امیرحسین داوودیان طلب، امیرعباس مفیدی، محسن مشکانی،
دوره ۶، شماره ۴ - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد ۱۳۹۳ )
چکیده
مقدمه: استرس حرارتی یکی از عوامل زیان‌آور فیزیکی محیط‌های کار می باشد که عدم کنترل آن می‌تواند اثرات منفی مختلفی بر سلامت و عملکرد کارکنان داشته باشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی استرس گرمایی و بررسی اثربخشی مداخلات بر شاخص دمای تر گویسان در موضع کاری کارگران یکی از صنایع فورج می‌باشد.
روش بررسی: این مطالعه آزمایشی در تابستان سال ۱۳۹۰ در یکی از صنایع فورجینگ استان تهران انجام گردید. در این مطالعه ابتدا شاخص دمای تر گویسان (WBGT) مورد بررسی قرار گرفت. به منظور کنترل دمای تابشی از سپرهای پارچه‌ای نسوز و قابل‌انعطاف عایق و بازتابش کننده حرارتی استفاده شد. اثربخشی مداخلات با آزمون آماری تی زوجی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۱۴ مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته‌ها: متوسط شاخص دمای تر گویسان قبل از انجام مداخله در تمام ۱۲ ایستگاه‌های کاری C ˚۲۱/۳۱ به دست آمد که بالاتر از حد مجاز استاندارد بود و این مقدار پس از مداخله بهC ˚۴۵/۲۶ رسید. مهم‌ترین فاکتور در بالا بودن این شاخص دمای تابشی بود. تحلیل داده‌ها نشان داد که تفاوت شاخص دمای گویسان، قبل و بعد از نصب سپرهای بازتابشی در ارتفاع سر و قوزک پا از لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشد(۰۵/۰P≤)، اما این مقدار در ارتفاع کمر معنی‌دار نبود(۰۵/۰P≥).
نتیجه‌گیری: در صنایع فورجینگ با توجه به حضور دائمی کارگر بین کوره و پرس استفاده از سپرهای قابل‌انعطاف پارچه‌ای روش مناسبی برای کنترل دمای تابشی و استرس‌های گرمایی می‌باشد. این‌گونه سپرها ارزان‌قیمت بوده، به‌سادگی قابل‌نصب هستند و به‌راحتی می‌توانند متناسب با فضای کاری شکل داده شوند و دید اپراتور را مسدود نمی‌کنند. این‌گونه سپرها به دلیل نداشتن لبه‌های برنده از ایمنی بالاتری برخوردارند. ازاین‌رو به نظر می‌رسد این‌گونه سپرها بتوانند به‌منظور کنترل گرمای تابشی در صنایع فورجینگ به‌طور گسترده‌ای مورداستفاده قرار گیرند.
