دوره 15، شماره 1 - ( فصلنامه علمی تخصصی طب کار یزد 1402 )
جلد 15 شماره 1 صفحات 25-17 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Research code: 4803
Ethics code: IR.bums.REC.1397.20
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Hosseini M H, Sharifzadeh G, Akbari A. Investigating the impact of demographic factors and working with computers on the hand grip and pinch strength of office workers. tkj 2023; 15 (1) :17-25
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1234-fa.html
URL: http://tkj.ssu.ac.ir/article-1-1234-fa.html
حسینی محمدحامد، شریف زاده غلامرضا، اکبری اکرم. بررسی میزان تاثیر عوامل دموگرافیک وکار با رایانه بر توان چنگش قوی وظریف دست کارکنان اداری. فصلنامه علمی تخصصی طب کار. 1402; 15 (1) :17-25
دانشگاه علوم پزشکی بیرجند ، mhhossani@yahoo.com
متن کامل [PDF 656 kb]
(305 دریافت)
| چکیده (HTML) (676 مشاهده)
جدول 1: ضریب همبستگی پیرسان بین نیروهای چنگش قوی و ظریف با متغیرهای دموگرافیک و شغلی
*همبستگی معنی‌دار در سطح 05/0 (2-tailed)
**همبستگی معنی‌دار در سطح 01/0 (2-tailed)
جدول 2: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک جنس
جدول 3: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک سن
جدول 4: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک سابقه کاری
References
Investigating the impact of demographic factors and working with computers on the hand grip and pinch strength of office workers
Hosseini1 MH1[†], Sharifzadeh GH R2, Akbari A3
1 Department of Occupational Health and Safety Engineering, School of Health, Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
2 Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Health, Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
3 School of Health, Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
Abstract
Introduction: In office tasks, pinch gripping of tools such as pen, paper, mouse, and keys are required during most working hours. This study aimed to determine the effect of demographic factors and working with a computer on office workers' hand grip and pinch strength.
Materials and Methods: In this cross-sectional analytical study, after recording the demographic characteristics, the hand grip and pinch strength of 174 employees of 20 offices of Birjand city with at least 3 hours of daily computer work was measured using a Jamar hand dynamometer and Saehan pinch gauge. The data were analyzed by SPSS statistical software version 16. In addition to descriptive statistics, ANOVA, independent t-test, and Pearson correlation coefficient were used.
Results: The mean and standard deviation related to the age of the subjects were 37.5 ± 7.15 and 13 ± 7.35 years. The relationship between the hand grip and pinch strength with the variables of sex, height, weight, and Handedness (except the tip of the males) was significant (P<0.05), but with the variables of BMI, work experience, and age (except palmar of the dominant hand) was not significant. Computer work duration significantly affected the dominant hand's grip strength and both hands' palmar and tip pinch (P<0.05).
Conclusion: The results of this study show the effect of computer work duration on reducing office workers' hand grip and pinch strength. Therefore, it is recommended to apply ergonomic principles to maintain hand grip and pinch strength of computer users.
Keywords: Hand Grip, Lateral Pinch, Key Pinch, Tip Pinch, Computer Users.
![]()
متن کامل: (499 مشاهده)
بررسی میزان تأثیر عوامل دموگرافیک و کار با رایانه بر توان چنگش قوی و ظریف دست کارکنان اداری
محمدحامد حسینی1[*]، غلامرضا شریف‌زاده2، اکرم اکبری3
چکیده
مقدمه: در وظایف اداری، چنگش ظریف ابزارهایی مانند خودکار، کاغذ، موس و کلید در اغلب ساعات کاری موردنیاز است. این مطالعه باهدف تعیین تأثیر عوامل دموگرافیک و کار با رایانه بر توان چنگش قوی و ظریف دست کارکنان اداری انجام‌شده است.
روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی - مقطعی پس از ثبت مشخصات دموگرافیک، توان چنگش قدرتی و ظریف دست 174 نفر از کارکنان20 اداره شهر بیرجند با حداقل 3 ساعت کار روزانه با رایانه با استفاده از نیروسنج دست جامار و پینچ گیج سیهان اندازه‌گیری شد. داده‌ها به نرم‌افزار SPSS ویرایش 16 منتقل و علاوه بر روش‌های آمار توصیفی از آزمون‌های آماری آنوا، تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
نتایج: میانگین و انحراف معیار سن افراد موردمطالعه 7/15± 37/5 سال و سابقه کاری 7/35±13سال بود. ارتباط بین نیروهای چنگش قدرتی و ظریف دست با متغیرهای جنس، قد، وزن و غالب و مغلوب بودن دست (به‌جز تیپ مردان) معنی‌دار بود (P<0.05) اما با متغیرهای شاخص توده بدنی، سابقه کار و سن (به‌جز پالمار دست غالب)معنی‌دار نبود. مدت‌زمان کار با رایانه تأثیر معنی‌داری بر نیروی چنگش قدرتی دست مغلوب و چنگش پالمار و تیپ در هر دو دست داشت (P<0.05).
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه تأثیر مدت‌زمان کار با رایانه را بر کاهش نیروی چنگش قوی و ظریف دست کارکنان اداری نشان می‌دهد. لذا بکار بستن اصول ارگونومی برای حفظ توان چنگش قوی و ظریف دست کاربران رایانه توصیه می‌شود.
واژه‌های کلیدی: چنگش قدرتی، چنگش پالمار، چنگش کلید، چنگش تیپ، کاربران رایانه
مقدمه
محمدحامد حسینی1[*]، غلامرضا شریف‌زاده2، اکرم اکبری3
چکیده
مقدمه: در وظایف اداری، چنگش ظریف ابزارهایی مانند خودکار، کاغذ، موس و کلید در اغلب ساعات کاری موردنیاز است. این مطالعه باهدف تعیین تأثیر عوامل دموگرافیک و کار با رایانه بر توان چنگش قوی و ظریف دست کارکنان اداری انجام‌شده است.
روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی - مقطعی پس از ثبت مشخصات دموگرافیک، توان چنگش قدرتی و ظریف دست 174 نفر از کارکنان20 اداره شهر بیرجند با حداقل 3 ساعت کار روزانه با رایانه با استفاده از نیروسنج دست جامار و پینچ گیج سیهان اندازه‌گیری شد. داده‌ها به نرم‌افزار SPSS ویرایش 16 منتقل و علاوه بر روش‌های آمار توصیفی از آزمون‌های آماری آنوا، تی مستقل و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
نتایج: میانگین و انحراف معیار سن افراد موردمطالعه 7/15± 37/5 سال و سابقه کاری 7/35±13سال بود. ارتباط بین نیروهای چنگش قدرتی و ظریف دست با متغیرهای جنس، قد، وزن و غالب و مغلوب بودن دست (به‌جز تیپ مردان) معنی‌دار بود (P<0.05) اما با متغیرهای شاخص توده بدنی، سابقه کار و سن (به‌جز پالمار دست غالب)معنی‌دار نبود. مدت‌زمان کار با رایانه تأثیر معنی‌داری بر نیروی چنگش قدرتی دست مغلوب و چنگش پالمار و تیپ در هر دو دست داشت (P<0.05).
نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه تأثیر مدت‌زمان کار با رایانه را بر کاهش نیروی چنگش قوی و ظریف دست کارکنان اداری نشان می‌دهد. لذا بکار بستن اصول ارگونومی برای حفظ توان چنگش قوی و ظریف دست کاربران رایانه توصیه می‌شود.
