فصلنامه طب کار

سابقه و اهداف: صنعت قالی یکی از صنایع مهم، پرخطر و سنتی ایران است که عوامل غیرارگونومی از قبیل ابزار کار غیراستاندارد، وضعیت‏های بدنی نامناسب، ساعت کار طولانی و عدم استراحت کافی قالیبافان می‌تواند منجر به ابتلای آن‌ها به اختلالات اسکلتی عضلانی شود. هدف از این مطالعه تعیین شیوع ناراحتی‏های اسکلتی عضلانی و تعیین ارتباط آن با پوسچر انجام کار در قالیبافان روستایی شهرستان بشرویه بوده است.

روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی، تحلیلی و به روش مقطعی می‎باشد. روش نمونه­گیری به صورت سرشماری بوده و شامل تمامی قالیبافان روستایی شهرستان بشرویه که حداقل در 6 ماه قبل از شروع مطالعه مشغول فعالیت بوده­ و حاضر به همکاری بودند (62 نفر)، می‌باشد. جهت بررسی ناراحتی‏های اسکلتی عضلانی از پرسشنامه ناراحتی‏های اسکلتی عضلانی تمام بدن کرنل (CMDQ) و به منظور ارزیابی پوسچر کاری از روش ارزیابی فعالیت‌های تکراری شغلی (OCRA) استفاده شد و داده‌های جمع آوری شده با کمک نرم افزار SPSS IBM 24 و آزمون‌ همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: نتایج نشان داد که 39/98% شاغلین ناراحتی را حداقل در یکی از 20 قسمت ارزیابی شده احساس می‎کنند. بیشترین شیوع ناراحتی قالیبافان با 58/72% در ناحیه‏ی پایینی کمر و کمترین شیوع ناراحتی با 68/9% در ناحیه‏ی نشیمنگاه وجود داشت. بین امتیاز ناراحتی‌های اسکلتی عضلانی در 11 قسمت از 20 ناحیه‌ی ارزیابی شده با امتیاز OCRA رابطه آماری معناداری مشاهده شد (05/0> p)، همچنین بین سن، ساعت کار روزانه و سابقه کار با امتیاز CMDQ ارتباط معنادار وجود داشت (05/0> p).

نتیجه‌گیری: به‌نظر می‌رسد استراحت ناکافی، تکراری بودن کار و پوسچرهای غلط از عوامل تاثیرگذار در شیوع بالای ناراحتی‌های اسکلتی عضلانی باشد. رعایت اصول ارگونومیکی به ویژه داشتن پوسچرهای صحیح و استراحت منظم در کنار انجام حرکات کششی می‌تواند در کاهش شیوع ناراحتی و ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی مفید واقع شود.