حمید رضا صابری، راضیه نبی میبدی، معصومه جدا خانی،
دوره ۳، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۰ )
چکیده
مقدمه: این مطالعه با هدف بررسی شیوع رفتارهای پرخطر در خدمات درمانی بیمارستان شهید بهشتی که بزرگ‌ترین بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کاشان می‌باشد انجام شد. روش بررسی: مطالعه حاضر به صورت مقطعی و توصیفی انجام شد. جامعه مورد مطالعه امور خدمات درمانی شامل خون‌گیری، پانسمان و تزریقات است که توسط پرسنل درمانی در بخش‌های مختلف بیمارستان شهید بهشتی کاشان انجام می‌شود. بر اساس حجم نمونه تعیین شده تعدادی از موارد پانسمان، تزریقات و خون‌گیری در حال اقدام توسط بهیاران، پرستاران و اینترن‌ها به صورت تصادفی و نامحسوس و بدون اطلاع فرد اقدام کننده و بیمار در بخش‌های مختلف بیمارستان، انتخاب شده و مورد مشاهده مستقیم قرار گرفت. یافته‌ها: در این مطالعه در مجموع ۱۴۰ نفر از پرسنل بخش‌های مختلف بیمارستان در سه زمینه تزریقات، پانسمان و خون‌گیری مورد بررسی قرار گرفتند. در بین نمونه‌های گرفته شده در هر سه قسمت خون‌گیری، پانسمان و تزریقات، بیشترین رفتار پرخطر مربوط به عدم شستن دست‌ها قبل از شروع کار بود و کمترین رفتار پر خطر در نمونه‌های خون‌گیری مربوط به عدم ریختن خون گرفته شده به روش صحیح داخل لوله، در بین نمونه‌های پانسمان، مربوط به عدم پوشیدن دستکش استریل و در نمونه‌های گرفته شده تزریقات، مربوط به نبستن تورنیکه ۶-۵ اینچ بالای محل تزریق بوده است. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد یکی از علل رفتارهای پرخطر در اعمال درمانی کمبود آگاهی پرستاران، فقدان یا کمبود برنامه‌های آموزشی در زمینه کنترل عفونت و استانداردهای موجود می‌باشد. برنامه‌های آموزشی مناسب و منظم می‌تواند باعث بالا بردن سطح اطلاعات پرسنل و کاهش وقوع این خطاها گردد.
ناصر هاشمی نژاد، غلامحسین حلوانی، مجتبی مقدسی، فرزانه ذوالعلی، مهدیه شفیعی زاده بافقی،
دوره ۴، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۱ )
چکیده
مقدمه: به منظور حفظ و صیانت نیروی انسانی نیاز است که سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست که متکی بر اصل "پیشگیری قبل از وقوع" می باشد، در پروژه‌ها اعمال شود. هدف از این تحقیق بررسی مغایرت‌های ایمنی و تعیین ارتباط ریسک ارزیابی شده با شاخصهای حادثه می‌باشد. روش بررسی: در یک پژوهش توصیفی-تحلیلی، بر روی ۳۰ شغل در پروژه ساخت کارخانه آگلومراسیون، پس از دسته‌بندی خطرات مشاغل در لیست مقدماتی خطر (PHL: Preliminary Hazard List)، شدت و احتمال ریسک تعیین و کد ارزیابی ریسک اولیه محاسبه شد. ریسک‌های قابل قبول از لیست مقدماتی خطر حذف و مابقی برای اقدامات اصلاحی وارد فرم PHA (Preliminary Hazard Analysis) گردید و سپس کد ارزیابی ریسک ثانویه تعیین شد. همچنین شاخصهای عملکرد ایمنی سالیانه در این مشاغل محاسبه و در نهایت آنالیز آماری صورت گرفت. یافته‌ها: در میان مشاغل مختلف، بالاترین ضریب تکرار حادثه و بیشترین میزان ریسک مربوط به شغل جوشکاری و بیشترین روز از دست رفته کاری مربوط به شغل نصاب اسکلت فلزی بود. ضریب همبستگی پیرسون ارتباط معکوس و کاملاً معناداری بین کدهای ارزیابی ریسک اولیه و شاخصهای عملکرد ایمنی نشان داد. همچنین معادله رگرسیون خطی مشخص کرد که به ازای یک واحد افزایش ارزیابی ریسک اولیه، میزان ضرایب تکرار حادثه، شدت حادثه و شاخص تکرار- شدت به ترتیب ۹/۱۴، ۳۷/۱۱۰ و ۲۴/۱ کاهش می‌یابد. نتیجه‌گیری: با توجه به نرخ بالای بروز حوادث و وجود ریسک‌های غیر قابل قبول در این پروژه به نظر می‌رسد لازم است که هرچه سریعتر نسبت به بررسی دقیق مغایرت‌های ایمنی و رفع آن اقدام گردد.
مهدی اصغری، محمدحسین تقدیسی، مرتضی حقیقی، داوود یکه فلاح، مرضیه عباسی نیا، ایمان احمدنزاد، حامد آقائی،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: با توجه به این که بیشتر حوادث ناشی از کار در نتیجه ادراکات و رفتارهای ناایمن می‌باشد ضرورت تحقیق در این زمینه پر واضح است. این پژوهش با هدف ارزیابی ادراکات کارکنان نسبت به فرهنگ ایمنی در یک کارخانه نورد و تولید قطعات فولادی بر حسب مدل اعتقاد بهداشتی انجام گرفت.
