فصلنامه طب کار

---

چکیده مقدمه: خواب‌آلودگی زیاد در طی روز و همچنین انواع دیگر اختلالات خواب به عنوان علل مهم بروز حوادث کاری در نظر گرفته می‌شوند. اختلالات خواب سبب مختل شدن خواب شبانه و هشیاری هنگام روز می‌شوند. در صورتی که پرسنل پرواز دچار هر کدام از انواع اختلالات خواب باشند، نمی‌توانند عملکرد صحیح و ایمن داشته و پرواز را هدایت نمایند. این سبب کاهش ایمنی پرواز خواهد شد. هدف این مطالعه بررسی شیوع، شدت و فاکتورهای پیش‌بینی‌کننده اختلالات خواب( خواب آلودگی زیاد در طی روز و بی‌خوابی) در پرسنل پرواز می‌باشد. روش بررسی: شرکت‌کنندگان در این مطالعه تعداد ۵۵۰ نفر از کادر پرواز بودند که به صورت تصادفی از سازمان هواپیمایی انتخاب شدند. پرسشنامه‌ای در مورد اطلاعات دموگرافیک، عادات خواب و شرایط کاری برای همه شرکت‌کنندگان تکمیل گردید. همچنین از همه شرکت‌کنندگان خواسته شد تا پرسشنامه‌های استاندارد جهت بررسی خواب‌آلودگی زیاد روزانه و بی‌خوابی تکمیل نمایند. در صورتی که نتایج پرسشنامه Epworth Sleepiness Scale بیشتر از ۱۰ بود، به عنوان خواب‌آلودگی روزانه زیاد در نظر گرفته شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد میانگین ساعت خواب روزانه شرکت کنندگان۵/۱ ± ۸/۶ بود و ۳۹% از این افراد کمتر از ۶ ساعت در شبانه‌روز می‌خوابیدند. همچنین ۱/۵۶% شکایت از بی‌خوابی به صورت مشکل در شروع خوابیدن، ۶/۴۱% مشکل در ادامه خواب و ۶/۵۸% مشکل بیدار‌شدن زودهنگام صبحگاهی داشتند. در مجموع ۵/۴۵% از کادر پرواز از الگوی خواب خود رضایت نداشتند و ۹/۵۱% اسکور (ISI:Insomnia Severity Index) بیشتر از ۸ را گزارش کردند. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاضر شیوع بالای بی‌خوابی و خواب‌آلودگی بیش از حد روزانه را در کادر پرواز نشان داد.

---

مقدمه: اختلال خواب در خلبانان به دلیل تأثیر عوارض ناشی از آن بر روی ایمنی پرواز و سلامت کادر پروازی و مسافران از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش به منظور بررسی اختلالات خواب در خلبانان و کادر غیر پروازی شرکت‌های هواپیمایی خصوصی ایران و عوامل موثر بر این اختلالات صورت گرفته است. روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی و بر روی ۲۵۰ پرسنل کادر زمینی و ۲۵۰ نفر کادر پروازی سازمان هواپیمایی خصوصی که به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند انجام شده است. از تمام شرکت‌کنندگان خواسته شد تا دو پرسشنامه استاندارد (Insomnia Severity Index) ISIو (Epworth Sleepiness Scale) ESS را تکمیل نمایند. کسب نمره کوچکتر از ۱۰ برای پرسشنامه ESS به عنوان معیار خواب‌آلودگی مفرط روزانه و کسب نمره کوچکتر و مساوی ۸ برای پرسشنامه ISIبه عنوان بی‌خوابی در نظر گرفته شد. یافته‌ها: شیوع بی‌خوابی در کادر زمینی ۶۰% (۱۵۰ نفر) و در کادر پروازی ۶۶% (۱۶۶ نفر) بوده و شیوع خواب‌آلودگی در کادر زمینی ۲۷% (۶۹ نفر) و در کادر پروازی ۲۴% (۶۰ نفر) بوده است. در این مطالعه بین بی‌خوابی با دو متغیر سن بالای ۵۰ سال و سابقه کاری بیشتر از ۲۰ سال رابطه معنا‌داری مشاهده شد. نتیجه‌گیری: در این مطالعه خواب‌آلودگی مفرط روزانه و همچنین بی‌خوابی به خصوص شکایت از مشکل در شروع خواب، بیداری مکرر حین خواب و بیدار شدن زود هنگام صبحگاهی از شکایات شایع در بین خلبانان بود.

