زهره شعبانیان، مهران قلی پور، مقدمه میرزائی، محمد امراللهی، ناصر هاشمی نژاد،
دوره ۱۲، شماره ۴ - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد ۱۳۹۹ )
چکیده
مقدمه: نوبت‌کاری یکی از عوامل استرس‌زایی است که بخشی از شاغلین در معرض آن هستند. این مطالعه با هدف بررسی اختلالات نوبت‌کاری در کارگران شاغل در شرکت شیشۀ همدان انجام شد.
روش بررسی: جهت انجام تحقیق تعداد ۲۱۰ نفر شاغل که تعداد ۱۳۰ نفر از آن‌ها نوبت‌کار و ۸۰ نفر روزکار بودند انتخاب شدند. در این مطالعه اطلاعات جمعیت شناختی و نوبت‌کاری شامل اختلالات خواب، روحی- روانی، قلبی- عروقی، اسکلتی- عضلانی، گوارشی، رضایت شغلی، تأثیر نوبت‌کاری بر زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی با استفاده از پرسشنامۀ نوبت‌کاری(SOS) جمع‌آوری شد. سایر اطلاعات نیز از معاینات دوره‌ای شاغلین در همان سال، استخراج شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS ۱۶ استفاده شد.
نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که بین نوبت‌کاری و متغیرها از قبیل اختلالات خواب و ... اختلاف معنادار است. در بررسی تأثیر سن، سابقه کار و تأهل در بروز اختلالات نوبت‌کاری، تأثیر سن با بروز اختلالات اسکلتی – عضلانی، بیماریهای قلبی- عروقی و گوارشی طبق آزمون کروسکالوالیس معنادار و ارتباط سابقۀ کاری با بروز مشکلات اجتماعی نیز طبق آزمون فیشر معنادار بود؛ اما هیچ یک در بروز اختلالات خواب تأثیری نداشتند. در بررسی تأثیر نوبت‌کاری بر زندگی فردی، اجتماعی، خانوادگی و نیز درجه هوشیاری در شیفت‌های صبح، عصر و شب در گروه نوبت‌کار، طبق آزمون کای‌اسکوئر ارتباط در هر سه مورد معنادار بود. بروز حادثه در شیفت شب نسبت به شیفت‌های صبح و عصر بیشتر بود.
نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه نشان داد که نوبت‌کاری نسبت به روزکاری می‌تواند سبب بروز اختلالات خواب، اختلالات گوارشی، افزایش ریسک ابتلا به دیابت و افزایش ریسک ابتلا به بیماریهای عفونی و همچنین شیوع اختلالات اسکلتی– عضلانی و قلبی- عروقی شده و مشکلات اجتماعی در نوبت‌کاران با سابقه کار زیاد بیشتر از نوبت‌کاران با سابقه کار کم است.