واژه‌های کلیدی: چنگش قدرتی، چنگش پالمار، چنگش کلید، چنگش تیپ، کاربران رایانه
مقدمه
پیچیدگی سیستم اسکلتی عضلانی دست امکان انجام وظایف مختلف مانند نوشتن، کار با رایانه، گرفتن اشیاء و بسیاری از کارهای روزمره را به انسان می‌دهد(1). نیروی چنگش یک نیروی ترکیبی حاصل از ماهیچه‌های خارجی و داخلی دست است که مفاصل دست را خم می‌کند. به‌طورکلی نیروی چنگش دست شامل قدرتی و ظریف است. در چنگش قدرتی مشت به‌گونه‌ای گره می‌شود که 4 انگشت یکدست در یک سمت و شست بر روی آن‌ها قرار می‌گیرد که کل نیروی حاصل از چنگش دست را برای گرفتن ابزار نشان می‌دهد. چنگش ظریف شامل 1-پالمار(Palmar) 2-کلید (Key) و 3-تیپ (Tip)می‌باشد. گرفتن چاقو نوعی چنگش ظریف است که در آن چاقو درون دست قرار می‌گیرد. گرفتن قلم نوعی دیگر از چنگش ظریف است که در آن ابزار میان انگشتان شست، سبابه و میانی قرار می‌گیرد(2).
از دیدگاه بالینی و ارگونومی نیروی چنگش دست از مؤلفه‌های مهم در عملکرد عضلانی دست بوده و داده‌های حاصل از آن می‌تواند کاربردهای بسیاری در ارگونومی ازجمله بهبود بهره‌وری و طراحی ابزار دستی داشته باشد(3). نتایج مطالعات قبلی نشان داده عوامل مختلف فردی و شغلی می‌تواند بر میزان این نیرو تأثیرگذار باشد. شناخت این عوامل در انتخاب فرد مناسب و متناسب‌سازی وظایف با توان فرد جهت پیشگیری از بروز عوارض جسمی کاربرد دارد.
در مشاغل اداری استفاده از نیروی انگشتان دست برای کار با رایانه و گرفتن ابزار کار در بخش زیادی از ساعات کاری وجود دارد. نتایج مطالعات قبلی حاکی از بروز ناراحتی‌های مختلف اسکلتی عضلانی در نواحی مختلف بدن کاربران رایانه ازجمله اندام‌های حرکتی فوقانی می‌باشد(4-10). سندروم تونل کارپال یکی از این ناراحتی‌های است که بر میزان نیروی چنگش دست افراد تأثیر منفی می‌گذارد(11).
تاکنون مطالعات اندکی درزمینه توان چنگش دست کارکنان اداری انجام‌شده است. رستم زاده و همکاران در مطالعه خود تأثیر عوامل دموگرافیک را بر توان چنگش قوی کارکنان اداری را بررسی و نتیجه‌گیری کرده‌اند که عواملی مانند جنس و ابعاد انتروپومتریک می‌تواند بر توان چنگش قوی کارکنان اداری تأثیرگذار باشد(12). سوری و همکاران نیز در مطالعه خود به تأثیر عوامل دموگرافیکی مانند سن، جنس و ابعاد آنتروپومتریک دست بر توان چنگش قوی افراد اشاره‌کرده‌اند. بر طبق یافته‌های این مطالعه در بین ابعاد آنتروپومتریک، قد فرد و پهنای دست بیشترین همبستگی را با توان چنگش قوی دارند(2). koley و همکاران در مطالعه خود به بررسی تأثیر عوامل فردی و شغلی بر توان چنگش قوی کاربران رایانه پرداخته و نتیجه‌گیری کرده‌اند که کار با کامپیوتر می‌تواند بر توان چنگش قوی کاربران رایانه تأثیر منفی داشته باشد(11). Nair و همکاران نیز در مطالعه خود به نتایج مشابهی درزمینهٔ تأثیر ساعات کار با رایانه بر توان چنگش قوی کاربران رایانه رسیده‌اند(13).
با توجه به اطلاعات موجود در تمام مطالعات فوق‌الذکر صرفاً چنگش قوی کارکنان اداری و عوامل فردی و شغلی مؤثر بر آن موردبررسی قرارگرفته است و اطلاعاتی درزمینه میزان چنگش ظریف کارکنان اداری و عوامل مؤثر بر آن در دست نیست. در مشاغل اداری چنگش ابزار کاری مانند خودکار، برگه کاغذ، کلید،... بیشتر از نوع ظریف می‌باشد و برخورداری از نیروی چنگش ظریف مطلوب نقش مهمی در انجام صحیح فعالیت‌های شغلی دارد همچنین به استناد یافته‌های مطالعات قبلی انتظار می‌رود عواملی مانند سن، جنس، شاخص توده بدنی و میزان ساعات کار با رایانه بر روی میزان این نیرو تأثیرگذار باشد بنابراین دانستن میزان این نیرو و عوامل مؤثر بر آن در کارکنان اداری حائز اهمیت می‌باشد. با عنایت به موارد فوق این مطالعه باهدف تعیین تأثیر عوامل دموگرافیک و کار با رایانه بر توان چنگش قوی و ظریف کارکنان اداری انجام‌شده است.
روش بررسی
مطالعه حاضر یک مطالعه تحلیلی – مقطعی است که جامعه پژوهش آن کارکنان اداری 20 اداره شهر بیرجند بودند. حجم نمونه 174 نفر برآورد که به روش خوشه‌ای تصادفی شده انتخاب شدند. معیار ورود افراد به مطالعه عبارت بود از کار با رایانه در محیط اداری حداقل 3 ساعت در روز، سابقه کار حداقل یک سال، عدم سابقه جراحی یا شکستگی و آرتروز در اندام حرکتی فوقانی و گردن.
برای انجام مطالعه ابتدا به محل کار این افراد مراجعه و توضیحاتی در مورد اهداف پژوهش ارائه شد. سپس اطلاعات دموگرافیک آن‌ها از طریق پرسشگری اخذ و اندازه‌گیری قد و وزن با استفاده از قد سنج استاندارد و ترازوی دیجیتال کالیبره شده انجام و در فرمی که بدین منظور طراحی‌شده بود ثبت شد. ازآنجایی‌که بعضی از این افراد چپ‌دست بودند دست برتر آن‌ها به‌عنوان دست غالب و دست دیگر به‌عنوان دست مغلوب در نظر گرفته شد. نیروهای چنگشی که در این مطالعه اندازه‌گیری شدند شامل نیروی چنگش قوی و نیروهای چنگش ظریف پالمار،تیپ و کلید بود. اندازه‌گیری صبح‌ها (بین ساعت 8 تا 12) برای هریک از دست‌های غالب و مغلوب 3 نوبت مطابق توصیه‌های انجمن درمانگران دست امریکا با استفاده از نیروسنج جامار و پینچ گیج سیهان توسط یک نفر کارشناس بهداشت حرفه‌ای آموزش‌دیده انجام و میانگین محاسبه شد. وضعیت افراد در هنگام اندازه‌گیری به‌صورت نشسته، بازوها به تنه چسبیده، زاویه آرنج 90 درجه، ساعد در وضعیت افقی، مچ دست در وضعیت 30-0 درجه کشش و 15-0 درجه انحراف به سمت استخوان اولنار بود. برای سنجش چنگش قوی طول چنگش دسته دینامومتر مطابق طول دست فرد تنظیم می‌شد. برای چنگش تیپ نوک انگشت شست در مقابل نوک انگشت اشاره بر روی دستگاه قرار می‌گرفت. برای چنگش کلید کف بند اول انگشت شست در مقابل قسمت جانبی بند وسط انگشت اشاره بر روی دستگاه قرار می‌گرفت و برای چنگش پالمار کف بند اول انگشت شست در مقابل بند اول دو انگشت اشاره و وسط بر روی دستگاه قرار می‌گرفت (2). برای پیشگیری از اثر نامطلوب خستگی بر داده‌ها، بین هر نوبت اندازه‌گیری 2-5 دقیقه استراحت در نظر گرفته شد. همچنین قبل از هر نوبت اندازه‌گیری از کالیبره بودن دینامومترها اطمینان حاصل شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده برای تجزیه‌وتحلیل به نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 16 منتقل و علاوه بر روش‌های آمار توصیفی برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری آنوا ، تی مستقل، تی زوجی و ضریب همبستگی پیرسان استفاده شد. (p<0.05) به‌عنوان سطح معنی‌داری درنظرگرفته شد.