روش بررسی: این پژوهش مطالعه‌ای مقطعی می‌باشد. جمعیت مورد مطالعه کلیه کارکنان مشغول به کار در کارخانه نورد و تولید قطعات فولادی می‌باشد که حجم نمونه آماری ۱۷۰ نفر انتخاب شد. پس از آماده شدن پرسشنامه، روایی و پایایی پرسشنامه مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. سپس با توجه به حجم نمونه، اطلاعات حاصل از پرسشنامه، به بانک اطلاعاتی منتقل و آنالیز آماری توسط نرم‌افزار SPSS انجام شد.
یافته‌ها: در این پژوهش تحصیلات بیشتر افراد مورد بررسی زیر دیپلم (۵/۶۳%) و بیشترین فراوانی گروه سنی بین ۲۳ تا ۲۸ ساله (۷/۳۴%) بود. ۷/۷۴% کارکنان متأهل و ۶/۴۰% کارکنان سابقه کاری بین ۳ تا ۵ سال داشتند. در این پژوهش در کل ۷/۶۴% کارکنان از ادراکات متوسط و ۴/۲۲% از کارکنان از ادراکات خوبی نسبت به ایمنی برخوردار بودند. همچنین با انجام آزمون کای اسکوئر ارتباط معنی‌داری بین سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی مانند ادراک حساسیت با شغل (۰۰۲۰/۰p=) ادراک حساسیت با واحد کار (۰۰۰/۰p= ) و ادراک موانع با سابفه کار (۰۳۴/۰ p=) دیده شد.
نتیجه‌گیری: کارکنان مورد بررسی از دانش و نگرشی نسبتاً خوب درباره ایمنی برخوردار بودند. از آنجا که کارکنان از گروه‌های آسیب‌پذیر محیط کار محسوب می‌شوند اجرای برنامه‌های آموزشی و مداخله‌ای با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی یا سایر مدل‌های آموزشی، به منظور افزایش ادراکاتشان در خصوص رعایت ایمنی و اصول ایمنی توصیه می‌شود.
محمدعلی مروتی، مشرفه چالشگر، معصومه عباسی شوازی، رضا شریفی ،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: سر و صدا یکی از شایعترین عامل زیان‌آور محیط کار است و کاهش شنوایی ناشی از صدا، یکی از شایعترین بیماریهای شغلی در دنیا محسوب می‌شود. به طوری که امروزه جزء ده بیماری عمده مرتبط با کار معرفی شده است. هدف از این مطالعه بررسی عوامل مرتبط با استفاده از گوشی حفاظتی در کارگران کارخانجات نساجی شهر یزد بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده است.
روش بررسی: در این پژوهش تحلیلی مقطعی ۱۳۴ نفر از کارگران کارخانجات نساجی شهر یزد که در معرض صدای بالاتر از ۸۵ دسی‌بل قرار داشتند به روش خوشه‌ای از بین ۴ کارخانه نساجی انتخاب شدند. پرسشنامه‌ای برای سنجش غیرمستقیم سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده (اعتقادات رفتاری، ارزیابی نتایج، عقاید هنجاری، انگیزه پیروی، عقاید کنترلی و تأثیر عقاید کنترلی) طراحی و روایی و پایایی آنها نیز تعیین شدند. اطلاعات با استفاده از آزمون همبستگی و آنالیز رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: در این مطالعه ۱/۲۴% از کارگران همیشه از گوشی استفاده می‌کردند و ۴/۲۸% آنها نیز اصلاً استفاده نمی‌کردند و همچنین قصد استفاده از گوشی حفاظتی با رفتار قبلی و هنجار انتزاعی همبستگی معنی‌داری داشته است. سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده توانستند ۹/۱۴% از واریانس قصد استفاده از گوشی حفاظتی را در کارگران تبیین کنند و فقط سازه هنجارهای انتزاعی از تعیین کننده‌های استفاده از گوشی حفاظتی در کارگران بود. همچنین تنها سازه قصد توانست ۹/۷۷% از واریانس رفتار استفاده از گوشی حفاظتی در کارگران پیش‌بینی کند.
نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق اهمیت سازه هنجارهای انتزاعی بر قصد استفاده از گوشی حفاظتی در کارگران را نشان داد بنابراین لازم است در طراحی برنامه‌ها و مداخلات آموزشی در ارتقا استفاده از گوشی حفاظتی و رفتارهای ایمن در کارخانه‌ها مورد توجه قرار گیرد.
محمدباقر خدایی، محمدکاظم عراقی، علی اقتصادی،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: در بهره‌برداری از جنگل عموماً ترکیبی از خطرات طبیعی و مواد دخالت دارند که به سلامت و ایمنی کارگران جنگل آسیب می‌رسانند .هدف از انجام این مطالعه بررسی و تجزیه و تحلیل آماری عوامل موثر در بروز حادثه بر شاغلین بهره‌بردار از جنگل‌های منطقه ساری می‌باشد که در حین بهره‌برداری از جنگل‌‌ها اتفاق می‌افتد.
روش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعه مقطعی ( توصیفی وتحلیلی) می‌باشد. تعداد ۱۳۶ نمونه ازحوداث ثبت شده درگزارش حادثه شاغلین درطی سالهای ۱۳۸۸ الی ۱۳۹۰ در جنگل‌های حومه ساری مورد بررسی قرار گرفته و ارتباط بین حوداث با علل و نوع حادثه، ماهیت آسیب‌های وارده وعوامل موثر بر اعمال نایمن و شرایط نایمن، و عضوهای صدمه ومیزان ساعت کار از دست رفته آسیب دیدگان مشخص گردیده و سپس داده‌ها با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد ۵۳% حوداث به دلیل اعمال نا ایمن و ۴۷% مربوط به شرایط ناایمن محیط کار می‌باشد بیشترین عضو حادثه دیده در این تحقیق دست، پا و چشم به ترتیب با ۵۶، ۵۱ و ۱۸ مورد بوده که در رتبه اول تا سوم قراردارند. بررسی یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد ۵۵ حادثه به صورت سرپایی معالجه شده و باعث از دست دادن کار حداقل یک روز کامل یک کارگر و ۸۱ مورد صدمات عمده که کارگران نیاز به مدوا و استراحت بین دو تا ۱۳۵ روز داشتند. میانگین ساعت کار از دست رفته آسیب‌دیدگان ۱۱/۶۶ ساعت کار به ازای هرحادثه بوده است.
