فصلنامه طب کار

---

چکیده: مقدمه: زندگی امروزی کار کردن با ساعات طولانی و شیفت کاری را اجتناب ناپذیر کرده است که با عوارض گوناگون جسمی و روانی همراه می‌باشد ویکی از عوارض شایع جسمی، شکایات گوارشی است. مطالعات نقش محافظتی ملاتونین در دستگاه گوارش را نشان داده اند. در این مطالعه قصد داریم آسیب مخاط معده ناشی از محرومیت از خواب نسبی در رت و نقش احتمالی ملاتونین را در آن بررسی کنیم. روش بررسی: ۲۴ رت نر را در دو گروه ۱۲تایی کنترل که خواب طبیعی داشتند و گروه محرومیت از خواب نسبی تقسیم کردیم. برای ایجاد محرومیت از خواب نسبی از یک قفس استوانه‌ای ویژه که به آرامی، ۲۳ ساعت در روز، به مدت ۱۴روز می‌چرخید استفاده کردیم. در ۲۴ساعت نهایی حیوانات از غذا محروم بودند. نهایتاً معده حیوانات تحت بررسی ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک قرارگرفت و نمونه سرم نیز جهت بررسی میزان ملاتونین بروش ELISA گرفته شد. یافته‌ها: آسیب مخاطی کم و بیش در هر دو گروه مشاهده شد. شدت آسیب در گروه محرومیت از خواب نسبی بطور معنی‌داری از گروه کنترل بیشتر(۰۰۱/۰P<) و سطح ملاتونین در گروه محرومیت از خواب نسبی بطور معنی‌داری از گروه کنترل کمتربود(۰۰۱/۰P<). بحث و نتیجه‌گیری: می‌توان گفت که محرومیت از خواب نسبی در رت‌ها می‌تواند منجر به آسیب مخاط معده و افزایش استعداد به بروز آن شود. از طرف دیگر ملاتونین سرم در گروه محرومیت از خواب نسبی کاهش یافته بود. بدینبه نظر می‌رسد کاهش ملاتونین سرم در ایجاد این آسیب نقش داشته باشند.

---

مقدمه: بخش عمده هر جامعه را جمعیت شاغل تشکیل می‌دهد که در سازمان‌های مختلف اشتغال دارند و با توجه به جو سازمان، نوع شغل و وظایف آنها با مسایلی رو به رو هستند. یکی از مسائلی که منابع انسانی را تهدید می‌کند، سندرم فرسودگی‌ است. هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی در ارتباط با متغیرهای پیش‌آیند و پیامدی فرسودگی بود. روش بررسی: جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان دیپلم به بالای شرکت فولاد مبارکه اصفهان است که ۷۵۸۰ نفر بودند. روش نمونه‌گیری در این پژوهش طبقه‌ای نسبتی بود که از نواحی مختلف شرکت با توجه به نسبت افراد در جامعه ۲۷۳ شاغل انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های فرسودگی شغلی، استرس شغلی، رضایت شغلی، تعهد سازمانی، تمایل ترک شغل و متغیرهای دموگرافیکی بود. داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار Amos۱۸ و روش مدل‌سازی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در مدل پیشنهادی، استرس به صورت معناداری فرسودگی شغلی را پیش‌بینی می‌کند و فرسودگی شغلی نیز با متغیرهای پیامدی روابط معناداری نشان می‌دهد. شاخص‌های برازش مدل نیز نسبتاً قابل قبول بودند. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که استرس پیش بین فرسودگی است و فرسودگی نیز با تعهد سازمانی، رضایت شغلی و تمایل ترک شغل رابطه معناداری دارد.

---

مقدمه: بررسی آمار و ارقام حوادث نشان می‌دهد که پراکندگی حوادث در اشخاص در معرض خطر یکنواخت نبوده و در شرایط مساوی سه چهارم از حوادث برای یک چهارم از افراد در معرض خطر اتفاق می‌افتند. این مطالعه با هدف طراحی و اعتبار سنجی یک پرسشنامه جهت غربالگری افراد مستعد حادثه در صنعت انجام گرفت.

روش بررسی: این مطالعه در ۵ مرحله: تولید آیتم، ارزیابی روایی محتوایی، تحلیل پایایی، تحلیل روایی سازه و تحلیل روایی معیار در بین ۲۳۰ نفر از کارگران حادثه‌دیده و حادثه‌ندیده، ۱۹ صنعت شهر اصفهان انجام شد. به منظور تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS و Amos نسخه ۲۲ استفاده گردید.