ملاحظات اخلاقی: برای انجام مطالعه ابتدا مجوزهای لازم از مسئولین دانشگاه و ادارات موردمطالعه اخذ شد. تمام شرکت‌کنندگان فرم رضایت‌نامه را امضاء کردند. به شرکت‌کنندگان درزمینهٔ حفظ بی‌نامی داده‌ها، اختیاری بودن شرکت در مطالعه و داشتن حق انصراف در هر مرحله اطمینان داده شد. لازم به ذکر است پژوهش حاضر با کد اخلاقIR.bums.REC.1397.20 در کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تائید شده است.
نتایج
افراد موردمطالعه شامل 85 مرد و 89 زن بودند که میانگین و انحراف معیار سن آن‌ها 15/7± 5/37سال ، میانگین و انحراف معیار سابقه کار 35/7±13/13 سال ،میانگین و انحراف معیار ساعات کار با رایانه 09/2±30/6 ساعت در روز و میانگین و انحراف معیار شاخص توده بدنی در آن‌ها 29/5±04/26 بود. تحصیلات 1/93% افراد کارشناسی و بقیه کمتر از کارشناسی بود. 5/88% افراد راست‌دست و 5/11% چپ‌دست بودند. در جدول شماره 1 مقدار ضریب همبستگی پیرسان بین نیروهای چنگش و متغیرهای دموگرافیک و شغلی افراد موردمطالعه ارائه‌شده است. بیشترین همبستگی بین متغیرهای وزن و قد با نیروهای چنگش مشاهده می‌شود که به‌صورت مثبت می‌باشد به عبارتی با افزایش وزن و قد، توان چنگش افراد به‌طور معنی‌داری افزایش می‌یابد. مدت‌زمان کار روزانه با رایانه با اغلب نیروهای چنگش همبستگی معنی‌دار معکوس دارد. به عبارت بهتر با افزایش ساعات کار روزانه با رایانه توان چنگش افراد کاهش داشته است.
در جدول شماره 2 میانگین قدرت چنگش آقایان و خانم‌ها با یکدیگر مقایسه که در تمام موارد توان چنگش آقایان به‌طور معنی‌داری از خانم‌ها بیشتر بوده است. همچنین در این جدول نیروی چنگش دست غالب و مغلوب به تفکیک جنسیت ارائه که به‌جز در چنگش تیپ در بقیه موارد چنگش دست غالب به‌طور معنی‌داری از دست مغلوب بیشتر بوده است.
از دیدگاه بالینی و ارگونومی نیروی چنگش دست از مؤلفه‌های مهم در عملکرد عضلانی دست بوده و داده‌های حاصل از آن می‌تواند کاربردهای بسیاری در ارگونومی ازجمله بهبود بهره‌وری و طراحی ابزار دستی داشته باشد(3). نتایج مطالعات قبلی نشان داده عوامل مختلف فردی و شغلی می‌تواند بر میزان این نیرو تأثیرگذار باشد. شناخت این عوامل در انتخاب فرد مناسب و متناسب‌سازی وظایف با توان فرد جهت پیشگیری از بروز عوارض جسمی کاربرد دارد.
در مشاغل اداری استفاده از نیروی انگشتان دست برای کار با رایانه و گرفتن ابزار کار در بخش زیادی از ساعات کاری وجود دارد. نتایج مطالعات قبلی حاکی از بروز ناراحتی‌های مختلف اسکلتی عضلانی در نواحی مختلف بدن کاربران رایانه ازجمله اندام‌های حرکتی فوقانی می‌باشد(4-10). سندروم تونل کارپال یکی از این ناراحتی‌های است که بر میزان نیروی چنگش دست افراد تأثیر منفی می‌گذارد(11).
تاکنون مطالعات اندکی درزمینه توان چنگش دست کارکنان اداری انجام‌شده است. رستم زاده و همکاران در مطالعه خود تأثیر عوامل دموگرافیک را بر توان چنگش قوی کارکنان اداری را بررسی و نتیجه‌گیری کرده‌اند که عواملی مانند جنس و ابعاد انتروپومتریک می‌تواند بر توان چنگش قوی کارکنان اداری تأثیرگذار باشد(12). سوری و همکاران نیز در مطالعه خود به تأثیر عوامل دموگرافیکی مانند سن، جنس و ابعاد آنتروپومتریک دست بر توان چنگش قوی افراد اشاره‌کرده‌اند. بر طبق یافته‌های این مطالعه در بین ابعاد آنتروپومتریک، قد فرد و پهنای دست بیشترین همبستگی را با توان چنگش قوی دارند(2). koley و همکاران در مطالعه خود به بررسی تأثیر عوامل فردی و شغلی بر توان چنگش قوی کاربران رایانه پرداخته و نتیجه‌گیری کرده‌اند که کار با کامپیوتر می‌تواند بر توان چنگش قوی کاربران رایانه تأثیر منفی داشته باشد(11). Nair و همکاران نیز در مطالعه خود به نتایج مشابهی درزمینهٔ تأثیر ساعات کار با رایانه بر توان چنگش قوی کاربران رایانه رسیده‌اند(13).
با توجه به اطلاعات موجود در تمام مطالعات فوق‌الذکر صرفاً چنگش قوی کارکنان اداری و عوامل فردی و شغلی مؤثر بر آن موردبررسی قرارگرفته است و اطلاعاتی درزمینه میزان چنگش ظریف کارکنان اداری و عوامل مؤثر بر آن در دست نیست. در مشاغل اداری چنگش ابزار کاری مانند خودکار، برگه کاغذ، کلید،... بیشتر از نوع ظریف می‌باشد و برخورداری از نیروی چنگش ظریف مطلوب نقش مهمی در انجام صحیح فعالیت‌های شغلی دارد همچنین به استناد یافته‌های مطالعات قبلی انتظار می‌رود عواملی مانند سن، جنس، شاخص توده بدنی و میزان ساعات کار با رایانه بر روی میزان این نیرو تأثیرگذار باشد بنابراین دانستن میزان این نیرو و عوامل مؤثر بر آن در کارکنان اداری حائز اهمیت می‌باشد. با عنایت به موارد فوق این مطالعه باهدف تعیین تأثیر عوامل دموگرافیک و کار با رایانه بر توان چنگش قوی و ظریف کارکنان اداری انجام‌شده است.
روش بررسی
مطالعه حاضر یک مطالعه تحلیلی – مقطعی است که جامعه پژوهش آن کارکنان اداری 20 اداره شهر بیرجند بودند. حجم نمونه 174 نفر برآورد که به روش خوشه‌ای تصادفی شده انتخاب شدند. معیار ورود افراد به مطالعه عبارت بود از کار با رایانه در محیط اداری حداقل 3 ساعت در روز، سابقه کار حداقل یک سال، عدم سابقه جراحی یا شکستگی و آرتروز در اندام حرکتی فوقانی و گردن.
