودار 1. درصد فراوانی مشکلات اسکلتی-عضلانی در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
جدول 2. توزیع فراوانی (درصد) وجود درد و ناراحتی اسکلتی-عضـلانی در اندامهای بدن بـر حسـب سـن در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
| اندام | گروه سنی | جمع | Pvalue | |||
| 30≥ | 40-31 | 41≤ | ||||
| گردن | (6/43)17 | (3/54)25 | (2/63)12 | (9/51)54 | 341/0 | |
| شانهها | راست | (9/17)7 | (6/19) 9 | (3/26) 5 | (2/20)21 | 247/0 |
| چپ | (7/7) 3 | (9/10) 5 | (3/26) 5 | (5/12)13 | ||
| هردو | (4/15)6 | (9/23)11 | (1/21)4 | (2/20)21 | ||
| آرنج | راست | (7/7)3 | (2/15)7 | (5/10)2 | (5/11)12 | 022/0 |
| چپ | (1/5)2 | (0)0 | (5/10)2 | (8/3) 4 | ||
| هر دو | (0)0 | (0)0 | (5/10)2 | (9/1)2 | ||
| مچها/دستها | راست | (9/35)14 | (37)17 | (3/26) 5 | (6/34)36 | 698/0 |
| چپ | (1/5)2 | (3/4)2 | (5/10)2 | (8/5)6 | ||
| هر دو | (6/2)1 | (9/10)5 | (5/10)2 | (7/7)8 | ||
| کمر | (59)23 | (6/69)32 | (1/42)11 | (5/63)66 | 514/0 | |
| باسن/ران | (9/17)7 | (6/19)9 | (1/21)4 | (2/19)20 | 958/0 | |
| زانوها | (2/28)11 | (8/34)16 | (6/52)10 | (6/35)37 | 187/0 | |
| قسمت فوقانی پشت | (5/38)15 | (5/56)26 | (9/57)11 | (50)52 | 189/0 | |
| قوزک/پاها | (9/17)7 | (13)6 | (9/2) 3 | (8/15)16 | 822/0 | |
جدول 3. توزیع فراوانی (درصد) وجود درد و ناراحتی اسکلتی-عضـلانی در اندامهای بدن بـر حسـب جنس در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
جدول 4. توزیع فراوانی (درصد) کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب برحسب سطح کلی مواجهه با ریسک پوسچر نامناسب در کل بدن به روش ROSA در سال 1397
| اندام | جنس | Pvalue | ||
| زن | مرد | |||
| گردن | (8/54)40 | (2/45)14 | 368/0 | |
| شانه | راست | (3/23)17 | (9/12)4 | 115/0 |
| چپ | (11)8 | (1/16)5 | ||
| هر دو | (7/24)18 | (7/9)3 | ||
| آرنج | راست | (1/15)11 | (2/3)1 | 244/0 |
| چپ | (1/4)3 | (2/3)1 | ||
| هر دو | (7/2)2 | (0)0 | ||
| مچها/دستها | راست | (1/41)30 | (4/19)6 | 032/0 |
| چپ | (2/8)6 | (0)0 | ||
| هر دو | (8/6)5 | (7/9)3 | ||
| کمر | (9/69)51 | (4/48)15 | 037/0 | |
| باسن/ران | (9/21)16 | (9/12)4 | 286/0 | |
| زانوها | (5/42)31 | (4/19)6 | 024/0 | |
| قسمت فوقانی پشت | (2/56)41 | (5/35)11 | 054/0 | |
| قوزک/پاها | (2/19)14 | (5/6)2 | 1/0 | |
جدول 4. توزیع فراوانی (درصد) کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب برحسب سطح کلی مواجهه با ریسک پوسچر نامناسب در کل بدن به روش ROSA در سال 1397
| سطح کلی مواجهه با ریسک | تعداد (درصد) |
| 3 | (8/3)4 |
| 4 | (8/28)30 |
| 5 | (8/30)32 |
| 6 | (6/34)36 |
| 7 | (9/1)2 |
نتایج حاصل از فراوانی کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب بر حسب سطح کلی مواجهه با ریسک پوسچر نامناسب در کل بدن به روش ROSA در جدول 4 نشان داده شده است. ملاحظه میشود در 9/1 درصد از کارکنان سطح کلی خطر دارای نمره 7میباشد. همچنین ارتباط بین توزیع فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی در کارکنان و فراوانی پوسچر نامناسب با استفاده از روش نمرهدهی ROSA در جدول 5 ارائه شد.