---

چکیده سابقه و اهداف: اثر افسردگی بر روی کیفیت زندگی به خصوص در مبتلایان به اختلالات خواب از اهمیت به سزایی برخوردار می باشدبه همین دلیل به بررسی افسردگی درمقدمه: اثر افسردگی روی کیفیت زندگی به خصوص در مبتلایان به اختلالات خواب از اهمیت به سزایی برخوردار می‌باشد از این رو به بررسی افسردگی در بیماران مبتلا به‌ بی‌خوابی و آپنه انسدادی‌ که با تست پلی‌سومنوگرافی تشخیص داده شده‌اند و برخی از عوامل موثر بر آن پرداخته‌ایم. روش بررسی: در این مطالعه‌ی مقطعی ۱۴۸ بیمار مراجعه‌کننده به کلینیک خواب بیمارستـان بهارلو که در سـال‌های ۹۱-۱۳۸۹ تحت پلی‌سومنوگرافی قرار گرفته‌ بودند و بر اساس پلی‌سومنوگرافی اختلال خواب آنها تشخیص داده شده بود وارد مطالعه شدند، سپس برای هر یک از شرکت‌کنندگان فرم جمع‌آوری اطلاعات ‌و پرسشنامه بک تکمیل گردید. پس از جمع‌آوری اطلاعات فوق برای بیماران مبتلا به آپنه انسدادی و ‌بی‌خوابی، داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار آماری ۱۶ SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: با توجه به نقطه برش تعیین شده جهت تشخیص افسردگی بر اساس پرسشنامه بک، فراوانی افسردگی در بین بیماران متفاوت بود، با نقطه برش نمره ۱۶ و بالاتر فراوانی افسردگی در مبتلایان به بی‌خوابی بیشتر بود (۴۰% در برابر ۳۵%) ولی این اختلاف از لحاظ آماری معنی‌دار نبوده است. با نقطه برش بیشتر یا مساوی ۱۰، ۸۰% از مبتلایان به بی‌خوابی و ۳/۵۸% از بیماران مبتلا به آپنه انسدادی از افسردگی رنج می‌برند که با این نقطه برش اختلاف آماری معنی‌داری بین نوع اختلال خواب و ابتلا به افسردگی مشاهده ‌شد. همچنین در مدل رگرسیون خطی پس از تعدیل کردن برای دیگر متغیرها همانند سن، جنس، اختلال خواب، شاخص توده بدنی، وضعیت تاهل و میزان تحصیلات، بین نمره پرسشنامه بک و نمره پرسشنامه ISI (Insomnia Severity Index) رابطه معنی‌داری وجود داشت(۰۱/۰P=). ‌‌‌‌نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر نمره افسردگی بک در بیماران مبتلا به بی‌خوابی بیشتر از نمره افسردگی در بیماران مبتلا به آپنه انسدادی خواب ‌بود در حالی که این اختلاف از لحاظ آماری معنی‌دار نبود. ‌حتی با حذف اثر مخدوش‌کننده‌ها دیده می‌شود که بی‌خوابی به شکل معنی‌داری با نمره پرسشنامه افسردگی بک افزایش می‌یابد.

---

مقدمه: یکی از مهمترین دلایل آلودگی صوتی شهری، صدای ترافیک است که سبب اثرات متنوع فیزیکی و ذهنی، اختلال در خواب، افت شنوایی و تأثیر بر کیفیت زندگی افراد میگردد. لذا هدف این مطالعه بررسی آلودگی صوتی ناشی از ترافیک و اثر آن بر اختلالات خواب و کیفیت زندگی شهروندان شهر شیراز می‌باشد

روش بررسی: این مطالعه بصورت توصیفی - تحلیلی بوده و در بین ۲۸۰ نفر از ساکنان نواحی پرترافیک و کم ترافیک شهر شیراز که طبق روش نمونه گیری طبقه بندی شده، وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: پرسشنامه استاندارد کیفیت زندگی (WHOQOL: BREF)، پرسشنامه استاندارد اختلالات خواب هترزبورگ( PSQI) و دستگاه صداسنج مدل۴۴۰-CEL بود. تجزیه و تحلیل بوسیله آزمون‌های T-TEST، کای – مربع و ضریب همبستگی پیرسون انجام شد.

نتایج: بین تراز فشار صوت ترافیک شهری و اختلالات خواب ساکنین مجاور بلوارهای کم ترافیک از لحاظ آماری ارتباط معنی داری مشاهده شد(۰۵/۰>P). همچنین بین تراز فشار صوت ترافیک شهری و کیفیت زندگی ساکنین مجاور بلوارهای پر ترافیک نیز رابطه معنی‌دار دیده شد(۰۵/۰>P). مقایسه تراز فشار صوت در هر دو منطقه(پرترافیک و کم ترافیک) بیشتر از حد استاندارد (۵۵ دسی بل) بود. اختلالات خواب در ساکنین مناطق پرترافیک بیشتر از مناطق کم ترافیک و کیفیت زندگی در ساکنین مناطق پرترافیک کمتر از مناطق کم ترافیک مشاهده شد که این راوابط از لحاظ آماری معنی‌دار شدند(۰۵/۰p<).

بحث و نتیجه گیری: تراز فشار صوت در مناطق پرترافیک و کم ترافیک شهر شیراز در مقایسه با استاندارد بالاتر بود که در نتیجه منجر به افزایش اختلال خواب و کاهش کیفیت زندگی در ساکنین مناطق پرترافیک شد.