برای انجام مطالعه ابتدا به محل کار این افراد مراجعه و توضیحاتی در مورد اهداف پژوهش ارائه شد. سپس اطلاعات دموگرافیک آن‌ها از طریق پرسشگری اخذ و اندازه‌گیری قد و وزن با استفاده از قد سنج استاندارد و ترازوی دیجیتال کالیبره شده انجام و در فرمی که بدین منظور طراحی‌شده بود ثبت شد. ازآنجایی‌که بعضی از این افراد چپ‌دست بودند دست برتر آن‌ها به‌عنوان دست غالب و دست دیگر به‌عنوان دست مغلوب در نظر گرفته شد. نیروهای چنگشی که در این مطالعه اندازه‌گیری شدند شامل نیروی چنگش قوی و نیروهای چنگش ظریف پالمار،تیپ و کلید بود. اندازه‌گیری صبح‌ها (بین ساعت 8 تا 12) برای هریک از دست‌های غالب و مغلوب 3 نوبت مطابق توصیه‌های انجمن درمانگران دست امریکا با استفاده از نیروسنج جامار و پینچ گیج سیهان توسط یک نفر کارشناس بهداشت حرفه‌ای آموزش‌دیده انجام و میانگین محاسبه شد. وضعیت افراد در هنگام اندازه‌گیری به‌صورت نشسته، بازوها به تنه چسبیده، زاویه آرنج 90 درجه، ساعد در وضعیت افقی، مچ دست در وضعیت 30-0 درجه کشش و 15-0 درجه انحراف به سمت استخوان اولنار بود. برای سنجش چنگش قوی طول چنگش دسته دینامومتر مطابق طول دست فرد تنظیم می‌شد. برای چنگش تیپ نوک انگشت شست در مقابل نوک انگشت اشاره بر روی دستگاه قرار می‌گرفت. برای چنگش کلید کف بند اول انگشت شست در مقابل قسمت جانبی بند وسط انگشت اشاره بر روی دستگاه قرار می‌گرفت و برای چنگش پالمار کف بند اول انگشت شست در مقابل بند اول دو انگشت اشاره و وسط بر روی دستگاه قرار می‌گرفت (2). برای پیشگیری از اثر نامطلوب خستگی بر داده‌ها، بین هر نوبت اندازه‌گیری 2-5 دقیقه استراحت در نظر گرفته شد. همچنین قبل از هر نوبت اندازه‌گیری از کالیبره بودن دینامومترها اطمینان حاصل شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده برای تجزیه‌وتحلیل به نرم‌افزار آماری SPSS نسخه 16 منتقل و علاوه بر روش‌های آمار توصیفی برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری آنوا ، تی مستقل، تی زوجی و ضریب همبستگی پیرسان استفاده شد. (p<0.05) به‌عنوان سطح معنی‌داری درنظرگرفته شد.
ملاحظات اخلاقی: برای انجام مطالعه ابتدا مجوزهای لازم از مسئولین دانشگاه و ادارات موردمطالعه اخذ شد. تمام شرکت‌کنندگان فرم رضایت‌نامه را امضاء کردند. به شرکت‌کنندگان درزمینهٔ حفظ بی‌نامی داده‌ها، اختیاری بودن شرکت در مطالعه و داشتن حق انصراف در هر مرحله اطمینان داده شد. لازم به ذکر است پژوهش حاضر با کد اخلاقIR.bums.REC.1397.20 در کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بیرجند تائید شده است.
نتایج
افراد موردمطالعه شامل 85 مرد و 89 زن بودند که میانگین و انحراف معیار سن آن‌ها 15/7± 5/37سال ، میانگین و انحراف معیار سابقه کار 35/7±13/13 سال ،میانگین و انحراف معیار ساعات کار با رایانه 09/2±30/6 ساعت در روز و میانگین و انحراف معیار شاخص توده بدنی در آن‌ها 29/5±04/26 بود. تحصیلات 1/93% افراد کارشناسی و بقیه کمتر از کارشناسی بود. 5/88% افراد راست‌دست و 5/11% چپ‌دست بودند. در جدول شماره 1 مقدار ضریب همبستگی پیرسان بین نیروهای چنگش و متغیرهای دموگرافیک و شغلی افراد موردمطالعه ارائه‌شده است. بیشترین همبستگی بین متغیرهای وزن و قد با نیروهای چنگش مشاهده می‌شود که به‌صورت مثبت می‌باشد به عبارتی با افزایش وزن و قد، توان چنگش افراد به‌طور معنی‌داری افزایش می‌یابد. مدت‌زمان کار روزانه با رایانه با اغلب نیروهای چنگش همبستگی معنی‌دار معکوس دارد. به عبارت بهتر با افزایش ساعات کار روزانه با رایانه توان چنگش افراد کاهش داشته است.
در جدول شماره 2 میانگین قدرت چنگش آقایان و خانم‌ها با یکدیگر مقایسه که در تمام موارد توان چنگش آقایان به‌طور معنی‌داری از خانم‌ها بیشتر بوده است. همچنین در این جدول نیروی چنگش دست غالب و مغلوب به تفکیک جنسیت ارائه که به‌جز در چنگش تیپ در بقیه موارد چنگش دست غالب به‌طور معنی‌داری از دست مغلوب بیشتر بوده است.
جدول 1: ضریب همبستگی پیرسان بین نیروهای چنگش قوی و ظریف با متغیرهای دموگرافیک و شغلی
| متغیر | سن (سال) |
وزن (kg) |
قد (cm) |
شاخص توده بدنی |
سابقه کار (سال) |
مدت‌زمان کار با رایانه (ساعت) |
||
| چنگش قدرتیkg | غالب | 045/0 | **347/0 | **482/0 | 087/0 | 104/0 | 101/0- | |
| مغلوب | 010/0 | **366/0 | **532/0 | 076/0 | 064/0 | *152/0- | ||
| چنگش ظریف kg | پالمار | غالب | 016/0 | **310/0 | **458/0 | 087/0 | 087/0 | *189/0- |
| مغلوب | 038/0 | **292/0 | **433/0 | 068/0 | 136/0 | *155/0- | ||
| کلید | غالب | 046/0- | **375/0 | **469/0 | 116/0 | 015/0- | *131/0- | |
| مغلوب | 012/0 | **368/0 | **467/0 | 112/0 | 059/0 | 127/0- | ||
| تیپ | غالب | 055/0 | **275/0 | **365/0 | 100/0 | 060/0 | **224/0- | |
| مغلوب | 108/0 | **297/0 | **385/0 | 104/0 | 120/0 | *190/0- | ||
**همبستگی معنی‌دار در سطح 01/0 (2-tailed)
جدول 2: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک جنس
| متغیر | مردان | زنان | P-value | ||||
| Mean | SD | Mean | SD | ||||
| چنگش قدرتیkg | غالب | 92/42 | 69/10 | 86/22 | 09/6 | 001/0> | |
| مغلوب | 01/41 | 46/9 | 42/21 | 36/6 | 001/0> | ||
| P-value | 003/0 | 001/0> | |||||
| چنگش ظریف kg | پالمار | غالب | 33/8 | 97/1 | 99/4 | 4/1 | 001/0> |
| مغلوب | 94/7 | 12/2 | 71/4 | 39/1 | 001/0> | ||
| P-value | 001/0> | 002/0 | |||||
| کلید | غالب | 48/9 | 98/1 | 06/5 | 88/1 | 001/0> | |
| مغلوب | 05/9 | 82/1 | 58/5 | 64/1 | 001/0> | ||
| P-value | 001/0> | 001/0> | |||||
| تیپ | غالب | 5/6 | 1/2 | 9/3 | 52/1 | 001/0> | |
| مغلوب | 4/6 | 2/2 | 49/3 | 34/1 | 001/0> | ||
| P-value | 105/0 | 001/0> | |||||
نوع آزمون تی مستقل و تی زوجی.
در جدول شماره 3 میانگین قدرت چنگش گروه‌های سنی با یکدیگر مقایسه که به‌جز چنگش پالمار دست غالب در بقیه موارد تفاوت‌ها ازنظر آماری معنی‌دار نبوده است.
نوع آزمون آنوا
در جدول شماره 4 میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه با سوابق کاری مختلف با یکدیگر مقایسه که در تمام موارد تفاوت‌ها ازنظر آماری معنی‌دار نبوده است.
نوع آزمون آنوا
در جدول شماره 5 میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک شاخص توده بدنی مقایسه که در تمام موارد تفاوت‌ها ازنظر آماری معنی‌دار نبوده است.
در جدول شماره 3 میانگین قدرت چنگش گروه‌های سنی با یکدیگر مقایسه که به‌جز چنگش پالمار دست غالب در بقیه موارد تفاوت‌ها ازنظر آماری معنی‌دار نبوده است.
نوع آزمون آنوا
در جدول شماره 4 میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه با سوابق کاری مختلف با یکدیگر مقایسه که در تمام موارد تفاوت‌ها ازنظر آماری معنی‌دار نبوده است.
نوع آزمون آنوا
در جدول شماره 5 میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک شاخص توده بدنی مقایسه که در تمام موارد تفاوت‌ها ازنظر آماری معنی‌دار نبوده است.