جدول 5. توزیع فراوانی وجود اختلالات اسکلتی-عضلانی برحسب سطح مواجهه با ریسک پوسچر نامناسب در کارکنان اداری مراکز بهداشتی درمانی شهرستان میناب در سال 1397
| اندام | وجود درد | سطح مواجهه با ریسک براساس نمره ROSA | جمع | Pvalue | ||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | ||||
| گردن | دارد | (0)0 | (6/46)14 | (7/43)14 | (6/66)24 | (100)2 | (9/51)54 | 033/0 |
| ندارد | (100)4 | (3/53)16 | (2/56)18 | (3/33)12 | 0(0) | (48)50 | ||
| شانه | دارد | (50)2 | (3/43)13 | (3/59)19 | (5/55)20 | (50)1 | (8/52)55 | 897/0 |
| ندارد | (50)2 | (6/56)17 | (6/42)13 | (4/44)16 | (50)1 | (1/47)49 | ||
| آرنج | دارد | (0)0 | (3/3)1 | (75/18)6 | (5/30)11 | (0)0 | (3/17)18 | 297/0 |
| ندارد | (100)4 | (6/96)29 | (25/81)26 | (4/69)25 | (100)2 | (6/82)86 | ||
| مچها/دستها | دارد | (25)1 | (3/53)16 | (50)16 | (2/47)17 | (0)0 | (48)50 | 652/0 |
| ندارد | (75)3 | (6/46)14 | (50)16 | (7/52)19 | (100)2 | (9/51)54 | ||
| کمر | دارد | (25)1 | (3/73)22 | (3/59)19 | (1/61)22 | (100)2 | (4/36)66 | 26/0 |
| ندارد | (75)3 | (6/26)8 | (6/40)13 | (8/38)14 | (0)0 | (5/36)38 | ||
| باسن/ران | دارد | (0)0 | (20)6 | (7/18)6 | (4/19)7 | (50)1 | (23/19)20 | 701/0 |
| ندارد | (100)4 | (80)24 | (2/81)26 | (5/80)29 | (50)1 | (7/80)84 | ||
| زانوها | دارد | (0)0 | (30)9 | (2/31)10 | (50)18 | (0)0 | (5/35)37 | 123/0 |
| ندارد | (100)4 | (70)21 | (7/68)22 | (50)18 | (100)2 | (4/64)67 | ||
| قسمت فوقانی پشت | دارد | (50)2 | (3/43)13 | (1/53)17 | (7/52)19 | (50)1 | (50)52 | 942/0 |
| ندارد | (50)2 | (6/56)17 | (8/46)15 | (2/47)17 | (50)1 | (50)52 | ||
| قوزک/پاها | دارد | (0)0 | (20)6 | (5/12)4 | (6/16)16 | (0)0 | (3/15)16 | 767/0 |
| ندارد | (100)4 | (80)24 | (5/87)28 | (3/83)30 | (100)2 | (6/84)88 | ||
بحث
ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی یکی از مهمترین عوامل آسیب شغلی و ناتوانی در بسیاری از صنایع کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه میباشد که باعث اعمال هزینههای زیاد اقتصادی بر صنایع این کشورها میگردد. کنترل و کاهش ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی در بین نیروی کار یکی از مهمترین مشکلات متخصصین ارگونومی در سراسر جهان میباشد (4, 13, 24) . مهمترین ریسک فاکتورهایی که در بسیاری از مشاغل در ایجاد ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی نقش دارند عبارتاند از: فعالیت تکراری، اعمال نیروی زیاد، پوسچر کاری نامناسب، فشارهای تماسی، ارتعاش و خستگی فیزیکی (24, 25). برای افرادی که مقدار زیادی از وقت خود را صرف کار با کامپیوتر میکنند، این اختلالات یک مشکل شایع محسوب میشود. استفاده بیش از حد از کامپیوتر با افزایش درد، خارش و بیحسی گردن، شانه، آرنج و مچ همراه است(26). از آنجایی که در سالهای اخیر استفاده از کامپیوتر برای هر کاری ضروری شده و کمتر شغلی را میتوان پیدا کرد که در آن کامپیوتر استفاده نشود، بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی آسیبهای اسکلتی-عضلانی و تعیین ریسک فاکتورهای مرتبط با پوسچر نامناسب در محیط کار کارکنان اداری مرکز بهداشت شهرستان میناب انجام پذیرفته است.
نتایج مطالعه حاضر بیانگر این است که کاربران کامپیوتر با توجه به نوع و ماهیت کارشان در معرض اختلالات اسکلتی عضلانی قرار دارند. با توجه به نتایج حاصل از پرسشنامه نوردیک بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی به ترتیب در کمر (5/63 درصد)، گردن (9/51 درصد) و پشت (50 درصد) بود. در مطالعه Bergqvist و همکاران(27). که به ارزیابی اختلالات اسکلتی عضلانی در کارمندان بانک پرداختند، به این نتیجه رسیدند که بیشترین اختلالات اسکلتی عضلانی در ناحیه شانه و گردن بوده است که با یافتههای مطالعه حاضر همخوانی دارد. قنبری و همکاران(28). نیز شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی را در کارکنان اداری که با کامپیوتر کار میکنند را بررسی نمودند که نتایج مطالعه آنها نشان داد که فراوانی این اختلالات در شانه (1/62 درصد)، گردن (9/54 درصد) و کمر (1/53 درصد) بیشترین مقدار راداشته، که نتایج این مطالعه در تشابه با مطالعه حاضر میباشد. در مطالعه آزما و همکاران نیز بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی را در گردن، کمر و قسمت فوقانی پشت گزارش گردید که همسو با نتایج مطالعه حاضر میباشد (29). وجود این وضعیت احتمالاً میتواند به علت طراحی نامناسب ایستگاههای کاری در این پرسنل باشد. کار اداری به دلیل ماهیت شغلی خود اغلب نیازمند ایجاد یک وضعیت استاتیک در بدن و نشستن روی صندلی درمدت زمان طولانی میباشد. تعامل کار نشسته در مدت زمان طولانی و وضعیت نامناسب ایستگاه کاری ممکن است باعث انقباض استاتیکی طولانی مدت عضلات شده و این امر باعث افزایش فشار وارده روی دیسکهای بین مهرهای و تغییر انحناء ستون فقرات میشود. در نهایت ایجاد چنین تغییراتی ممکن است باعث افزایش ریسک ابتلا به ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی ستون فقرات گردد (30, 31).