نتیجه‌گیری: علل اصلی این صدمات، عدم استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی در اعمال ناایمن و عوامل مکانیکی و فیزیکی در شرایط ناایمن هستند. یافته‌های مطالعه بر لزوم تلاش برای کاهش اعمال یاد شده با استفاده از وسایل و تجهیزات حفاظت فردی و همچنین رفع مشکلات عوامل مکانیکی و انجام برنامه‌های آموزشی لازم درخصوص نحوه بکارگیری و روش‌های اصولی، مناسب کار با تجهیزات به کارگران، تأکید می‌کند.
امیرحسین خوش اخلاق، غلامحسین حلوانی، امیرهوشنگ مهرپرور، فریدون لعل،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: روش چه می‌شود اگر؟ ابزاری نظام یافته و سیستماتیک بر پایه کار تیمی است که قادر است انحرافات مربوط به فرایند کاری، عملکردهای انسانی و نقص‌های تجهیزاتی را به شیوه بارش افکار شناسایی و ارزیابی کند. به دلیل اینکه استان یزد از حیث داشتن واحدهای تولید کاشی و سرامیک در کشور رتبه اول را داراست، لذا این مطالعه با هدف بررسی میزان اثربخشی اقدامات کنترلی در کاهش سطح ریسک خطرات ناشی از کار در یکی از صنایع سرامیک انجام پذیرفت.
روش بررسی: این مطالعه قبل و بعد (نیمه تجربی) است که از بین کارخانه‌های سرامیک‌‌سازی استان یزد یکی از کارخانه‌ها به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب گردید. پس از ارزیابی اولیه توسط تیم کارشناسی، راهکارهای اصلاحی اجرا و RAC۲ به دست آمد. برای آنالیز داده‌ها از نرم‌افزارSPSS نسخه ۱۶ استفاده گردید.
یافته‌ها: تعداد ۱۰۷ خطر در کل بخش‌ها شناسایی گردید، کمترین و بیشترین خطرات شناسایی شده به ترتیب مربوط به واحد نگهبانی و واحد تعمیرات و نگهداری بود. تعداد ریسک‌های قابل قبول قبل و بعد از مداخلات به ترتیب از۷ به ۹۰، پایین‌ترین حد قابل قبول ۸۵ به ۱۷ و غیر قابل قبول ۱۵ به ۰ رسید.
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که اقدامات مهندسی- مدیریتی توأم با هم، نسبت به هر یک از این اقدامات به تنهایی، تأثیر‌پذیری بیشتری نسبت به کاهش عدد ریسک داشته است. با استفاده از این روش، می‌توان میزان خطر محیط‌های مخاطره‌آمیز را کاهش داد یا کنترل کرد و همچنین این ابزار مدیریت ریسک مناسب، برای کلیه صنایع مشابه می‌باشد.
لیلی بریم نژاد، مرجان مردانی حموله، نعیمه سیدفاطمی، مهرداد مستغاثی،
دوره ۵، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: مهارت قاطعیت به پرستاران در جهت عملکرد بهتر آنان یاری می‌رساند. از طرفی، خطاهای کاری از امور اجتناب‌ناپذیر در حرفه پرستاری است. هدف این مطالعه تعیین ارتباط قاطعیت پرستاران با گزارش دادن خطاهای کاری آنان می‌باشد.
روش بررسی: در این مطالعه توصیفی و مقطعی ۱۵۳ نفر از پرستاران بیمارستان فاطمه‌الزهرا نجف آباد به روش سرشماری مشارکت داشتند. ابزار جمع آوری داده‌ها پرسشنامه‌های قاطعیت گمبریل و ریچی و خطاهای کاری بودند. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش ۱۶ و با بهره‌گیری از آزمون‌های آماری کای دو و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد.
یافته‌ها: اکثریت پرستاران (۴/۷۸%) دارای قاطعیت در سطح متوسط بودند و اکثریت آنان (۲/۵۸%) با گزارش دادن خطاهای کاری در سطح متوسط موافق بوده‌اند. مطابق آزمون ضریب همبستگی پیرسون بین قاطعیت پرستاران و گزارش دادن خطاهای کاری آنان همبستگی مستقیم وجود داشت (۰۳۵/۰=r) ولی این همبستگی از نظر آماری معنادار نبود(۵۸/۰=P).
نتیجه‌گیری: پرستاران با قاطعیت بالاتر، خطاهای کاری خود را زیادتر گزارش می‌دادند. با توجه به این که از بین بردن خطاهای کاری صدرصد امکان پذیر نمی‌باشد، تلاش برای گزارش دادن آنها با تکیه بر ارتقای سطح قاطعیت پرستاران پیشنهاد می‌گردد.
سمیه دانشور، سید باقر مرتضوی، صدیقه عطرکار روشن،
دوره ۵، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: بروز حریق داخل یا خارج از قطارهای فعال در سیستم ریلی مترو را می‌توان ناشی از دلایل متعددی دانست، که می‌تواند علاوه بر ایجاد خسارات و تلفات فاجعه‌‌بار، باعث ایجاد شوک به جامعه نیز گردد. بدین جهت مطالعه‌ای با هدف شناسایی عوامل موثر در ایجاد حریق و ارزیابی میزان خطر حریق در قطارهای نوع Direct Current فعال در خطوط مترو شهر تهران انجام شد.