جدول 3: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک سن
| متغیر | کمتر از 30 سال | 30-45 سال | بیشتر از 45 سال | P-value | |||||
| Mean | SD | Mean | SD | Mean | SD | ||||
| چنگش قدرتیkg | غالب | 4/35 | 94/14 | 06/32 | 1/13 | 82/34 | 62/12 | 39/0 | |
| مغلوب | 9/34 | 11/13 | 64/29 | 67/12 | 82/32 | 67/11 | 143/0 | ||
| چنگش ظریف kg | پالمار | غالب | 91/7 | 02/2 | 38/6 | 44/2 | 11/7 | 41/2 | 019/0 |
| مغلوب | 11/7 | 28/2 | 03/6 | 38/2 | 5/6 | 1/2 | 126/0 | ||
| کلید | غالب | 9/8 | 32/2 | 52/7 | 56/2 | 8/7 | 78/2 | 088/0 | |
| مغلوب | 25/8 | 8/2 | 01/7 | 41/2 | 52/7 | 64/2 | 089/0 | ||
| تیپ | غالب | 11/6 | 38/1 | 01/5 | 37/2 | 2/5 | 39/2 | 089/0 | |
| مغلوب | 61/5 | 51/1 | 63/4 | 34/2 | 46/5 | 47/2 | 07/0 | ||
| متغیر | کمتر از 10سال | 20-10 سال | بیشتر از 20 سال | P-value | |||||
| Mean | SD | Mean | SD | Mean | SD | ||||
| چنگش قدرتیkg | غالب | 35/33 | 12/14 | 18/31 | 73/12 | 85/35 | 13/13 | 203/0 | |
| مغلوب | 93/61 | 73/13 | 46/29 | 25/12 | 93/33 | 88/11 | 182/0 | ||
| چنگش ظریف kg | پالمار | غالب | 69/6 | 04/2 | 37/6 | 57/2 | 23/7 | 24/2 | 204/0 |
| مغلوب | 26/6 | 28/2 | 06/6 | 35/2 | 99/6 | 65/2 | 162/0 | ||
| کلید | غالب | 11/8 | 47/2 | 39/7 | 59/2 | 88/7 | 84/2 | 184/0 | |
| مغلوب | 6/7 | 31/2 | 9/6 | 38/2 | 79/7 | 75/2 | 15/0 | ||
| تیپ | غالب | 43/5 | 78/1 | 92/4 | 45/2 | 69/5 | 44/2 | 269/0 | |
| مغلوب | 97/4 | 91/1 | 72/4 | 43/2 | 62/5 | 47/2 | 124/0 | ||
نوع آزمون آنوا
در جدول شماره 6 میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه با ساعات کار روزانه کمتر و بیشتر از 5 ساعت با یکدیگر مقایسه که تفاوت چنگش قدرتی دست غالب و چنگش کلید دست‌های غالب و مغلوب ازنظر آماری معنی‌دار بوده است.
در جدول شماره 6 میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه با ساعات کار روزانه کمتر و بیشتر از 5 ساعت با یکدیگر مقایسه که تفاوت چنگش قدرتی دست غالب و چنگش کلید دست‌های غالب و مغلوب ازنظر آماری معنی‌دار بوده است.
جدول 5: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک شاخص توده بدنی
جدول 6: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک ساعات کار روزانه با رایانه
نوع آزمون تی مستقل
بحث
| متغیر | لاغر | طبیعی | اضافه‌وزن | چاق | P-value | ||||||
| Mean | SD | Mean | SD | Mean | SD | Mean | SD | ||||
| چنگش قدرتیkg | غالب | 55/25 | 1/12 | 2/34 | 48/13 | 58/32 | 63/13 | 42/33 | 71/11 | 172/0 | |
| مغلوب | 85/22 | 65/10 | 87/32 | 84/12 | 73/30 | 42/13 | 64/31 | 05/10 | 063/0 | ||
| چنگش ظریف kg |
پالمار | غالب | 87/5 | 04/3 | 81/6 | 21/2 | 56/6 | 6/2 | 84/6 | 82/1 | 569/0 |
| مغلوب | 6/5 | 38/2 | 58/6 | 54/2 | 12/6 | 46/2 | 5/6 | 87/1 | 466/0 | ||
| کلید | غالب | 03/6 | 29/2 | 07/8 | 53/2 | 6/7 | 65/2 | 84/7 | 7/2 | 67/0 | |
| مغلوب | 48/5 | 85/1 | 64/7 | 33/2 | 23/7 | 64/2 | 5/7 | 25/2 | 27/0 | ||
| تیپ | غالب | 37/4 | 08/2 | 46/5 | 28/2 | 11/5 | 42/2 | 3/5 | 15/2 | 429/0 | |
| مغلوب | 6/3 | 44/1 | 15/5 | 27/2 | 89/4 | 5/2 | 06/5 | 32/2 | 161/0 | ||
جدول 6: مقایسه میانگین قدرت چنگش افراد موردمطالعه به تفکیک ساعات کار روزانه با رایانه
| متغیر | 1-5 ساعت | بیشتر از 5 ساعت | P-value | ||||
| Mean | SD | Mean | SD | ||||
| چنگش قدرتیkg | غالب | 59/34 | 31/1 | 77/31 | 32/1 | 193/0 | |
| مغلوب | 85/33 | 21/1 | 67/29 | 27/1 | 043/0 | ||
| چنگش ظریف kg |
پالمار | غالب | 26/7 | 04/2 | 33/6 | 48/2 | 016/0 |
| مغلوب | 86/6 | 39/2 | 03/6 | 37/2 | 034/0 | ||
| کلید | غالب | 18/8 | 24/2 | 45/7 | 74/2 | 090/0 | |
| مغلوب | 74/7 | 18/2 | 06/7 | 54/2 | 091/0 | ||
| تیپ | غالب | 98/5 | 56/2 | 85/4 | 07/2 | 002/0 | |
| مغلوب | 54/5 | 49/2 | 62/4 | 9/2 | 014/0 | ||
بحث
کارکنان اداری در بخش عمده‌ای از ساعات کار خود از نیروی چنگش ظریف برای انجام وظایف شغلی استفاده می‌کنند. حفظ این نیرو و شناخت عوامل تأثیرگذار برآن جهت داشتن بهره‌وری مطلوب در محیط‌های اداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ازآنجایی‌که بر اساس اطلاعات موجود تاکنون نیروی چنگش ظریف کارکنان اداری موردبررسی قرار نگرفته است این مطالعه به بررسی این نیرو و عوامل تأثیرگذار بر آن پرداخت.
بر طبق یافته‌های این مطالعه نیروهای چنگش قوی و ظریف پالمار و کلید دست غالب افراد موردمطالعه بیشتر از دست مغلوب بود که با نتایج مطالعات قبلی در جمعیت‌های مختلف همخوانی دارد (2, 14-17). بیشتر بودن نیروی چنگش دست غالب به استفاده بیشتر از دست غالب در فعالیت‌های روزانه و نتیجتاً قوی‌تر شدن آن مرتبط می‌باشد (12). در مطالعه حاضر تفاوت نیروی چنگش تیپ دست غالب و مغلوب در زنان معنی‌دار اما در مردان معنی‌دار نبود. در مطالعه مالکی و همکاران در افراد چپ‌دست تفاوت چنگش تیپ افراد راست‌دست معنی‌دار اما در افراد چپ‌دست معنی‌دار نبوده است لیکن تفکیک جنسیتی انجام‌نشده است (14). به نظر می‌رسد در چنگش تیپ غالب بودن دست نقش کمتری دارد لیکن برای روشن‌تر شدن موضوع نیاز به مطالعات بیشتری در آینده می‌باشد.