نتایج این مطالعه همچنین نشـان داد کـه بـا وجود فراوانی بیشتر در افراد با سن بالای 30 سال در ابـتلا بـه اخـتلالات اسـکلتی عضـلانی اما ارتباط معناداری بین سن با ابتلا به این اختلالات مشاهده نشد. میتوان بیان نمود با توجه به این که درصد بسیار کمی از افراد مطالعه در گروه سنی بالای 41 سال (3/18 درصد) قرار دارند و تاثیر سن بر اختلالات اسکلتی-عضلانی در سنین بالا مشاهده میگردد، میتوان این عدم معناداری را به این موضوع نسبت داد. این نتیجه نیز با نتایج حاصل از سایر مطالعات انجام شده همسو میباشد (32-35).
در مطالعه حاضر نشـان داده شد که میـزان اختلالات اسکلتی-عضلانی در تمام اندامهای مورد بررسی در خانمها به صورت شهودی بیشتر از آقایان است، اما آزمـون آمـاری نشان داد که اختلاف معناداری بین این اختلالات و جنس وجود ندارد. نتیجه حاصل از این مطالعه همسو با مطالعه فلکی و همکاران (35) و در تضاد با مطالعه Punnet و همکاران (36) و Lorusso و همکاران (37) میباشد. علت این امر را میتوان فراوانی کمتر مردان (8/29 درصد) نسبت به زنان (2/70 درصد) نسبت داد، بنابراین اگرچه مطابق با یافتههای مطالعات قبلی زنان بیشتر از مردان در معرض اختلالات اسـکلتی-عضـلانی ناشـی ازکار قرار داشتند لیکن در این مطالعه چون فراوانی تعداد زنان بیشتر از مردان بوده است، تفاوت معنـاداری میان این دو جنس مشاهده نگردید.
در مطالعه حاضر نشان داده شد که با افزایش سابقه کار، فراوانی افراد مبتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی افزایش مییابد. در مطالعه Ger و همکاران (38)که به بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اندامهای فوقانی بدن در کاربران کامپیوتر پرداخته شده بود، نشان داد که با افزایش سابقه کاری میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی نیز افزایش مییابد، بهرامی (39)، رحیمی مقدم (32) و همکاران نیز ارتباط معناداری را بین افزایش سابقهکار و میزان شیوع این اختلالات نشان داد که یافتههای مطالعه حاضررا تأیید میکند.علت آن در واقع مربوط به این مطلب است که عموماً شروع اختلالات اسکلتی-عضلانی به صورت تدریجی بوده و با افزایش سابقه کار بروز مینمایند.
بـراساس یافتههای پژوهش میان فراوانی اختلالات اسـکلتی-عضـلانی در افراد مورد مطالعه از نظر BMI تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه مطالعه حاضر همسو با مطالعه فلکی و همکاران (35) میباشد. از آن جایی که تأثیر BMI بـرعــوارض اســکلتی عضــلانی ناشــی از کــار بیشــتر درفعالیتهای سنگین جسمی مشاهده میشود و بـا توجـه به اینکه ماهیت کاری افراد مورد مطالعه به گونهای اسـت که کمتر به فعالیتهای سنگین جسـمی اشـتغال دارنـد، بنابراین BMI تأثیری بر فراوانی وجـود درد و ناراحتی نداشته است.
بر اسـاس نتـایج ROSA مشخص شد که 4/63 درصد افراد در ناحیه هشدار (نمره نهـایی 5-3) و 6/36 درصد دیگردر ناحیـه اقـدامات سـریع ارگونـومیکی (نمره نهایی بیشتر از 5) قرار دارنـد و تمـامی افـرادی که دارای درد و نـاراحتیهـای اسـکلتی-عضـلانی دریکی از اندامهای خود بودهاند در دو ناحیـه هشـدار و یا اقدام سریع ارگونومیکی قرار داشـتندکـه بـا نتـایج حاصــل از مطالعــه انجــام شــده توســط فراســتی و همکاران(35) که به منظـور ارزیـابی اخـتلالات اسـکلتی-عضلانی در کـاربران رایانـه بـه روش ROSA انجـام گردید مطابقت دارد، نتـایج حاصـل از مطالعـه آنهـا نشــان داد کــه بــا افــزایش امتیــاز نهــایی ROSA فراوانی ناراحتیهای اسکلتی-عضلانی افزایش مـییابـد. همچنین در این راستا میتوان به نتایج مطالعـهای کـه توســط Sonne و همکــاران (40) بــه منظــور ارزیــابی و گسترش روش جدید ROSA در محـیطهـای اداری انجام شد اشاره نمود، بدین صورت که هر چه شرایط ایستگاههای کاری نامناسبتر و امتیاز نهـایی ROSA بیشتر باشد میزان بروز آسیبهای اسکلتی -عضـلانی بیشــتر اســت. در مطالعه سعیدی و همکاران(41) بر روی کارمندان مخابرات سنندج نیز نشان داده شده که با افزایش نمره ROSA فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی افزایش مییابد که در توافق با مطالعه حاضر است.