روش بررسی: در اجرای این تحقیق پس از شناسایی انواع عوامل بوجود آورنده حریق در قطارهای مترو از طریق مشاهده، مصاحبه و بررسی مستندات با استفاده از تکنیک آنالیز درخت خطا مهمترین علل بروز خطر حریق در قطارهای DC فعال در خطوط مترو شهر تهران تعیین شد. همچنین با آنالیز کمی درخت خطا میزان احتمال وقوع خطر حریق در طول یک سال محاسبه گردید.
یافته‌ها: مهمترین عوامل موثر در بروز حریق در قطارهای Direct Current مترو تهران را می‌توان عدم وجود برنامه منظم تعمیرات پیشگیرانه، عدم انجام تعمیرات صحیح، کیفیت نامناسب تجهیزات، عدم تعبیه data logger جهت پایش تغییرات دمایی مقاومت‌های سقف قطار و نیز نحوه هدایت راهبران قطار ذکر کرد. بر اساس محاسبات به عمل آمده در این پژوهش احتمال وقوع خطر یک بار برای هر ۳/۱ سال محاسبه گردید.
نتیجه‌گیری: با توجه به نقش سیستم ریلی مترو تهران در جابجایی مسافرین و تراکم جمعیت در آن و همچنین احتمال وقوع خطرمحاسبه شده، با برگزاری دوره‌های آموزشی مناسب برای پرسنل درگیر و نظارت دقیق در حین انجام تعمیرات، نصب تجهیزات پایش حرارتی و آموزش مناسب راهبران قطار می‌توان احتمال وقوع خطر را کاهش داد.
محبوبه کیانی، ایرج محمدفام، توفیق الهویرنلو،
دوره ۵، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۹۲ )
چکیده
مقدمه: یکی از فرضیات بحث نشده در تمام روش‌های آنالیز قابلیت اطمینان این است که عملکرد انسان وابسته به شرایطی است که تحت آن وظایف و فعالیت‌ها انجام می‌شوند. این شرایط شامل فاکتورهای موثر بر عملکرد (PIFs) Performance Influencing Factors یا فاکتورهای شکل‌دهنده عملکرد (PSFs)Performance Shaping Factors می‌باشند؛ لذا به منظور ارتقای وضعیت ایمنی و کاهش خطای انسانی، شناسایی و ارزیابی فاکتورهای موثر برعملکرد به عنوان یک ضرورت محسوب می‌شود، این تحقیق نیز در همین راستا انجام شده است.
روش بررسی: مطالعه حاضر یک پژوهش از نوع موردی است که دراتاق کنترل یکی از مناطق عملیاتی شرکت انتقال گاز، اجرا شده است. برای انجام پژوهش ابتدا با مطالعه کتابخانه‌ای به شناسایی و انتخاب فاکتورهای موثر بر عملکرد پرداخته شد سپس برای جمع آوری داده‌های لازم، پرسشنامه‌ای تهیه گردید و در نهایت با به کارگیری منطق فازی تجزیه و تحلیل آنها انجام شد.
یافته‌ها: تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که از بین فاکتورهای تعیین شده، از نظر اپراتورهای اتاق کنترل، کیفیت شاخص "انجام دو یا چند کار به طور همزمان" و "زمان مورد قبول برای انجام کار" قابل قبول است؛ در صورتی که شاخص کیفیت و میزان آموزش‌های موجود در شرکت برای آنها نامطلوب است.
نتیجه‌گیری: شناسایی و ارزیابی فاکتورهای موثر بر عملکرد در صنایع مختلف وتحلیل آنها به روش فازی در جهت کاهش خطای انسانی و بهبود عملکرد افراد و ارتقای سطح ایمنی، امری بسیار ضروری و مهم می‌باشد.
محمد حاج آقازاده، جواد عدل، مهدی زارع،
دوره ۶، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: علیرغم مطالعات وسیع در زمینه جو ایمنی در کشورهای مختلف، در ایران تلاش‌های انگشت شماری انجام گرفته که در اکثر آنها از ابزار دانشگاه Loughborough استفاده شده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ایمنی با استفاده از پرسشنامه نوردیک در یکی از بنادر ایران بود انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه توصیفی مقطعی تمامی ۷۵ نفر کارگران یکی از بنادر کشور در ۷ گروه شغلی انتخاب و پرسشنامه را تکمیل نمودند. جهت تعیین روایی و پایایی ابزار تعداد ۲۵ پرسشنامه تکمیل و ضریب تجانس درونی با آلفای کرونباخ محاسبه گردید. پرسشنامه نهایی شده به تعداد ۷۵ عدد در اختیار مدیریت ایمنی قرار گرفت تا به صورت خود گزارش‌دهی تکمیل شود. یافته‌ها: پروفایل جو ایمنی میانگین ابعاد را از ۲۵/۳ تا ۲۲/۴ نشان داد. بعد اعتماد کارگران به اثربخشی سیستم‌های ایمنی بالاترین (۰۵/۴) و پذیرش ریسک کمترین (۳۲/۳) امتیاز را کسب کرد. بیشترین و کمترین امتیاز به ابعاد جو ایمنی به ترتیب از گروه نظافتچی (۲۲/۴) و کارمندان دفتری (۲۵/۳) بود. میانگین امتیاز در بین گروه‌های شغلی تفاوت معنی‌دار داشت (۰۰۵/۰>P) ولی در بین گروه‌های سنی و همچنین با سابقه کار و سطح تحصیلات تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: چون درک کارگران از ایمنی به سن، سابقه کار و سطح تحصیلات بستگی ندارد پس آموزش‌های ایمنی اجرا نمی‌شود. معنی‌دار نبودن میانگین جو ایمنی با سطح تحصیلات به معنی مناسب نبودن آموزش ایمنی در مدارس و دانشگاه‌ها است.
