فصلنامه طب کار

---

مقدمه: اعتیاد در محیط کار می تواند منجر به آسیبهای مالی وسوانح جدی شود. شناخت عوامل شغلی که ممکن است در عود اعتیاد مؤثر باشد و رفع کردن این عوامل باعث ادامه اشتغال فرد در طی درمان و همچنین موفقیت درمان فرد می شود .این مطالعه جهت بررسی این علل در بیماران تحت درمان نگهدارنده با متادون انجام شده است. بر روی ۳۵۱ نفر از معتادین مراجعه کننده به ۵ مرکز درمانی نگهدارنده با cross sectional روش بررسی: مطالعه به روش متادون انجام شده است .به این صورت که برگه جمع آوری اطلاعات که شامل اطلاعات دموگرافیکی، اعتیاد، شرایط شغلی و درطی درمان مورد آنالیز قرار گرفت. lapse بیماریهای فرد بود به صورت مصاحبه حضوری تکمیل گردید و اطلاعات در مورد یافته ها: میانگین و انحراف معیار سنی مراجعین ۴۰ و ۱۲ سال و اغلب بیماران در ۶ ماه اول درمان قرارداشتند. ۷۴ % آنها شاغل داشتند. میانگین سنی در کسانیکه عود داشتند پایینتر بود ( ۳۹ سال در مقایسه با ۴۱ سال ) . lapse و ۴۷ % بیماران در طی درمان نتیجه گیری: مطالعه ما نشان داد که عود مصرف مواد بیش از هر چیز به نوع ماده مصرفی وابسته است واز عوامل شغلی، دور بودن از خانواده جهت کارکردن بیش از هر عامل دیگری مؤثر است. اشتغال در کاهش عود مؤثر است ولی ارتباط معنی دار مشاهده نشد. هرچه سن اشتغال پایینتر باشد، سن شروع به مصرف هم پایینتر است. . اطلاع رسانی در مورد اعتیاد درمحیطهای کاری بسیار کم می باشد ومتخصص طب کار می تواند در این امر نقش به سزایی داشته باشد، چه بسا بسیاری از بیماران ( ۶۶%) تمایل به ایجاد برنامه های پیشگیری در محیط کارداشتند.

---

هدف: عدم کنترل سلامت رانندگان باعث مرگ انسان‌های سالم در بهترین دوره زندگی از نظر کارایی، تندرستی می‌شود و هزینه‌های مالی زیادی را بر کشور تحمیل می‌کند. هدف این مطالعه طراحی سیستم هوشمند با استفاده از شبکه عصبی MLP و RBF  جهت تشخیص سلامت رانندگان است.

روش بررسی: ۳۵۰  نمونه  از پرونده رانندگان مراجعه کننده به مرکز طب کار استان ایلام انتخاب گردید، سپس اطلاعات بالینی از پرونده رانندگان بصورت چک لیست با استفاده از نظر متخصصان براساس گاید لاین وزارت بهداشت با روش دلفی گردآوری شد. در این مطالعه شبکه هایMLP و  RBFبا تغییراتی درتعدادلایه‌های میانی، تعداد نرونها و الگوریتم‌های آموزش  MOMو LMوCG  به منظور تعیین سلامت راننده به کار گرفته شد. سپس با توجه به معیارهای سطح زیر منحنی راک، حساسیت، ویژگی برتر معرفی گردید.

نتایج: در این پژوهش ۲۰ متغیر ورودی و دو متغیر سالم و ناسالم خروجی تعیین گردید. شبکه عصبی  MLPو RBF با الگوریتم LM دارای بهترین عملکرد به ترتیب از ویژگی ۷/۶۶، ۲۹  درصد، حساسیت ۲/۹۷، ۱۰۰ درصد، صحت ۱/۹۱، ۸۶درصد و سطح زیر منحنی راک برای سیستم عصبی MLP و RBF به ترتیب ۰۲/۹۱ و ۱/۸۸ بدست آمد.

نتیجه گیری: با توجه به این مطالعه مدل شبکه عصبی  MLPبا الگوریتم آموزشی  LMدر مقایسه با سیستم عصبی RBF، در سنجش سلامت رانندگان می‌تواند نقش موثری در کمک به پزشکان داشته باشد و در مراکز طب کار برای بالا بردن دقت و سرعت و کاهش هزینه‌ها به کار گرفته شود.

---

بیان مساله و اهداف: غربالگری عوامل خطر سندرم متابولیک در بین رانندگان تجاری و لکوموتیورانان که مشاغل حساس از نظر ایمنی دارند، مساله بسیار مهمی در ایمنی سیستم حمل و نقل می باشد. سندرم متابولیک شامل ترکیبی از اختلال در پروفایل لیپید، فشار خون و دورکمر بالا است که کاهش کیفیت زندگی این بیماران و افزایش هزینه های مرتبط با سلامت را در آنان در پی دارد. هدف این مطالعه بررسی ریسک فاکتورهای مربوط به سندرم متابولیک در بین لکوموتیورانان بوده است.
روش اجرا: این مطالعه مقطعی در بیمارستان بهارلو، دانشکده علوم پزشکی تهران، بر روی ۲۸۱ راننده لکوموتیو که جهت انجام معاینات سالیانه به درمانگاه طب کار مراجعه کرده بودند، انجام شد. ویژگی های دموگرافیک ثبت شد و فشار خون، اندکس توده بدنی (BMI)،  دور کمر رانندگان اندازه گیری شد. همچنین نمونه خون ازشرکت کنندگان برای ارزیابی آزمایشگاهی قند خون ناشتا (FBS)، تری گلیسرید و لیپوپروتیین های HDLو LDL گرفته شد. سندرم متابولیک بر اساس کرایتریای NCEP ATP III  تعریف شد.
یافته ها: همه شرکت کنندگان مرد و با متوسط سنی ۱۰± ۴۳سال   و میانگین شاخص توده بدنی (۶۷/۳) ۶۰/۲۶ بودند. سندرم متابولیک در ۵۳ (۲۱%) از رانندگان تشخیص داده شد. شایع ترین ریسک فاکتور سندرم متابولیک دربین شرکت کنندگان تری گلیسرید بالاتر از mg/dl ۱۵۰ بود.
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از شیوع نسبتا بالای سندرم متابولیک در بین لکوموتیورانان بود. مطالعات بیشتری در جهت غربالگری سندرم متابولیک در این گروه شغلی با توجه به اینکه جز مشاغل حساس می باشند و تناسب شغلی در آنان حایز اهمیت فراوان می باشد، نیاز است.