نمره نهایی ROSA با شیوع اختلالات در نواحی گردن رابطه مستقیم و معناداری داشته است. در واقع با افزایش نمره ROSA افزایش شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در گردن را به دنبال داشت که در توافق با مطالعه حبیبی و همکاران (42) است. براساس نتیجه به دست آمده میتوان بیان نمود ارتفاع و فاصله نامناسب مانیتور و نیز ارتفاع نامناسب میز میتواند از علل شیوع این اختلال باشد. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده و شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در محیط کار، لازم است در جهت کاهش شیوع این اختلالات، اقدامات مداخلهای همچون مداخلات آموزشی و مهندسی توسط کارشناسان بهداشت حرفهای صورت گیرد تا افراد با آگاهی کافی و رعایت اصول ارگونومی از ابتلا به این ناراحتیها پیشگیری نمایند.
محدودیت‌ها
با توجه به اینکه روش ROSA به طور مستقیم به بررسی پوسچر افراد در حین کار نمی‌پردازد، پیشنهاد میشود این روش همزمان با روش RULA استفاده گردد.
پیشنهادات
3). انجام دوره های آموزشی مداوم توسط کارشناسان بهداشت حرفهای مراکز، پیشنهاد میشود.
نتیجه‌گیری
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بیشترین فراوانی اختلال در نواحی کمر، گردن و قسمت فوقانی پشت بوده است. این موضوع باعث میشود که در بهبود شرایط کاری و اقدامات اصلاحی، توجه به ریسک فاکتورهای این نواحی اهمیت یابد. همچنین استفاده از روش ROSA جهت ارزیابی این ریسک فاکتورها مناسب بوده و از طریق این روش میتوان کاستیهای موجود در ایستگاه کاری را مشخص نمود تا با طراحی یک برنامه آموزشی در جهت رفع نواقص اقدام گردد.
سپاسگزاری
مطالعه حاضر از پایان نامه دانشجویی استخراج گردیده است. پژوهشگران بر خود لازم میدانند از کلیه عزیزانی شرکت کننده که نهایت همکاری را در انجام این پژوهش داشتهاند، مراتب سپاس و قدردانی را به جا آورند.
نتایج مطالعه حاضر بیانگر این است که کاربران کامپیوتر با توجه به نوع و ماهیت کارشان در معرض اختلالات اسکلتی عضلانی قرار دارند. با توجه به نتایج حاصل از پرسشنامه نوردیک بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی به ترتیب در کمر (5/63 درصد)، گردن (9/51 درصد) و پشت (50 درصد) بود. در مطالعه Bergqvist و همکاران(27). که به ارزیابی اختلالات اسکلتی عضلانی در کارمندان بانک پرداختند، به این نتیجه رسیدند که بیشترین اختلالات اسکلتی عضلانی در ناحیه شانه و گردن بوده است که با یافتههای مطالعه حاضر همخوانی دارد. قنبری و همکاران(28). نیز شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی را در کارکنان اداری که با کامپیوتر کار میکنند را بررسی نمودند که نتایج مطالعه آنها نشان داد که فراوانی این اختلالات در شانه (1/62 درصد)، گردن (9/54 درصد) و کمر (1/53 درصد) بیشترین مقدار راداشته، که نتایج این مطالعه در تشابه با مطالعه حاضر میباشد. در مطالعه آزما و همکاران نیز بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی را در گردن، کمر و قسمت فوقانی پشت گزارش گردید که همسو با نتایج مطالعه حاضر میباشد (29). وجود این وضعیت احتمالاً میتواند به علت طراحی نامناسب ایستگاههای کاری در این پرسنل باشد. کار اداری به دلیل ماهیت شغلی خود اغلب نیازمند ایجاد یک وضعیت استاتیک در بدن و نشستن روی صندلی درمدت زمان طولانی میباشد. تعامل کار نشسته در مدت زمان طولانی و وضعیت نامناسب ایستگاه کاری ممکن است باعث انقباض استاتیکی طولانی مدت عضلات شده و این امر باعث افزایش فشار وارده روی دیسکهای بین مهرهای و تغییر انحناء ستون فقرات میشود. در نهایت ایجاد چنین تغییراتی ممکن است باعث افزایش ریسک ابتلا به ناراحتیهای اسکلتی- عضلانی ستون فقرات گردد (30, 31).
