فصلنامه طب کار

چکیده

سابقه و اهداف: فعالیت­های جابه­ جایی دستی بار به صورت کوتاه یا بلند مدت، می­تواند عوارضی مانند پارگی، شکستگی، تنش­های سیستم قلب و عروق، خستگی ماهیچه­ای و اختلالات اسکلتی- عضلانی به خصوص در مهره­های کمر ایجاد نماید. هدف این مطالعه ارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومیک کارگران سنگبری و تأثیر مداخلات ارگونومیکی در کاهش این ریسک فاکتورها در پست­های کاری آنها می­باشد.

روش بررسی:

در یک مطالعه مداخله­ای به روش قبل و بعد، شناسایی ریسک فاکتورهای ارگونومیک 50 نفر کارگر مرد یک شرکت سنگبری با استفاده از چک­لیست WISHA انجام شد. مداخلات اجرا شده، شامل نصب جرثقیل بازویی منوریل وکیوم­دار و گیره­دار، استفاده از پالت فلزی با گارد دوطرفه قابل حمل با لیفتراک، پالت جمع­آوری ضایعات با قابلیت حمل به وسیله جرثقیل سقفی یا لیفتراک و نصب دستگاه واگن­کش می­باشد. آنالیز آماری داده­ها با استفاده از نرم­افزار SPSS نسخه20 و آزمون­های آماری تحلیل واریانس و ویلکاکسون انجام گرفت.

یافته­ ها:

بر اساس نتایج حاصل از مطالعه، 78 درصد از کارگران، قبل از شروع مطالعه، حداقل در یکی از 7 پوسچر نامناسب مورد بررسی دارای ریسک فاکتورهای ارگونومیک بوده­اند؛ به طوری که بیش­ترین این ریسک فاکتورها به ترتیب مربوط به کارگران پست­های کاری بارگیری­کوپ، جمع­آوری ضایعات سنگ(100 درصد)، وسط­کار(2 /76درصد)، برش­کوپ(71/4) و ساب­(50 درصد) می­باشد. این مقادیر بعد از اجرای مداخلات ارگونومیکی در پست­های کاری بارگیری­کوپ، ساب، جمع­آوری ضایعات سنگ(100 درصد) و در پست­های کاری وسط­کار و برش­کوپ(42/8 درصد) حذف گردیدند. به طوری که اختلاف بین ریسک فاکتورهای ارگونومیک قبل و بعد از مداخلات معنادار بود(0/043>p).

نتیجه­ گیری:

نتایج حاصل از این مطالعه نشان می­دهد که میزان شیوع ریسک فاکتورهای ارگونومیک ناشی از کار در کارگران صنعت سنگبری مورد مطالعه، بسیار بالا بوده ولی پس از انجام مداخلات، ریسک فاکتورهای ارگونومیک بین 42/8 تا 100 درصد کاهش یافت.