در مطالعه حاضر میانگین قدرت چنگش قوی و ظریف دست غالب و مغلوب مردان بیشتر از زنان به دست آمد که با نتایج مطالعات قبلی که در جمعیت‌های مختلف انجام‌شده است همخوانی دارد دلیل این موضوع به بزرگ‌تر بودن فیبرهای عضلانی مردان نسبت به زنان و همچنین بیشتر بودن ابعاد آنتروپومتریک مردان در مقایسه با زنان ارتباط داده‌شده است(1, 2, 12, 14-16, 18). در مطالعه فعلی میانگین مقادیر به‌دست‌آمده چنگش قوی و ظریف هم برای مردان و هم برای زنان کمتر از مقادیر به‌دست‌آمده در مطالعات قبلی انجام‌شده در کشور بود (12, 16) که می‌تواند با تفاوت‌های بدنی جمعیت‌های موردبررسی ارتباط داشته باشد.
یافته‌های مطالعه فعلی همبستگی مستقیم معنی‌داری بین تمام نیروهای چنگش قوی و ظریف با متغیرهای قد و وزن نشان داد اما هیچ‌کدام از نیروهای چنگش با شاخص توده بدنی افراد موردمطالعه همبستگی معنی‌داری نداشتند. این یافته‌ها با نتایج مطالعات قبلی که در افراد عادی جامعه و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی انجام‌شده است همخوانی دارد(12, 14-16) با افزایش وزن حجم توده عضلانی فرد افزایش می‌یابد همچنین با افزایش ابعاد بدنی ابعاد دست نیز افزایش می‌یابد که بر اساس نتایج یافته‌های مطالعات قبلی با افزایش توده عضلانی و ابعاد دست، توان چنگش فرد افزایش خواهد داشت(12, 14). درزمینهٔ ارتباط متغیر شاخص توده بدنی با توان چنگش نتایج مطالعات قبلی متناقض بوده است. Pieterse و همکاران و همچنین سوری و همکاران ارتباط معنی‌دار بین نیروی چنگش قوی با شاخص توده بدنی را گزارش داده‌اند به‌نحوی‌که این نیرو در افراد با کمبود وزن کمتر بوده است. این موضوع با کمتر بودن توده عضلانی دست ارتباط داده‌شده است(19). در مطالعه محمدیان و همکاران بین چنگش تیپ و کلید مردان با شاخص توده بدنی ارتباط معنی‌داری مستقیمی مشاهده‌شده است اما بین چنگش قوی و پالمار مردان و هیچ‌کدام از چنگش های قوی و ظریف زنان با این شاخص رابطه معنی‌داری مشاهده نشده است (16). با توجه به متفاوت بودن نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات انجام‌شده، نیاز به بررسی‌های بیشتری در این زمینه همچنان وجود دارد.
نتایج این مطالعه کاهش نیروی چنگش قدرتی و ظریف افراد موردمطالعه را با افزایش ساعات کار روزانه با رایانه را نشان داد که ازنظر آماری در به‌جز چنگش قدرتی دست غالب و کلید دست غالب و مغلوب در بقیه موارد ازنظر آماری معنی‌دار بود. این یافته نشان‌دهنده تأثیر منفی کار با رایانه بر نیروی چنگش دست است. در مطالعه koley و همکاران نیروی چنگش قوی‌دست حتی در کاربران رایانه‌ای که کمبود وزن نداشته‌اند در مقایسه با گروه کنترل کمتر گزارش‌شده است که به تأثیر منفی فاکتورهای شغلی کار با رایانه ارتباط داده‌شده است(11). یافته‌های این مطالعه درزمینهٔ تأثیر منفی ساعات کار با رایانه بر چنگش قدرتی دست مغلوب با نتایج مطالعه koley و همکاران همخوانی دارد (11).
در این مطالعه بین سن و سابقه کار با نیروی چنگش قوی و ظریف (به‌جز چنگش پالمار دست غالب) رابطه معنی‌داری یافت نشد که با نتایج مطالعه Alahmari و همکاران همخوانی ندارد(20). بر طبق یافته‌های مطالعات قبلی به‌طورمعمول با بالا رفتن سن و سابقه کار توان چنگش دست کاهش می‌یابد لیکن عوامل مختلفی مانند میزان فعالیت بدنی فرد و نوع وظیفه می‌تواند در پیشگیری از این کاهش مؤثر باشد که انتظار می‌رود در مواردی که فرد تلاش عضلانی مطلوب و منظمی برای انجام فعالیت‌های فیزیکی ورزشی و شغلی دارد ارتباط بین این نیرو با متغیرهای سن و سابقه کار معنی‌دار نباشد (13, 15, 19, 21-23). در این مطالعه اکثریت افراد(93.1%) دارای مدرک کارشناسی بودند بنابراین بررسی تأثیر سطح تحصیلات بر نیروی چنگش دست در این مطالعه ممکن نبود. ازآنجایی‌که به‌طورمعمول با افزایش سطح تحصیلات سطح آگاهی فرد از اصول ارگونومی افزایش می‌یابد بنابراین بررسی تأثیر این متغیر بر توان چنگش فرد در مطالعات آتی توصیه می‌شود.
محدودیت‌ها
این مطالعه محدودیت‌هایی داشت که می‌توان به این موارد اشاره کرد. 1- اکثریت افراد موردمطالعه دارای مدرک کارشناسی به بالاتر بودند بنابراین امکان بررسی اثر سطح تحصیلات میسر نبود. 2- تمام افراد موردبررسی متعلق به یک شهر بودند ممکن است افراد در شهرهای مختلف دارای ویژگی‌های بدنی متفاوت باشند. 3- اثر وضعیت اقتصادی و اجتماعی افراد بر توان چنگش آن‌ها بررسی نشد. 4- اثر ابعاد دست بر چنگش دست افراد موردمطالعه موردتوجه قرار نگرفت. ازآنجایی‌که بر طبق یافته‌های مطالعات قبلی هریک از این عوامل می‌تواند بر نیروی چنگش دست افراد مؤثر باشد بنابراین بررسی اثر هرکدام از این موارد می‌تواند در مطالعات آتی موردتوجه محققین قرارگیرد.
نتیجه‌گیری
نتایج این مطالعه نشان داد که عوامل فردی مانند غالب یا مغلوب بودن دست، جنسیت، قد و وزن می‌توانند بر میزان نیروهای چنگش ظریف تأثیرگذار باشند بنابراین پیشنهاد می‌شود در هنگام طراحی شغل و انتخاب افراد مناسب برای کارهای اداری این موارد موردتوجه قرار گیرد. همچنین یافته‌های این مطالعه تأثیر مدت‌زمان کار روزانه با رایانه را بر کاهش نیروی چنگش قوی و ظریف دست کارکنان اداری نشان داد. کاهش نیروهای چنگش قوی و ظریف دست می‌تواند کیفیت فعالیت‌های شغلی و روزمره زندگی را تحت تأثیر قرار دهد لذا بکار بستن اصول ارگونومی و تمرینات کششی و تقویتی عضلات برای حفظ توان چنگش قوی و ظریف دست کاربران رایانه توصیه می‌شود.
سپاسگزاری
این مقاله حاصل طرح تحقیقات دانشجویی مصوب دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به شماره 4803 می‌باشد. نویسندگان مقاله وظیفه خود می‌دانند تا از خانم‌ها معصومه اسماعیلی، فریبا بلوری، مهناز محمدی و تمام مسئولین و کارکنان اداراتی که در این طرح همکاری داشته‌اند تشکر و سپاسگزاری نمایند.
بر طبق یافته‌های این مطالعه نیروهای چنگش قوی و ظریف پالمار و کلید دست غالب افراد موردمطالعه بیشتر از دست مغلوب بود که با نتایج مطالعات قبلی در جمعیت‌های مختلف همخوانی دارد (2, 14-17). بیشتر بودن نیروی چنگش دست غالب به استفاده بیشتر از دست غالب در فعالیت‌های روزانه و نتیجتاً قوی‌تر شدن آن مرتبط می‌باشد (12). در مطالعه حاضر تفاوت نیروی چنگش تیپ دست غالب و مغلوب در زنان معنی‌دار اما در مردان معنی‌دار نبود. در مطالعه مالکی و همکاران در افراد چپ‌دست تفاوت چنگش تیپ افراد راست‌دست معنی‌دار اما در افراد چپ‌دست معنی‌دار نبوده است لیکن تفکیک جنسیتی انجام‌نشده است (14). به نظر می‌رسد در چنگش تیپ غالب بودن دست نقش کمتری دارد لیکن برای روشن‌تر شدن موضوع نیاز به مطالعات بیشتری در آینده می‌باشد.