نتایج این مطالعه همچنین نشـان داد کـه بـا وجود فراوانی بیشتر در افراد با سن بالای 30 سال در ابـتلا بـه اخـتلالات اسـکلتی عضـلانی اما ارتباط معناداری بین سن با ابتلا به این اختلالات مشاهده نشد. میتوان بیان نمود با توجه به این که درصد بسیار کمی از افراد مطالعه در گروه سنی بالای 41 سال (3/18 درصد) قرار دارند و تاثیر سن بر اختلالات اسکلتی-عضلانی در سنین بالا مشاهده میگردد، میتوان این عدم معناداری را به این موضوع نسبت داد. این نتیجه نیز با نتایج حاصل از سایر مطالعات انجام شده همسو میباشد (32-35).
در مطالعه حاضر نشـان داده شد که میـزان اختلالات اسکلتی-عضلانی در تمام اندامهای مورد بررسی در خانمها به صورت شهودی بیشتر از آقایان است، اما آزمـون آمـاری نشان داد که اختلاف معناداری بین این اختلالات و جنس وجود ندارد. نتیجه حاصل از این مطالعه همسو با مطالعه فلکی و همکاران (35) و در تضاد با مطالعه Punnet و همکاران (36) و Lorusso و همکاران (37) میباشد. علت این امر را میتوان فراوانی کمتر مردان (8/29 درصد) نسبت به زنان (2/70 درصد) نسبت داد، بنابراین اگرچه مطابق با یافتههای مطالعات قبلی زنان بیشتر از مردان در معرض اختلالات اسـکلتی-عضـلانی ناشـی ازکار قرار داشتند لیکن در این مطالعه چون فراوانی تعداد زنان بیشتر از مردان بوده است، تفاوت معنـاداری میان این دو جنس مشاهده نگردید.
در مطالعه حاضر نشان داده شد که با افزایش سابقه کار، فراوانی افراد مبتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی افزایش مییابد. در مطالعه Ger و همکاران (38)که به بررسی شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در اندامهای فوقانی بدن در کاربران کامپیوتر پرداخته شده بود، نشان داد که با افزایش سابقه کاری میزان شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی نیز افزایش مییابد، بهرامی (39)، رحیمی مقدم (32) و همکاران نیز ارتباط معناداری را بین افزایش سابقهکار و میزان شیوع این اختلالات نشان داد که یافتههای مطالعه حاضررا تأیید میکند.علت آن در واقع مربوط به این مطلب است که عموماً شروع اختلالات اسکلتی-عضلانی به صورت تدریجی بوده و با افزایش سابقه کار بروز مینمایند.
بـراساس یافتههای پژوهش میان فراوانی اختلالات اسـکلتی-عضـلانی در افراد مورد مطالعه از نظر BMI تفاوت معناداری وجود ندارد. نتیجه مطالعه حاضر همسو با مطالعه فلکی و همکاران (35) میباشد. از آن جایی که تأثیر BMI بـرعــوارض اســکلتی عضــلانی ناشــی از کــار بیشــتر درفعالیتهای سنگین جسمی مشاهده میشود و بـا توجـه به اینکه ماهیت کاری افراد مورد مطالعه به گونهای اسـت که کمتر به فعالیتهای سنگین جسـمی اشـتغال دارنـد، بنابراین BMI تأثیری بر فراوانی وجـود درد و ناراحتی نداشته است.
بر اسـاس نتـایج ROSA مشخص شد که 4/63 درصد افراد در ناحیه هشدار (نمره نهـایی 5-3) و 6/36 درصد دیگردر ناحیـه اقـدامات سـریع ارگونـومیکی (نمره نهایی بیشتر از 5) قرار دارنـد و تمـامی افـرادی که دارای درد و نـاراحتیهـای اسـکلتی-عضـلانی دریکی از اندامهای خود بودهاند در دو ناحیـه هشـدار و یا اقدام سریع ارگونومیکی قرار داشـتندکـه بـا نتـایج حاصــل از مطالعــه انجــام شــده توســط فراســتی و همکاران(35) که به منظـور ارزیـابی اخـتلالات اسـکلتی-عضلانی در کـاربران رایانـه بـه روش ROSA انجـام گردید مطابقت دارد، نتـایج حاصـل از مطالعـه آنهـا نشــان داد کــه بــا افــزایش امتیــاز نهــایی ROSA فراوانی ناراحتیهای اسکلتی-عضلانی افزایش مـییابـد. همچنین در این راستا میتوان به نتایج مطالعـهای کـه توســط Sonne و همکــاران (40) بــه منظــور ارزیــابی و گسترش روش جدید ROSA در محـیطهـای اداری انجام شد اشاره نمود، بدین صورت که هر چه شرایط ایستگاههای کاری نامناسبتر و امتیاز نهـایی ROSA بیشتر باشد میزان بروز آسیبهای اسکلتی -عضـلانی بیشــتر اســت. در مطالعه سعیدی و همکاران(41) بر روی کارمندان مخابرات سنندج نیز نشان داده شده که با افزایش نمره ROSA فراوانی اختلالات اسکلتی-عضلانی افزایش مییابد که در توافق با مطالعه حاضر است.