غلامحسین حلوانی، ابوالفضل برخورداری، فریدون لعل، امیرحسین خوش اخلاق، حمیده میهن پور،
دوره ۶، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: با توجه به توسعه نیروگاه‌ها در کشور و شناسایی پتانسیل خطرات محتمل در پروسه‌های کاری این صنعت، این مطالعه با تجزیه و تحلیل تغییر قبل و بعد از پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت یکپارچه در نظر دارد که پیامدهای ناشی از خطرات را با این متد سیستماتیک کنترل نماید.
روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع قبل و بعد است که طی سالهای ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۰ در نیروگاه سیکل ترکیبی یزد صورت گرفته است. متغیرهای مورد بررسی ساعت کاری، روز از دست رفته کاری، ضریب تکرار حادثه، ضریب شدت حادثه، ضریب تکرار- شدت حادثه، ضریب T ایمن و ضرایب نرخ رویداد و نرخ تکرار می‌باشد.
یافته‌ها: در بین مشاغل مختلف بیشترین تعداد حادثه مربوط به کارگران و کمترین تعداد نیز مربوط به مهندسین و کارشناسان بود. بیشترین میزان شاخصهای تکرار، تکرار- شدت و ضرایب نرخ رویداد و نرخ تکرار مربوط به سال ۱۳۸۳ (سال قبل از پیاده سازی سیستم‌های مدیریت یکپارچه) و بیشترین میزان شاخص شدت حادثه نیز مربوط به سال ۱۳۸۷ بود. در ضمن کمترین مقدار کلیه شاخص‌ها متعلق به سال ۱۳۹۰ بود. مطابق ضریب T ایمن تا سال ۱۳۸۸ تغییرات معنادار نبوده است و در سالهای ۱۳۹۰- ۱۳۸۹ وضعیت بهبود یافته و معنادار شده است (۳- SAFE T SCORE<).
نتیجه‌گیری: نتایج نشان داده است که اجرای برنامه‌های ایمنی بر کاهش شاخصهای حادثه تاثیر مثبت دارد و استفاده از ضرایب، روند تغییرات را مطلوب‌تر از کنترل چارت نشان خواهد داد.
محمد رضا خدابخش، فریبا کیانی،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ادراک گرانباری نقش در کارکنان رابطه معنی‌داری با وقوع حوادث شغلی دارد. از جمله شیوه‌هایی که می‌توانند به عنوان موانعی در برابر اثرات زیان‌بار محیط کار بر سلامتی عمل کنند افزایش منابع شناختی و حمایتی مانند خودکارآمدی شغلی و حمایت سازمانی است. با توجه به این مطالب، هدف از پژوهش حاضر تعیین قدرت پیش‌بینی‌کنندگی ادراک گرانباری نقش توسط خودکارآمدی شغلی و حمایت سازمانی ادراک شده برای ایمنی می‌باشد.
روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع مطالعات همبستگی است. نمونه متشکل از ۱۸۹ نفر از کارکنان شرکت ذوب آهن اصفهان در سال ۱۳۹۱ بود که به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده و به پرسش نامه‌های خصوصیات دموگرافی، خودکارآمدی شغلی، حمایت سازمانی ادراک شده برای ایمنی و گران باری نقش پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که همبستگی درونی معنی‌داری بین خودکارآمدی شغلی، حمایت سازمانی ادراک شده برای ایمنی و گران نقش وجود دارد(۰۵/۰P<). تجزیه و تحلیل رگرسیون نشان داد متغیر خودکارآمدی شغلی حدود ۱۱% و حمایت سازمانی ادراک شده حدود ۱۰% از واریانس گران باری نقش را پیش‌بینی کردند(۰۵/۰P<).
نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش از اهمیت متغیرهای روانی-اجتماعی در پیش‌بینی ادراک گران باری نقش در کارکنان حمایت می‌کند.
طیبه رحیمی پردنجانی، علی محمدزاده ابراهیمی، حسین مهدیزاده، محمد خوش نیت،
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: حدود ۹۰% از حوادث ناشی از کار به علت رفتارهای ناایمن و خطای انسانی روی می‌دهند. شناسایی عوامل موثر در رفتارهای ناایمن، در پیشگیری از این حوادث مفید می‌باشد. یکی از این عوامل، جو ایمنی می‌باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه جو ایمنی و ابعاد آن با رفتارهای ایمن در یک شرکت پتروشیمی می‌باشد.
روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- همبستگی، جامعه آماری کلیه کارکنان صنف شاغل در یک شرکت صنعتی می‌باشند (۱۱۶۰=N). تعداد ۴۰۰ نفر از آنها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت‌کنندگان با استفاده از مقیاس رفتارهای ایمن و مقیاس جو ایمنی مورد سنجش قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها از روش رگرسیون چندگانه و در بخش اعتباریابی از تحلیل عاملی تائیدی با استفاده از نرم‌افزار AMOS-۲۱ و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم‌افزار SPSS-۱۹ استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، ضریب همبستگی بین ابعاد جو ایمنی با رفتارهای ایمن مثبت و معنی‌دار می‌باشد (۰۰۰۱/۰>P). تحلیل رگرسیون با روش مرحله‌ای نشان داد از میان ۶ متغیر مستقل فقط دو متغیر تعهد مدیریت به ایمنی و ارتباط و بازخورد ایمنی جواز ورود به معادله رگرسیون را پیدا کردند (۴۲۳/۰R۲=، ۰۰۰۱/۰>P).
نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر اهمیت تعهد مدیریت به ایمنی و ارتباطات و بازخورد ایمنی را به عنوان پیش‌بین‌های رفتارهای کاری ایمن نشان می‌دهد. بنابراین توصیه می‌شود به منظور گزینش افراد برای محیط‌های پرخطر مثل صنایع پتروشیمی و همچنین در دوره‌های آموزشی، بر این متغیرها تاکید شود.
ایرج محمدفام، مریم موفق، علیرضا سلطانیان، محسن صلواتی، سعید بشیریان،
دوره ۷، شماره ۱ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: کیفیت و ایمنی دو نگرانی عمده در مشاغل پزشکی است. با توجه به پیامدهای جبران ناپذیر ناشی از خطاهای انسانی در بخش مراقبتهای ویژه، ارتقاء سطح ایمنی در این بخش‌ها اهمیت بسیاری دارد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی خطاهای انسانی در پرستاران بخش مراقبت های ویژه قلب انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش به صورت کیفی و مقطعی وبا استفاده از روشSPAR-H انجام پذیرفت. در این مطالعه ابتدا وظایف پرستاران با استفاده از روش آنالیز سلسله مراتبی وظایف به زیروظایف و فعالیتهای مرتبط تقسیم گردید. سپس با بکارگیری روش SPAR-H اقدام به شناسایی و ارزیابی خطاهای انسانی گردید. داده‌ها از طریق نرم افزار SPSS-۱۶ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: وظایف با احتمال بالای خطای انسانی شامل اقدامات اولیه احیا، اعلام کد و شروع اقدامات احیاء قلب و ریه، شوک، اینتوباسیون و اقدامات فوری برای دیس ریتمی به ترتیب با احتمال خطای ۳۷۲/۰، ۲۴۵/۰، ۲۳۳/۰، ۱۹۶/۰ و ۱۲۲/۰می باشند. به عبارت دیگر وظایف مرتبط با احیاء قلبی و ریوی میزان ۹۷/۵۹ درصد از کل خطاهای بخش مراقبتهای ویژه را به خود اختصاص می دهند. نتیجه گیری: برای کاهش نرخ خطاهای انسانی در این حرفه بهبود دو عامل شکل دهنده عملکرد شامل کاهش پیچیدگی و بهبود آموزشها به همراه اصلاح شیفت کاری و کاهش وظایف اضافی توصیه می‌شود.
مهرداد مقامی، حمیدرضا آقابابائیان، سمیه بساک،
دوره ۷، شماره ۱ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: یکی از نامنی های شغلی موجود خشونت کلامی محل کار می باشد که در بین پرسنل درمانی و بخصوص پرسنل فوریت های پزشکی شیوع بیشتری دارد. این پژوهش با هدف بررسی خشونت کلامی محل کار علیه پرسنل فوریت های پزشکی شمال استان خوزستان صورت پذیرفت.
مواد و روش: این پژوهش به صورت مقطعی-توصیفی و به روش سرشماری بر روی تعداد۱۴۴ پرسنل فوریت پزشکی شمال استان خوزستان که رضایت خود را مبنی بر شرکت در مطالعه اعلام داشتتند در سال ۱۳۹۲ انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که شامل چهار قسمت (مشخصات دموگرافیک، تجربه خشونت روانی و خشونت نژادی و واکنش به خشونت و علل آن ) می شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه ۱۱ و با استفاده از آزمون های توصیفی و استنباطی تحلیل شدند.
نتایج: میانگین سن ۴,۱۶±۳۲.۹ و سابقه کاری پرسنل در بخش فوریت های پزشکی۲.۲۵±۵.۹ بود. در ۱۲ ماه گذشته ۶۶.۷ درصد پرسنل حداقل یکی از خشونت های کلامی را تجربه کرده بودند و به تفکیک ۶۵.۳ درصد خشونت روانی و ۲۰.۱ درصد نیز خشونت فرهنگی یا نژادی را تجربه کرده بودند. بین خشونت اعمال شده با جنسیت مذکر بیماران رابطه معنادار وجود داشت(p=۰.۰۰۲). شایعترین علت خشونت از نظر پرسنل کمبود آگاهی مردم نسبت به وظایف فوریت های پزشکی بود. همچنین شایعترین واکنش در مقابل خشونت، دعوت کردن مهاجم به آرامش بود.
نتیجه گیری: می توان وجود دوره های آموزشی با هدف افزایش آگاهی برای مردم و چگونگی برخورد با خشونت و جلوگیری از وقوع آن، برای پرسنل فوریت پزشکی پیشنهاد کرد.
محمد امین موعودی، مهرانه شعبانی، علیرضا حسنی،
دوره ۷، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۴ )
چکیده
چکیده
مقدمه :در حال حاضر حوادث ناشی از کار به عنوان سومین عامل مرگ و میر در جهان ، دومین عامل مرگ و میر در ایران و یکی از مهمترین ریسک فاکتورهای مهم بهداشتی ،اجتماعی و اقتصادی در جوامع صنعتی و در حال توسعه می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی حوادث ناشی از کار با استفاده از شاخص های OSHA در صنعت چوب و کاغذ مازندران بود.
مواد وروش کار:این مطالعه ازنوعطولیبود.برای بررسی حوادث ناشی ازکار، فرمهای ثبت حادثه پرسنلی سالهای ۸۶-۹۱استفاده شد.جهت بررسی حوادث ثبت شده ، ازشاخصهای OSHAمانند (F.R)، (S.R)، (F.S.I) ،A.R))، (I.R) ،(ضریبT- ایمن)، UCL&LCL))، (LTC) (LWD) استفاده شد .از نرم افزارSPSS نسخه ۱۷ برای تجزیه و تحلیل و نیز از آزمونمربع کای و نسبت شانس استفاده شد.