نتایج: در مرحله تولید آیتم یک پرسشنامه ۱۹۵ سئوالی طراحی شد. در ارزیابی محتوایی ۱۳ آیتم حذف، ۱۵ آیتم اصلاح و ۷۹ آیتم در هم ادغام و تبدیل به ۱۴ آیتم شدند. آلفای کرونباخ جهت تعیین سازگاری درونی پرسشنامه ۸۶/. بدست آمد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که شاخص‌های برازش مدل ارائه شده در حد قابل قبول بودند (۰/۹۹ CFI=، ۰/۹۶GFI =، ۰/۰۶۶RMSEA=، ۰/۰۲۲RMR= ). آزمون T مستقل  نشان داد، میانگین نمره افراد حادثه‌دیده بطور معنی‌داری بیشتر از میانگین نمره افراد حادثه‌ندیده است که نشان ‌دهنده جهت‌گیری درست پرسشنامه طراحی شده با یک ملاک معتبر (بالا بودن میزان نمره) است(۰/۰۰۱p<).

نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از تحلیل عاملی تائیدی نشان داد که بین مدل ارائه شده و داده‌های میدانی همخوانی مناسبی برقرار است. پایایی و روایی سازه نشان داد که پرسشنامه طراحی شده برای غربالگری افراد مستعد حادثه یک روش روا و مناسب است.

---

مقدمه: خواب ، امری ضروری برای حفظ سلامتی است که عوامل متعددی در بهبود کیفیت آن نقش دارند از جمله استفاده از یک بالش مناسب که با پشتیبانی موثر، سبب حمایت از ستون فقرات در ناحیه گردن شده و از عوارضی چون سر درد و درد گردن و درد شانه پیشگیری کند. هدف از این پژوهش ، طراحی بالشی مناسب منطبق با ابعاد افراد ایرانی جهت پشتیبانی مطلوب در هر دو موقعیت خوابیده به پشت و پهلو ها می باشد.
       مواد و روش ها: این مطالعه کاربردی است با۸۴ داوطلب (۴۰ مرد و ۴۴ زن ) با میانگین سنی ۲۹,۴۷ سال(۹۱/۷ SD=) وارد مطالعه گردیدند. مشخصه های آنتروپومتری همچون پهنای سر در ناحیه گوش، طول سر ، ارتفاع سر و ... با استفاده از کولیس، دوربین Canon SX۶۰HS، نرم افزار digimizer ، Excel و SPSS نسخه ۲۰ تعیین گردید. صدک های مختلف ابعاد بدن مردان و  زنان محاسبه گردید. از این یافته جهت محاسبه ابعاد بخش های مختلف بالش ارگونومی، استفاده شد.
       نتایج: بر اساس ابعاد مختلف ناحیه سر و گردن و شانه در نمونه مورد مطالعه ، بالشی با عرض۷۰و عمق۲۶,۴سانتیمتر برای مردان و با عرض۶۵ و عمق۲۶.۴سانتیمتر برای زنان طراحی گردید.
       بحث و نتیجه گیری:پیش بینی می شود بالش طراحی شده متناسب با ابعاد آنتروپومتری افراد ایرانی ، بتواند سبب کاهش درد های سر و گردن و مشکلات ستون فقرات گردد. همچنین پیشنهاد می گردد پژوهش های دیگری جهت استاندارد سازی ابعاد و نوع مواد بالش خواب در همه نقاط ایران انجام شود.

---

مقدمه: مواجهه با صدا یکی از مهم­ترین مشکلات بهداشتی در صنایع مختلف بویژه صنایع داروسازی می­باشد که می­تواند در نهایت منجر به اثرات منفی گسترده­ای بر نیروی کار و عملکرد شغلی آنان گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط صدای مداوم با عملکرد شغلی کارگران یک صنعت داروسازی و تولید آمپول در ایران انجام پذیرفت.
روش کار: این مطالعه مقطعی بصورت توصیفی تحلیلی در سال ۱۳۹۶ و بر روی ۱۰۰ نفر از شاغلین در مواجهه با صدا در یک شرکت آمپول و ویال­سازی در ایران انجام پذیرفت. اندازه­گیری صدا مطابق با استاندارد ISO ۹۶۱۲:۲۰۰۹ انجام پذیرفت. بمنظور بررسی وضعیت عملکرد شغلی شاغلین نیز از پرسشنامه هرسی و گلداسمیت (مدل ACHIEVE) استفاده و هفت بعد تشکیل دهنده این پرسشنامه و نمره نهایی عملکرد شغلی برای هر فرد تعیین شد.
نتایج: نتایج نشان داد که بین مواجهه با صدا و عملکرد شغلی مجموع شاغلین کلیه سالن­ها ارتباط معکوس پایینی وجود دارد که از لحاظ آماری معنادار می­باشد (۲۵۶/۰- =r^۲، ۰۱/۰=P-value). همچنین مشخص شد که ارتباط معکوسی بین مواجهه با صدا و ابعاد هفت­گانه وجود دارد اما این ارتباط فقط برای ابعاد توانایی، وضوح، ارزشیابی از لحاظ آماری معنادار می­باشد (۰۵/۰>P-value).
نتیجه­گیری: مطالعه حاضر نشان داد که مواجهه شاغلین صنایع داروسازی و تولیدآمپول با صدا در اکثر موارد بالاتر از مقدار مجاز بوده و این مواجهات باعث اثر منفی بر عملکرد شغلی شاغلین شده است.