نمره نهایی ROSA با شیوع اختلالات در نواحی گردن رابطه مستقیم و معناداری داشته است. در واقع با افزایش نمره ROSA افزایش شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در گردن را به دنبال داشت که در توافق با مطالعه حبیبی و همکاران (42) است. براساس نتیجه به دست آمده میتوان بیان نمود ارتفاع و فاصله نامناسب مانیتور و نیز ارتفاع نامناسب میز میتواند از علل شیوع این اختلال باشد. در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده و شیوع اختلالات اسکلتی-عضلانی در محیط کار، لازم است در جهت کاهش شیوع این اختلالات، اقدامات مداخلهای همچون مداخلات آموزشی و مهندسی توسط کارشناسان بهداشت حرفهای صورت گیرد تا افراد با آگاهی کافی و رعایت اصول ارگونومی از ابتلا به این ناراحتیها پیشگیری نمایند.
محدودیت‌ها
با توجه به اینکه روش ROSA به طور مستقیم به بررسی پوسچر افراد در حین کار نمی‌پردازد، پیشنهاد میشود این روش همزمان با روش RULA استفاده گردد.
پیشنهادات
- رزیابی اختلالات اسکلتی-عضلانی در سایر پرسنل شاغل در دیگر بخش‌های مراکز بهداشتی -درمانی و اجـرای مداخلات مؤثر و بررسی میزان تاثیر مداخلات بر کاهش اختلالت اسکلتی- عضلانی پیشنهاد میگردد.
3). انجام دوره های آموزشی مداوم توسط کارشناسان بهداشت حرفهای مراکز، پیشنهاد میشود.
نتیجه‌گیری
نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که بیشترین فراوانی اختلال در نواحی کمر، گردن و قسمت فوقانی پشت بوده است. این موضوع باعث میشود که در بهبود شرایط کاری و اقدامات اصلاحی، توجه به ریسک فاکتورهای این نواحی اهمیت یابد. همچنین استفاده از روش ROSA جهت ارزیابی این ریسک فاکتورها مناسب بوده و از طریق این روش میتوان کاستیهای موجود در ایستگاه کاری را مشخص نمود تا با طراحی یک برنامه آموزشی در جهت رفع نواقص اقدام گردد.
سپاسگزاری
مطالعه حاضر از پایان نامه دانشجویی استخراج گردیده است. پژوهشگران بر خود لازم میدانند از کلیه عزیزانی شرکت کننده که نهایت همکاری را در انجام این پژوهش داشتهاند، مراتب سپاس و قدردانی را به جا آورند.
References:
1. Choobineh A. Posture assessment methods in occupational ergonomics. Hamadan. Fanavaran Publishing Co; 2004.
2. Harris PM. Nonfatal occupational injuries involving the eyes, 2004. Compensation and working conditions online US Department of Labor, Bureau of Labor Statistics http://www bls gov/opub/cwc/print/sh20040624ar01p1 htm (accessed 24 Apr 2009). 2008.
3. Biering-Sørensen F, Bickenbach J, El Masry W, Officer A, Von Groote P. ISCoS–WHO collaboration. International perspectives of spinal cord injury (IPSCI) report. Spinal cord. 2011;49(6):679.
4. Maul I, Läubli T, Klipstein A, Krueger H. Course of low back pain among nurses: a longitudinal study across eight years. Occupational and environmental medicine. 2003;60(7):497-503.
5. Winkelstein BA. Mechanisms of central sensitization, neuroimmunology & injury biomechanics in persistent pain: implications for musculoskeletal disorders. Journal of Electromyography and Kinesiology. 2004;14(1):87-93.
6. Choobineh A, Tabatabaee SH, Behzadi M. Musculoskeletal problems among workers of an Iranian sugar-producing factory. International journal of occupational safety and ergonomics. 2009;15(4):419-24.
7. Lin T-H, Liu YC, Hsieh T-Y, Hsiao F-Y, Lai Y-C, Chang C-S. Prevalence of and risk factors for musculoskeletal complaints among Taiwanese dentists. Journal of Dental Sciences. 2012;7(1):65-71.
8. Smith CA, Sommerich CM, Mirka GA, George MC. An investigation of ergonomic interventions in dental hygiene work. Applied ergonomics. 2002;33(2):175-84.
9. Bernard BP, Putz-Anderson V. Musculoskeletal disorders and workplace factors; a critical review of epidemiologic evidence for work-related musculoskeletal disorders of the neck, upper extremity, and low back. 1997.
10. Denis D, St-Vincent M, Imbeau D, Jette C, Nastasia I. Intervention practices in musculoskeletal disorder prevention: a critical literature review. Applied ergonomics. 2008;39(1):1-14.
11. Lin Z, Popovic A. Working with computers in Canada: An empirical analysis of incidence, frequency and purpose: Citeseer; 2003..