یافته ها :تعداد کل حوادث ثبت شده ۲۱۸ موردبود.بالاترین ضریب تکرارحادثه، ضریب شدت حادثه و ضریب تکرار- شدت حادثه محاسبه شده در این سالها مربوط به سال ۸۸ بود که به ترتیب (۰۱۹/۳) ، (۹۴/۳۹۱) و (۰۸۸/۱)وبیشترین مقدارضریبT–ایمن نیز همچنین در سال ۸۸ (۵۳/۹) بالاترین مقداربود.مقیاس(UCL&LCL)استانداردبامقادیر(UCL&LCL)هرسال نشان دادکه سال۸۸ به ترتیب ۱۶۶/۰و۴۹/۸بودهمچنین این سال بالاترین مقدارضریبLWD))،(LTC)،A.R))وI.R))به ترتیب(۹۴/۳۹۱)، (۶۸/۱)، (۶۵/۳%) و(۰۰۰۰۱۵/۰) داشت.دراین مطالعه سن ومحل وقوع حادثه ، وضعیتاستخدامو محل وقوع حادثه با ، نوع حادثه و محل وقوع حادثه ، ماه و نوع حادثه ، سن و نوع حادثه ، محل وقوع حادثه و نوع حادثه معناداربود.
نتیجه گیری: بیشترین آسیب دیدگی مربوط به بریدگی و خونریزی وسپس ضربدیدگی وکوفتگی بود. بیشترین عضو آسیب دیده پا بود. بر اساس نوع حادثه ، سقوط فرد از ارتفاع بیشترین مقدار را داشت و در گروه سنی ۳۰-۴۵ بیشترین میزان حوادث گزارش شدوافراد شیفت کار بیشتردچارحادثه شدند.
مهرزاد ابراهیم زاده، فرشاد فروغی نسب، مرتضی مرتضویی، رضیه سلطانی،
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: پالایشگاهها به خاطر ارتباط تنگاتنگ با مواد، محصولات و فرآیندهای تولیدی خطرناک معمولاً بسترگاه بسیاری از حوادث و اتفاقات هستند. هدف از این مطالعه، آنالیز پیامد سناریوی نشتی گاز هیدروژن سولفید از واحد لخته‌گیری پالایشگاه گازی فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی و تعیین مرز خطر و حد آسیب‌رسانی این سناریو می‌باشد
روش بررسی: مطالعه صورت گرفته بصورت توصیفی تحلیلی و بطور مقطعی در پالایشگاههای گازی ۲ و ۳ پارس جنوبی صورت گرفت جهت ارزیابی چگونگی پخش و تأثیرگذاری سناریوی نشتی از نرم‌افزار PHAST نسخه ۵۴/۶ استفاده شد. برای این کار ابتدا سناریوهای مختلف نشتی را در این شرایط تعیین و سپس نسبت به شناسایی شرایط آب و هوایی تأثیرگذار در این سناریو اقدام گردید و در نهایت پیامدهای این سناریوها تعیین و مرز خطر و حد آسیب‌رسانی این سناریو برای نواحی تأثیرگذار و نواحی تحت تأثیر، در ۲ سطح معیار LC و IDLH مشخص گردید.
نتایج: نتایج این مطالعه نشان داد که فاصله خطر، بر حسب متر در خصوص معیار LC۵۰ for H۲S Toxic Dispersionبرای محدوده تأثیرگذار(Restricted) برابر با ۲۲۴ متر و فاصله خطر درخصوص معیار IDLH for H۲S Toxic Dispersion برای نواحی تحت تأثیر(Impacted area) برابر با ۳۸۶ متر می‌باشد. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که کمپ ENI در فاصله ۲۰۰ متری از فنس فاز ۲ و ۳ و در جهت جریان غالب بوده و در صورت وقوع نشتی آسیب انسانی فراوانی حاصل خواهد گردید. لذا بایستی سریعاً نسبت به تغییر مکان محل اسکان نیروها در کمپ و یا اتخاذ تدابیر کنترلی مهندسی اقدام فوری نمود.
نتیجه‌گیری: با بکارگیری اطلاعات مربوط به خطرات و نتایج آنالیزهای صورت گرفته و ارزیابی پیامدها در قالب تعیین محدوده خطر می‌توان با بکارگیری نرم‌افزارهای ارزیابی، جمعیتی میزان ریسک جمعی این سناریوهای فجایع را تعیین نمود و در قالب چنین مطالعه‌ای، نواحی و جمعیت تحت تأثیر مخاطرات صنعتی را از آسیب، رهایی داد.
واژه‌های کلیدی:
حامد جلیلیان، محمد رضا منظم، سید ابوالفضل ذاکریان، مجتبی ذکایی، کامران نجفی،
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: میدان‌های مغناطیسی با فرکانس بی‌نهایت کم‌بخشی از طیف پرتوهای الکترومغناطیسی با فرکانس ۳۰۰-۳۰ هرتز است که بر سلامت روانی و جسمانی اثر می‌گذارند. بسیاری از مسئولین امور کارگری در شرایط فعلی، مشکلات روانی ناشی از کار را مهمترین مشکل کارگران می‌دانند. مطالعه حاضر به منظور بررسی سلامت عمومی و افسردگی در کارکنانی که در مواجهه با این میدان‌ها هستند، صورت گرفت.
روش بررسی: مطالعه به صورت مورد و شاهد طراحی گردید. به منظور بررسی مواجهه این دو گروه، چگالی شار میدان مغناطیسی با فرکانس بی‌نهایت کم توسط دستگاه TES-۱۹۳۴ در محیط کاری و تردد کارکنان اندازه‌گیری شد. از پرسشنامه‌های سلامت عمومی و افسردگی بک به منظور بررسی وضعیت سلامت عمومی و افسردگی کارکنان، استفاده شد.