در مطالعه حاضر میانگین قدرت چنگش قوی و ظریف دست غالب و مغلوب مردان بیشتر از زنان به دست آمد که با نتایج مطالعات قبلی که در جمعیت‌های مختلف انجام‌شده است همخوانی دارد دلیل این موضوع به بزرگ‌تر بودن فیبرهای عضلانی مردان نسبت به زنان و همچنین بیشتر بودن ابعاد آنتروپومتریک مردان در مقایسه با زنان ارتباط داده‌شده است(1, 2, 12, 14-16, 18). در مطالعه فعلی میانگین مقادیر به‌دست‌آمده چنگش قوی و ظریف هم برای مردان و هم برای زنان کمتر از مقادیر به‌دست‌آمده در مطالعات قبلی انجام‌شده در کشور بود (12, 16) که می‌تواند با تفاوت‌های بدنی جمعیت‌های موردبررسی ارتباط داشته باشد.
یافته‌های مطالعه فعلی همبستگی مستقیم معنی‌داری بین تمام نیروهای چنگش قوی و ظریف با متغیرهای قد و وزن نشان داد اما هیچ‌کدام از نیروهای چنگش با شاخص توده بدنی افراد موردمطالعه همبستگی معنی‌داری نداشتند. این یافته‌ها با نتایج مطالعات قبلی که در افراد عادی جامعه و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی انجام‌شده است همخوانی دارد(12, 14-16) با افزایش وزن حجم توده عضلانی فرد افزایش می‌یابد همچنین با افزایش ابعاد بدنی ابعاد دست نیز افزایش می‌یابد که بر اساس نتایج یافته‌های مطالعات قبلی با افزایش توده عضلانی و ابعاد دست، توان چنگش فرد افزایش خواهد داشت(12, 14). درزمینهٔ ارتباط متغیر شاخص توده بدنی با توان چنگش نتایج مطالعات قبلی متناقض بوده است. Pieterse و همکاران و همچنین سوری و همکاران ارتباط معنی‌دار بین نیروی چنگش قوی با شاخص توده بدنی را گزارش داده‌اند به‌نحوی‌که این نیرو در افراد با کمبود وزن کمتر بوده است. این موضوع با کمتر بودن توده عضلانی دست ارتباط داده‌شده است(19). در مطالعه محمدیان و همکاران بین چنگش تیپ و کلید مردان با شاخص توده بدنی ارتباط معنی‌داری مستقیمی مشاهده‌شده است اما بین چنگش قوی و پالمار مردان و هیچ‌کدام از چنگش های قوی و ظریف زنان با این شاخص رابطه معنی‌داری مشاهده نشده است (16). با توجه به متفاوت بودن نتایج به‌دست‌آمده از مطالعات انجام‌شده، نیاز به بررسی‌های بیشتری در این زمینه همچنان وجود دارد.
نتایج این مطالعه کاهش نیروی چنگش قدرتی و ظریف افراد موردمطالعه را با افزایش ساعات کار روزانه با رایانه را نشان داد که ازنظر آماری در به‌جز چنگش قدرتی دست غالب و کلید دست غالب و مغلوب در بقیه موارد ازنظر آماری معنی‌دار بود. این یافته نشان‌دهنده تأثیر منفی کار با رایانه بر نیروی چنگش دست است. در مطالعه koley و همکاران نیروی چنگش قوی‌دست حتی در کاربران رایانه‌ای که کمبود وزن نداشته‌اند در مقایسه با گروه کنترل کمتر گزارش‌شده است که به تأثیر منفی فاکتورهای شغلی کار با رایانه ارتباط داده‌شده است(11). یافته‌های این مطالعه درزمینهٔ تأثیر منفی ساعات کار با رایانه بر چنگش قدرتی دست مغلوب با نتایج مطالعه koley و همکاران همخوانی دارد (11).
در این مطالعه بین سن و سابقه کار با نیروی چنگش قوی و ظریف (به‌جز چنگش پالمار دست غالب) رابطه معنی‌داری یافت نشد که با نتایج مطالعه Alahmari و همکاران همخوانی ندارد(20). بر طبق یافته‌های مطالعات قبلی به‌طورمعمول با بالا رفتن سن و سابقه کار توان چنگش دست کاهش می‌یابد لیکن عوامل مختلفی مانند میزان فعالیت بدنی فرد و نوع وظیفه می‌تواند در پیشگیری از این کاهش مؤثر باشد که انتظار می‌رود در مواردی که فرد تلاش عضلانی مطلوب و منظمی برای انجام فعالیت‌های فیزیکی ورزشی و شغلی دارد ارتباط بین این نیرو با متغیرهای سن و سابقه کار معنی‌دار نباشد (13, 15, 19, 21-23). در این مطالعه اکثریت افراد(93.1%) دارای مدرک کارشناسی بودند بنابراین بررسی تأثیر سطح تحصیلات بر نیروی چنگش دست در این مطالعه ممکن نبود. ازآنجایی‌که به‌طورمعمول با افزایش سطح تحصیلات سطح آگاهی فرد از اصول ارگونومی افزایش می‌یابد بنابراین بررسی تأثیر این متغیر بر توان چنگش فرد در مطالعات آتی توصیه می‌شود.
محدودیت‌ها
این مطالعه محدودیت‌هایی داشت که می‌توان به این موارد اشاره کرد. 1- اکثریت افراد موردمطالعه دارای مدرک کارشناسی به بالاتر بودند بنابراین امکان بررسی اثر سطح تحصیلات میسر نبود. 2- تمام افراد موردبررسی متعلق به یک شهر بودند ممکن است افراد در شهرهای مختلف دارای ویژگی‌های بدنی متفاوت باشند. 3- اثر وضعیت اقتصادی و اجتماعی افراد بر توان چنگش آن‌ها بررسی نشد. 4- اثر ابعاد دست بر چنگش دست افراد موردمطالعه موردتوجه قرار نگرفت. ازآنجایی‌که بر طبق یافته‌های مطالعات قبلی هریک از این عوامل می‌تواند بر نیروی چنگش دست افراد مؤثر باشد بنابراین بررسی اثر هرکدام از این موارد می‌تواند در مطالعات آتی موردتوجه محققین قرارگیرد.
نتیجه‌گیری
نتایج این مطالعه نشان داد که عوامل فردی مانند غالب یا مغلوب بودن دست، جنسیت، قد و وزن می‌توانند بر میزان نیروهای چنگش ظریف تأثیرگذار باشند بنابراین پیشنهاد می‌شود در هنگام طراحی شغل و انتخاب افراد مناسب برای کارهای اداری این موارد موردتوجه قرار گیرد. همچنین یافته‌های این مطالعه تأثیر مدت‌زمان کار روزانه با رایانه را بر کاهش نیروی چنگش قوی و ظریف دست کارکنان اداری نشان داد. کاهش نیروهای چنگش قوی و ظریف دست می‌تواند کیفیت فعالیت‌های شغلی و روزمره زندگی را تحت تأثیر قرار دهد لذا بکار بستن اصول ارگونومی و تمرینات کششی و تقویتی عضلات برای حفظ توان چنگش قوی و ظریف دست کاربران رایانه توصیه می‌شود.
سپاسگزاری
این مقاله حاصل طرح تحقیقات دانشجویی مصوب دانشگاه علوم پزشکی بیرجند به شماره 4803 می‌باشد. نویسندگان مقاله وظیفه خود می‌دانند تا از خانم‌ها معصومه اسماعیلی، فریبا بلوری، مهناز محمدی و تمام مسئولین و کارکنان اداراتی که در این طرح همکاری داشته‌اند تشکر و سپاسگزاری نمایند.