12. Dixon D, Johnston M, McQueen M. The Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand Questionnaire (DASH) can measure the impairment, activity limitations and participation restriction constructs from the International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF). BMC musculoskeletal disorders. 2008;9(1):114.
13. Choobineh A, Tabatabaei SH, Tozihian M, Ghadami F. Musculoskeletal problems among workers of an Iranian communication company. Indian journal of occupational and environmental medicine. 2007;11(1):32.
14. Donaldson MS, Corrigan JM, Kohn LT. To err is human: building a safer health system: National Academies Press; 2000.
15. Hart SG, Staveland LE. Development of NASA-TLX (Task Load Index): Results of empirical and theoretical research. Advances in psychology. 52: Elsevier; 1988. p. 139-83.
16. Gerr F, Marcus M, Ensor C, Kleinbaum D, Cohen S, Edwards A, et al. A prospective study of computer users: I. Study design and incidence of musculoskeletal symptoms and disorders. American journal of industrial medicine. 2002;41(4):221-35.
17. Juul-Kristensen B, Jensen C. Self-reported workplace related ergonomic conditions as prognostic factors for musculoskeletal symptoms: the “BIT” follow up study on office workers. Occupational and environmental medicine. 2005;62(3):188-94.
18. Korhonen T, Ketola R, Toivonen R, Luukkonen R, Häkkänen M, Viikari-Juntura E. Work related and individual predictors for incident neck pain among office employees working with video display units. Occupational and environmental medicine. 2003;60(7):475-82.
19. Ortiz-Hernández L, Tamez-González S, Martı́nez-Alcántara S, Méndez-Ramı́rez I. Computer use increases the risk of musculoskeletal disorders among newspaper office workers. Archives of medical research. 2003;34(4):331-42.
20. Nicholas RA, Feuerstein M, Suchday S. Workstyle and upper-extremity symptoms: a biobehavioral perspective. Journal of occupational and environmental medicine. 2005;47(4):352-61.
21. Bongers P, Ijmker S, Van den Heuvel S, Blatter B. Epidemiology of work related neck and upper limb problems: psychosocial and personal risk factors (part I) and effective interventions from a bio behavioural perspective (part II). Journal of occupational rehabilitation. 2006;16(3):272-95.
22. Mirmohammadi S, Mehrparvar A, Soleimani H, Lotfi MH, Akbari H, Heidari N. Musculoskeletal disorders among video display terminal (VDT) workers comparing with other office workers. Iran Occupational Health. 2010;7(2):11-4.
23. Mehrparvar AH, Heydari M, Mirmohammadi SJ, Mostaghaci M, Davari MH, Taheri M. Ergonomic intervention, workplace exercises and musculoskeletal complaints: a comparative study. Medical journal of the Islamic Republic of Iran. 2014;28:69.
24. Meyers J, Miles J, Faucett J, Fathallah F, Janowitz I, Smith R, et al. Smaller loads reduce risk of back injuries during wine grape harvest. California agriculture. 2006;60(1):25-31.
25. Marras WS, Karwowski W. Interventions, Controls, and Applications in Occupational Ergonomics: Crc Press; 2006.
26. Hossain SM, Amin M, Ahmed Z, Bhuyan M, Tarafdar M, Huq S. Musculoskeletal disorders among computer users in some selected hospitals of Dhaka city. 2014.
27. Bergqvist U, Wolgast E, Nilsson B, Voss M. Musculoskeletal disorders among visual display terminal workers: individual, ergonomic, and work organizational factors. Ergonomics. 1995;38(4):763-76.
28. Ghanbary-Sartang A, Habibi H. Evaluation of musculoskeletal disorders to method Rapid Office Strain Assessment (ROSA) in computers users. Journal of Preventive Medicine. 2015;2(1):47-54.
29. Nasiri I. The survey of musculoskeletal disorders risk factors among office workers and the implementation of an ergonomic training program. Journal Mil Med. 2015;16(4):211-6.
30. Ariëns G, Bongers P, Douwes M, Miedema M, Hoogendoorn W, van der Wal G, et al. Are neck flexion, neck rotation, and sitting at work risk factors for neck pain? Results of a prospective cohort study. Occupational and environmental medicine. 2001;58(3):200-7.
31. Wahlström J. Ergonomics, musculoskeletal disorders and computer work. Occupational Medicine. 2005;55(3):168-76.
32. Moghaddam SR, Khanjani N, Hasheminejad N. Evaluating risk factors of work-related musculoskeletal disorders in assembly workers of Nishabur, Iran using rapid upper limb assessment. Health and Development Journal. 2012;1(3):227-0.
33. Rowshani Z, Mortazavi SB, Khavanin A, Mirzaei R, Mohseni M. Comparing RULA and Strain index methods for the assessment of the potential causes of musculoskeletal disorders in the upper extremity in an electronic company in Tehran. KAUMS Journal (FEYZ). 2013;17(1):61-70.
34. Karami Mb, Mehrabi Ma, Ziaei M, Nazari Z, Yarmohammadi H, Gharagozlou F. Risk assessment of musculoskeletal disorders in workers of kermanshah quarry and stone industries in 2013,2013.