نتایج: بین گروه‌های مورد و شاهد از لحاظ سلامت عمومی(۰۰۳/۰>P) و افسردگی(۰۳۱/۰P=) اختلاف معنادار وجود دارد. ۶۰% از کارکنانی که با این میدان‌ها در تماس بودند مشکوک به اختلال در سلامت عمومی بوده و ۶۸% میزانی از افسردگی
(خفیف ۲۰%، متوسط ۳۰% و شدید ۱۰%) را گزارش کردند.
نتیجه‌گیری: سلامت عمومی و افسردگی در کارکنانی که با میدان‌های مغناطیسی در تماس بودند، با گروه شاهد اختلاف معنادار داشته و کاهش سلامت عمومی و بالا بودن میزان افسردگی در گروه مورد دیده شد. با توجه به مطالعات انجام شده، تفسیر اثر این میدان‌ها بر بروز علائم افسردگی مشکل بوده و این امر به دلیل عدم ثبات نتایج بدست آمده از مطالعات مختلف است.
طیبه رحیمی پردنجانی، علی محمدزاده ابراهیمی،
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۳۹۴ )
چکیده
چکیده
مقدمه: حوادث سومین عامل مرگ و میر در جهان و دومین عامل مرگ در کشور ما می باشد. شناسایی عوامل موثر در حوادث شغلی، می تواند در پیشگیری از این حوادث مفید باشد. یکی از این عوامل، متغیرهای شناختی می باشد. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه خودکارآمدی و خودتنظیمی با حوادث شغلی کارکنان یک شرکت صنعتی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی-همبستگی، جامعه آماری کلیه کارکنان صف شاغل در یک شرکت صنعتی می باشند (۱۱۶۰=N). تعداد ۲۶۵ نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. شرکت کنندگان با استفاده از مقیاس های خودکارآمدی ایمنی، تمرکز تنظیمی برای کار و نرخ گزارش دهی رویدادها مورد سنجش قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از روش رگرسیون چندگانه و در بخش اعتباریابی از تحلیل عاملی تائیدی با استفاده از نرم افزار AMOS-۲۱ و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم ازار SPSS-۱۹ استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، ضریب همبستگی بین خودکارآمدی ایمنی با حوادث شغلی منفی و معنی دار می باشد (۰۰۰۱/۰< P). همچنین ضریب همبستگی بین تمرکز پیشگیری با حوادث شغلی منفی و معنی دار می باشد (۰۰۰۱/۰< P). ضریب همبستگی بین تمرکز پیشبردی با حوادث شغلی مثبت و معنی دار می باشد (۰۰۰۱/۰< P). تحلیل رگرسیون با روش مرحله ای نشان داد از میان ۳ متغیر مستقل فقط دو متغیر تمرکز پیشگیری و خودکارآمدی ایمنی جواز ورود به معادله رگرسیون را پیدا کردند (۱۷۴/۰R۲=، ۰۰۰۱/۰> P). بحث و نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر اهمیت دو متغیر شناختی تمرکز پیشگیری و خودکارآمدی ایمنی را به عنوان پیش بین های حوادث شغلی نشان می دهد. بنابراین توصیه می شود به منظور گزینش افراد برای محیط های پرخطر و همچنین در دوره های آموزشی، بر این متغیرها تاکید شود.
فریدون لعل، ابوالفضل برخورداری، امیرحسین خوش اخلاق، غلامحسین حلوانی،
دوره ۷، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۴ )
چکیده
مقدمه: با توجه به رشد روزافزون صنایع و فناوری و به تبع آن افزایش میزان حوادث و بیماریهای شغلی، این مطالعه در نظر دارد با تجزیه و تحلیل حوادث در نیروگاه سیکل ترکیبی یزد، زمینه را جهت ارائه اقدامات کنترلی و ارزیابی ریسک مهیا نماید.
روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی است که روند حوادث شغلی را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این پژوهش اطلاعات از طریق چک لیست و مصاحبه با حادثه‌دیدگان جمع‌آوری شد و بر اساس اطلاعات استخراج شده، شاخصهای حادثه محاسبه شد. سپس داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج: از مجموع ۱۱۸۹ کارگر در طی یک دوره ۸ ساله، ۲۸۷ مورد حادثه شغلی به ثبت رسیده بود. نتایج نشان داد که بین سن، سابقه کاری و وضعیت تاهل ارتباط معنی‌دار وجود دارد. بیشترین نوع حادثه و علت آن به ترتیب تروما و اعمال ناایمن بود. بیشتر حوادث در فصل زمستان، در ابتدای شیفت روز و در واحد تعمیرات و نگهداری رخ داده و شاخصهای حادثه بویژه شاخص تکرار، روندی کاملاً نزولی داشت. در این مطالعه، بیشترین و کمترین مقدار شاخص تکرار-شدت حادثه به ترتیب در سال ۱۳۸۳، ۷۴/۱ و در سال ۱۳۹۰، ۵۶/۰ بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد، سطح تحصیلات بر شاخص تکرار، و میزان درآمد ماهیانه بر شاخصهای تکرار و شدت-تکرار، اثر محافظتی داشتند.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه امروزه به منظور اولویت بندی خطرات و اقدامات اصلاحی، از نتایج تکنیک‌ها و ارزیابی‌های ریسک استفاده می‌گردد، نتایج مربوط به حوادث نیز می‌تواند در بانک اطلاعاتی جامع و در جهت کمی‌کردن ارزیابی‌های ریسک استفاده‌های با ارزشی از آن حاصل گردد.