References
- Hasheminejad N, Choobineh A, Haghdoost A, Mohammadian M. Comparison of grip and pinch strengths of adults among five cities of Iran. Journal of School of Public Health & Institute of Public Health Research. 2014;11(3):65-81.[Persian]
- Soury A, Habibi E, Hasanzadeh A. Measuring factors affecting grip strength base on ASHT (American society of hand therapists). Health System Research. 2015;10(4):719-28. [Persian]
- Allahyari T, Jafari S, Khalkhali H. Measuring power hand grip strength in a sample of students aged 19-36 in Urmia. Iran J Ergon . 2015;3(3):44-50. [Persian]
- Mirmohammadi S, Mehrparvar A, Soleimani H, Lotfi MH, Akbari H, Heidari N. Musculoskeletal disorders among video display terminal (VDT) workers comparing with other office workers. Iran Occupational Health. 2010;7(2):5-11. [Persian]
- Habibi E, soury S, Abolghasemian M. The effect of three ergonomics intervention on work-related posture and musculoskeletal disorders in office workers (computer users) Gas Company of Isfahan. J Educ Health Promot. 2015; 4: 65. [Persian]
- Azari GR, Davuian-Talab AH. Comparison of Burnout and Musculoskeletal Disorders among Computer Users and Office Workers. Archives of Rehabilitation. 2012;12(0):38-46. [Persian]
- Rafieepour A, Rafieepour E, Sadeghian M. Effectiveness of ergonomics training in decreasing the risk of musculoskeletal disorders based on rapid upper limb assessment among computer operators. Journal of Ergonomics. 2015;3(1):25-32.
- Anareh Z, ZohoorAlinia Z. Musculoskeletal Disorders among Computer Operators: a study in one of the governmental organizations in Kerman city, Iran. Health and Development Journal. 2016;5(3):216-25. [Persian]
- Vahdatpour B, Bozorgi M, Taheri MR. Investigating Musculoskeletal Discomforts and their Relation to Workplace Ergonomic Conditions among Computer Office Workers at Alzahra Hospital, Isfahan, Iran. JPMRE. 2019;1(2):52-8.
- Gerr F, Marcus M, Ensor C, Kleinbaum D, Cohen S, Edwards A, et al. A prospective study of computer users: I. Study design and incidence of musculoskeletal symptoms and disorders. American journal of industrial medicine. 2002;41(4):221-35.
- Koley S, Chawla J, Sandhu J. Hand grip strength: An assessment criteria of upper extremity musculoskeletal disorders in Indian collegiate computer users. Ibnosina Journal of Medicine and Biomedical Sciences. 2010;2(05):198-204.
- Rostamzadeh S, Saremi M, Tabatabaei S. Normative hand grip strength and prediction models for Iranian office employees. Work. 2019;62(2):233-41.
- Nair PM, Nambiar VK, Verma S, Ravindra S. Correlation between Hand Grip Strength and Duration in Computer Operators. Indian Journal of Physiotherapy & Occupational Therapy. 2012;6(4):137-141.
- Maleki-Ghahfarokhi A, Dianat I, Feizi H, Asghari -Jafarabadi M. Influences of gender, hand dominance, and anthropometric characteristics on different types of pinch strength: A partial least squares (PLS) approach. Applied Ergonomics. 2019;79:9-16.
- Lo VE-W, Chao S-M, Tu H-H. Normative hand strength of healthcare industry workers in central Taiwan. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2021;18(1):187.
- Mohammadian M, Choobineh A, Haghdoost AA, Hashemi Nejad N. Investigation of grip and pinch strengths in Iranian adults and their correlated anthropometric and demographic factors. Work. 2016;53(2):429-37.
- El-gohary TM, Abd Elkader SM, Al-shenqiti AM, Ibrahim MI. Assessment of hand-grip and key-pinch strength at three arm positions among healthy college students: Dominant versus non-dominant hand. Journal of Taibah University Medical Sciences. 2019;14(6):566-71.
- Shetty M, Balasundaran S, Mullerpatan R. Grip and pinch strength: Reference values for children and adolescents from India. Journal of Pediatric Rehabilitation Medicine. 2019;12(3):255-62.
- Pieterse S, Manandhar M, Ismail S. The association between nutritional status and handgrip strength in older Rwandan refugees. European Journal of Clinical Nutrition. 2002;56(10):933-9.
- Alahmari K, Kakaraparthi V, Reddy R, Silvian PS, Ahmad I, Rengaramanujam K. Percentage Difference of Hand Dimensions and their Correlation with Hand Grip and Pinch Strength among Schoolchildren in Saudi Arabia. Nigerian Journal of Clinical Practice. 2019;22(10):1356-64.
- Abbott JH, Patla CE, Jensen RH. The initial effects of an elbow mobilization with movement technique on grip strength in subjects with lateral epicondylalgia. Manual Therapy. 2001;6(3):163-9.
- Kärkkäinen M, Rikkonen T, Kröger H, Sirola J, Tuppurainen M, Salovaara K, et al. Physical tests for patient selection for bone mineral density measurements in postmenopausal women. Bone. 2009;44(4):660-5.
- Di Monaco M, Di Monaco R, Manca M, Cavanna A. Handgrip strength is an independent predictor of distal radius bone mineral density in postmenopausal women. Clinical rheumatology. 2000;19:473-6.
Investigating the impact of demographic factors and working with computers on the hand grip and pinch strength of office workers
Hosseini1 MH1[†], Sharifzadeh GH R2, Akbari A3
1 Department of Occupational Health and Safety Engineering, School of Health, Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
2 Department of Epidemiology and Biostatistics, School of Health, Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
3 School of Health, Social Determinants of Health Research Center, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
Abstract
Introduction: In office tasks, pinch gripping of tools such as pen, paper, mouse, and keys are required during most working hours. This study aimed to determine the effect of demographic factors and working with a computer on office workers' hand grip and pinch strength.
Materials and Methods: In this cross-sectional analytical study, after recording the demographic characteristics, the hand grip and pinch strength of 174 employees of 20 offices of Birjand city with at least 3 hours of daily computer work was measured using a Jamar hand dynamometer and Saehan pinch gauge. The data were analyzed by SPSS statistical software version 16. In addition to descriptive statistics, ANOVA, independent t-test, and Pearson correlation coefficient were used.
Results: The mean and standard deviation related to the age of the subjects were 37.5 ± 7.15 and 13 ± 7.35 years. The relationship between the hand grip and pinch strength with the variables of sex, height, weight, and Handedness (except the tip of the males) was significant (P<0.05), but with the variables of BMI, work experience, and age (except palmar of the dominant hand) was not significant. Computer work duration significantly affected the dominant hand's grip strength and both hands' palmar and tip pinch (P<0.05).
Conclusion: The results of this study show the effect of computer work duration on reducing office workers' hand grip and pinch strength. Therefore, it is recommended to apply ergonomic principles to maintain hand grip and pinch strength of computer users.
Keywords: Hand Grip, Lateral Pinch, Key Pinch, Tip Pinch, Computer Users.
|
This paper should be cited as:
Hosseini MH, Sharifzadeh GH R, Akbari A. Investigating the impact of demographic factors and working with computers on the hand grip and pinch strength of office workers.Occupational Medicine Quarterly Journal. 2023; 15(1): 17-25. |
1 گروه مهندسی بهداشت حرفه‌ای و ایمنی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
2 گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
3 کارشناس ارشد ارگونومی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
* (نویسنده مسئول)؛ تلفن تماس: 32381684 -056 پست الکترونیک: mhhossani@yahoo.com
تاریخ دریافت: 13/12/1401 تاریخ پذیرش: 01/03/1402
2 گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
3 کارشناس ارشد ارگونومی، دانشکده بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، بیرجند، ایران
* (نویسنده مسئول)؛ تلفن تماس: 32381684 -056 پست الکترونیک: mhhossani@yahoo.com
تاریخ دریافت: 13/12/1401 تاریخ پذیرش: 01/03/1402
[†] Corresponding Author:
Email: mhhossani@yahoo.com
Tel: +985632381684
Received: 04.03.2023 Accepted: 22.05.2023
Email: mhhossani@yahoo.com
Tel: +985632381684
Received: 04.03.2023 Accepted: 22.05.2023
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