35. Falaki S, Akbari H, Derakhshan M, Hannani M, Motalebi Kashani M. Prevalence and postural risk factors associated with musculoskeletal disorders among medical laboratory personnel in Kashan 2012. Iran Occupational Health. 2016;12(6):58-68.
36. Punnett L, Wegman DH. Work-related musculoskeletal disorders: the epidemiologic evidence and the debate. Journal of electromyography and kinesiology. 2004;14(1):13-23.
37. Lorusso A, Bruno S, Caputo F, L'Abbate N. Risk factors for musculoskeletal complaints among microscope workers. Giornale italiano di medicina del lavoro ed ergonomia. 2007;29(4):932-7.
38. Gerr F, Marcus M, Monteilh C. Epidemiology of musculoskeletal disorders among computer users: lesson learned from the role of posture and keyboard use. Journal of Electromyography and Kinesiology. 2004;14(1):25-31.
39. Bahrami A, Akbari H, Namayandeh M, Abdollahi N. Assessment of the musculoskeletal complaints of Kashan university hospitals staffs in 2006. KAUMS Journal (FEYZ). 2009;12(5):33-8.
40. Sonne M, Villalta DL, Andrews DM. Development and evaluation of an office ergonomic risk checklist: ROSA–Rapid office strain assessment. Applied ergonomics. 2012;43(1):98-108.
41. Saeidi C, Dastaran S, Musavi S. Evaluation of the Risk Factors of Musculoskeletal Disorders and its Relation to the Workload of Employees at 118 Call Center in Sanandaj, Iran. Journal of Health and Development. 2016;5(2):110-21.
42. Habibi E, Ebrahimi H, Barakat S, Maghsoudian L. Ergonomic assessment of musculoskeletal disorders risk factors in office staff using ROSA method and Its relation with efficiency. Journal Mil Med. 2017;19(1):31-9.
Prevalence of musculoskeletal disorders and its related factors in office workers of Minab Health centers by ROSA Technique
Hashemi M1, Halvani Gh1, Askarishahi M2, Tajvar A3, Vahdani F4, Mehrparvar AH 5*
1 Department of Occupatonal Health Engineering, School of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
2 Department of Biostatistics and Epidemiology, School of Public Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
3 Student research committee, Shiraz University of Medical Sciences, Shiraz, Iran
4 Healthcare Education Center, Minab Health Center, Bandar Abbas, Iran
5 Industrial Diseases Research center. Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
Abstract
Introduction: Prevalence of musculoskeletal disorders (MSDs) is high among office workers. One of the most important risk factors of these disorders is awkward posture and inappropriate environmental conditions. So, this study was carried out to determine frequency of MSDS and its related risk factors among the office workers of Minab city healthcare centers in 2018.
Materials and Methods: This cross-sectional study was conducted on 104 staff in Minab city health care centers. Nordic musculoskeletal disorders questionnaire was applied to determine the prevalence of MSDs and Rapid Office Strain Assessment (ROSA) method was used for posture analysis. The data were analyzed by SPSS version 21 using descriptive statistics and chi-square test. Excel software was used to plot the graph.
Results: The highest prevalence rates of MSDs were reported in low back (63.5%), neck (51.9%) and upper back (50%). There was no significant difference between MSDs and age, sex and BMI (P˃0.05) but there was a significant relationship with work experience (P˂0.05). Totally, 36.6% of employees were placed in the first priority of corrective actions (i.e. the need for ergonomic interventions as soon as possible). There was a significant correlation between awkward posture and neck pain (P <0.05).Conclusion: The frequency of MSDS in health center office workers was high and neck pain was related to awkward posture.
Keywords: Office workers, Ergonomic risk factors, Musculoskeletal disorders, ROSA Technique
|
This paper should be cited as:
Hashemi M, Halvani GH, Askarishahi M, Tajvar A, Vahdani F, Mehrparvar AM. Study of musculoskeletal disorders prevalence and its Related Factors in by ROSA Technique in administrative staff of Minab Health centers. Occupational Medicine Quarterly Journal 2020:12(1): 1-12. |
Email: ah.mehrparvar@gmail.com
Tel: +98 3531462136
Received: 20.09.2018 Accepted: 02.02.2020
[1] دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی بهداشت حرفهای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، ایران
[2] استادیار، مهندسی بهداشت حرفهای، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، ایران
[3] استادیار، گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، ایران
[6] استاد، گروه ارگونومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، ایران
* نویسنده مسئول: تلفن: 03531462136، پست الکترونیک: ah.mehrparvar@gmail.com
تاریخ دریافت: 29/06/1397 تاریخ پذیرش:13/11/1398
* نویسنده مسئول: تلفن: 03531462136، پست الکترونیک: ah.mehrparvar@gmail.com
تاریخ دریافت: 29/06/1397 تاریخ پذیرش:13/11/1398
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
ارگونومی
دریافت: 1397/6/29 | پذیرش: 1398/10/22 | انتشار: 1399/4/15
دریافت: 1397/6/29 | پذیرش: 1398/10/22 | انتشار: 1399/4/15
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
